Magsalig kay Jah Jehova!

“Salig kamo sing dayon kay Jehova, kay si Jah Jehova amo ang Igang nga dayon.”—ISAIAS 26:4.

 1, 2. Anong masadya nga ambahanon sang pagdayaw ang ginahatag sang Isaias 26:1-6, kag ngaa?

ANG pagpaubos sa ‘banwa sang makakulugmat nga mga pungsod’ nagakinahanglan sing ambahanon sa kadalag-an! (Isaias 25:3) Sing nagakaigo, nian, ang tagna sang Isaias kapitulo 26, bersikulo 1 tubtob 6, nagasugid sang masadya nga ambahanon sang pagdayaw sa Soberanong Ginuong Jehova. Ginaamba ini karon bisan “sa duta sang Juda,” kay ang Juda nagakahulugan sing “Gindayaw.” Diri, sa liwat, ginagamit sang King ­James Ver­sion ang ekspresyon nga “ang GINUONG JEHOVA” diin ang balaan nga ngalan gindoble. Apang makalilipay pa gid ang mga tinaga sina nga ambahanon nga mabasa sa New World Translation, diin ini kag ang tanan iban pa nga mabasahan sang balaan nga ngalan ginbadbad sing husto!

² Pamatii karon inang matahom nga ambahanon: “May mabakod kita nga siudad. Ang kaluwasan ipat-od niya [Jehova] nga mga kuta kag mga pamakud. Buksi ninyo ang mga gawang, agod nga ang pungsod nga matarong nga nagahupot sing pagtuo makasulod. Ikaw nagatipig sa iya sa himpit nga paghidait nga ang iya hunahuna natuhoy sa imo, bangod nga nagasalig sia sa imo. Salig kamo sing dayon kay Jehova, kay si Jah Jehova amo ang Igang nga dayon. Kay ginpaubos niya ang mga nagapuyo sa hitaas, ang banwang mataas. Ginapaubos niya ini, ginapaubos niya ini tubtob sa duta; ginadala niya ini tubtob sa yab-ok. Ang tiil magatapak sini, ang mga tiil sang mga makaluluoy, ang mga tikang sang mga nawad-an.” Daw ano ka makalilipay ang mangin sa tunga sang mga nagasalig nga nagapakigbahin karon sa pag-amba sini nga ambahanon—ang mga Saksi ni Jehova!

 3. (a) Ano ang “matarong nga pungsod,” kag sin-o ang nagsulod sa iya bukas nga “mga gawang”? (b) Paano nagaabante sing nahiusa ang organisasyon ni Jehova walay sapayan sang mga panikasog sang kaaway nga bungkagon ini?

³ Si Ginuong Jehova—si Jah Jehova—magapaubos gid sa bugalon kag magaluwas sa mga nagasalig pirme sa iya. Bisan pa nga “diutay” sila anay, ang espirituwal nga Israel nangin “gamhanan nga pungsod,” “ang matarong nga pungsod.” Paagi sa bukas nga “mga gawang” sang katulad sang siudad nga organisasyon ni Jehova, madamong maayo sing kabubut-on nga mga kaupdanan ang nagsulod man nga nagadamo sing kapin sa tatlo ka milyon. Sing tingob ginahuman nila ang internasyonal nga pag-ululutod, ang populasyon sini nagalabaw sa dili magkubos 57 ka pungsod nga nagahuman sa ginatawag nga Nasyones Unidas. Apang ang “pungsod” sang Dios kag ang mga nagapakig-upod sa sini, tunay nga nahiusa. Sa bug-os nga duta, ang huyog nila amo ang pagtuman sa iya matarong nga mga prinsipio. Ang organisasyonal nga “mga kuta” sang “pungsod” sang Dios pangapin batok sa mga panikasog ni Satanas nga hilabtan ang iya matutom nga paggawi bilang pagsakdag sa kamatuoran. Indi mabungkag sang kaaway ang nagaabante nga pagmartsa sang katawhan sang Dios! Yara pirme ang aton pagsalig kay ‘Jah Jehova, ang Igang nga dayon.’—Isaias 54:17; 60:22.

 4, 5. (a) Ano ang “banwang mataas,” kag paano ini ginatapak sang katawhan ni Jehova sa malaragwayon nga paagi? (b) San-o ang tagna sang Isaias 26:10 may daku nga katumanan, kag paano? (c) Ano pa ang iban nga aplikasyon sini nga tagna?

⁴ Samtang ginapalanog naton ang paandam nga paubson ni Jehova ang “banwang mataas,” ang “Babilonia nga Daku,” makalilipay nga makita ang mga nasit-an kag mga nawad-an sang duta nga nagabaton sang maayong balita sang Ginharian. (Bugna 18:2, 4, 5) Sa malaragwayon nga paagi sila, man, nagtapak sinang “banwang mataas,” indi paagi sa pagpakigbahin sa hilikuton sa paglaglag, kundi paagi sa pagpakigbahin sa pagbantala sang adlaw sang pagtimalus ni Jehova sa sinang malaut nga sistema. (Isaias 61:1, 2) Sa sulod sang mga dekada na karon, ang mga Saksi ni Jehova nagpakita sing kalulo bisan sa mga malaut paagi sa pagduaw sa ila mga puluy-an nga dala ang nagaluwas sing kabuhi nga mensahe sang Ginharian. Apang ang resulta amo ang ginasiling sa Isaias 26:10: “Ipakita ang kahamuot sa malauton, apang indi sia magtuon sing pagkamatarong. Sa duta sang pagkatadlong magahimo sia sing masinalaypon kag indi magtan-aw sang pagkahari ni Jehova.”

⁵ Ining tagna sang pagpasag-uli may daku nga katumanan karon. Bisan pa ginkahamut-an sang kahigayunan, diutay lamang ang nagabag-o sang ila pagkabuhi agod batunon ang kahamuot ni Jehova sa “duta sang pagkatadlong.” Ang mga nagapasipala kay Jehova kag sa iya matutom nga mga saksi “indi magtan-aw sang pagkahari ni Jehova,” kay indi sila makalampuwas sa pag-agom sang makatilingala nga mga pagpakamaayo nga magailig sa katawhan sa tapos mapakabalaan ang ngalan ni Jehova. (Isaias 11:9) Ang tagna maaplikar man sa Paraiso nga duta sa tunga sang mga pagabanhawon gikan sa lulubngan. Ang bisan sin-o nga wala nagapahisuno sa mga ginapatuman sang Dios, subong sang gin-athag sa balaan nga “mga linukot” sina nga tion, indi pag-isulat ang ila mga ngalan sa “tolon-an sang kabuhi.”—Bugna 20:12, 15; ipaanggid ang Ezequiel 33:11.

Si Jehova Magapatok sing Paghidait

 6. Anong mga pulong ang masinadyahon nga ginatuaw sang matutom nga katawhan ni Jehova, kag ngaa amo sina?

⁶ Apang, ang matutom nga katawhan sang Dios interesado gid sa pagtan-aw kay Jah Jehova nga ginpakataas, ginbindikar. Nagapanawag sila sa iya nga ‘magpatok sing paghidait’ sa iya katawhan, kag masinadyahon sila nga nagsiling: “Gindugangan mo ang pungsod; O Jehova, gindugangan mo ang pungsod; ginhimaya mo ang imo kaugalingon. Ginpasangkad mo ang tanan nga ginsakpan sang duta.” (Isaias 26:12, 15) Sa 210 ka kadutaan sa palibot sang duta, si Jehova padayon nga nagadugang sing katulad sang karnero nga mga tawo sa iya espirituwal nga pungsod. Ginatos ka libo ka bag-ong kaupdanan ang ginabawtismuhan. Kapin sa tunga ka milyon nga espesyal, regular, kag aux­il­iary payunir ang nagaalagad sa mataas nga binulan. Madamo pa nga King­dom Hall kag mga As­sem­bly ­Hall ang ginapatindog. Ginapasangkad sang mga sanga sang Watch Tow­er ang ila mga Puluy-an Bethel kag mga pabrika kag nagadugang pa sing kasangkapan sa pag-imprinta. Ang pagtubo padayon!

 7. Ano ang kabangdanan sang pagpasangkad sa katulad sang siudad nga organisasyon ni Jehova?

⁷ Ini nga pagpasangkad nahanabo bangod ginatuytuyan sang “Prinsipe sang Paghidait” ang mga hilikuton sang katawhan sang Dios sa duta. Subong sang ginsiling primero ni Isaias sa iya tagna: “Nahanungod sang pagdugang sang iya prinsipenhon nga pagbulut-an kag sang paghidait walay katapusan, sa trono ni David kag sa iya ginharian sa pagpalig-on sini kag sa pagtib-ong sini sa katarungan kag sa pagkamatarong kutob karon tubtob gid sa gihapon. Ang kakugi ni Jehova sang mga kasoldadosan magahimo sini.” (Isaias 9:6, 7) Makalilipay gid nga inang mga pulong natuman karon! Ang mga nagasalig kay Jehova nakaeksperiensia na sing paghidait, sing katarungan, sing pagkamatarong, sinang prinsipenhon nga pagbulut-an. Nagtingob ini sa ila sa isa ka mahigugmaon nga paghiusa nga ginaagom lamang sang matuod nga mga disipulo ni Jesus. (Juan 13:34, 35) Dugang pa, ginahulat nila sing hanuot ang nagahinampot sing madasig nga tion nga ang Ginharian nga pagginahom ni Jesus kag “ang ihibalo kay Jehova” magapuno sang bug-os nga duta.—Isaias 11:9; Daniel 2:35, 44, 45.

 8. Ano ang ginapakita sang pinamulong ni Jehova sa Isaias 26:20, kag sa ano ginaangot ang “mga hulot”?

⁸ Samtang ang pagpasangkad sa Ginharian nagapadayon tubtob sa putukputukan, ang panawagan ni Jehova sa Isaias 26:20 nagalanog: “Kari, katawhan ko, sulod ka sa imo mga hulot, kag takpi ang imo mga ganhaan sa palibot mo. Panago ka sing malip-ot nga tion tubtob nga magtaliwan ang kaalipungot.” Wala sing duhaduha nga ang “mga hulot” sini nga tagna may labot sa kapin sa 54,000 kag kapin pa ka katulad sang siudad nga mga kongregasyon nga nagaalagad sa mga Saksi ni Jehova sa bug-os nga duta karon. Wala pa mahibalui kon ano ang yara sa hunahuna ni Jehova. Apang makapat-od kita nga kon laglagon niya ang mga malaut, pagaamligan niya ang iya masinaligon nga katawhan, subong sang ginhimo niya sang kaadlawan ni Isaias sang ginlaglag niya ang mapintas nga Asiriahanon.—Isaias 10:24-26.

Kaluwasan Ginpasalig!

 9. (a) Paano ginpakita ni Hari Ezequias ang iya pagsalig kay Jehova? (b) Kon kita ginahingabot ukon ginayaguta sang mga akig kay Jehova, ano ang nagakaigo naton nga himuon?

⁹ Ang mga alagad ni Jehova karon nagasalig sa iya sa amo man nga rason nga si Hari Ezequias nagsalig anay. Nagsalig sia sing bug-os kay Jehova subong ang iya Soberanong Ginuo. Gani, sa putukputukan sang pamahog sang Asiriahanon, nangamuyo sia kay Jehova sining mga pulong: “O Jehova sang mga kasoldadosan, ang Dios sang Israel, nga nagalingkod sa ibabaw sang mga kerubin, ikaw amo ang matuod nga Dios, ikaw gid lamang, sang tanan nga ginharian sang duta. Ikaw ang naghimo sang langit kag sang duta. Ilingig ang imo igdulungog, O Jehova, kag magpamati. Muklata ang imo mga mata, O Jehova, kag magtan-aw, kag magpamati sang tanan nga pulong ni Senaquerib nga nagpadala sa paghangkat sang Dios nga buhi.” (Isaias 37:16, 17) Kon ginahingabot, ginayaguta, ukon ginapasipalahan sang mga nagakaakig kay Jehova, indi bala ina man nga pangamuyo nagapahalipay sang imo tagipusuon? Upod ang bug-os nga pagsalig kay Jehova, wala bala ikaw nagapangabay sa iya nga kuhaon ang pagpasipala sa iya ngalan? Amo sina ang ginbatyag ni Jesus sang nagatagumatayon sa usok sang pag-antos. Ginpangabay gani niya nga ang tagayan nga pagaimnan niya ‘paligaron’ sa iya bangod sang daku nga pasipala sa iya Amay.—Mateo 26:39-44.

10. (a) Ano ang ginapakita sang pangamuyo ni Ezequias nahanungod sa iya panguna nga kabalaka? (b) Paano kita mangin kaangay kay Ezequias samtang ginaatubang naton ang mga pagtilaw antes lamang sang Armagedon?

¹⁰ Ang pangamuyo ni Ezequias nagapakita nga wala sia sing mahamkunon nga motibo sa pagpangabay sing kaluwasan gikan sa Asiriahanon. Wala lamang niya ginatinguhaan nga luwason ang iya kaugalingon. Sa baylo, nabalaka sia nga ang ngalan ni Jehova pagapakabalaanon kag ang Iya pagkasoberano pagabindikahon. Busa, ginhinakpan niya ang iya pangamuyo sang mga pulong: “Busa karon, O Jehova nga Dios namon, luwasa kami sa iya kamot, agod nga ang tanan nga ginharian sang duta makakilala nga ikaw, O Jehova, amo ang Dios lamang.” (Isaias 37:20) Sing kaanggid, samtang ginaatubang naton ang mga pagtilaw nga nagauna sa katapusan nga inaway sang Armagedon, dumdumon naton nga ang aton personal nga kaluwasan ikaduha lamang sa pagpakabalaan sa ngalan ni Jehova. Subong sang ginsiling sang Soberanong Ginuo sing mga 60 ka beses paagi sa iya manalagna nga si Ezequiel: “Makilala nila nga ako amo si Jehova.”—Ezequiel 38:23.

11. (a) Ano nga sayop ang ginhimo ni Senaquerib, kag ano ang ginsiling ni Jehova nahanungod sini? (b) Bangod sang natabo kay Senaquerib, ano nga pagsalig ang tigayunon naton?

¹¹ Sang makapangamuyo na si Ezequias, ginpahibalo ni Isaias ang hari nahanungod sang pulong nga ginpamulong ni Jehova batok kay Senaquerib. Daw ano ka daku nga sayop ang ginhimo sadtong Asiriahanon nga manugpasipala sa pagpakahuya sa Dios nga buhi! Paagi kay Isaias, si Jehova nagsiling nahanungod kay Senaquerib: “Sin-o bala ang imo ginhangkat kag ginpasipalahan? Kag batok kay sin-o bala ginbayaw mo ang imo tingog kag ginbayaw mo sa hitaas ang imo mga mata? Batok sa Balaan sang Israel.” Kag ang Balaan sang Israel amo ang nagpanghikot sadto nga gab-i! Isa lamang ka anghel ni Jehova ang ginkinahanglan sa pagsalakay kag sa ‘pagpatay’ sa 185,000 ka Asiriahanon nga soldado, ang pinakaali sa hangaway ni Senaquerib. Inang bugalon nga hari nag-isol sa kahuya sa Nineve kag mga pila ka tuig sang ulihi ginpatay sang iya kaugalingon nga mga anak nga lalaki samtang nagabuhat sang iya idolatroso nga pagsimba. Makasalig kita kay Jehova, nagakompiansa nga himuon Niya ang kaanggid kay Satanas kag sa tanan niya nga mga kabon nga mapasipalahon nga nagayaguta kag nagahingabot sa mga Saksi ni Jehova.—Isaias 37:23, 36-38.

Pagtimalus sa “Patay”

12. (a) Paano ginalaragway sang Isaias 26:21 ang paghusay nga mahanabo sa Armagedon? (b) Sin-o ang “patay” nga itimalus bisan sa wala pa ang Armagedon, kag paano?

¹² Makatilingala yadto anay nga esena sa inaway, apang ang mas grabe nga paghusay mahanabo sa “dakung kapipit-an.” (Mateo 24:21) Ginaagda kita ni Jehova sa pagtan-aw sa kasangkad sina nga pagpamatay: “Kay, yari karon! si Jehova nagaguwa sa iya duog sa pagsilot sang mga pumuluyo sang duta tungod sang ila kalautan, kag ang duta man magapahayag sang iya dugo kag indi magtabon sang iya patay.” (Isaias 26:21) Una, pahulagon ni Jehova ang politikal nga kagamhanan sa paghukom sa mga sumalakdag sang relihiosong kasaypanan. Indi sila maluwas sang ila butig nga mga dios sa sina nga adlaw! Tuguti ang Romanong papa nga padayunon ang pagtipon sa tanan nga mga relihion sang “Babilonia nga Daku” para sa mga pangamuyo sang madamo nga relihion. Wala sing isa sining mga sumalakdag sang inter­faith ang nagapadungog sa Dios nga matuod kag buhi, nga si Jehova. Ang ila mga panudlo sayop, indi Biblikanhon, kag amo man ang ila mga dalanon. Nagpinatyanay sila sa isa kag isa sa sulod sang madamong siglo. Ginpatulo nila ang dugo sang dimasingki nga mga Cristiano. Sa sining ika-20 ka siglo, madamo sining mga makasasala ang nagsakdag sa mapintas nga mga diktador nga nagpatay sa mga Saksi ni Jehova sa mga bilanggoan kag mga kampo konsentrasyon paagi sa mga fir­ing ­squad kag paagi sa wasay. Subong sang talangkod nga ginapahayag ni Jehova paagi sa iya mga manalagna, yadtong mga “patay” itimalus.—Deuteronomio 32:41, 43; Isaias 1:24; 63:4; Bugna 17:15-18; 18:21, 24.

13. Ano ang ginatagna ni Isaias nahanungod sa “adlaw ni Jehova,” kag kay sin-o naaplikar ang mga pulong?

¹³ Sa tapos mahapay ang butig nga relihion, si Jehova maabtik nga magapanghikot batok sa tanan nga nabilin nga mga nagapamatok sa Ginharian ni Cristo. Sa tanan nga mga nagapamatok, kag subong man sa “Babilonia nga Daku,” ang pinamulong sang Dios sa Isaias 13:6, 9 naaplikar: “Haya kamo, kay malapit na ang adlaw ni Jehova! Magaabot ini subong nga kalaglagan gikan sa Labing Gamhanan. Yari karon! Ang adlaw ni Jehova magaabot, nga mapintas nga may kasingkal kag mabangis nga kaakig, sa pagpamingaw sang duta, kag sa paglaglag sang mga makasasala sini sa iya.” Kaangay gid ini sa gintagna ni salmista David: “Si Jehova nagatipig sang tanan nga nagahigugma sa iya, apang ang tanan nga malauton laglagon niya.”—Salmo 145:20; Bugna 19:11-21.

14. Anong dugang nga mga pulong ni Isaias ang dapat pamatian sang mga pungsod, kag ngaa?

¹⁴ Mas maayo nga pamatian sang mga pungsod sang duta ang dugang nga pinamulong ni Isaias sa kapitulo 34, bersikulo 1 tubtob 8: “Palapit, kamo nga mga pungsod, sa pagpamati; kag magpamati, kamo nga mga katawhan. . . . Kay si Jehova may kaalipungot batok sa tanan nga pungsod, kag kasingkal batok sa bug-os nilang kasoldadosan. Kag ginlaglag niya sila sing bug-os; gintugyan niya sila sa palatyan. Ang pinatay sa ila man ipilak; kag ang kabaho sang ila mga bangkay nagausbong; ang kabukiran matunaw sang dugo nila. . . . Kay si Jehova may adlaw sang pagtimalus.” Sa patag sang politika, dalagku nga negosyo, kag butig nga relihion karon, lapnag ang kalautan kag imoralidad. Apang tuyo ni Jehova ang isa ka matinlo nga duta. Bangod sini, ginatipon niya gikan sa mga pungsod—para sa kaluwasan—ang mga tawo nga handa sa pagbag-o sang ila mga kabuhi sa pag-alagad sa iya sa pagkamatarong. Ang tanan pa nga iban pagalaglagon sa iya adlaw sang pagtimalus.—Jeremias 25:31-33.

Isa ka Paraiso sang Paghidait

15. Ano ang ginalaragway ni Isaias sa kapitulo 35 nahanungod sa (a) karon? (b) sa palaabuton?

¹⁵ Sa Isaias kapitulo 35, ang manalagna sang Dios nagapadayon, sa matahom nga pamulong, sa paglaragway sa kahimtangan sang ginpasag-uli nga katawhan ni Jehova, yadtong sa karon nga pirme nagabutang sang ila pagsalig sa iya. Bangod kay gintipon pasulod sa isa ka espirituwal nga paraiso, ila “nakita ang himaya ni Jehova, ang pagkahalangdon sang Dios naton.” Ginahulat man nila ang isa ka pisikal nga paraiso kag ang katumanan sang saad: “Nian ang mga mata sang mga bulag pamuklaton, kag ang mga igdulungog sang mga bungol mabuksan. Nian ang piang magalumpat subong sang usa, kag ang dila sang apa magaamba. Kay ang mga tubig magaguwa sa kamingawan, kag ang mga ilig sa desyerto.” (Isaias 35:1, 2, 5, 6) Nahalipay bala kamo sa sina nga paglaum? Nagasalig bala kamo kay Jehova, nagakompiansa nga tumanon niya ina nga mga saad?

16, 17. (a) Anong madagmit nga pangabay ang ginhimo ni Isaias samtang nagalaragway sang Paraiso? (b) Paano ginsabat sang katawhan ni Jehova ini nga pangabay?

¹⁶ Nagasalig kay Jehova, ayhan makigbahin kamo sa pagpalig-on sa mga bag-ohan, kag subong man sa iban nga ang pagtuo kinahanglan pabakuron. Sa tunga sang paglaragway sa Paraiso, si manalagna Isaias nagsal-ot sining madagmit nga pangabay: “Pabaskuga ninyo ang mga kamot sang maluya, kag lig-ona ang mga tuhod nga nagakurog. Isiling sa mga mahadlukon sing tagipusuon: ‘Magpakabakud. Dili mahadlok. Yari karon! Ang inyo Dios magakari nga may pagtimalus, nga may balus sang Dios. Sia magakari kag magaluwas sa inyo.’” (Isaias 35:3, 4) Huo, luyag naton makita ang tanan nga ang mga tagipusuon nahuyog sa matarong nga magtukod sing pagsalig kay Jehova, agod makasulod sa Paraiso nga duta.

¹⁷ Busa pabaskugon naton ang mga kamot sang maluya agod padayon sila nga “magapanguyapot sing hugot sa pulong sang kabuhi.” Bugkusan naton ang mga tuhod nga nagakurog, nagahatag sa ila sing bulig kon kinahanglanon sa “paggawi sing takus kay Jehova sa bug-os nga pagpahamuot sa iya.” (Filipos 2:16; Colosas 1:10) Huo, lugpayan naton ang mga nasubuan sa tagipusuon, kag magpalig-onay kita sa isa kag isa, kon ginaatubang sing mga pagtilaw ukon paghingabot, nga “nagamasidla sing labi pa sa paghambal sang pulong sang Dios sa walay kahadlok.” (Filipos 1:14; 1 Tesalonica 5:14; Efeso 5:15, 16) Nian, kon ang adlaw sang pagtimalus ni Jehova magaabot, makasalig kita sang iya pagpakamaayo kay ‘nagakari sia sa pagluwas sa iya katawhan.’ Sa sina nga adlaw, mangin isa ka bala sadtong nagasalig kay Jehova sing kaluwasan?

18. Anong mahimayaon nga palaabuton ang yara sa mga nagasalig kay Jehova, kag ano ang ila determinasyon?

¹⁸ Para sa mga pirme nagasalig kay Jehova, daw ano ka mahimayaon nga paglaum ang lampas sa sina nga adlaw! Ang makasasala nga mga manugpigus wala na! Sa isa ka bag-ong kalibutan, ang mga nagahigugma kay Jah Jehova ipasag-uli sang iya Anak sa isa ka wala sing sala nga pagkahimpit! Wala bala kamo mahidlaw sa sina nga tion? Ang inyo pagsalig kay Jehova magadala sa inyo sa sinang malipayon nga adlaw. Huo, magsalig kamo pirme kay Jehova, kay nagakahulugan ini sang kaluwasan!

Mga Pamangkot sa Repaso

◻ Ano ang ginapalig-on sang ambahanon sang kadalag-an sa Isaias 26 nga himuon?

◻ Anong “banwang mataas” ang paubson ni Jehova, kag paano naton ini tapakon?

◻ Ano ang maton-an naton gikan sa pangamuyo ni Ezequias sa atubang sang pamahog ni Senaquerib?

◻ Paano itimalus ang “patay” sa Isaias 26:21?

◻ Ano ang resulta kon magasalig kita kay Jah Jehova?

[Kahon sa pahina 19]

Iakusar ang Santa Sede?

Nagasumaryo sang artikulo ni Umberto Siniscalchi sa Il Giornale sang Milan, ang World Press Review nagasiling: “Ang pinakamataas nga ­Court of Ap­peals sang Italya ginamulay sing daku bangod ginbale wala sini sang Hulyo [1987], ang mga mando sa pag-aresto sa tatlo ka opisyal sang banko sang Batikano nga naulamid sa kagarukan nga iskandalo sang Banco Ambrosiano.” Ang desisyon, pasad sa daan nga kasugtanan sang Batikano kag Italyano nga pangulohan, nagahatag sing proteksion sa tsirman sang banko, nga isa ka arsobispo, kag subong man sa nagadumala nga direktor kag pangulo nga tenedor de libro sang banko. Ang repaso nagadugang: “Ang iban nga mga kritiko, bisan pa wala nila ginabasol ang mga hukom sa desisyon, nagasiling nga ang kasugtanan wala nagapakita sing pagtahod sa Italyano nga konstitusyon paagi sa paghatag sing proteksion sa mga tawo nga naglapas sa Italyano nga pungsod. Ginadali sang iban nga mga lehislador ang kasugtanan sa pagtugot sa sistema sa hustisya sang Italya nga iakusar ang Santa Sede tungod sa mga krimen nga ginhimo sa Italya.”