Dumduma ang Imo Dakung Manunuga!

“Dumduma, karon, ang imo Dakung Manunuga . . . sa wala pa magkari ang malaut nga mga adlaw.”—MANUGWALI 12:1.

1. Paano luyag gamiton sang mga pamatan-on nga nagdedikar sa Dios ang ila pagkapamatan-on kag kusog?

SI Jehova nagahatag sa iya mga alagad sing kusog sa paghimo sang iya kabubut-on. (Isaias 40:28-31) Matuod ini walay sapayan sang ila edad. Apang ang mga pamatan-on nga nagdedikar sa Dios ilabi na nga maluyag sa paggamit sang ila pagkapamatan-on kag kusog sing maalamon. Gani, ginatuman nila ang laygay sang “manugtipon,” si Hari Solomon sang dumaan nga Israel. Naglaygay sia: “Dumduma, karon, ang imo Dakung Manunuga sa mga adlaw sang imo pagkapamatan-on, sa wala pa magkari ang malaut nga mga adlaw, ukon mag-abot ang mga tuig nga magasiling ka: ‘Wala ako sing kalipay sa ila.’”—Manugwali 1:1; 12:1.

2. Ano ang dapat himuon sang mga kabataan sang nagdedikar nga mga Cristiano?

² Ang laygay ni Solomon tuhoy sa pagdumdom sa Dakung Manunuga sa tion sang pagkapamatan-on una nga ginsugo sa mga pamatan-on nga lalaki kag babayi sang Israel. Nabun-ag sila sa isa ka pungsod nga gindedikar kay Jehova. Kamusta naman ang mga kabataan sang dedikado nga mga Cristiano karon? Sa pagkamatuod, dapat nila dumdumon ang ila Dakung Manunuga. Kon himuon nila ini, ginapadunggan nila sia kag sila mismo makabenepisyo.—Isaias 48:17,18.

Maayong mga Halimbawa Gikan sa Nagligad

3. Anong mga halimbawa ang ginpahamtang nanday Jose, Samuel, kag David?

³ Madamong pamatan-on sa rekord sang Biblia ang nagpahamtang sing maayong mga halimbawa subong mga pamatan-on nga nagdumdom sa ila Dakung Manunuga. Kutob sa pagkabata padayon, gindumdom ni Jose, nga anak ni Jacob, ang iya Manunuga. Sang ginsulay si Jose sang asawa ni Potifar nga maghulid sa iya, malig-on sia nga nangindi kag nagsiling: “Paano bala nian nga makahimo ako sining daku nga pagkamalaut kag magpakasala batok sa Dios?” (Genesis 39:9) Gindumdom sang Levinhon nga si Samuel ang iya Manunuga indi lamang sa iya pagkabata kundi sa iya man bug-os nga kabuhi. (1 Samuel 1:22-28; 2:18; 3:1-5) Pat-od gid nga gindumdom sang pamatan-on nga si David sang Betlehem ang iya Manunuga. Ang iya pagsalig sa Manunuga nakita sang gin-atubang niya ang Filistinhon nga higante nga si Goliat kag nagsiling: “Ikaw nagakari sa akon nga may espada kag may bangkaw kag may sumbiling, apang ako nagakari sa imo sa ngalan ni Jehova sang mga kasuldadusan, ang Dios sang mga hangaway sang Israel, nga imo ginyaguta. Sini nga adlaw si Jehova magatugyan sa imo sa akon kamot, kag ako magalaglag sa imo kag magapugot sang imo ulo; . . . kag mahibaluan sang katawhan sa bug-os nga duta nga may nagaluntad nga Dios sang Israel. Kag mahibaluan sining bug-os nga kongregasyon nga si Jehova wala nagaluwas paagi sa espada kag sa bangkaw, kay ang inaway iya ni Jehova, kag ihatag niya kamo sa amon kamot.” Wala magdugay kag si Goliat napatay, kag ang mga Filistinhon nagpalagyo.—1 Samuel 17:45-51.

4. (a) Ano ang nagapakita nga gindumdom sang bihag nga Israelinhon nga bata nga babayi sa Siria kag sang pamatan-on nga si Hari Josias ang aton Dakung Manunuga? (b) Paano ginpakita sang 12-anyos nga si Jesus nga gindumdom niya ang iya Manunuga?

⁴ Ang isa pa ka pamatan-on nga nagdumdom sa Dakung Manunuga amo ang bihag nga Israelinhon nga bata nga babayi. Ginpanaksihan niya sing maayo ang asawa ni Naaman, nga pangulo sang hangaway sang Siria, amo nga nagkadto sia sa manalagna sang Dios, nag-ayo ang aro, kag nangin sumilimba ni Jehova. (2 Hari 5:1-19) Ang pamatan-on nga si Hari Josias maisugon nga nagpauswag sang putli nga pagsimba kay Jehova. (2 Hari 22:1–23:25) Apang ang pinakamaayo nga halimbawa sang isa nga nagdumdom sa iya Dakung Manunuga samtang bata pa amo si Jesus sang Nasaret. Binagbinaga ang natabo sang 12 anyos sia. Gindala sia sang iya mga ginikanan sa Jerusalem para sa Paskwa. Sa pagpauli, natalupangdan nila nga wala si Jesus; gani nagbalik sila agod pangitaon sia. Sa ikatlong adlaw, nakita nila sia nga nagapangatarungan sa Makasulatanhon nga mga pamangkot sang mga manunudlo sa templo. Sa pagsabat sa mabinalak-on nga pagpangusisa sang iya iloy, si Jesus namangkot: “Ngaa dapat ninyo ako pangitaon? Wala bala kamo makahibalo nga dapat yara ako sa balay sang akon Amay?” (Lucas 2:49) Mapuslanon nga makakuha si Jesus sing impormasyon nga may espirituwal nga kabilihanan sa templo, ‘ang balay sang iya Amay.’ Sa karon, ang Kingdom Hall sang mga Saksi ni Jehova amo ang labing maayo nga duog sa pagtigayon sing sibu nga ihibalo tuhoy sa aton Dakung Manunuga.

Dumduma si Jehova Karon!

5. Sa imo kaugalingon nga mga tinaga, paano mo ipabutyag ang ginsiling sang manugtipon suno sa Manugwali 12:​1?

⁵ Ang bug-os tagipusuon nga sumilimba ni Jehova nagahandum nga mag-alagad sa Iya sa gilayon kon mahimo kag mag-alagad sa Dios sa nabilin nga bahin sang ila mga adlaw. Apang, ano ang mga paglaum sang isa nga naghinguyang sang iya pagkapamatan-on sing walay pulos bangod sang indi pagdumdom sa Manunuga? Sa idalom sang pag-inspirar sang Dios ang manugtipon nagsiling: “Dumduma, karon, ang imo Dakung Manunuga sa mga adlaw sang imo pagkapamatan-on, sa wala pa magkari ang malaut nga mga adlaw, ukon mag-abot ang mga tuig nga magasiling ka: ‘Wala ako sing kalipay sa ila.’”—Manugwali 12:1.

6. Ano ang pamatuod nga gindumdom sang tigulang nga sanday Simeon kag Ana ang ila Dakung Manunuga?

⁶ Wala sing isa nga nagakalipay sa “malaut nga mga adlaw” sang pagtigulang. Apang ang mga tigulang nga nagadumdom sa Dios malipayon. Halimbawa, ang lapsag nga si Jesus ginkugos sang tigulang nga si Simeon sa templo kag malipayon nga nagsiling: “Karon, Soberanong Ginuo, ginapataliwan mo sa paghidait ang imo ulipon suno sa imo pulong; bangod nakita sang akon mga mata ang imo paagi sang pagluwas nga ginhanda mo sa itululok sang tanan nga tawo, isa ka kapawa para sa pagkuha sang takurong gikan sa mga pungsod kag isa ka himaya sa imo katawhan nga Israel.” (Lucas 2:25-32) Gindumdom man sang otsentay-kuwatro-anyos nga si Ana ang iya Manunuga. Pirme sia sa templo kag didto sia sang gindala ang lapsag nga si Jesus. “Sadto gid nga oras nagpalapit sia kag nagpasalamat sa Dios kag naghambal tuhoy sa bata sa tanan nga nagahulat sang pagtubos sang Jerusalem.”—Lucas 2:36-38.

7. Ano ang kahimtangan sadtong nagtigulang nga nagaalagad sa Dios?

⁷ Ang mga Saksi ni Jehova sa karon nga nagtigulang nga nagaalagad sa Dios mahimo mag-antos sang mga kasakit kag mga limitasyon sang katigulangon. Apang, malipayon gid sila, kag ginaapresyar gid naton ang ila matutom nga pag-alagad! May “kalipay [sila] ni Jehova,” kay nakahibalo sila nga nagagahom sia sing di-malutos sa sining duta kag ginhimo niya si Jesucristo subong ang gamhanan nga langitnon nga Hari. (Nehemias 8:10) Karon na ang tion para sa mga pamatan-on kag sa mga tigulang sa pagpamati sa laygay: “Kamo nga mga pamatan-on nga lalaki kag kamo man nga mga ulay, kamo nga mga tigulang nga lalaki pati na ang mga bata nga lalaki. Magdayaw sila sang ngalan ni Jehova, kay ang iya ngalan lamang ang di-malab-ot sa kataason. Ang iya dignidad yara sa ibabaw sang duta kag langit.”—Salmo 148:12,13.

8, 9. Para kay sin-o masubo “ang malaut nga mga adlaw,” kag ngaa amo sina ang matabo? (b) Paano mo ipaathag ang Manugwali 12:​2?

⁸ Ang “malaut nga mga adlaw” sang katigulangon masubo—ayhan tuman kalisod—sa mga wala nagahunahuna sa ila Dakung Manunuga kag wala makahangop sang iya mahimayaon nga mga katuyuan. Wala sila sing espirituwal nga paghantop nga makatimbang sa mga pagtilaw sang katigulangon kag sang mga kailo nga nagatublag sa katawhan sugod sang gintabog sa langit si Satanas. (Bugna 12:7-12) Gani, ang manugtipon nagalaygay sa aton nga dumdumon ang aton Manunuga “sa wala pa magdulom ang adlaw kag ang kapawa kag ang bulan kag ang mga bituon, kag magbalik ang mga panganod, sa tapos sang ulan.” (Manugwali 12:2) Ano ang kahulugan sining mga pulong?

⁹ Ginapaanggid ni Solomon ang tion sang pagkapamatan-on sa tig-ilinit sang Palestina kon ang adlaw, bulan, kag mga bituon nagaiwag sang ila kapawa sa wala sing panganod nga kalangitan. Ang tanan tuman kasanag. Apang, sa pagtigulang, ang mga adlaw sang isa ka tawo kaangay sang matugnaw kag maulan nga dag-on sang tigtulugnaw, nga may sunodsunod nga pag-ulan. (Job 14:1) Daw ano kasubo nga mahibaluan ang nahanungod sa Manunuga apang wala mag-alagad sa iya sa tig-ilinit sang kabuhi! Sa tigtulugnaw sang katigulangon sang kabuhi, ang mga butang nagadulom, ilabi na para sa mga nagpaligad sang mga kahigayunan nga alagaron si Jehova sa ila pagkapamatan-on bangod sang kasako sa walay pulos nga mga paghimud-os. Apang, bisan ano man ang aton edad, aton ‘sundon sing bug-os si Jehova,’ subong sang ginhimo sang matutom nga si Caleb, ang mainunungon nga kaupod ni manalagna Moises.—Josue 14:6-9.

Mga Epekto sang Katigulangon

10. Ano ang kahulugan sang (a) “mga manugbantay sang balay”? (b) “makusog nga mga lalaki”?

¹⁰ Masunod nga ginpatalupangod ni Solomon ang mga kabudlayan “sa adlaw nga ang mga manugbantay sang balay nagakurog, kag ang makusog nga mga lalaki nagadungok, kag ang nagagaling nga mga babayi nagadulog sa pagpangabudlay bangod pila na lamang sila, kag ang mga babayi nga nagagawa sa mga talambuan ginadulman.” (Manugwali 12:3) Ang “balay” nagakahulugan sang tawhanon nga lawas. (Mateo 12:43-45; 2 Corinto 5:1-8) Ang “mga manugbantay” sini amo ang mga butkon kag mga kamot, nga nagaamlig sang lawas kag nagahatag sang mga kinahanglanon sini. Sa pagtigulang masunson ini nagakurog bangod sang kaluyahon, nerbios, kag pagkaparalisado. “Ang makusog nga mga lalaki”—ang mga batiis—indi na mabakod nga mga haligi kundi nagluya kag nagkulo amo nga ang mga tiil ginasagnoy na lamang. Apang, wala bala kamo malipay nga makita ang tigulang nga mga masigkatumuluo sa Cristianong mga miting?

11. Sa malaragwayon nga hambal, sin-o ang “nagagaling nga mga babayi” kag ang “mga babayi nga nagagawa sa talambuan”?

¹¹ “Ang nagagaling nga mga babayi nagadulog sa pagpangabudlay bangod pila na lamang sila”—apang paano? Ang mga ngipon mahimo nga naggabok ukon naungab na, kag diutay na lamang sini ang nabilin. Ang paggaling sa matig-a nga pagkaon mabudlay ukon nagdulog na. “Ang mga babayi nga nagagawa sa mga talambuan ginadulman”—ang mga mata lakip na ang mga ikasarang sang hunahuna nga paagi sini kita makakita—masagir-um, kon indi gid man bug-os nga nagdulom.

12. (a) Paano ang “mga ganhaan nga nagaatubang sa dalan gintakpan”? (b) Ano ang ginahunahuna mo tuhoy sa tigulang nga mga manugbantala sing Ginharian?

¹² “Kag,” padayon sang manugtipon, “ang mga ganhaan nga nagaatubang sa dalan gintakpan, sang ang gahod sang galingan naghinay, kag ang isa nagabangon sa huni sang pispis, kag ang tanan nga mga anak nga babayi sang ambahanon naghinay.” (Manugwali 12:4) Ang duha ka ganhaan sang baba—ang mga bibig​—talagsa na lang ukon wala na gid nagatikab agod ipabutyag kon ano ang yara sa “balay,” ukon lawas, sang mga tigulang nga wala nagaalagad sa Dios. Wala na sing ginapadala sa “dalan” sang publiko nga pagkabuhi. Apang, kamusta ang makugi nga mga tigulang nga manugbantala sang Ginharian? (Job 41:14) Mahimo nga mahinay sila sa paglakat sa pamalaybalay kag ang iban mahimo nga nabudlayan sa paghambal, apang ginadayaw gid nila si Jehova!—Salmo 113:1.

13. Paano ginlaragway sang manugtipon ang iban pa nga mga problema sang mga tigulang, apang ano ang matuod sa tigulang nga mga Cristiano?

¹³ Ang gahod sang galingan naghinay samtang ang pagkaon ginausang sang wala ngipon nga mga ngislo. Sa iya hiligdaan ang tigulang indi makatulog sing mahamuok. Bisan ang paghuni sang pispis nagatublag sa iya. Diutay lamang ang mga ambahanon nga ginaamba niya, kag ang pag-amba niya sa bisan ano nga melodiya maluya. “Ang tanan nga mga anak nga babayi sang ambahanon”—ang mga nota sang melodiya—“naghinay.” Ang pagpamati sang tigulang sa musika kag ambahanon sang iban mapigaw. Apang, ang hinaplas nga mga tigulang kag ang ila mga kaupdanan, ang pila man sa ila indi na mga bata, padayon nga nagabayaw sang ila mga tingog sa mga ambahanon sang pagdayaw sa Dios sa Cristianong mga miting. Malipayon gid kita nga yara sila kaupod naton, nga nagabayaw kay Jehova sa kongregasyon!—Salmo 149:1.

14. Anong mga kahadlok ang nagapabug-at sa mga tigulang?

¹⁴ Masubo gid ang kahimtangan sang mga tigulang, ilabi na ang mga wala magsapak sa Manunuga! Ang manugtipon nagsiling: “Subong man, nahadlok sila bisan sa mataas, kag ginakugmat sila sa dalan. Kag ang almendro nga kahoy nagapamulak, kag ginaguyod sang tibakla ang iya kaugalingon, kag ang bunga sang alcaparra nabusdik, bangod ang tawo nagalakat padulong sa iya puluy-an nga dayon kag ang mga manugpanganduhoy nagalibot sa dalan.” (Manugwali 12:5) Sa ibabaw sang mataas nga hagdan, madamo sang mga tigulang ang nahadlok nga mahulog. Bisan ang pagtan-aw sa butang nga mataas nagapalingin sa ila. Kon kinahanglan sila nga magkadto sa gutok nga mga dalan, ginakugmat sila nga basi mahalitan ukon makawatan sila.

15. Paano ang “almendro nga kahoy nagapamulak,” kag paano “ginaguyod sang tibakla ang iya kaugalingon”?

¹⁵ Sa bahin sang tigulang nga lalaki, “ang almendro nga kahoy nagapamulak,” ayhan nagapakita nga ang iya buhok nagbukay, nian nagputi subong sang niebe. Ang ubanon nga mga buhok nagakahulog kaangay sang puti nga mga bulak sang almendro nga kahoy. Samtang ‘ginaguyod niya ang iya kaugalingon,’ ayhan nagasiyuktot kag nagahuyhoy ang mga butkon ukon nagapaninghawak nga ang mga siko nagatiko paibabaw, daw subong sia sa tibakla tan-awon. Apang, kon ang bisan sin-o sa aton daw subong sina, dapat makita sang iban nga yara kita sa mapagsik kag madasig nga hangaway nga mga apan ni Jehova!—Tan-awa Ang Lalantawan, Mayo 1, 1998, pahina 8-13.

16. (a) Ano ang ginapahangop sang ‘pagbusdik sang alcaparra’? (b) Ano ang “puluy-an nga dayon” sang tawo, kag ano nga mga tanda sang nagahilapit nga kamatayon ang maathag?

¹⁶ Wala na sing gana ang mga tigulang, bisan pa nga ang pagkaon sa atubangan niya subong kanamit sa alcaparra. Ining mga alcaparra madugay na nga ginagamit subong pangpagana. Ang ‘pagbusdik sang alcaparra’ nagapahangop nga kon ang gana sang tigulang madula, bisan ini nga prutas indi makabulig nga maganahan sia sa pagkaon. Ini nga mga butang nagapakita nga malapit na sia sa “iya puluy-an nga dayon,” ang lulubngan. Mangin puluy-an niya ini sing dayon kon wala niya gindumdom ang iya Manunuga kag naglakat sa malauton nga dalanon amo nga indi na sia pagdumdumon sang Dios sa pagkabanhaw. Ang mga tanda sang nagahilapit nga kamatayon makita sa masubo kag nagapanghakroy nga mga reklamo nga nagakawas sa mga ganhaan sang baba sang tigulang.

17. Paano ginakuha ang “lubid nga pilak,” kag ano ang mahimo nga ginapatuhuyan sang “yahong nga bulawan”?

¹⁷ Ginalaygayan kita nga dumdumon ang aton Manunuga “sa wala pa makuha ang lubid nga pilak, kag mabuka ang yahong nga bulawan, kag mabuong ang banga sa tuburan, kag madugmok ang aliling sa suluptan sing tubig.” (Manugwali 12:6) Ang “lubid nga pilak” mahimo nga amo ang taludtod. Ang kamatayon pat-od gid kon ining makatilingala nga banas sang mga pangpapagsik padulong sa utok nahalitan kag indi na makay-o. Ang “yahong nga bulawan” mahimo nga nagapatuhoy sa utok, nga nabutang sa daw yahong nga bagol, nga sa sini naangot ang taludtod. Bulawan tungod sa pagkabahandi, kon ang utok wala na nagapanghikot, nagaresulta ini sa kamatayon.

18. Ano ang malaragwayon nga “banga sa tuburan,” kag ano ang nagakatabo kon mabuong ini?

¹⁸ “Ang banga sa tuburan” amo ang tagipusuon, nga nagabaton sang nagailig nga dugo kag ginapaguwa ini liwat agod magsirkular sa bug-os nga lawas. Sa kamatayon, ang tagipusuon nangin subong sang buong nga banga, nagwasaag sa tuburan bangod indi na ini makabaton, makaunod, kag makabomba sing dugo nga kinahanglanon para sa pagpakaon kag sa pagpapagsik sa lawas. Ang ‘nadugmok nga aliling sa suluptan sing tubig’ wala na nagatiyog, nga nagpadulog sang pagsirkular sang nagahatag-kabuhi nga dugo. Sa amo ginpakita ni Jehova kay Solomon ang pagsirkular sang dugo antes pa ginpamatud-an sang ika-17 nga siglo nga manugbulong nga si William Harvey nga nagasirkular ini.

19. Paano maaplikar sa kamatayon ang ginasiling sang Manugwali 12:​7?

¹⁹ Ang manugtipon nagdugang: “Nian ang yab-ok nagabalik sa duta subong sang nagligad kag ang espiritu nagabalik sa matuod nga Dios nga naghatag sini.” (Manugwali 12:7) Bangod ang ‘aliling sing tubig’ nadugmok, ang tawhanon nga lawas, nga human anay sang yab-ok halin sa duta, nagabalik sa yab-ok. (Genesis 2:7; 3:19) Ang kalag nagakapatay bangod ang espiritu, ukon puwersa sang kabuhi, nga ginhatag sang Dios nagabalik kag nagapuyo upod sa aton Manunuga.—Ezequiel 18:4,20; Santiago 2:26.

Ano ang Palaabuton Para sa mga Nagadumdom?

20. Ano ang ginpangabay ni Moises sang nangamuyo sia subong sang nasulat sa Salmo 90:​12?

²⁰ Talalupangdon gid nga ginpakita ni Solomon kon daw ano ka importante nga dumdumon ang aton Dakung Manunuga. Sa pagkamatuod, ang tuman kalip-ot kag magamo nga kabuhi indi lamang ang para sa mga nagadumdom kay Jehova kag bug-os tagipusuon nga nagahimo sang iya kabubut-on. Bata man sila ukon tigulang, may panimuot sila kaangay kay Moises, nga nangamuyo: “Tudlui kami sa pag-isip sang amon mga adlaw sa paagi nga makaagom kami sing tagipusuon nga may kaalam.” Ang mapainubuson nga manalagna sang Dios hanuot nga naghandum nga ipakita, ukon itudlo, ni Jehova sa iya kag sa katawhan sang Israel ang kaalam sa pagpakabahandi sa ‘mga adlaw sang ila mga tuig’ kag sa paggamit sini sa paagi nga kalahamut-an sa Dios.—Salmo 90:10,12.

21. Agod maisip naton ang aton mga adlaw sa himaya ni Jehova, ano ang dapat naton himuon?

²¹ Ang Cristianong mga pamatan-on ilabi na gid nga dapat mangin determinado nga sundon ang laygay sang manugtipon nga dumdumon ang Manunuga. Daw ano gid kaayo ang ila mga kahigayunan sa paghimo sing sagrado nga pag-alagad sa Dios! Apang, walay sapayan sang aton edad, kon matun-an naton nga isipon ang aton mga adlaw sa himaya ni Jehova sa sining “tion sang katapusan,” mahimo naton padayon nga maisip ini sing dayon. (Daniel 12:4; Juan 17:3) Agod mahimo ini, siempre pa, dapat naton dumdumon ang aton Dakung Manunuga. Dapat man naton tumanon ang aton bug-os nga katungdanan sa Dios.

Paano Mo Sabton?

◻ Ngaa ginalaygayan ang mga pamatan-on nga dumdumon ang ila Manunuga?

◻ Ano ang pila ka halimbawa sa Kasulatan sang mga nagdumdom sa ila Dakung Manunuga?

◻ Ano ang pila ka epekto sang katigulangon nga ginlaragway ni Solomon?

◻ Ano ang palaabuton para sa mga nagadumdom kay Jehova?

[Mga laragway sa pahina 15]

Si David, ang bihag nga Israelinhon nga bata nga babayi, si Ana, kag si Simeon nagdumdom kay Jehova

[Mga laragway sa pahina 16]

Ang tigulang nga mga Saksi ni Jehova malipayon nga nagahimo sing sagrado nga pag-alagad sa aton Dakung Manunuga