Ngaa ang Maayo nga mga Tawo Nagaantos?
TUIG 1914 sadto, kag ang kalibutan nagainaway. Sa hinali, ang mga bilanggo sa inaway sa kampo sang Serbia gintipus. Apang pamuno lamang yadto. Ang makamamatay nga balatian naglaton sa mga sibilyan kag ginbangdan sang pagkapatay sang 150,000 sa anum ka bulan lamang. Sa tunga sang tiempo-gira nga kahimtangan kag sang rebolusyon nga natabo sa Rusya, tatlo ka milyon ang napatay sa tipus. Mahinakop mo sing husto nga madamong maayo nga mga tawo kag ang ila ginsub-an nga mga katapo sang pamilya ang nalakip sa mga biktima.
Isa lamang ini ka halimbawa sang tawhanon nga trahedya. Ikaw mismo mahimo nga nakaeksperiensia sang pag-antos nga resulta kon ang mga hinigugma mabiktima sang mga balatian, mga aksidente, kag lainlain nga mga kalamidad. Ayhan, ginalisdan ka kon ang isa ka matarong nga tawo nagaantos bangod sang kasakit sang isa ka dimabulong nga balatian. Ayhan ginasubuan ka sing daku kon ang isa ka maayo nga tawo—ayhan isa ka mapisan nga padre-de-pamilya—napatay sa aksidente. Ang kalisud sang mga namatyan nagapasakit sang imo tagipusuon tungod sa ila.
Madamo ang nagabatyag nga ang tawo nga nagahimo sing maayo dapat padyaan sing kahilwayan gikan sa pag-antos. Ginakabig pa gani sang iban ang pag-antos nga pamatuod nga ang biktima makasasala. Amo ini anay ang argumento sang tatlo ka lalaki nga nagkabuhi sang nagligad nga mga 3,600 ka tuig. Mga katubotubo sila sang maayo nga tawo nga si Job. Balikan naton ang ila panahon samtang ginasugdan naton ang pagpangita sa sabat sa pamangkot, Ngaa ang maayo nga mga tawo nagaantos?
Ang mga Pag-antos ni Job
Sang ang tatlo kuno ka abyan ni Job nagduaw sa iya, nagaantos sia sing dimalaragway bangod sang kasakit kag balatian. Napatay ang iya napulo ka kabataan kag nadula niya ang tanan niya nga materyal nga mga pagkabutang. Ang mga tawo nga nagtahod anay sing daku kay Job nagkangil-ad sa iya. Bisan ang iya asawa wala na magsakdag sa iya kag naglaygay nga pakamalauton niya ang Dios kag mapatay.—Job 1:1–2:13; 19:13-19.
Sa pito ka adlaw kag gab-i, ang mga bisita ni Job mahipos nga nagpanilag sang iya pag-antos. Nian ang isa sa ila nagsumbong sa iya sing dimatarong nga buhat nga bangod sini ginasilutan kuno sia. “Panumduma,” siling ni Elifaz: “Sin-o bala ang nawala nga wala sing sala? Kag diin bala ang mga matarong ginapapas? Suno sa nakita ko, sila nga nagaarado sing kalautan kag nagasab-ug sing kagamo nagaani sang amo. Tungod sa ginhawa sang Dios nawala sila, kag tungod sa pusnga sang iya kaakig napapas sila.”—Job 4:7-9.
Gani nangatarungan si Elifaz nga ang Dios nagasilot kay Job tungod sang iya mga sala. Sa karon, man, ang iban nagapangatarungan nga ang mga kalamidad mga buhat sang Dios nga gindesinyo sa pagsilot sa mga tawo tungod sang pagpakasala. Apang si Jehova wala magsilot kay Job tungod sang paghimo sing dimatarong nga mga buhat. Nakahibalo kita sini bangod nagsiling sang ulihi ang Dios kay Elifaz: “Ang akon kasingkal nagadabdab batok sa imo kag batok sa imo duha ka abyan, kay wala kamo makapamulong nahanungod sa akon sang butang nga matarong subong sa akon alagad nga si Job.”—Job 42:7.
Indi Mabasol ang Dios
Karon, minilyon—pat-od gid nga nagalakip sa madamong maayo nga tawo—ang puraot kag malapit na magutuman. Ang iban nga mga indibiduwal naglain ang buot kag nagbasol sa Dios tungod sang ila pag-antos. Apang indi sia ang dapat basulon tungod sang gutom. Sa katunayan, sia amo ang Isa nga nagaaman sang pagkaon para sa katawhan.—Salmo 65:9.
Ang kakagod, kahamkon, kag iban pa tawhanon nga mga kabangdanan ang mahimo nga nagatapna sang pagdul-ong sing pagkaon sa mga gutom. Ang inaway amo ang isa sang mga kabangdanan sang tiggulutom. Halimbawa, ang The World Book Encyclopedia nagasiling: “Ang inaway mahimo magaresulta sa tiggulutom kon madamong mangunguma ang magabiya sang ila mga uma kag magabuylog sa puwersa armada. Sa iban nga mga hitabo, ang hangaway hungod nga nagtuga sing gutom agod gutumon ang kaaway sa pagpaampo sa ila. Ginapierde sang hangaway ang gintago nga pagkaon kag mga tanom kag ginabalabagan ang suplay nga kalan-on sang kaaway. Ang mga balabag nagatapna sang pag-abot sang ginpadala nga kalan-on sa rehiyon sang Biafra sadtong Inaway Sibil sang Nigeria (1967-70). Nagresulta ang tiggulutom, kag kapin sa isa ka milyon ka taga-Biafra ang ayhan gingutman.”
Labi na nga ginbasol sing sayop sang iban ang Dios sadtong Inaway Kalibutanon II, sang madamong maayo nga mga tawo ang nag-antos kag napatay. Apang, ginlapas sang mga tawo ang mga kasuguan sang Dios paagi sa pagdumtanay kag pag-inaway batok sa isa kag isa. Sang ginpamangkot si Jesucristo kon ano ang “nahaunang sugo sa tanan,” sia nagsabat: “Ang nahauna amo, ‘Pamatii, O Israel, si Jehova nga Dios naton amo ang isa ka Jehova, kag higugmaa si Jehova nga imo Dios sa bug-os mong tagipusuon kag sa bug-os mong kalag kag sa bug-os mong hunahuna kag sa bug-os mong kusog.’ Ang ikaduha amo ini, ‘Higugmaa ang imo isigkatawo subong sang imo kaugalingon.’ Wala na sing iban nga sugo nga daku pa sa ila sini.”—Marcos 12:28-31.
Kon ginalapas sang mga tawo ang mga kasuguan sang Dios paagi sa paghimo sang tingob nga pagpamatay, nagakaigo bala nga basulon sia ni bisan sin-o kon pag-antos ang resulta? Kon ang ginikanan nagasugo sa iya mga kabataan nga indi mag-ilinaway kag wala nila pagsapaka ang iya maayo nga laygay, sia bala ang may salabton kon mahalitan sila? Ang ginikanan indi amo ang may salabton subong man nga ang Dios wala sing salabton sa pag-antos sang tawo kon wala ginasapak sang mga tawo ang mga kasuguan sang Dios.
Bisan pa magaresulta ang pag-antos kon wala ginasapak ang mga kasuguan ni Jehova, ang Biblia wala nagapakita nga ang mga kalamidad sa kabilugan mga buhat sang Dios nga gindesinyo agod silutan ang malaut. Sang ang nahaunang tawhanon nga mag-asawa nagpakasala, gindula nila ang iya pinasahi nga pagpakamaayo kag pangamlig. Luwas sa mga kaso nga may balaan nga pagpasilabot agod matuman ang mga katuyuan ni Jehova, ang nagakatabo sa katawhan sa adlaw-adlaw ginagamhan sining Makasulatanhon nga prinsipio: “Ang palumba indi sa madasig, ukon ang inaway sa makusog, kag indi man ang kalan-on sa maalam, ukon ang manggad man sa mga tawo nga mahangpunon, ukon ang kahamuot man sa mga tawo nga sampaton; kundi ang tion kag ang kahigayunan nagakahanabo sa ila tanan.”—Manugwali 9:11.
Ang Maayo kag Malain Lunsay Nagaantos
Sa aktuwal, ang maayo kag malain nga mga tawo lunsay nagaantos bangod sang napanubli nga sala kag pagkadihimpit. (Roma 5:12) Halimbawa, ang matarong kag malauton nga mga tawo lunsay nagaeksperiensia sing masakit nga balatian. Ang matutom nga Cristiano nga si Timoteo nag-antos sing “masunson nga mga balatian.” (1 Timoteo 5:23) Sang ginsambit ni apostol Pablo ang iya kaugalingon nga “ungon sa unod,” mahimo nga ginpatuhuyan niya ang pila ka pisikal nga balatian. (2 Corinto 12:7-9) Bisan sa iya matutom nga mga alagad, wala karon ginakuha sang Dios ang napanubli nga mga kaluyahon ukon ang pagkadali malatnan sang balatian.
Ang diosnon nga mga tawo mahimo man magaantos bangod sang paggamit sing mapigaw nga desisyon ukon sang indi pagsunod sa Makasulatanhon nga laygay kon kaisa. Sa pag-ilustrar: Ang isa nga nagalapas sa Dios kag nagaminyo sa ditumuluo mahimo nga magaantos sing mga problema sa pag-asawahay nga kuntani nalikawan niya. (Deuteronomio 7:3, 4; 1 Corinto 7:39) Kon ang isa ka Cristiano indi magkaon sing nagakaigo kag indi magpahuway sing bastante, mahimo sia magaantos bangod sang pagpierde sa iya kapagros.
Ang emosyonal nga pag-antos mahimo magaresulta kon magpadala kita sa kaluyahon kag maghimo sing sala. Ang panglahi ni Hari David upod kay Bat-seba nagdala sa iya sing daku nga pag-antos. (Salmo 51) Samtang gintinguhaan niya nga taguon ang sala, nag-antos sia sing daku nga kalisud. “Sang naghipos ako,” siling niya, “nahagas ang akon mga tul-an tungod sang akon pag-ugayong sa bilog nga adlaw. . . . Ang akon kahun-og nagbaylo subong sang kamala sang tingadlaw.” (Salmo 32:3, 4) Ang kalisang tungod sang iya sala nagbuhin sang kapagsik ni David subong nga ang isa ka kahoy mahimo madulaan sing nagahatag-kabuhi nga hun-og sa tion sang tigpalamangag ukon sa kamala sang tingadlaw. Maathag nga nag-antos sia sa hunahuna kag sa lawas. Apang ang Salmo 32 nagapakita nga ina nga pag-antos mahimo mapakanay paagi sa mahinulsulon nga pagtu-ad sang isa ka tawo sang sala kag pagbaton sang kapatawaran sang Dios.—Hulubaton 28:13.
Ang malain nga mga tawo masunson nagaantos bangod sang pagsunod sa mapatuyangon nga dalanon, indi subong silot sang Dios. Si Herodes nga Daku pirme nagmasakit bangod sang malain nga mga batasan. Sa iya ulihi nga mga adlaw, si Herodes “nag-antos sing makangilil-ad nga kasakit,” siling sang Judiyong istoryador nga si Josephus. “Luyag gid niya pirme kaluton ang iya kaugalingon, ang iya mga tinai napilas, kag ang iya kinatawo ginagangrena kag ginaulod. Gintilawan niya sa walay pulos nga pakanayon ang iya pag-ugayong kag pagkiriw sa mainit nga mga sapa sa Callirrhoe. . . . Si Herodes nagaantos karon sing daku nga kasakit sa bagay nga gintilawan niya nga bun-on ang iya kaugalingon, apang ginpunggan sia sang iya pakaisa.”—Josephus: The Essential Writings, ginbadbad kag gin-edit ni Paul L. Maier.
Ang pagsunod sa kasuguan sang Dios nagahatag sing pila ka pangamlig batok sa mga butang subong sang balatian nga ginaliton paagi sa paghulid. Apang, ngaa ang maayo nga mga tawo nga nagapangita sang iya kahamuot may daku man nga bahin sa pag-antos?
Kon Ngaa Nagaantos ang Diosnon nga mga Tawo
Ang pangunang rason kon ngaa ang diosnon nga mga tawo nagaantos amo nga sila matarong. Ginlaragway ini sa natabo sa anak ni patriarka Jacob nga si Jose. Bisan pa dalayon nga ginhaylo sang asawa ni Potifar si Jose nga maghulid sa iya, namangkot sia: “Paano bala nian nga makahimo ako sining daku nga pagkamalaut kag magpakasala batok sa Dios?” (Genesis 39:9) Nagdul-ong ini sa dimakatarunganon nga pagkabilanggo, kag si Jose nag-antos bangod matarong sia.
Apang ngaa ginatugutan sang Dios nga mag-antos ang iya matutom nga mga alagad? Ang sabat nasandig sa hulusayon nga ginpautwas sang rebelde nga anghel nga si Satanas nga Yawa. Ining hulusayon nagahilabot sa integridad sa Dios. Paano naton nahibaluan? Bangod ginpakita ini sa kaso sang matarong nga tawo nga si Job, nga ginsambit kaina.
Sa isa ka pagtilipon sang angheliko nga mga anak sang Dios sa langit, ginpamangkot ni Jehova si Satanas: “Natalupangdan mo bala ang akon alagad nga si Job, nga wala sing kaangay sa iya sa duta, tawo nga himpit kag matarong, nga mahadlukon sa Dios kag nagalikaw sa malaut?” Ang sabat sang Yawa nagapamatuod nga may binais tuhoy sa kon bala huptan sang mga tawo ang integridad kay Jehova sa idalom sang pagtilaw. Si Satanas nag-insister nga gin-alagad ni Job ang Dios bangod sang materyal nga mga pagpakamaayo nga gin-agom niya kag indi bangod sang gugma. Nian si Satanas nagsiling: “Apang, untaya karon ang imo kamot, kag tanduga ang tanan nga [kay Job] kag sikwayon ka niya sa imo nawong.” Si Jehova nagsabat: “Yari karon! Ang tanan nga iya yara sa imo gahom. Lamang dili mo pag-untayon ang imo kamot sa iya kaugalingon!”—Job 1:6-12.
Walay sapayan sang tanan nga sarang himuon ni Satanas, ginhuptan ni Job ang matarong nga dalanon kag ginpamatud-an nga nag-alagad sia kay Jehova tungod sa gugma. Sa pagkamatuod, si Job nagsiling sa mga nagasumbong sa iya: “Malayo sa akon nga magpakamatarong ako sa inyo! Tubtob nga mapatay ako indi ko pag-isikway gikan sa akon ang akon integridad!” (Job 27:5) Huo, ang mga nagahupot sing integridad pirme handa mag-antos tungod sa pagkamatarong. (1 Pedro 4:14-16) Ang Biblia nagasugid tuhoy sa madamo nga may dimationg nga gugma sa Dios kag nagkabuhi sing matarong sa pagpadungog sa iya kag sa pagpamatuod nga butig ang pangangkon ni Satanas nga sarang niya mapatalikod ang tanan nga mga tawo pahilayo sa Dios. Ang tagsa ka indibiduwal nga nagaantos bangod sang paghupot sing integridad sa Dios sarang magkalipay nga ginapamatud-an niya ang Yawa nga butigon kag ginapahalipay ang tagipusuon ni Jehova.—Hulubaton 27:11.
Ang Dios nabalaka tuhoy sa pag-antos sang iya matutom nga mga alagad. Si salmista David nagsiling: “Si Jehova nagapatindog sang tanan nga nagakapukan, kag nagapabangon sang tanan nga nagadungok.” (Salmo 145:14) Yadtong dedikado kay Jehova mahimo nga ginakulang sing bastante nga personal nga kusog sa pag-agwanta sa mga pag-antos sang kabuhi kag sa paghingabot nga ginaagom nila subong iya katawhan. Apang ang Dios nagapabakud kag nagasakdag sa ila kag nagahatag sa ila sing kaalam nga kinahanglanon agod mabatas ang tanan nila nga pagtilaw. (Salmo 121:1-3; Santiago 1:5, 6) Kon ang mga manughingabot magapatay sa iban nga matutom nga mga alagad ni Jehova, may hatag-Dios sila nga paglaum sang pagkabanhaw. (Juan 5:28, 29; Binuhatan 24:15) Bisan tubtob sa sina, sarang mabaliskad sang Dios ang mga epekto sang pag-antos nga ginaagom sadtong nagahigugma sa iya. Gintapos niya ang pag-antos ni Job kag bugana nga nagpakamaayo sadtong matarong nga tawo. Kag makasalig kita nga si Jehova indi magasikway sa iya katawhan sa panahon naton.—Job 42:12-16; Salmo 94:14.
Sa Dili Madugay—Wala Na sing Pag-antos!
Gani, nian, ang tagsatagsa nagaantos bangod sang napanubli nga pagkadihimpit kag pagkabuhi sa tunga sining malaut nga sistema sang mga butang. Ang diosnon nga mga indibiduwal sarang makapaabot nga mag-antos bangod sang paghupot sing integridad kay Jehova. (2 Timoteo 3:12) Apang sarang sila magkasadya, kay ang Dios magatapos sa ulihi sang mga luha, kamatayon, kasubo, paghibi, kag kasakit. Nahanungod sini, si apostol Juan nagsulat:
“Nakita ko ang bag-ong langit kag ang bag-ong duta; kay ang nahaunang langit kag ang nahaunang duta nagtaliwan, kag wala na ang dagat. Kag nakita ko ang siudad nga balaan, ang Bag-ong Jerusalem, nga nagapanaug halin sa langit gikan sa Dios, nga naaman subong sang nobya nga napunihan nga sa iya bana. Kag nabatian ko ang mabaskog nga tingog gikan sa trono nga nagasiling: ‘Yari karon! Ang kayangkayang sang Dios upod sa mga tawo, kag magapuyo sia kaupod nila, kag sila mangin iya katawhan. Kag ang Dios gid magaupod sa ila. Pahiran niya ang tagsa ka luha sa mga mata nila, kag wala na sing kamatayon, ukon kalisud, ukon paghibi, ukon kasakit pa. Kay ang nahaunang mga butang nagtaliwan.’ Kag ang Isa nga nagalingkod sa trono nagsiling: ‘Yari karon! Ginabag-o ko ang tanan nga butang.’ Nagsiling man sia: ‘Isulat ini, kay ining mga pulong masaligan kag matuod.’”—Bugna 21:1-5.
Sa kaanggid, si apostol Pedro nagsiling: “Suno sa iya [Jehova] saad nagahulat kita sing bag-ong mga langit kag bag-ong duta diin nagapuyo ang pagkamatarong.” (2 Pedro 3:13) Daw ano ka makalilipay nga palaabuton ang yara lamang sa unahan! Ang kabuhi sa paraiso nga duta mangin imo makalilipay nga pribilehiyo. (Lucas 23:43) Busa, indi pagtuguti ang karon nga pag-antos nga magpalain sang imo buot. Sa baylo, magtan-aw sa palaabuton upod ang masanag nga panan-aw. Ibutang ang imo paglaum kag pagsalig sa bag-ong kalibutan sang Dios nga tuman na kalapit. Maglakat sa dalanon nga kalahamut-an kay Jehova nga Dios, kag mahimo ka mabuhi sing dayon sa kalibutan nga hilway sa tanan nga pag-antos.
[Laragway sa pahina 4]
Bisan si Job nag-antos, naglakat sia sa dalanon nga kalahamut-an sa Dios
[Laragway sa pahina 7]
Mahimo ka mabuhi sa kalibutan nga hilway sa tanan nga pag-antos
[Ginkuhaan sang Laragway sa pahina 3]
Collier’s Photographic History of the European War