Ang Imo Bala Puluy-an Lugar sang Pahuway kag Paghidait?
“Kabay nga si Jehova magahimo sing dulot sa inyo, kag magatugot nga makakita kamo sing pahuway ang tagsa sa inyo sa balay sang iya bana.”—RUT 1:9.
1. Mga 3,000 ka tuig ang nagligad, sin-o ang tatlo ka babayi nga naghimo sang paglakbay pakadto sa Juda?
MGA 3,000 ka tuig ang nagligad, tatlo ka babayi ang naghimo sing makatalagam nga paglakbay. Magalabay sila sa mga rehiyon nga madamo sing mga makawat kag makatalagam nga mga tawo. Ang mga babayi magaagi sa batsihon nga duta sang Moab. Ang pinakatigulang amo ang balo nga si Noemi, nga determinado nga makalab-ot sa Betlehem sa iya hinigugma nga tumandok nga duta, ang Juda. Sa tupad niya amo ang duha ka batabata nga balo, sanday Orpa kag Rut, mga Moabita nga nangin mga asawa sang nagtaliwan nga mga anak ni Noemi nga sanday Quelion kag Mahalon. Pamati!
2. Ano ang luyag ni Noemi para kanday Orpa kag Rut?
2 “Lakat kamo,” siling ni Noemi, “magbalik, ang tagsa sa inyo sa balay sang iya iloy. Kabay nga si Jehova maghisayo sing malulo sa inyo subong sang paghisayo ninyo sa mga napatay kag sa akon.” Kag ano pa ang dugang nga ginpangabay ni Noemi? “Kabay nga si Jehova magahimo sing dulot sa inyo,” siling niya, “kag magtugot nga makakita kamo sing pahuway ang tagsa sa inyo sa balay sang iya bana.” (Rut 1:8, 9) Huo, ginpalig-on ni Noemi ang iya mga umagad nga babayi nga magbalik sa ila katawhan, nagalaum nga sa tunga nila ang Dios magahatag sa kada lamharon nga babayi sang pahuway kag paumpaw nga resulta sang pagtigayon sing isa ka maayo nga bana kag puluy-an.
3. Ano nga posisyon ang ginhimo ni Rut, kag upod ang anong ulihi nga resulta?
3 Naglakat si Orpa, apang indi ang matutom nga si Rut. Nagadumili sa pagsikway sa iya ugangan nga babayi, si Rut namat-od: “Ang imo katawhan mangin akon katawhan, kag ang imo Dios akon Dios.” Ang ulihi nga resulta? Ti, si Rut nakasapo sing puluy-an sang pahuway kag paghidait upod kay Boaz kag ginhatagan sing “himpit nga bayad”! Nangin katigulangan sia ni Hari David kag sang iya dimatupungan nga Ginuo, si Jesucristo.—Rut 1:16; 2:12; 4:13-22; Salmo 110:1; Mateo 1:1-6.
4. Anong makapahunahuna nga pamangkot ang nag-utwas?
4 Ginhandum ni Noemi nga hatagan ni Jehova ang tagsa sang iya umagad sing dulot nga isa ka malig-on nga pag-asawahay kag isa ka puluy-an sang pahuway kag paghidait. Sa pagkamatuod, luyag sang Dios nga mangin malinong ang pagkabuhi sang iya mga alagad. Nian, kon isa ikaw ka Saksi ni Jehova, ang imo bala puluy-an isa ka duog sang pahuway kag paghidait?
Pagpili sing Husto nga Tiayon
5. Kon isa ikaw ka diminyo nga Cristiano nga nagaplano sa pagminyo, ano ang unang tikang padulong sa malinong nga pagkabuhi sa puluy-an?
5 Kon isa ikaw ka diminyo nga Cristiano nga nagahunahuna sa pagminyo, walay duhaduha nga ginahandum mo ang isa ka malinong nga pagkabuhi sa puluy-an. Ang unang tikang sa sinang direksion gin-athag ni apostol Pablo, nga nagsulat: “Ang asawa nahigtan samtang buhi ang iya bana. Kon ang bana magtulog sa kamatayon, hilway sia sa pagpamana sang buot niya, lamang sa Ginuo.”—1 Corinto 7:39.
6. (a) Ano ang kahulugan sang ‘pagpamana lamang sa Ginuo’? (b) Anong mga pamangkot ang nagakabagay nga binagbinagon sang isa nga nagapangita sang tiayon? (c) Ngaa dapat pilion sang isa ang bawtismado nga tiayon sing mapangamuyuon?
6 Ang ‘pagpamana lamang sa Ginuo’ nagakahulugan sang pagminyo lamang upod sa masigkatumuluo. Apang ang isa ka Cristiano indi dapat magpadasudaso sa pagpakasal, bisan sa isa ka tawo nga dedikado kay Jehova. Ang indibiduwal bala tunay nga ‘nagapangita sang pagkamatarong kag pagkamapinaubuson’? (Sofonias 2:3) Nagaalagad bala sia sa Dios sa bug-os nga tagipusuon? Nagahambal bala sia gikan sa tagipusuon nga puno sang mahigugmaon nga mga ekspresyon sang pagdayaw kay Jehova? Ang pag-alagad sa latagon regular bala kag panguna nga bahin sang kabuhi sang indibiduwal? Yara bala sa iya ang kinahanglanon nga mga kalipikasyon para sa ministeryo kag para sa Cristianong pag-asawahay? Huo, bisan ang bawtismado nga tiayon dapat pilion sing maalamon, sing mapangamuyuon. Kon mahimo pa, siguraduha nga ang tumuluo may maayong espirituwal nga mga kinaiya. Ina nga pag-asawahay nagatapna sa nagatublag sa paghidait nga kahuol kag kasubo nga masunson nagaluntad sa nabahinbahin sa relihion nga mga panimalay.
7. Para sa pinakadaku nga kalipay sang pag-asawahay, ano ang kinahanglan?
7 Ang emosyonal nga mga kinahanglanon sarang mahatag kag ang espirituwal nga mga butang sarang mapaambitan sang pag-asawahay sang duha ka dedikado nga Cristiano. Nagaresulta ini sa posible nga pinakasuod nga tawhanon nga paghiusa. Pat-od nga luyag sang Cristianong mga lalaki kag mga babayi ang suod nga paghiusa upod sa ila mga tiayon. Ang mga tawo gintuga nga may handum sa pagsimba, kag matigayon naton ang aton pinakadaku nga kalipay kon nagahimo kita sing nagakaigo nga mga tikang sa pagpaayaw sa aton espirituwal nga kinahanglanon. (Mateo 5:3) Narealisar ini, sigurado nga indi naton luyag nga lapason si Jehova paagi sa pagminyo sa isa ka ditumuluo kag busa nagadingot sa aton kaugalingon sining espirituwal nga paghiusa nga nagapatahom sang pag-asawahay. (Deuteronomio 7:3, 4) Huo, para sa pinakadaku nga kalipay sang pag-asawahay, siguraduha nga ang Dios yara sa inyo pag-asawahay. Inang malaragwayon nga “lubid nga tatlo ka dupli indi mabugto sing madali.” (Manugwali 4:12) Sa pagkamatuod, ang paglakip kay Jehova nga Dios sa inyo pag-asawahay magahimo sini nga mabakud kag magabulig sa paghimo sang inyo puluy-an nga isa ka lugar sang pahuway kag paghidait.
Laygay nga Nagapauswag sang Paghidait sa Puluy-an
8. Para sa minyo nga mga Cristiano, anong laygay ang labi na nga talalupangdon?
8 Sa tunga sang minyo na nga mga Cristiano, ano ang kinahanglanon para sa isa ka puluy-an sang pahuway kag paghidait? Madamong butang, sa pagkamatuod, apang labi nga talalupangdon amo ang laygay ni Pablo sa Efeso 5:21-33. Matuod, sarang tilawan gamiton sang bana ukon sang asawa ang mga pinamulong sa pagpadaku sa mga kakulangan sang iya tiayon. Apang daw ano pa kaayo nga dumdumon ang laygay nga masapwan didto para iaplikar mo sing personal!
9. Anong laygay ang ginhatag ni Pablo para sa Cristianong mga bana?
9 Kon ikaw isa ka Cristianong bana, ang personal nga pag-aplikar sa laygay ni Pablo magabulig sa paghimo sang imo puluy-an nga isa ka lugar sang pahuway kag paghidait. Ang apostol nagalaygay: “Mga bana, padayon nga higugmaa ang inyo mga asawa, subong nga si Cristo man naghigugma sang kongregasyon kag nagtugyan sang iya kaugalingon tungod sa iya.” Si Pablo nagsiling man: “Ang mga bana dapat maghigugma sang ila mga asawa subong sang ila kaugalingon nga mga lawas. Ang nagahigugma sang iya asawa nagahigugma sang iya kaugalingon, kay walay tawo nga nagadumot sang iya kaugalingon nga unod; kundi nagasagud kag nagaamlig sini, subong nga si Cristo man sang kongregasyon . . . Ang tagsatagsa sa inyo maghigugma sang iya asawa subong sang iya kaugalingon.” Ang bana dapat ‘maghigugma sang iya asawa subong sang iya kaugalingon’—subong bala nga sia (ang bana) amo sia (ang asawa). Daw ano gid ka nagakaigo, sanglit ‘ang duha nangin isa ka unod’!—Genesis 2:24.
10. Suno sa 1 Timoteo 5:8, ano ang responsabilidad sang Cristianong bana?
10 Ang bana nga nagahigugma sang iya asawa subong sang iya kaugalingon magapanguna sa espirituwal nga mga butang. Sia ang may salabton sa sitwasyon nga nagaluntad sa iya pamilya kag indi maayo nga pabay-an lang nga magaligad ang mga butang, kon hambalon pa. Indi, dapat niya atipanon sing maayo ang materyal kag espirituwal nga mga kaayuhan sang bilog nga panimalay. “Sa pagkamatuod,” siling ni Pablo, “kon ang bisan sin-o wala nagasakdag sang iya mga himata, kag labi na gid sang iya kaugalingon nga panimalay, napanghiwala niya ang pagtuo kag malain pa sa dimatinuohon.”—1 Timoteo 5:8.
11. Ano ang laygay ni Pablo para sa Cristianong mga asawa?
11 Daku ang mahimo sang isa ka asawa sa paghimo sa puluy-an nga isa ka lugar sang pahuway kag paghidait. Para sa mga asawa, si Pablo nagahatag sining inspirado nga laygay: “Magpasakop ang mga asawa sa ila mga bana subong nga sa Ginuo, kay ang bana amo ang ulo sang iya asawa subong nga si Cristo man amo ang ulo sang kongregasyon, sia gid ang manluluwas sining lawas. Sa katunayan, subong nga ang kongregasyon nagapasakop kay Cristo, subong man ang mga asawa sa ila mga bana sa tagsa ka butang. . . . Ang asawa magtahod sing tudok sang iya bana.” (Efeso 5:22-24, 33) Ining ‘tudok nga pagtahod’ nagaamot sa paghimo sa puluy-an nga isa ka lugar sang pahuway kag paghidait. Sa pagkamatuod, daku ang kinatuhayan sini gikan sa panimuot sang tuman kadamo nga kalibutanon nga mga asawa nga may independiente, mabinaison nga espiritu nga nagatublag kag nagagamo sa puluy-an.
12. Paano dapat magpanghikot ang Cristianong mga bana kag mga asawa?
12 Ang Cristianong mga bana kag mga asawa kinahanglan nga magpanghikot sa mga paagi nga nagapauswag sang gugma kag pagtahod. Ang bana dapat mangin mapatugsilingon, mahigugmaon, hamtong sa espirituwal. Kag ang asawa dapat mangin mahadlukon sa Dios, mabuligon, mahigugmaon. Indi mabudlay hangpon kon paano inang mga panimuot nagahimo sa puluy-an nga isa ka lugar sang pahuway kag paghidait.
Dili “Paghatagi sing Kahigayunan ang Yawa”
13. Anong laygay ang ginhatag ni Pablo sa Efeso 4:26, 27?
13 Sanglit ang mga tawo dihimpit, mahimo nga indi mahapos ang paghupot sing mahidaiton nga puluy-an. Halimbawa, ang mga pag-ipit sa guwa mahimo nga nagatuga sang kahuol nga nagadingot sang paghidait sa puluy-an. Apang ang pag-aplikar sa laygay ni Pablo sa Efeso 4:26, 27 sarang makaamot sa kalinong sang aton puluy-an. Si Pablo nagsulat: “Magpangakig, apang dili magpakasala; dili pagpatunuri sing adlaw ang inyo kaakig, kag dili paghatagi sing kagahiyunan ang Yawa.” Bisan pa nga ang bana ukon asawa makatarunganon nga maakig kon kaisa, dapat nga indi gid nila pagtugutan ining kaakig nga mangin kasal-anan paagi sa pagpabilin nga akig kag pagtanum sing dumot. Kabay nga indi gid naton pagtugutan ang manugtublag sang paghidait, si Satanas nga Yawa, sa pagkuha sang paghidait sa aton Cristianong mga puluy-an!—1 Pedro 5:8.
14. Kon ang problema nagtuga sing gamo, ano ang ginapanugda sa pagpasag-uli sang paghidait sa balay?
14 Para sa paghidait sa puluy-an, sa pagkamatuod, ang tagsa ka tiayon dapat mag-aplikar sang laygay sang Biblia. Kon ang problema nagatuga sing kagamo, ang pagpangamuyo sing tingob para sa espiritu sang Dios nagaresulta sa pagpakita sang mga bunga sini kag sa pagpasag-uli sang paghidait sa balay. (Lucas 11:13; Galacia 5:22, 23) Huo, bisan sa idalom sang labing mabudlay nga mga sirkunstansia, ining dalanon magabulig sa paghimo sa puluy-an nga isa ka lugar sang pahuway kag paghidait.
Katungdanan sang Kabataan sa Paghidait sa Pamilya
15. Paano makabulig ang mga bata sa pagpauswag sang paghidait sa pamilya?
15 Ang mga bata sarang man makabulig sa pagpauswag sang paghidait sa pamilya. Paano? Paagi sa pagpadayag sing matinumanon kag mabuligon nga espiritu. Ina nga espiritu nagadepende sing daku sa Makasulatanhon nga panudlo nga natigayon nila kag sa kon paano ginatuman sang Cristianong ginikanan ang iya indibiduwal nga katungdanan subong manunudlo. Bahin sining importante nga paghanas amo ang pagpahamtang sing maayo nga halimbawa subong mga ginikanan. Subong sang nagakaigo nga ginasiling sang Hulubaton 22:6: “Hanasa ang bata sa dalanon nga dapat niya paglaktan; kag bisan tigulang na sia indi sia magtalikod sa sini.” Upod ang maayo nga paghanas kag maayong halimbawa sang mga ginikanan, ang kabataan masunson nga indi magatalikod sa nagakaigo nga dalanon. Apang, sa pagkamatuod, nasandig ang daku sa kalidad kag kasangkaron sang paghanas, subong man sa tagipusuon sang bata.
16. Anong halimbawa tuhoy sa paghanas sa bata ang matigayon naton gikan sa kaso ni Timoteo?
16 Sugdi ang paghanas sa inyo kabataan sa espirituwal samtang bata pa sila. Ginhimo ina sa bahin ni Timoteo, kay si Pablo naglaygay sa iya: “Padayon ka sa naton-an mo kag nahaylo sa pagpati, nga nakahibalo kon kay sin-o mo naton-an ini kag kon paano nga kutob sang imo pagkabata nahibaluan mo ang balaan nga mga kasulatan, nga makapaalam sa imo sa kaluwasan paagi sa pagtuo kay Cristo Jesus.” (2 Timoteo 3:14, 15) Huo, si Timoteo “nahaylo sa pagpati” sa Makasulatanhon nga mga kamatuoran. Gingamit diri ang Griegong tinaga nga nagakahulugan sang “ginhaylo sing malig-on; ginapasalig” sang pila ka butang. (New Thayer’s Greek-English Lexicon, pahina 514) Inang ‘malig-on nga paghaylo’ nagkinahanglan sing daku nga panikasog sa bahin sang Cristianong iloy ni Timoteo, si Eunice, kag lola, si Loida. Nagmadinalag-on sila sa pagpaambit kay Timoteo sang ‘pagpati nga walay pagkasalimpapaw,’ bisan pa nga ang iya amay maathag nga ditumuluo. (2 Timoteo 1:5) Nagapangabudlay ka bala sa pagpalambo sang kaanggid nga pagtuo sa inyo kabataan?
17. Anong pamatuod nga ang isa ka tawo sarang matudluan gikan sa pagkabata?
17 Si Timoteo gintudluan sang Kasulatan kutob sa pagkabata. Busa, indi pagpakadiutaya ang ikasarang sa pagtuon sang bata. Ang The New York Times nagreport nga suno sa isa ka pagtuon, “may yara doble kadamo nga sinaptiko nga mga koneksion—mga lugar diin ang katulad kahoy nga mga sanga sang selula sang utok nagakitaay—sa pila ka bahin sang mga utok sang kabataan sang sa yara sa mga adulto.” Bisan ang magagmay pa kaayo nga kabataan sarang makatuon sang pila ka butang nahanungod sa kon ano ang maayo kag sa kon ano ang malain, matahom ukon masakit. Sa iya libro nga The Brain, si Richard M. Restak, M.D., nagasiling: “Sa tanan nga buhi nga mga organismo, ang mga memorya sarang matago sa sulod sang utok suno sa ila importansia para sa kaluwasan. Ang sapat ‘nagadumdom’ sang nagakaon sa iya kag nagapalagyo sa unang tanda sang pagpalapit sang iya kaaway. Ang mga memorya ginpasad man kaupod sa kabaskugon sang emosyonal nga mga eksperiensia. Subong kabataan, indi na kinahanglan nga sugiran kita sing labi sa makaisa nga indi pag-ibutang ang aton mga kamot sa mainit nga pugon.” Sa pagkamatuod, daku ang dapat maton-an nahanungod sa mga hilikuton sang utok, apang ang bata sarang makatuon paagi sa eksperiensia. Halimbawa, bisan sa tuman pa ka lamharon nga edad, ang bata sarang matudluan sa paglingkod sing mahipos sa Cristianong mga miting.
18. Sa Efeso 6:1-4, anong laygay ang ginhatag ni Pablo sa mga kabataan kag mga ginikanan?
18 Samtang nagadaku ang kabataan, amat-amat sila nga makakuha sang espirituwal nga pagpanudlo. Sa tunga sang iban nga mga butang, sarang nila maton-an nga ang Dios nagapaabot sa ila nga tumanon ang ila mga ginikanan. Nagakinahanglan ini sing malig-on apang mahigugmaon nga paghanas sang ginikanan, kay si Pablo nagsulat: “Mga anak, tumana ang inyo mga ginikanan sa Ginuo, kay ini matarong: “Tahura ang imo amay kag ang imo iloy’; ini amo ang nahaunang sugo nga may saad: ‘Agod nga magmaayo sa imo kag magkabuhi ka sing malawig sa duta.’ Kag kamo, mga amay, dili ninyo pagpaakiga ang inyo mga anak, kundi sagura sila sa disiplina kag pagtudlo ni Jehova.” (Efeso 6:1-4) Ang matinumanon nga kabataan nagaamot sing daku sa paghimo sa puluy-an nga isa ka lugar sang pahuway kag paghidait.
19. Ano ang sarang nga makapabakud sa ginikanan-bata nga wagkus?
19 Apang ano ang makapabakud sa ginikanan-anak nga wagkus? Ang pagbasa sang Biblia kag Cristianong literatura sing tingob pat-od nga makabulig sa paghimo sini. Ang mga publikasyon subong sang Ang Akon Libro sang mga Sugilanon sa Biblia kag Pagpamati sa Dakung Manunudlu labi na nga mapuslanon sa pagbulig sa mga bata. Kon nagabasa sang Biblia kag sa iban pa nga mga tion, ipadaku ang gugma sa Dios. Samtang nagakaon, magpamulong nga nagadayaw kay Jehova subong ang Dakung Manug-aman. Kon nagalakbay kaupod sang imo kabataan, padunggi ang Dios sa mga katingalahan sang pagpanuga—mga tanum, mga bulak, mga kahoy, mga bukid, mga sapa, mga linaw, kag mga sapat. Samtang nagaalagad sa latagon, kuhaa ang mga kahigayunan nga magkomento nahanungod sa gugma sang Dios. Sa adlaw-adlaw, buligi ang imo bata sa pagtubo sa gugma kay Jehova subong persona. Sa pagkamatuod, agod malab-ot ang tagipusuon sang imo bata, ina nga gugma dapat nga mangin yara sa imo kaugalingon nga tagipusuon.—Deuteronomio 6:4-7.
20. Daw ano ka importante ang nagakaigo nga disiplina?
20 Indi gid pagkalimti nga ang disiplina kinahanglanon. Kon ginahatag kag ginabaton sing nagakaigo, “nagapatubas ini sing mahidaiton nga bunga sang pagkamatarong.” (Hebreo 12:11) Kag ang kabataan nga maalamon nga nagapasakop sa disiplina sang ginikanan nagadala sa pamilya sang kalipay kag kadungganan kag nagasakdag sang iya maayo nga ngalan. (Hulubaton 10:1; 13:1; 23:24, 25) Sa pagkamatuod, paagi sa pagbuhat sang ila Makasulatanhon nga mga katungdanan, ang mga ginikanan kag mga kabataan nagahimo sa ila puluy-an nga isa ka lugar sang pahuway kag paghidait.
Hupti ang Puluy-an sang Pahuway kag Paghidait
21. Suno sa Hulubaton 24:3, 4, paano mahuptan ang puluy-an subong isa ka lugar sang pahuway kag paghidait?
21 Paano ang puluy-an mahuptan subong isa ka lugar sang pahuway kag paghidait? Siling sang hulubaton: “Paagi sa kaalam ginapatindog ang balay, kag paagi sa paghangop ginapalig-on ini. Kag paagi sa ihibalo ginapuno ang mga hulot sang tanan nga bilidhon kag maayong manggad.” (Hulubaton 24:3, 4) Paagi sa ihibalo kag pagpangabudlay sang mapisan nga pamilya, ang puluy-an mahimo nga mapuno sang maayong mga butang sang materyal nga sahi. Apang ang balay sarang mapatindog kag mapalig-on sa mabakud nga sadsaran lamang kon ang mga katapo sini nagapakita sing paghangop kag diosnon nga kaalam, nagaaplikar sing husto sang Makasulatanhon nga ihibalo. Huo, ang kaalam nagapalig-on sa pamilya kag nagapaposible sang madinalag-on nga pagkabuhi sini subong isa ka yunit.
22. Sa ano nagaresulta ang pag-aplikar sa mga instruksion sang Dios?
22 Ang pag-aplikar sa mga instruksion sang Dios sa sulod sang pamilya magaresulta sa paghidait, kay ang mga Israelinhon ginsilingan: “Ako, si Jehova, amo ang imo Dios, ang Isa nga nagatudlo sa imo sa kapuslanan, ang Isa nga nagatuytoy sa imo sa dalanon nga laktan mo. O kabay kuntani nga nagpamati ka sa akon mga sugo! Nian ang imo paghidait nangin subong kuntani sang suba, kag ang imo pagkamatarong nangin subong sang mga balud sang dagat.” (Isaias 48:17, 18) Busa, kabay nga ang tanan nga diosnon nga mga bana, mga asawa, kag mga kabataan magaaplikar sang langitnon nga kaalam. Nian ang aton mga puluy-an pirme nga mangin mga lugar sang pahuway kag paghidait.
Madumduman Mo Bala?
◻ Para sa malinong nga pagkabuhi sa puluy-an, anong pagpili ang dapat himuon sang isa ka diminyo nga Cristiano nga nagaplano sa pagminyo?
◻ Suno sa Efeso 5:21-33, ano ang dapat himuon sang mga bana kag mga asawa agod matigayon ang paghidait sa balay?
◻ Paano ang pag-aplikar sa laygay sang Efeso 4:26, 27 nagabulig sa paghimo sa puluy-an nga isa ka lugar sang paghidait?
◻ Sa anong mga paagi ang mga bata makaamot sa paghidait sa pamilya?
◻ Paano naton mahuptan ang mga puluy-an subong mga lugar sang pahuway kag paghidait?
[Laragway sa pahina 17]
Ang Cristianong mga bana kag mga asawa kinahanglan magpanghikot sa mga paagi nga nagapauswag sang gugma kag pagtahod
[Laragway sa pahina 18]
Si Timoteo gintudluan sang mga kamatuoran sang Dios kutob sa pagkabata. Ginabuligan mo bala ang imo mga kabataan sa pagtubo sa ihibalo kag gugma kay Jehova?