Kapitulo Beinte-seis
“Magkalipay Sing Dayon sa Akon Ginatuga”
1. Anong makapasalig nga mga pulong ang ginsulat ni apostol Pedro, kag ano nga pamangkot ang nagautwas?
MAKITA ayhan naton ang katapusan sang inhustisya kag pag-antos? Kapin sa 1,900 ka tuig ang nagligad, ginsulat ni apostol Pedro ining makapasalig nga mga pulong: “Nagahulat kita sing bag-ong mga langit kag bag-ong duta suno sa saad [sang Dios], kag sa sini magapuyo ang pagkamatarong.” (2 Pedro 3:13) Si Pedro, upod sa madamo pa nga matutom nga mga alagad sang Dios sa bug-os nga mga siglo, nagpaabot sang daku nga adlaw nga ang pagkamalinapason, pagpamigos, kag kasingki madula kag ang pagkamatarong magaluntad. Mapat-od bala naton nga matuman ini nga saad?
2. Sin-o nga manalagna ang naghambal tuhoy sa “bag-ong mga langit kag bag-ong duta,” kag ano ang mga katumanan sining dumaan nga tagna?
2 Huo, mapat-od naton! Sang ginsambit ni Pedro ang “bag-ong mga langit kag bag-ong duta,” wala sia nagapakilala sing bag-o nga ideya. Mga 800 ka tuig antes sini, nagpamulong si Jehova sing kaanggid nga mga pulong paagi kay manalagna Isaias. Yadtong una nga saad natuman sa diutay nga kasangkaron sang 537 B.C.E. sang ginhilway ang mga Judiyo gikan sa pagkabihag sa Babilonia, sa amo nakabalik sila sa ila dutang natawhan. Apang may daku nga katumanan karon ang tagna ni Isaias, kag ginapaabot naton ang makakulunyag pa nga katumanan sini sa nagapakari nga bag-ong kalibutan sang Dios. Sa pagkamatuod, ang makalilipay nga tagna nga ginhatag paagi kay Isaias nagapakita sang mga pagpakamaayo nga ginatigana sang Dios para sa mga nagahigugma sa iya.
Nagpakitluoy si Jehova sa “Batinggilan nga Katawhan”
3. Ano nga pamangkot ang ginasabat para sa aton sa Isaias kapitulo 65?
3 Dumduma nga ang Isaias 63:15–64:12 nagaunod sang matagnaon nga pangamuyo ni Isaias para sa mga Judiyo nga bihag sa Babilonia. Subong maathag nga ginapakita sang ginsiling ni Isaias, madamo nga Judiyo ang wala nagasimba kay Jehova sing bug-os kalag, apang ang iban naghinulsol kag nanumbalik sa iya. Ipasag-uli bala karon ni Jehova ang pungsod tungod sining naghinulsol nga nagkalabilin? Makita naton ang sabat sa Isaias kapitulo 65. Apang antes ipamulong ang ginasaad nga kahilwayan para sa pila lamang nga matutom, ginlaragway ni Jehova ang paghukom nga nagahulat sa madamo nga wala sing pagtuo.
4. (a) Sa baylo sang iya rebelyuso nga katawhan, sin-o ang mangita kay Jehova? (b) Paano gin-aplikar ni apostol Pablo ang Isaias 65:1, 2?
4 Ginbatas ni Jehova ang dalayon nga pagrebelde sang iya katawhan. Apang, magaabot ang tion nga itugyan niya sila sa ila mga kaaway kag batunon sing mainayuhon ang iban. Paagi kay Isaias, si Jehova nagsiling: “Nagtugot ako nga pangitaon ako sang mga wala namangkot tuhoy sa akon. Nagtugot ako nga makita ako sang mga wala mangita sa akon. Nagsiling ako, ‘Yari ako, yari ako!’ sa isa ka pungsod nga wala nagatawag sa akon ngalan.” (Isaias 65:1) May kaangtanan sa nakigkatipan nga katawhan ni Jehova, makapasubo hambalon nga ang mga tawo gikan sa mga pungsod magakari kay Jehova apang ang batinggilan nga Juda sa kabilugan mangindi sa paghimo sini. Indi lamang si Isaias ang manalagna nga nagtagna nga ang Dios magapili sa ulihi sing katawhan nga wala anay ginakilala. (Oseas 1:10; 2:23) Ginbalikwat ni apostol Pablo ang Isaias 65:1, 2 gikan sa Septuagint agod pamatud-an nga ang katawhan sang mga pungsod makatigayon sing “pagkamatarong nga resulta sang pagtuo” bisan pa nangindi ang kinaugali nga mga Judiyo sa paghimo sini.—Roma 9:30; 10:20, 21.
5, 6. (a) Anong hanuot nga handum ang ginpakita ni Jehova, apang ano ang ginsabat sang iya katawhan? (b) Ano ang matun-an naton gikan sa mga pagpakig-angot ni Jehova sa Juda?
5 Ginpaathag ni Jehova kon ngaa tugutan niya ang iya katawhan nga mag-antos sing kalaglagan: “Gin-untay ko ang akon mga kamot sa bug-os nga adlaw sa batinggilan nga katawhan, sa mga nagalakat sa dalanon nga indi maayo, suno sa ila mga hunahuna.” (Isaias 65:2) Ang pag-untay sang mga kamot nagakahulugan sing isa ka imbitasyon ukon pakitluoy. Gin-untay ni Jehova ang iya mga kamot, indi sa makadali lamang, kundi sa bug-os nga adlaw. Ang iya tinagipusuon nga handum amo nga manumbalik sa iya ang Juda. Apang, wala magsapak ining batinggilan nga katawhan.
6 Isa gid ka makalilipay nga leksion ang matun-an naton gikan sa mga pulong ni Jehova! Luyag niya nga magpalapit kita sa iya bangod isa sia ka Dios nga madali palapitan. (Santiago 4:8) Ginapakita man sining mga pulong nga si Jehova mapainubuson. (Salmo 113:5, 6) Kay man, padayon nga ginauntay niya sing malaragwayon ang iya mga kamot, nga nagapakitluoy sa iya katawhan nga manumbalik sa iya walay sapayan sang katunayan nga ‘nasaklaw’ sia bangod sang ila pagkabatinggilan. (Salmo 78:40, 41) Gintugyan niya sila sang ulihi sa ila mga kaaway sa tapos lamang sang pagpakitluoy sa ila sa sulod sang mga siglo. Walay sapayan sina, wala niya ginsirhan ang ganhaan para sa mapainubuson nga mga indibiduwal sa tunga nila.
7, 8. Sa anong mga paagi ginpaakig si Jehova sang iya batinggilan nga katawhan?
7 Makapila nga ginpaakig sang batinggilan nga mga Judiyo si Jehova paagi sa ila makahuluya nga ginhimo. Ginlaragway ni Jehova ang ila makapaakig nga mga buhat: “Ang katawhan nga ginahuman sang mga pirme nagapaakig sa akon sa atubangan ko mismo, nga nagahalad sa mga hardin kag nagahimo sing halad nga aso sa ibabaw sang mga tisa, nga nagalingkod sa tunga sang mga lulubngan, nga nagapaligad sang gab-i sa balantayan nga mga payag, nga nagakaon sang karne sang baboy, kag bisan gani ang sabaw sang mahigko nga mga butang yara sa ila mga suludlan; ang mga nagasiling, ‘Dira ka lang. Dili ka magpalapit sa akon, kay pat-od nga mapalaton ko sa imo ang pagkabalaan.’ Ini sila aso sa mga buho sang akon ilong, isa ka kalayo nga nagadabdab sa bug-os nga adlaw.” (Isaias 65:3-5) Ining mga diosnon tulukon nagasaklaw kay Jehova sa ‘atubangan niya mismo’—isa ka ekspresyon nga nagapahangop sing kakahas kag indi pagtahod. Wala sila nagapanikasog nga itago ang ila mga kalangil-aran. Indi bala nga salabdungon gid ang paghimo sing mga sala sa atubangan mismo sang Isa nga dapat padunggan kag tumanon?
8 Daw subong bala nga ining nagapakamatarong sa kaugalingon nga mga makasasala nagasiling sa iban nga mga Judiyo: ‘Indi kamo magpalapit sa amon, bangod mas balaan kami sangsa inyo.’ Daw ano nga pagkasalimpapaw! Ining mga “diosnon” nagadulot sing mga halad kag nagasunog sing incienso sa butig nga mga dios, nga ginapakamalaut sang Kasuguan sang Dios. (Exodo 20:2-6) Nagalingkod sila sa tunga sang mga lulubngan, nga nagahimo sa ila nga di-matinlo suno sa Kasuguan. (Numeros 19:14-16) Ginakaon nila ang karne sang baboy, isa ka di-matinlo nga pagkaon.a (Levitico 11:7) Apang, ang ila relihioso nga mga buluhaton nagapabatyag sa ila nga mas balaan sila sangsa iban nga mga Judiyo, kag luyag nila nga magpalayo sa ila ang iban nga mga tawo agod nga indi ini sila mangin balaan, kon sa aton pa, ukon matinlo, paagi lamang sa pagpakig-upod sa ila. Walay sapayan, indi gid subong sini ang pagtamod sang Dios nga nagakinahanglan sing “bug-os nga debosyon”!—Deuteronomio 4:24.
9. Paano ginatamod ni Jehova ang nagapakamatarong sa kaugalingon nga mga makasasala?
9 Sa baylo nga kabigon nga balaan ining mga nagapakamatarong sa kaugalingon, si Jehova nagsiling: “Ini sila aso sa mga buho sang akon ilong.” Ang Hebreong tinaga para sa “ilong” ukon “buho sang ilong” masami ginagamit sing malaragwayon para sa kaakig. Ang aso ginaangot man sa nagadabdab nga kaakig ni Jehova. (Deuteronomio 29:20) Ang makangilil-ad nga idolatriya nga ginahimo sang iya katawhan nagpautwas sang nagadabdab nga kaakig ni Jehova.
10. Paano silutan ni Jehova ang mga sa Juda bangod sang ila mga sala?
10 Nahisuno sa iya katarungan, indi mapabay-an ni Jehova nga ining hungod nga mga makasasala indi masilutan. Si Isaias nagsulat: “ ‘Yari karon! Nasulat na ini sa atubangan ko. Indi ako magpahimunong, kundi magabalos ako; ihatag ko gid ang balos sa ila dughan, tungod sa ila mga kasaypanan kag sa mga kasaypanan man sang ila mga katigulangan,’ siling ni Jehova. ‘Tungod naghimo sila sing halad nga aso sa ibabaw sang mga bukid, kag sa ibabaw sang mga kabakuluran ginpasipalahan nila ako, takson ko man anay sa ila dughan ang ila suhol.’ ” (Isaias 65:6, 7) Ginpakahuy-an sining mga Judiyo si Jehova paagi sa ila butig nga pagsimba. Ginhimo nila ang pagsimba sa matuod nga Dios nga pareho lamang sa pagsimba sang mga pungsod sa palibot nila. “Tungod sa ila mga kasaypanan,” lakip ang idolatriya kag espiritismo, balusan sila ni Jehova “sa ila dughan.” Ang ekspresyon nga “dughan” mahimo gid nga nagapatuhoy sa ginputyong nga bahin sang pang-ibabaw nga bayo nga nangin puyopuyo nga mahimo sudlan sang mga manugbaligya sing natakus nga kadamuon sang patubas. (Lucas 6:38) Para sa apostata nga mga Judiyo, maathag ang kahulugan—takson ni Jehova ang ila “balos,” ukon silot. Ang Dios sang katarungan magatimalos. (Salmo 79:12; Jeremias 32:18) Sanglit si Jehova wala nagabag-o, makasalig kita nga sa iya gintalana nga tion, takson niya ang silot sa kaanggid nga paagi sa sining malaut nga sistema sang mga butang.—Malaquias 3:6.
“Tungod sa Akon mga Alagad”
11. Paano ginpakita ni Jehova nga luwason niya ang matutom nga nagkalabilin?
11 Magapakita bala si Jehova sing kaluoy sa mga matutom sa tunga sang iya katawhan? Si Isaias nagpaathag: “Amo ini ang ginsiling ni Jehova: ‘Subong nga ang bag-o nga alak makita sa pinungpong kag ang isa magasiling, “Dili ini paglaglaga, kay may yara nga pagpakamaayo sa sini,” amo man ang himuon ko tungod sa akon mga alagad agod nga indi malaglag ang tanan. Kag paguwaon ko gikan sa Jacob ang isa ka kaliwat kag gikan sa Juda ang manunubli sang akon mga bukid; kag ang akon mga pinili magapanag-iya sini, kag ang akon mga alagad magapuyo didto.’ ” (Isaias 65:8, 9) Sa pagpaanggid sa iya katawhan sa isa ka pungpong sang ubas, naggamit si Jehova sing isa ka ilustrasyon nga madali nila mahangpan. Bugana ang ubas sa pungsod, kag ang alak gikan sa ubas isa ka pagpakamaayo para sa katawhan. (Salmo 104:15) Ang laragway nga ginpresentar mahimo nga amo ang isa ka pungpong sang ubas nga ang iban sini maayo, ang iban indi. Ukon ang ideya mahimo nga ang isa ka pungpong maayo, samtang ang iban nga mga pungpong hilaw pa ukon dunot. Kon ano man, indi paglaglagon sang manug-atipan sang ulubasan ang maayo nga mga ubas. Sa amo ginapasalig ni Jehova ang iya katawhan nga indi niya paglaglagon sing bug-os ang pungsod kundi luwason niya ang matutom nga nagkalabilin. Nagsiling sia nga ining nahamut-an nga nagkalabilin magapanag-iya sang iya “mga bukid,” buot silingon, sang Jerusalem kag sang pungsod sang Juda, ang bulubakulod nga duog nga siling ni Jehova ginapanag-iyahan niya.
12. Anong mga pagpakamaayo ang nagahulat sa matutom nga nagkalabilin?
12 Anong mga pagpakamaayo ang nagahulat sa sining matutom nga nagkalabilin? Si Jehova nagpaathag: “Ang Saron mangin isa ka halalban para sa mga karnero kag ang manubo nga kapatagan sang Acor mangin isa ka duog nga palahuwayan para sa mga baka, para sa akon katawhan nga mangita sa akon.” (Isaias 65:10) Importante gid ang mga panong sa kabuhi sang madamo nga Judiyo, kag sa tion sang paghidait ang bugana nga halalban makabulig sa kahamungayaan. Ginpatuhuyan ni Jehova ang duha ka ukbong sang pungsod agod ilaragway ang paghidait kag kahamungayaan. Sa katundan, ang Kapatagan sang Saron nga kilala sa iya katahom kag pagkamabungahon, nagapangalihid sa Baybayon sang Mediterraneo. Ang Nalupyakan sang Acor amo ang dulunan sang pungsod sa aminhan kag sidlangan nayon. (Josue 15:7) Sa tion sang nagapakari nga pagkabihag, ini nga mga duog hapayon, upod sa nabilin nga bahin sang pungsod. Apang, nanaad si Jehova nga pagkatapos sang pagkabihag mangin matahom ini nga halalban para sa magabalik nga nagkalabilin.—Isaias 35:2; Oseas 2:15.
Pagsalig sa “Dios Sang Suwerte”
13, 14. Ano nga mga buhat ang nagapakita nga ang Dios ginbiyaan sang iya katawhan, kag ano ang mahanabo sa ila subong resulta?
13 Ginbalikan karon sang tagna ni Isaias ang mga nagbiya kay Jehova kag nagpadayon sa idolatriya. Ini nagsiling: “Mga tawo kamo nga nagabiya kay Jehova, nga nagakalipat sang akon balaan nga bukid, nga nagaaman sing lamesa para sa dios sang Suwerte kag nagabubo sing nasimbugan nga alak para sa dios sang Kapalaran.” (Isaias 65:11) Paagi sa pag-aman sing lamesa nga may pagkaon kag ilimnon sa atubangan sang “dios sang Suwerte” kag sang “dios sang Kapalaran,” ining apostata nga mga Judiyo nahulog sa idolatroso nga mga buhat sang pagano nga mga pungsod.b Ano ang matabo sa bisan sin-o nga madali magsalig sa sining mga dios?
14 Si Jehova tampad nga nagpaandam sa ila: “Itigana ko kamo sa espada, kag kamo tanan magaduko agod patyon; bangod nga nagpanawag ako, apang wala kamo magsabat; nagpamulong ako, apang wala kamo mamati; kag padayon nga ginhimo ninyo ang malaut sa akon mga mata, kag ginpili ninyo ang butang nga wala ko mahamut-an.” (Isaias 65:12) Subong hampang sa mga tinaga sa orihinal nga Hebreong pamulong nga gingamit sa ngalan sang dios sang Kapalaran ukon Destino, si Jehova nagsiling nga ang mga nagasimba sa sining butig nga dios ‘idestino (itigana) sa espada,’ buot silingon, sa kalaglagan. Paagi sa iya mga manalagna, makapila nga ginpangabay ni Jehova ini nga mga tawo nga maghinulsol, apang wala sila magsapak kag batinggilan nga nagpili sa paghimo sang butang nga nahibaluan nila malain sa iya panulok. Daw ano nga pagtamay ang ginpakita nila sa Dios! Subong katumanan sang paandam sang Dios, makaeksperiensia ang pungsod sing daku nga kalaglagan sa 607 B.C.E. kon tugutan ni Jehova ang mga Babilonianhon nga laglagon ang Jerusalem kag ang templo sini. Sa amo nga tion ang “dios sang Suwerte” indi makaamlig sa iya makugi nga mga sumulunod sa Juda kag Jerusalem.—2 Cronica 36:17.
15. Paano ginapamatian sang matuod nga mga Cristiano karon ang paandam nga masapwan sa Isaias 65:11, 12?
15 Ginapamatian karon sang matuod nga mga Cristiano ang paandam nga masapwan sa Isaias 65:11, 12. Wala sila nagapati sa “Suwerte,” nga subong bala isa ini ka sahi sang indi kinaugali nga puwersa nga makahatag sing pabor. Bangod indi nila luyag uyangan ang ila materyal nga mga pagkabutang agod mapahamut-an ang “dios sang Suwerte,” ginalikawan nila ang tanan nga porma sang sugal. Kumbinsido sila nga ang mga nagadedikar sang ila kaugalingon sa sini nga dios madulaan sa ulihi sang tanan nga butang, kay sa ila si Jehova nagsiling: “Itigana ko kamo sa espada.”
“Yari Karon! Ang Akon mga Alagad Magakasadya”
16. Sa anong mga paagi pakamaayuhon ni Jehova ang iya matutom nga mga alagad, apang ano ang mahanabo sa mga nagbiya sa iya?
16 Sa pagsabdong sa mga tawo nga nagbiya kay Jehova, ginlaragway sang tagna ang magkatuhay nga madangatan sang mga tawo nga nagasimba sing sinsero sa Dios kag sang mga tawo nga nagahimo sini sing salimpapaw: “Amo ini ang ginsiling sang Soberanong Ginuong Jehova: ‘Yari karon! Ang akon mga alagad magakaon, apang gutumon kamo. Yari karon! Ang akon mga alagad magainom, apang uhawon kamo. Yari karon! Ang akon mga alagad magakasadya, apang mahuy-an kamo. Yari karon! Ang akon mga alagad magahugyaw sa kalipay bangod sa maayo nga kahimtangan sang tagipusuon, apang magatuaw kamo bangod sang masakit nga dughan kag magahaya kamo bangod sang buong nga espiritu.’ ” (Isaias 65:13, 14) Pakamaayuhon ni Jehova ang iya matutom nga mga alagad. Upod ang tagipusuon nga nagaawas sa kalipay, magahugyaw sila sing malipayon. Ang pagkaon, pag-inom, kag pagkasadya mga termino nga nagapahangop nga busgon sing bugana ni Jehova ang mga kinahanglanon sang iya mga sumilimba. Sa kabaliskaran, ang mga tawo nga nagpili sa pagbiya kay Jehova pagagutumon kag pagauhawon sa espirituwal. Indi pagbusgon ang ila mga kinahanglanon. Magasinggit sila kag magatangis bangod sang kasakit kag kapiutan nga magaabot sa ila.
17. Ngaa ang katawhan sang Dios karon may rason gid nga maghugyaw sing malipayon?
17 Sibu gid nga ginalaragway sang mga pulong ni Jehova ang espirituwal nga kahimtangan karon sang mga nagapangangkon lamang sa pag-alagad sa Dios. Samtang ang minilyon sa Cristiandad nagakasubo, ang mga sumilimba naman ni Jehova nagahugyaw sa kalipay. May rason gid sila nga magkasadya. Bugana nga ginapakaon sila sa espirituwal. Ginahatagan sila ni Jehova sing bugana nga suplay sang espirituwal nga pagkaon paagi sa napasad-sa-Biblia nga mga publikasyon kag Cristianong mga pagtinipon. Sa pagkamatuod, ang makapalig-on nga mga kamatuoran kag ang makalipay nga mga saad sang Pulong sang Dios nagahatag sa aton sing “maayo nga kahimtangan sang tagipusuon”!
18. Ano ang mabilin sa mga nagbiya kay Jehova, kag ano mahimo ang ginapahangop sang paggamit sang ila ngalan sa pagpanumpa?
18 Padayon nga ginpatuhuyan ni Jehova ang mga nagbiya sa iya: “Pat-od nga himuon ninyo ang inyo ngalan nga isa ka panumpa sa akon mga pinili, kag isa-isa nga pamatyon kamo sang Soberanong Ginuong Jehova, apang ang iya mga alagad tawgon niya sa lain nga ngalan; agod nga ang bisan sin-o nga nagapakamaayo sang iya kaugalingon sa duta magapakamaayo sang iya kaugalingon paagi sa Dios sang pagtuo, kag ang bisan sin-o nga nagapanumpa sa duta magapanumpa paagi sa Dios sang pagtuo; bangod nga ang una nga mga kalisdanan malipatan gid kag bangod nga matago gid ini gikan sa akon mga mata.” (Isaias 65:15, 16) Ang lamang nga mabilin sa mga nagbiya kay Jehova amo ang ila ngalan, nga gamiton lamang sa isa ka panumpa, ukon sumpa. Mahimo nga nagakahulugan ini nga ang mga tawo nga luyag ikomiter ang ila kaugalingon sing serioso paagi sa isa ka sumpa, daw magasiling sing subong sini: ‘Kon indi ko pagtumanon ini nga saad, tuguti ako nga maeksperiensiahan ang silot nga nabaton sini nga mga apostata.’ Mahimo pa gani magakahulugan ini nga ang ila ngalan gamiton sing malaragwayon, kaangay sang Sodoma kag Gomorra, subong isa ka simbulo sang silot sang Dios sa mga malauton.
19. Paano ang mga alagad sang Dios tawgon sa lain nga ngalan, kag ngaa makasalig sila sa Dios sang katutom? (Tan-awa man ang nota.)
19 Tuhay gid ang madangatan sang mga alagad sang Dios! Pagatawgon sila sa lain nga ngalan. Nagakahulugan ina sang ginpakamaayo nga kahimtangan kag kadungganan nga maagom nila liwat sa ila dutang natawhan. Indi sila mangayo sing pagpakamaayo gikan kay bisan sin-o nga butig nga dios ukon manumpa sa bisan ano nga walay kabuhi nga idolo. Sa baylo, kon pakamaayuhon nila ang ila kaugalingon ukon manumpa sila, himuon nila ini sa Dios sang katutom. (Isaias 65:16, footnote) Ang mga pumuluyo sang pungsod may rason nga magsalig sing bug-os sa Dios, kay napamatud-an niya nga ginatuman niya ang iya mga saad.c Bangod wala na sing peligro sa ila dutang natawhan, madali nga malipatan sang mga Judiyo ang ila anay mga kapiutan.
“Nagatuga Ako Sing Bag-ong mga Langit kag Bag-ong Duta”
20. Paano natuman sang 537 B.C.E. ang ginsaad ni Jehova nga “bag-ong mga langit kag bag-ong duta”?
20 Ginpasangkad pa karon ni Jehova ang iya saad nga ipasag-uli ang mahinulsulon nga nagkalabilin sa tapos sila makabalik gikan sa pagkabihag sa Babilonia. Paagi kay Isaias, si Jehova nagsiling: “Yari karon nagatuga ako sing bag-ong mga langit kag bag-ong duta; kag ang nagligad nga mga butang indi na pagdumdumon, ni mag-utwas pa ini sa tagipusuon.” (Isaias 65:17) Ang pagpasag-uli nga ginsaad ni Jehova pat-od gid nga matuman, amo kon ngaa ginhambal niya ining palaabuton pa nga pagpasag-uli nga daw subong bala nga nagakatabo na ini. Una nga natuman ini nga tagna sang 537 B.C.E. sang ginpasag-uli ang Judiyong nagkalabilin sa Jerusalem. Ano sadto ang “bag-ong mga langit”? Amo ang pagkagobernador ni Zerubabel nga ginsuportahan sang Mataas nga Saserdote nga si Josue kag ang sentro sini didto sa Jerusalem. Ang ginpasag-uli nga Judiyong nagkalabilin amo ang “bag-ong duta,” isa ka natinluan nga katilingban nga nagpasakop sa amo nga pagginahom kag nagbulig sa pagtukod liwat sang putli nga pagsimba sa pungsod. (Esdras 5:1, 2) Nalabawan sang kalipay sa sadto nga pagpasag-uli ang tanan anay nga pag-antos; ang mga kapiutan anay wala gani madumduman.—Salmo 126:1, 2.
21. Anong bag-ong mga langit ang nagluntad sang 1914?
21 Apang, dumduma nga ginsulit ni Pedro ang tagna ni Isaias kag ginpakita niya nga may yara ini palaabuton pa nga katumanan. Ang apostol nagsulat: “Nagahulat kita sing bag-ong mga langit kag bag-ong duta suno sa iya saad, kag sa sini magapuyo ang pagkamatarong.” (2 Pedro 3:13) Sang 1914 ang madugay na ginahulat nga bag-ong mga langit nagluntad. Ang Mesianikong Ginharian nga nabun-ag sadto nga tuig naggahom gikan sa langit, kag ginhatagan ini ni Jehova sing awtoridad sa ibabaw sang bug-os nga duta. (Salmo 2:6-8) Ining Ginharian nga panguluhan, sa idalom ni Cristo kag sang iya 144,000 ka kaupod nga manuggahom, amo ang bag-ong mga langit.—Bugna 14:1.
22. Sin-o ang magahuman sang bag-ong duta, kag paano ang katawhan ginahanda bisan karon agod mangin sentro sini nga kahimusan?
22 Kamusta naman ang bag-ong duta? Subong pagsunod sa sulundan sang dumaan nga katumanan, ang bag-ong duta amo ang katawhan nga malipayon nga nagapasakop sa paggahom sang bag-ong langitnon nga panguluhan. Bisan sa karon, minilyon sang may huyog sa pagkamatarong nga mga indibiduwal ang nagapasakop sa sining panguluhan kag nagatinguha sa pagsunod sang kasuguan sini nga masapwan sa Biblia. Naggikan ini sila sa tanan nga nasyonalidad, lenguahe, kag kaliwatan, kag nagapangabudlay sila sing tingob sa pag-alagad sa nagagahom nga si Hari Jesucristo. (Miqueas 4:1-4) Kon madula na ang malaut nga sistema sang mga butang karon, ini nga grupo amo ang mangin sentro sang isa ka bag-ong duta nga sa ulihi mangin isa ka bug-os globo nga katilingban sang mahinadlukon sa Dios nga mga tawo nga magapanubli sang dutan-on nga bahin sang Ginharian sang Dios.—Mateo 25:34.
23. Ano nga impormasyon ang masapwan naton sa tulun-an sang Bugna tuhoy sa ‘bag-ong langit kag bag-ong duta,’ kag paano matuman ini nga tagna?
23 Ginalaragway sang tulun-an sang Bugna ang isa ka palanan-awon nga nakita ni apostol Juan tuhoy sa nagapakari nga adlaw ni Jehova, kon ining sistema sang mga butang dulaon na. Sa tapos sina, itagbong si Satanas sa kadadalman. (Bugna 19:11–20:3) Pagkatapos sina nga paglaragway, ginsulit ni Juan ang matagnaon nga mga pulong ni Isaias, kag nagsulat: “Nakita ko ang bag-ong langit kag ang bag-ong duta.” Ang masunod nga mga bersikulo sang rekord tuhoy sining mahimayaon nga palanan-awon nagasugid sang tion nga bag-uhon gid kag pauswagon ni Jehova nga Dios ang mga kahimtangan sa duta. (Bugna 21:1, 3-5) Maathag nga ang saad ni Isaias tuhoy sa “bag-ong mga langit kag bag-ong duta” makatigayon sing dalayawon nga katumanan sa bag-ong kalibutan sang Dios! Sa idalom sang bag-ong langitnon nga panguluhan, ang bag-ong dutan-on nga katilingban magaagom sing espirituwal kag pisikal nga paraiso. Makalipay gid matuod ang saad nga “ang nagligad nga mga butang [mga balatian, pag-antos, kag madamo pa nga mga kailo nga ginaatubang sang katawhan] indi na pagdumdumon, ni mag-utwas pa ini sa tagipusuon.” Kon ano man ang madumduman naton sa sina nga tion indi magahatag sa aton sing daku nga halit, ukon kasakit, nga nagapakagha karon sa tagipusuon sang madamo.
24. Ngaa magakasadya si Jehova sa pagpasag-uli sang Jerusalem, kag ano ang indi na mabatian sa mga kalye sadto nga siudad?
24 Ang tagna ni Isaias nagpadayon: “Magkasadya kamo, kag magkalipay sing dayon sa akon ginatuga. Kay yari karon, akon ginatuga ang Jerusalem nga isa ka rason sa pagkalipay kag ang iya katawhan nga rason sa pagkasadya. Kag magakalipay ako sa Jerusalem kag magakasadya sa akon katawhan; kag indi na gid mabatian sa iya ang tingog sang paghibi ukon ang tingog sang pagtangis.” (Isaias 65:18, 19) Indi lamang nga magkasadya ang mga Judiyo bangod ginpasag-uli sila sa ila dutang natawhan kundi ang Dios mismo magakasadya, kay patahumon niya ang Jerusalem—sa liwat sa sentro sang matuod nga pagsimba sa duta. Ang gahod sang paghinibi bangod sa kalaglagan, nga nabatian anay sa mga kalye sadto nga siudad sang nagligad nga mga dekada, indi na mabatian.
25, 26. (a) Sa aton adlaw, paano ginahimo ni Jehova ang Jerusalem nga “isa ka rason sa pagkalipay”? (b) Paano gamiton ni Jehova ang Bag-ong Jerusalem, kag ngaa mahimo kita magkasadya karon?
25 Sa karon man, ginahimo ni Jehova “ang Jerusalem nga isa ka rason sa pagkalipay.” Paano? Subong nakita na naton, ang bag-ong mga langit nga nagluntad sang 1914 magalakip sa ulihi sa 144,000 ka kaupod nga manuggahom, nga may bahin sa langitnon nga panguluhan. Ginlaragway ini sing matagnaon subong “Bag-ong Jerusalem.” (Bugna 21:2) Tuhoy sa Bag-ong Jerusalem, ang Dios nagsiling: “Yari karon, akon ginatuga ang Jerusalem nga isa ka rason sa pagkalipay kag ang iya katawhan nga rason sa pagkasadya.” Gamiton sang Dios ang Bag-ong Jerusalem sa pagpaulan sing bugana gid nga mga pagpakamaayo sa matinumanon nga katawhan. Indi na mabatian ang gahod sang paghibi ukon pagtangis, kay busgon ni Jehova “ang mga ginapangabay sang [aton] tagipusuon.”—Salmo 37:3, 4.
26 Sa pagkamatuod, may rason gid kita nga magkasadya karon! Sa indi madugay pakabalaanon ni Jehova ang iya kilala nga ngalan paagi sa paglaglag sa tanan nga nagapamatok. (Salmo 83:17, 18) Nian ang bag-ong mga langit amo ang magagahom sing bug-os. Dalayawon gid ini nga mga rason sa pagkasadya kag sa pagkalipay sing dayon sa ginatuga sang Dios!
Ang Ginsaad nga Isa ka Malig-on nga Palaabuton
27. Paano ginlaragway ni Isaias ang kalig-unan nga maagom sang magabalik nga mga Judiyo sa ila dutang natawhan?
27 Sa una nga katumanan, ano ang mangin kahimtangan sang kabuhi para sa magabalik nga mga Judiyo sa idalom sang bag-ong mga langit? Si Jehova nagsiling: “Wala na didto sing nagasuso nga pila ka adlaw lamang ang kagulangon, ukon sing tigulang nga tawo nga wala makabug-os sang iya mga adlaw; kay ang isa mapatay nga isa ka bata lamang, bisan pa isa ka gatos ka tuig ang kagulangon; kag tuhoy sa makasasala, pakamalauton sia bisan pa isa ka gatos ka tuig ang kagulangon niya.” (Isaias 65:20) Matahom gid ini nga laragway sang kalig-unan nga maagom sang magabalik nga mga bihag sa ila ginpasag-uli nga dutang natawhan! Ang hilaw nga kamatayon indi matabo sa bag-o mabun-ag nga bata, nga pila ka adlaw pa lamang ang kagulangon. Ini nga kamatayon indi man matabo sa isa ka tigulang nga tawo nga wala pa makabug-os sang iya kabuhi.d Makapasalig gid ang mga pulong ni Isaias sa mga Judiyo nga magabalik sa Juda! Bangod sang kalig-unan sa ila pungsod, indi na sila magkabalaka nga kuhaon sang mga kaaway ang ila mga lapsag ukon pamatyon ang ila kalalakin-an.
28. Ano ang matun-an naton gikan sa mga pulong ni Jehova tuhoy sa kabuhi sa bag-ong kalibutan sa idalom sang iya Ginharian?
28 Ano ang ginasugid sa aton sang mga pulong ni Jehova nahanungod sa kabuhi sa nagapakari nga bag-ong kalibutan? Sa idalom sang Ginharian sang Dios, ang tagsa ka bata may malig-on nga palaabuton. Ang mahinadlukon-sa-Dios nga tawo indi na gid mapatay nga mabaskog pa. Sa kabaliskaran, ang matinumanon nga katawhan magakabuhi sing malipayon nga wala sing katalagman. Kamusta naman ang magarebelde sa Dios? Madula nila ang pribilehiyo nga mabuhi. Bisan pa ang rebelyuso nga makasasala “isa ka gatos ka tuig ang kagulangon,” mapatay sia. Sa sini nga kahimtangan, “isa ka bata lamang” sia kon ipaanggid sa madangatan niya kuntani—isa ka tawo nga may kabuhi nga walay katapusan.
29. (a) Ano nga mga kalipay ang maagom sang matinumanon nga katawhan sang Dios sa ginpasag-uli nga duta sang Juda? (b) Ngaa ang mga kahoy isa ka nagakaigo nga ilustrasyon sang malawig nga kabuhi? (Tan-awa ang nota.)
29 Padayon nga ginlaragway ni Jehova ang mga kahimtangan nga magaluntad sa ginpasag-uli nga duta sang Juda: “Pat-od nga magapatindog sila sing mga balay kag magapuyo sa sini; kag pat-od nga magatanom sila sing mga ulubasan kag magakaon sang bunga sini. Indi sila magpatindog kag iban ang magapuyo; indi sila magtanom kag iban ang magakaon. Kay subong sang mga adlaw sang kahoy mangin amo ang mga adlaw sang akon katawhan; kag ang akon mga pinili bug-os nga magapulos sa binuhatan sang ila mga kamot.” (Isaias 65:21, 22) Kon makabalik na sila sa nahapay kag walay duhaduha wala sing kabalayan kag wala sing ulubasan nga duta sang Juda, ang matinumanon nga katawhan sang Dios malipayon nga magakabuhi sa ila kaugalingon nga mga puluy-an kag magakaon sang bunga sang ila mga ulubasan. Pakamaayuhon sang Dios ang ila hilikuton, kag magakabuhi sila sing malawig—kaangay sang mga adlaw sang isa ka kahoy—agod maagom nila ang mga bunga sang ila mga pinangabudlayan.e
30. Anong malipayon nga kahimtangan ang ginaagom sang mga alagad ni Jehova karon, kag ano ang maagom nila sa bag-ong kalibutan?
30 May katumanan ini nga tagna sa aton adlaw. Ang katawhan ni Jehova nagguwa gikan sa espirituwal nga pagkabihag sang 1919 kag ginsugdan nila nga ipasag-uli ang ila “duta,” ukon duog nga ginapanghikutan kag ang ila pagsimba. Nagtukod sila sing mga kongregasyon kag nagpalambo sing espirituwal nga pagkamabungahon. Subong resulta, bisan sa karon ang katawhan ni Jehova nagapuyo sa espirituwal nga paraiso kag may paghidait nga nagagikan sa Dios. Sigurado gid kita nga ini nga paghidait magapadayon sa pisikal nga Paraiso. Indi naton mahanduraw sing sibu gid kon ano ang himuon ni Jehova paagi sa handa nga mga tagipusuon kag mga kamot sang iya mga sumilimba sa bag-ong kalibutan. Makalilipay gid nga ikaw ang magpatindog sang imo kaugalingon nga puluy-an kag puy-an ini! Sa idalom sang paggahom sang Ginharian, wala sing katapusan ang makaalayaw nga hilikuton. Mangin makapaladya gid nga “makakita [pirme] sing kaayuhan” sa mga bunga sang imo mga pinangabudlayan! (Manugwali 3:13) Makatigayon bala kita sing bugana nga tion agod mapuslan naton sing bug-os ang binuhatan sang aton mga kamot? Huo, sa pagkamatuod! Ang walay katapusan nga kabuhi sang matutom nga mga tawo mangin “subong sang mga adlaw sang kahoy”—linibo ka tuig, kag kapin pa!
31, 32. (a) Ano nga mga pagpakamaayo ang maagom sang magabalik nga mga bihag? (b) Sa bag-ong kalibutan, ano ang paglaum sang matutom nga katawhan?
31 Ginlaragway ni Jehova ang dugang pa nga mga pagpakamaayo nga nagahulat sa magabalik nga mga bihag: “Indi sila magpangabudlay sa walay pulos, ni magpanganak nga sa kalisdanan; bangod mga kaliwat sila nga ginahuman sang mga ginpakamaayo ni Jehova, kag ang ila mga anak upod sa ila.” (Isaias 65:23) Pakamaayuhon ni Jehova ang magabalik nga mga Judiyo, agod nga ang ila pagpangabudlay indi mangin walay pulos. Ang mga ginikanan indi magapanganak agod lamang mapatay ang ila mga anak sing bata pa. Indi lamang ang mga bihag anay ang magakalipay sa mga pagpakamaayo nga resulta sang pagpasag-uli; mangin kaupod nila ang ila mga anak. Nalangkag gid ang Dios nga ihatag ang mga kinahanglanon sang iya katawhan amo kon ngaa nanaad sia: “Mahanabo nga sa wala pa sila magpanawag magasabat ako; samtang nagahambal pa sila, magapamati ako.”—Isaias 65:24.
32 Paano tumanon ni Jehova ining mga saad sa nagapakari nga bag-ong kalibutan? Hulaton pa naton kag tan-awon. Wala ginhatag ni Jehova ang tanan nga detalye, apang mapat-od naton nga ang matutom nga mga tawo indi na liwat “magpangabudlay sa walay pulos.” Ang dakung kadam-an nga makaluwas sa Armagedon kag ang mga anak nga ibun-ag nila may paglaum nga mabuhi sing tuman kalawig kag makaalayaw nga kabuhi—walay katapusan nga kabuhi! Ang mga banhawon kag magadesisyon sa pagkabuhi nahisanto sa mga talaksan sang Dios magakalipay man sa bag-ong kalibutan. Pamatian ni Jehova kag ihatag ang ila mga kinahanglanon, kag paabuton pa gani niya ini. Sa pagkamatuod, humlaron ni Jehova ang iya kamot kag busgon ang nagakaigo nga “handum sang tagsa ka butang nga buhi.”—Salmo 145:16.
33. Kon makabalik na ang mga Judiyo sa ila dutang natawhan, sa anong kahulugan nga ang mga sapat mangin mahidaiton?
33 Daw ano kadaku ang ginsaad nga paghidait kag kalig-unan? Ginhinakpan ni Jehova ini nga bahin sang tagna: “‘Ang lobo kag ang kordero magakaon sing tingob, kag ang leon magakaon sing dagami kaangay sang toro nga baka; kag tuhoy sa man-ug, yab-ok ang mangin kalan-on niya. Indi sila manghalit ukon mangguba sa bug-os ko nga balaan nga bukid,’ siling ni Jehova.” (Isaias 65:25) Kon makabalik na ang matutom nga Judiyong nagkalabilin sa ila dutang natawhan, atipanon sila ni Jehova. Daw subong bala nga ang leon magakaon sing dagami kaangay sang toro nga baka, kay ang leon indi manghalit sa mga Judiyo ukon sa ila sinagod nga kasapatan. Sigurado gid ini nga saad, kay naghinakop ini paagi sa mga pulong nga, “siling ni Jehova.” Kag ang iya pulong pirme nagamatuod!—Isaias 55:10, 11.
34. Ano ang makakulunyag nga katumanan karon sang mga pulong ni Jehova kag sa bag-ong kalibutan?
34 Makakulunyag nga nagakatuman ang mga pulong ni Jehova sa tunga sang matuod nga mga sumilimba karon. Sugod sang 1919, ginpakamaayo sang Dios ang espirituwal nga duta sang iya katawhan, kag ginhimo ini nga isa ka espirituwal nga paraiso. Ang mga nagasulod sa sining espirituwal nga paraiso nagahimo sing talalupangdon nga mga pagbag-o sa ila kabuhi. (Efeso 4:22-24) Sa bulig sang espiritu sang Dios, ang mga indibiduwal nga sang una may yara sapatsapaton nga mga personalidad—ayhan ginhingalitan nila ukon ginbiktima ang ila isigkatawo—nag-uswag sa paglandas sang ila malain nga mga kinaiya. Subong resulta, mahidaiton sila kag nahiusa sa pagsimba upod sa ila mga masigkatumuluo. Ang mga pagpakamaayo nga ginaagom karon sang katawhan ni Jehova sa ila espirituwal nga paraiso magapadayon sa pisikal nga Paraiso, diin ang paghidait magaluntad indi lamang sa tunga sang mga tawo kundi upod sa mga sapat man. Sigurado kita nga sa gintalana nga tion sang Dios, ang iya orihinal nga sugo sa katawhan tumanon sing nagakaigo: “Gamhi [ang duta], kag magpakaagalon kamo sa kaisdaan sang dagat kag sa nagalupad nga mga tinuga sang langit kag sa tagsa ka buhi nga tinuga nga nagagiho sa duta.”—Genesis 1:28.
35. Ngaa may rason gid kita nga “magkalipay sing dayon”?
35 Ginapasalamatan gid naton ang saad ni Jehova nga magatuga sia sing “bag-ong mga langit kag bag-ong duta”! Natuman ini nga saad sang 537 B.C.E. kag dugang pa nga nagakatuman ini sa karon. Ining duha ka katumanan nagatudlo sang dalan padulong sa isa ka matahom nga palaabuton para sa matinumanon nga katawhan. Paagi sa tagna ni Isaias mainayuhon nga ginapakita sa aton ni Jehova ang ginatigana niya para sa mga nagahigugma sa iya. Sa pagkamatuod, may rason gid kita nga pamatian ang mga pulong ni Jehova: “Magkalipay sing dayon sa akon ginatuga”!—Isaias 65:18.
[Mga nota]
a Madamo ang nagahunahuna nga ining mga makasasala yara sa mga lulubngan nga nagatinguha sa pagpakigkomunikar sa mga patay. Ang ila pagkaon sing karne sang baboy mahimo nga naangot sa pagsimba sa idolo.
b Subong komento sa sini nga bersikulo, ang manugbadbad sang Biblia nga si Jerome (natawo sang ikap-at nga siglo C.E.) nagsugid tuhoy sa isa ka dumaan nga kinabatasan nga ginahimo sang mga nagasimba sa idolo sa katapusan nga adlaw sang hingapusan nga bulan sang ila tuig. Sia nagsulat: “Nagahanda sila sing lamesa nga puno sing lainlain nga pagkaon kag sing kopa nga nasimbugan sing matam-is nga alak agod masigurado ang maayo nga suwerte para sa pagkamabungahon sang nagligad ukon nagapakari nga tuig.”
c Suno sa Isaias 65:16 sa Hebreong Masoretiko nga teksto, si Jehova amo “ang Dios sang Amen.” Ang “Amen” nagakahulugan sing “kabay pa,” ukon “sa pagkamatuod,” kag isa ini ka pagpamatuod ukon garantiya nga ang isa ka butang matuod ukon magamatuod. Paagi sa pagtuman sang tanan nga ginsaad niya, ginapakita ni Jehova nga kon ano man ang ginasiling niya matuod ini.
d Ang The Jerusalem Bible nagabadbad sang Isaias 65:20: “Wala na sing makita nga lapsag nga nagakabuhi sing pila ka adlaw lamang, ukon sing tigulang nga tawo nga wala nagakabuhi tubtob sa katapusan sang iya mga adlaw.”
e Ang mga kahoy isa ka nagakaigo nga ilustrasyon sang malawig nga kabuhi, bangod isa ini sa buhi nga mga butang nga nakilal-an nga may pinakamalawig nga kabuhi. Halimbawa, ang kahoy nga olivo nagapamunga gihapon sa sulod sang ginatos ka tuig kag mahimo mabuhi sing tubtob sa isa ka libo ka tuig.
[Piktyur sa pahina 389]
Sa bag-ong kalibutan sang Dios, makatigayon kita sing bugana nga tion sa pagkalipay sa binuhatan sang aton mga kamot