Ngaa Magbantay Batok sa Idolatriya?

“Mga anak, magbantay kamo batok sa idolatriya.”​—⁠1 JUAN 5:⁠21.

 1. Ngaa ang pagsimba kay Jehova hilway sa idolatriya?

SI Jehova indi idolo nga metal, kahoy, ukon bato. Indi sia mapapuyo sa isa ka dutan-on nga templo. Sanglit sia ang labing gamhanan nga Espiritu, nga dikitaon sa mga tawo, imposible sia himuan sing larawan. Gani, ang putli nga pagsimba kay Jehova dapat gid nga hilway sa idolatriya.​—⁠Exodo 33:20; Binuhatan 17:24; 2 Corinto 3:⁠17.

 2. Anong mga pamangkot ang nagakaigo nga binagbinagon naton?

² Kon isa ikaw ka sumilimba ni Jehova, nian, mahimo ka mamangkot, ‘Ano bala ang idolatriya? Paano ini nalikawan sang mga alagad ni Jehova sang nagligad? Kag ngaa magbantay batok sa idolatriya sa karon?’

Kon Ano ang Idolatriya

 3, 4. Paano malaragway ang idolatriya?

³ Sa kabilugan, ang idolatriya nagalakip sang isa ka seremoniya ukon isa ka ritwal. Ang idolatriya amo ang pagrespeto, paghigugma, pagsimba, ukon pagtahod sa isa ka idolo. Kag ano ang idolo? Isa ini ka larawan, isa ka representasyon sang pila ka butang, ukon isa ka simbulo, sang isa ka butang sang debosyon. Sa masami, ang idolatriya ginapatuhoy sa isa ka matuod ukon sa ginahaumhaum nga mas mataas nga gahom nga ginapatihan nga nagaluntad nga buhi (tawo, sapat, ukon organisasyon). Apang ang idolatriya ginahimo man may kaangtanan sa mga butang nga walay kabuhi (isa ka puwersa ukon walay kabuhi nga butang sang kinaugali).

⁴ Sa Kasulatan, ang Hebreong mga tinaga nga nagapatuhoy sa mga idolo masami nga nagapadaku sang pagkawalay pulos, ukon mga tinaga ini nga nagatamay. Nalakip sa sini amo ang mga tinaga nga ginbadbad nga “larawan nga tinigban” (sing literal, butang nga tinigib); “tinunaw nga istatwa, imahen, ukon idolo” (butang nga gindihon ukon ginbubo); “kalangil-aran nga larawan”; “walay pulos nga idolo” (sing literal, walay kapuslanan); kag “diosdios.” Ang Griegong tinaga nga eiʹdo·lon ginabadbad nga “idolo.”

 5. Ngaa masiling naton nga indi tanan nga mga larawan mga idolo?

⁵ Indi tanan nga larawan mga idolo. Ang Dios nagsugo sa mga Israelinhon nga maghimo sing duha ka kerubin nga bulawan para sa kaban sang katipan kag magburda sing mga representasyon sinang espiritu nga mga tinuga sa nasulod nga tabon sang napulo ka kumbong kag sa kurtina nga nagapain sang Balaan gikan sa Labing Balaan. (Exodo 25:​1, 18; 26:​1, 31-33) May katungdanan nga mga saserdote lamang ang nakakita sining mga representasyon nga nagalarawan gid sa langitnon nga mga kerubin. (Ipaanggid ang Hebreo 9:​24, 25.) Maathag nga ang mga representasyon sang mga kerubin sa kayangkayang indi dapat pagsimbahon, kay ang matarong nga mga anghel wala gid magpasimba.​—⁠Colosas 2:18; Bugna 19:10; 22:​8, 9.

Ang Pagtamod ni Jehova sa Idolatriya

 6. Ano ang panghunahuna ni Jehova tuhoy sa idolatriya?

⁶ Ang mga alagad ni Jehova nagabantay batok sa idolatriya bangod supak sia sa tanan nga idolatroso nga mga buhat. Ang Dios wala magsugo sa mga Israelinhon nga maghimo sing mga larawan subong butang nga yauban kag simbahon. Makita sa Napulo ka Sugo ining mga tinaga: “Dili ka maghimo nga sa imo sing larawan nga tinigban ukon magdihon sing bisan ano nga kaangay sang bisan anong butang nga yara sa langit sa ibabaw ukon yara sa duta sa idalom ukon yara sa tubig sa idalom sang duta. Dili ka magyaub sa ila ukon mag-alagad sa ila, kay ako si Jehova nga imo Dios isa ka Dios nga nagapangayo sing eksklusibo nga debosyon, nga nagasilot sa mga kasaypanan sang mga amay sa mga anak, sa ikatlo nga kaliwatan kag sa ikap-at nga kaliwatan, sang mga nagadumot sa akon; apang nagapakita sing mahigugmaon nga kalulo sa linibo nga kaliwatan sang mga nagahigugma sa akon kag nagatuman sang akon mga sugo.”​—⁠Exodo 20:​4-6.

 7. Ngaa supak si Jehova sa tanan nga idolatriya?

⁷ Ngaa nagapamatok si Jehova sa tanan nga idolatriya? Una bangod ginapangayo niya ang eksklusibo nga debosyon, subong sang ginapakita sa ibabaw sang ikaduha sang Napulo ka Sugo. Dugang pa, nagsiling sia paagi sa iya manalagna nga si Isaias: “Ako amo si Jehova. Ina amo ang akon ngalan; kag indi ko pag-ihatag sa iban ang akon himaya, ukon ang akon pagdayaw sa mga larawan nga tinigban.” (Isaias 42:⁠8) Sang isa ka bes, nasiod sa idolatriya ang mga Israelinhon tubtob sa punto nga “ginhalad nila ang ila mga anak nga lalaki kag ang ila mga anak nga babayi sa mga demonyo.” (Salmo 106:​36, 37) Indi lamang ginapanghiwala sang mga nagasimba sa idolo nga si Jehova amo ang matuod nga Dios kundi ginapauswag man ang mga intereses sang iya pangunang Kaaway, nga si Satanas, kaupod sang mga demonyo.

Matutom sa Idalom sang Pagtilaw

 8. Anong pagtilaw ang gin-atubang sang tatlo ka Hebreo nga sanday Sadrac, Mesac, kag Abednego?

⁸ Ang katutom kay Jehova nagapahulag sa aton nga magbantay batok sa idolatriya. Gin-ilustrar ini sa hitabo nga narekord sa Daniel kapitulo 3. Agod inagurahan ang dakung larawan nga bulawan nga ginpatindog niya, gintipon sang hari sang Babilonia nga si Nabocodonosor ang mga opisyales sang iya emperyo. Naglakip ini kanday Sadrac, Mesac, kag Abednego​—⁠ang tatlo ka Hebreong administrador sa isa ka distrito nga sakop sang Babilonia. Ang tanan nga nagtipon ginsugo sa pagyaub sa atubangan sang larawan sa pagtunog sang pila ka instrumento sa musika. Isa ini ka panikasog sang dios gid sang Babilonia, nga si Satanas, nga payaubon ang tatlo ka Hebreo sa larawan nga nagarepresentar sa Emperyo sang Babilonia. Handurawa nga didto ka sa sadto nga hitabo.

 9, 10. (a) Anong tindog ang ginhimo sang tatlo ka Hebreo, kag paano sila ginpadyaan? (b) Anong pagpalig-on ang matigayon sang mga Saksi ni Jehova gikan sa ginhimo sang tatlo ka Hebreo?

⁹ Tuluka! Ang tatlo ka Hebreo nagatindog. Nadumduman nila ang sugo sang Dios batok sa paghimo kag pag-alagad sa mga idolo ukon sa mga larawan nga tinigban. Ginhatagan sila sing katapusan nga kahigayunan ni Nabocodonosor​—⁠magyaub ukon mapatay! Apang sa katutom kay Jehova, sila nagasiling: “Kon amo ini, ang amon Dios nga ginaalagad namon makasarang magluwas sa amon. Sa nagadabdab nga hurno sang kalayo kag sa imo kamot, O hari, sia magaluwas sa amon. Apang kon indi, mahibaluan mo, O hari, nga indi ang imo mga diosdios ang amon ginaalagad, kag indi kami magsimba sa larawan nga bulawan nga imo napatindog.”​—⁠Daniel 3:​16-18.

¹⁰ Ining matutom nga mga alagad sang Dios gindap-ong sa lakas kainit nga hurno. Natingala sa apat ka tawo nga nagadayandayan sa hurno, ginsilingan niya ang tatlo ka Hebreo nga magguwa gikan sa hurno, kag nagguwa sila nga wala maano. Bangod sina ang hari nagsiling: “Pakamaayuhon ang Dios nanday Sadrac, Mesac, kag Abednego, nga nagpadala sang iya anghel [ang ikap-at nga tawo sa hurno] kag nagluwas sang iya mga alagad nga nagasalig sa iya kag nagbalhin sang pulong sang hari kag nagtugyan sang ila mga lawas, bangod indi sila mag-alagad ukon magsimba sa bisan anong dios luwas sa ila kaugalingon nga Dios. . . . Walay iban nga dios nga sarang makaluwas kaangay sini.” (Daniel 3:​28, 29) Ang paghupot sing integridad sadtong tatlo ka Hebreo nagapalig-on sa karon nga mga Saksi ni Jehova nga magmatutom sa Dios, magpabilin nga walay nadampigan sa kalibutan, kag maglikaw sa idolatriya.​—⁠Juan 17:⁠16.

Ang mga Idolo Napierde sa Korte

 11, 12. (a) Anong rekord nahanungod kay Jehova kag sa idolo nga mga dios ang ginhimo ni Isaias? (b) Ano ang kahimtangan sang mga dios sang mga pungsod sa hangkat ni Jehova?

¹¹ Ang isa pa ka rason sa pagbantay batok sa idolatriya amo nga ang pagsimba sa mga idolo walay pulos. Bisan pa ang hinimo-sang-tawo nga mga idolo daw buhi​—⁠sa masami may baba, mata, kag dulunggan⁠—​indi sila makahambal, makakita, ukon makabati, kag wala sila sing mahimo para sa mga nagasimba sa ila. (Salmo 135:​15-18) Ginpakita ini sang ikawalo nga siglo B.C.E., sang ginrekord sang manalagna sang Dios sa Isaias 43:​8-28, kon sa aton pa, ang subong sang isa ka kasaba sa korte sa ulot ni Jehova kag sang idolo nga mga diosdios. Yari diri sa isa ka bahin ang katawhan sang Dios nga Israel, kag sa pihak nga bahin ang kalibutanon nga mga pungsod. Ginhangkat ni Jehova ang butig nga mga dios sang mga pungsod sa pagsugid sang “nahauna nga mga butang,” sa pagtagna sing husto. Wala sing isa ang nakahimo sini. Nagaliso sa iya katawhan, si Jehova nagsiling: “Kamo akon mga saksi . . . kag ako amo ang Dios.” Indi mapamatud-an sang mga pungsod nga ang ila mga diosdios nagluntad sing una kay Jehova ukon nga sarang sila makapanagna. Apang gintagna ni Jehova ang kagulub-an sang Babilonia kag ang kahilwayan sang iya nabihag nga katawhan. (Isaias 43:​8-28)

¹² Dugang pa ang nahilway nga mga alagad sang Dios nakasiling, subong sang ginlaragway sa Isaias 44:1-8, nga sila “iya ni Jehova.” Sia gid nagsiling: “Ako ang nahauna kag ako ang katapusan, kag luwas sa akon walay Dios.” Wala sing sabat gikan sa idolo nga mga diosdios. “Kamo amo ang akon mga saksi,” siling liwat ni Jehova tuhoy sa iya katawhan, nga nagasiling: “May Dios bala luwas sa akon? Wala, wala sing Igang.”

 13. Ano ang ginapakita sang idolatriya tuhoy sa nagasimba sa idolo?

¹³ Nagabantay man kita batok sa idolatriya bangod ang pagbuhat sini nagapakita sing kakulang sang kaalam. Paagi sa isa ka bahin sang kahoy nga napili niya, ang isa nga nagasimba sa idolo nagahimo sing dios nga simbahon, kag paagi sa katunga nagadabok sia sing kalayo agod lutuon ang iya pagkaon. (Isaias 44:​9-17) Daw ano nga kabuangan! Ang taghimo kag deboto sang idolo nga mga dios nagakahuy-an man bangod indi sila makahatag sing makakombinsi nga pamatuod tuhoy sa ila pagkadios. Apang ang pagka-Dios ni Jehova maathag gid, kay wala lamang niya gintagna ang kahilwayan sang iya katawhan gikan sa Babilonia kundi ginpahanabo man niya ini. Ang Jerusalem napuy-an liwat, ang mga siudad sang Juda natukod liwat, kag ang “mga suba” sang Babilonia​—⁠ang Suba Eufrates⁠—​indi na isa ka tuburan sang pangamlig. (Isaias 44:​18-27) Subong sang gintagna man sang Dios, nalupig ni Ciro sang Persia ang Babilonia.​—⁠Isaias 44:​28–45:⁠6.

 14. Sa Korte Suprema sang Uniberso, ano ang pagapamatud-an sing permanente?

¹⁴ Ang idolo nga mga diosdios napierde sa legal nga kasaba nahanungod sa pagkadios. Kag ang natabo sa Babilonia pat-od man nga mahanabo sa iya modernong katumbas, ang Babilonia nga Daku, ang bug-os kalibutan nga emperyo sang butig nga relihion. Sia kag ang iya tanan nga mga dios, relihioso nga kagamitan, kag butang nga ginasimba pagadulaon sing dayon sa dili madugay. (Bugna 17:12–18:⁠8) Sa Korte Suprema sang Uniberso, permanente nga mapamatud-an nian nga si Jehova lamang amo ang buhi kag matuod nga Dios kag nga ginatuman niya ang iya matagnaon nga Pulong.

Mga Halad sa mga Demonyo

 15. Ano ang ginapakita sang balaan nga espiritu kag sang unang-siglo nga nagadumala nga hubon nahanungod sa katawhan ni Jehova kag sa idolatriya?

¹⁵ Ang katawhan ni Jehova nagabantay man batok sa idolatriya bangod ginatuytuyan sila sang espiritu kag organisasyon sang Dios. Ang unang-siglo nga nagadumala nga hubon sang mga alagad ni Jehova nagsiling sa mga masigka-Cristiano: “Ginpakamaayo sang balaan nga espiritu kag namon nga indi na kamo paglulanan pa, luwas sining mga butang nga kinahanglanon, nga maglihi kamo sa mga butang nga ginhalad sa mga idolo kag sa dugo kag sa nakuga kag sa pagkamakihilawason. Kon sa sini pagbantayan ninyo ang inyo kaugalingon, magbugana kamo. Maayong panglawas sa inyo!”​—⁠Binuhatan 15:​28, 29.

 16. Sa imo kaugalingon nga mga tinaga, paano mo ipabutyag ang ginsiling ni Pablo nahanungod sa mga butang nga ginhalad sa mga idolo?

¹⁶ Ang isa pa ka rason nga magbantay batok sa idolatriya amo ang maglikaw sa demonismo. Nahanungod sa Panihapon sang Ginuo, si apostol Pablo nagsiling sa mga Cristiano sa Corinto: “Likawi ang idolatriya. . . . Ang tagayan sang pagpakamaayo nga aton ginapakamaayo, indi bala amo ang pagpakig-ambit sa dugo ni Cristo? Ang tinapay nga aton ginatipiktipik, indi bala amo ang pagpakig-ambit sa lawas ni Cristo? Bangod may isa lamang ka tinapay, kita, bisan pa madamo, isa ka lawas, kay kita tanan nagapakig-ambit sa sinang isa ka tinapay. Tan-awa ninyo ang Israel suno sa unod: Indi bala ang mga nagakaon sang mga halad mga umalambit sa halaran? Nian, ano bala ang isiling ko? Nga ang ginhalad sa mga idolo may kahulugan, ukon nga ang idolo may kahulugan? Indi; apang nagasiling ako nga ang ginahalad sang mga pungsod ginahalad nila sa mga demonyo, indi sa Dios; kag indi ko buot nga mag-umalambit kamo sa mga demonyo. Indi kamo makainom sa tagayan ni Jehova kag sa tagayan sang mga demonyo; indi kamo makaambit sa ‘latok ni Jehova’ kag sa latok sang mga demonyo. Ukon ‘ginapaimon ta bala si Jehova’? Makusog pa bala kita sa iya?”​—⁠1 Corinto 10:​14-22.

 17. Sang unang siglo C.E., sa idalom sang anong mga kahimtangan ang isa ka Cristiano makakaon sing karne nga ginhalad sa mga idolo, kag ngaa?

¹⁷ Ang isa ka bahin sang sapat ginahalad sa isa ka idolo, ang isa pa ka bahin nagakadto sa mga saserdote, kag ang mga sumilimba nagakuha sang iban nga bahin para sa isa ka sinalusalo. Apang, ang iban nga karne mahimo ibaligya sa tiendahan. Indi maalamon para sa isa ka Cristiano nga magkadto sa templo sang idolo agod magkaon sing karne bisan pa wala sia magkaon subong bahin sang rito, kay mahimo ini makasandad sa iban ukon makabuyok sa iya sa butig nga pagsimba. (1 Corinto 8:​1-13; Bugna 2:​12, 14, 18, 20) Ang paghalad sing sapat sa isa ka idolo wala nagapabag-o sa karne, gani ang isa ka Cristiano mahimo makabakal sini sa tiendahan. Indi man kinahanglan nga mamangkot sia kon diin maghalin ang karne nga ginserbe sa balay. Apang kon may magsiling nga ‘ginhalad ini sa templo,’ indi sia magakaon sini, agod indi makasandad sa iban.​—⁠1 Corinto 10:​25-29.

 18. Paano yadtong nagakaon sing butang nga ginhalad sa isa ka idolo may labot sa mga demonyo?

¹⁸ Masami ginahunahuna sadto nga pagkatapos sang rito sa paghalad, ang dios yara sa karne kag nagasulod sa lawas sadtong nagakaon sini sa sinalusalo sang mga sumilimba. Sanglit ang mga tawo nga nagadungan sa pagkaon nagahugpong sang ila kaugalingon, yadtong nagakaon sing mga sapat nga hinalad mga umalambit sa halaran kag nakighiusa sa demonyo nga dios nga ginarepresentar sang idolo. Paagi sina nga idolatriya, padayon nga ginapunggan sang mga demonyo ang mga tawo sa pagsimba sa lamang matuod nga Dios. (Jeremias 10:​1-15) Indi katingalahan nga ang katawhan ni Jehova dapat magpabilin nga nagalihi sa mga butang nga hinalad sa mga idolo! Ang katutom sa Dios, pagbaton sa panuytoy sang iya balaan nga espiritu kag organisasyon, kag ang determinasyon sa paglikaw nga madalahig sa demonismo makusog man nga mga pangpapagsik sa pagbantay batok sa idolatriya sa karon.

Ngaa Kinahanglan Magbantay?

 19. Ano nga sahi sang idolatriya ang nagluntad anay sa dumaan nga Efeso?

¹⁹ Ang mga Cristiano makugi nga nagabantay batok sa idolatriya bangod madamo ini sing dagway, kag bisan ang isa ka idolatroso nga buhat sarang makakompromiso sang ila pagtuo. Si apostol Juan nagsiling sa mga masigkatumuluo: “Magbantay kamo sa mga idolo.” (1 Juan 5:21) Kinahanglanon ini nga laygay bangod madamong dagway sang idolatriya ang nagalibot sa ila. Si Juan nagsulat gikan sa Efeso, ang siudad nga madamo sing salamangkero nga mga buhat kag mga mito nahanungod sa butig nga mga diosdios. Ang Efeso may yara isa sang pito ka katingalahan sa kalibutan​—⁠ang templo ni Artemis, isa ka duog nga dalangpan sang mga kriminal kag sentro sang imoral nga mga rito. Ginpaanggid sang pilosopo nga si Heraclietus sang Efeso ang madulom nga banas pakadto sa halaran sinang templo sa kadudulman sang kalautan, kag ginkabig niya ang mga moral sang mga tawo sa templo nga mas malain pa sang sa mga sapat. Kon amo, ang mga Cristiano sa Efeso dapat magtindog nga malig-on batok sa demonismo, imoralidad, kag idolatriya.

 20. Ngaa kinahanglan likawan bisan ang pinakadiutay nga idolatriya?

²⁰ Ang mga Cristiano nagakinahanglan sing makusog nga determinasyon nga likawan bisan ang pinakadiutay nga idolatriya bangod ang isa lamang ka buhat sang pagsimba sa Yawa mahimo magasakdag sang iya hangkat nga ang mga tawo indi makapabilin nga matutom sa Dios sa idalom sang pagtilaw. (Job 1:​8-12) Sang ginpakita kay Jesus “ang tanan nga ginharian sa kalibutan kag ang ila himaya,” si Satanas nagsiling: “Tanan ini nga butang ihatag ko sa imo kon magyaub ka kag maghimo sing isa ka buhat sang pagsimba sa akon.” Ang pagpangindi ni Cristo nagsakdag sa bahin ni Jehova sa hulusayon sang bug-os uniberso nga soberanya kag nagpamatuod sa Yawa nga butigon.​—⁠Mateo 4:​8-11; Hulubaton 27:⁠11.

 21. Nahanungod sa Romanong emperador, ano ang wala paghimua sang matutom nga mga Cristiano?

²¹ Ang unang mga sumulunod ni Jesus wala man maghimo sing buhat sang pagsimba nga nagasakdag sang bahin ni Satanas sa hulusayon. Bisan pa ginatahod nila ang “superyor nga mga awtoridad” sang gobierno, wala sila magsunog sing incienso sa kadungganan sang Romanong emperador, bisan pa nga nagkahulugan ini sang ila kabuhi. (Roma 13:​1-7) Nahanungod sini si Daniel P. Mannix nagsulat: “Tuman ka diutay sa mga Cristiano ang nagtalikod, bisan pa ginahuptan sa arena ang isa ka halaran nga may nagadabdab nga kalayo agod mangin madali para sa ila. Ang himuon lamang sang isa ka bilanggo amo ang pagsab-ug sing isa ka pudyot sang incienso sa kalayo kag hatagan sia sing Sertipiko sang Halad kag hilwayon. Ginpaathag man sing maayo sa iya nga wala sia nagasimba sa emperador; ginakilala lamang niya ang balaan nga kinaiya sang emperador subong ulo sang estado sang Roma. Sa gihapon, halos wala sa mga Cristiano ang naghimulos sa higayon nga mahilway.” (Those About to Die, pahina 137) Kon tilawan sing kaanggid, isikway mo bala sing bug-os ang tanan nga idolatriya?

Magabantay Ka Bala Batok sa Idolatriya?

 22, 23. Ngaa dapat ka magbantay batok sa idolatriya?

²² Sing maathag, ang mga Cristiano dapat magbantay batok sa tanan nga dagway sang idolatriya. Si Jehova nagapangayo sing eksklusibo nga debosyon. Ang tatlo ka matutom nga Hebreo nag-aman sing isa ka maayong halimbawa sa pagsikway nga simbahon ang daku nga larawan nga ginpatindog sang hari sang Babilonia nga si Nabocodonosor. Sa kasaba sa korte sang uniberso nga ginrekord ni manalagna Isaias, si Jehova lamang ang ginpakita nga matuod kag buhi nga Dios. Ang iya unang Cristianong mga saksi dapat padayon nga maglihi sa mga butang nga ginhalad sa mga idolo. Ang madamong matutom sa tunga nila wala magpadala sa pag-ipit nga maghimo bisan sing isa ka idolatroso nga buhat nga katumbas sa pagpanghiwala kay Jehova.

²³ Kon amo, nian, personal ka bala nga nagabantay batok sa idolatriya? Ginahatagan mo bala ang Dios sing eksklusibo nga debosyon? Ginasupurtahan mo bala ang soberanya ni Jehova kag ginapakataas sia subong ang matuod kag buhi nga Dios? Kon amo, dapat mangin determinasyon mo ang padayon nga magtindog sing malig-on batok sa idolatroso nga mga buhat. Apang anong dugang nga Makasulatanhon nga mga punto ang makabulig sa imo sa pagbantay batok sa tanan nga sahi sang idolatriya?

Ano ang Imo mga Panghunahuna?

◻ Ano ang idolatriya?

◻ Ngaa supak si Jehova sa tanan nga idolatriya?

◻ Ano ang tindog nga ginhimo sang tatlo ka Hebreo nahanungod sa idolatriya?

◻ Paano yadtong nagakaon sing mga butang nga ginhalad sa mga idolo nadalahig sa mga demonyo?

◻ Ngaa dapat kita magbantay batok sa idolatriya?

[Piktyur sa pahina 23]

Bisan pa ang ila kabuhi nabutang sa katalagman, ang tatlo ka Hebreo wala maghimo sing idolatriya