San-o Gid Bala Magaabot ang Paghidait?

“ANG inaway isa sang mga pirme nga nagakatabo sa maragtas, kag wala ini magbuhin upod sa sibilisasyon ukon demokrasya,” sulat ni Will kag ni Ariel Durant sa ila libro nga The Lessons of History. “Ang paghidait isa ka dimalig-on nga pagtimbang, nga matipigan lamang paagi sa ginkilala nga pagkasuperyor ukon pareho nga gahom.”

Sa pagkamatuod, walay sapayan sang dakung mga panikasog, ang mapinadayunon nga paghidait maila sa katawhan. Ngaa? Ang rason amo nga ang kabangdanan sang inaway labi pa nga nagapanggamut sing madalom sang sa politikal, teritoryal, ukon sosyal nga mga pagsumpunganay nga makita naton sa kadaygan. Ang mga Durant nagsiling: “Ang kabangdanan sang inaway pareho sa kabangdanan sang paindis-indis sa tunga sang mga indibiduwal: kahisa, maawayon, kag bugal; ang pagkahamkon sa pagkaon, duta, materyal, gatong, pagkasuperyor.”

Apang, labi na nga ginapakilala sang Biblia ang gamut nga kabangdanan sang pinuyas kag inaway sa ulot sang mga indibiduwal kag sa mas masangkad nga kasangkaron. Aton mabasa: “Diin bala magikan ang mga pag-inaway kag ang mga pagsinuay sa tunga ninyo? Wala bala ini magikan sa inyo mga lakas nga balatyagon nga nagainaway sa inyo mga bahin? Nagahamkon kamo, kag wala ninyo maagom. Gani nagapamatay kamo kag nagakahisa, kag indi kamo makatigayon. Nagasinuay kag nagainaway kamo.”​—⁠Santiago 4:​1, 2.

Busa, ang hulusayon amo gid ini: Agod ang matuod nga paghidait magaabot, dapat naton dulaon indi lamang ang sintomas​—⁠mga inaway, mga pag-alsa, mga coup, mga rebolusyon​—⁠kundi ang gamut man nga kabangdanan​—⁠pagsuspetsa, kakagod, dumot, kapintas​—⁠sa tanan nga katawhan. Dapat ini islan sang mga buhat nga nahisanto sa dimakagod nga mga kinaiya subong sang gugma, kalulo, pagsalig, kag kaalwan. May isa bala nga nagaluntad nga makasarang sa paghimo sini? Kon nasandig ini sa dihimpit kag mamalatyon nga mga tawo, ang sabat amo ang wala. May isa nga sa iya indi ini tuman kabudlay. Sia amo ang may sabat sa pamangkot: San-o gid bala magaabot ang paghidait?

Ang Isa nga Makadala sing Paghidait

Sang nagligad nga mga 28 ka siglo, si manalagna Isaias ginbugna sa pagsiling: “Sa aton natawo ang isa ka bata, sa aton ginhatag ang isa ka anak nga lalaki; kag ang prinsipenhon nga paggahom mangin sa iya abaga. Kag tawgon ang iya ngalan Makatilingala nga Manuglaygay, Dios nga Gamhanan, Amay nga Nagapadayon, Prinsipe sang Paghidait. Nahanungod sang pagdugang sang iya prinsipenhon nga paggahom kag sang paghidait walay katapusan.”​—⁠Isaias 9:​6, 7.

Ang pagkakilala sa sining isa nga magadala sing paghidait nga walay katapusan ginpakita sang ulihi nga wala sing liwan kundi si Jesucristo, ang “Anak sang Labing Mataas.” (Lucas 1:​30-33; Mateo 1:​18-23) Apang ngaa magamadinalag-on sia sa kon diin ang tanan iban pa nga mga prinsipe kag mga gumalahom napaslawan? Dapat talupangdon, una sa tanan, nga ang ginsaad nga “bata” indi magapabilin sing dayon nga isa ka wala sing mahimo nga lapsag, subong sang paglaragway sang iban sa iya. Sa baylo, sia magabuhat sing “prinsipenhon nga gahom” subong “Prinsipe sang Paghidait,” sa dayon nga pagpakamaayo sang katawhan.

Apang labi pa gid ang paggahom ni Jesus. Subong “Makatilingala nga Manuglaygay,” nga may dikinaandan nga paghangop sa tawhanon nga kinaugali kag superlatibo nga ikasarang, hibaluon gid niya ang kabangdanan sang mabudlay nga mga hulusayon kag gani malubad niya ang tunukon nga mga problema nga ginaatubang kag nagapaslaw sa kalibutanon nga mga gumalahom karon. (Mateo 7:​28, 29; Marcos 12:​13-17; Lucas 11:​14-20) Nian, subong “Gamhanan nga Dios,” ang isa nga ginbanhaw nga kaangay sang dios, si Jesucristo, nagalingkod na karon sa mga langit subong Mesianikong Hari, magapangabudlay para sa paghidait paagi sa paghimo liwat sa daku nga kasangkaron sang ginhimo niya anay sang yari pa sia sa duta​—⁠ang pag-ayo sa mga may dimabulong nga balatian, pag-aman sa kadam-an sing kalan-on kag ilimnon, pagkontrol pa gani sa panahon. (Mateo 14:​14-21; Marcos 4:​36-39; Lucas 17:​11-14; Juan 2:​1-11) Subong “Dayon nga Amay,” si Jesus may gahom sa pagpasag-uli sa kabuhi sang mga napatay kag sa paghatag sa ila sing dayon nga kabuhi. Kag sia mismo magakabuhi sing dayon, busa nagapasalig nga ang paggahom niya kag ang paghidait wala sing katapusan.​—⁠Mateo 20:​28; Juan 11:​25, 26; Roma 6:⁠9.

Bangod nasangkapan, si Jesucristo maathag gid nga amo ang isa nga may ikasarang sa paglubad sa nagpanggamut sing madalom nga kabangdanan sang inaway kag pinuyas. Indi lamang sia magahimo sing kasugtanan sa paghidait ukon plano para sa ginatawag nga mahidaiton nga pagluntad sing ululupod sang mga pungsod, kag dugmukon lamang sang isa pa ka inaway. Sa baylo, dulaon niya ang tanan nga pagkadipalareho sa politika, teritoryo, sosyal, kag ekonomiya paagi sa pagdala sa tanan nga katawhan sa idalom sang isa ka paggahom, ang iya Mesianikong Ginharian. Paagi sa pagtuytoy sa tanan nga katawhan sa pagsimba sa isa lamang ka matuod nga Dios, nga si Jehova, dulaon niya ang masunson nga sadsaran nga kabangdanan sang inaway​—⁠ang butig nga relihion. Walay duhaduha nga si Jesucristo, ang Prinsipe sang Paghidait, magahimo sini tanan. Ang pamangkot amo, ­San-o?

Mga Hitabo nga Nagadul-ong sa Dayon nga Paghidait

Pagkatapos nga sia ginbanhaw kag nagkayab sa langit sang 33 C.⁠E., si Jesus kinahanglan nga maghulat sang gintangdo nga tion para magpanghikot sia. Nahisuno ini sa sugo ni Jehova: “ ‘Lingkod ka sa akon tuo tubtob nga mahimo ko ang imo mga kaaway nga imo palatungan.’ Si Jehova magapadala kutob sa Sion sang setro sang imo kusog, nga nagasiling: ‘Gahom ka sa tunga sang imo mga kaaway.’ ” (Salmo 110:​1, 2; Lucas 22:​69; Efeso 1:​20; Hebreo 10:​12, 13) San-o ina natabo? Sa kapin na sa 70 ka tuig, ang mga Saksi ni Jehova nagabantala sa bug-os nga kalibutan sang maayong balita nga si Jesucristo nagsugod sa paggahom sa Ginharian sang Dios sa langit sang tuig 1914.a

Apang magasiling ka, ‘Wala sing paghidait kutob sang 1914. Sa kabaliskaran, ang kahimtangan naglain pa gid kutob sadto.’ Husto ka. Nagapamatuod ini nga ang mga hitabo nagakatabo suno gid sa gintagna. Ang Biblia nagasugid sa aton nga kutob mismo sang tion nga “ang ginharian sang kalibutan nangin ginharian sang aton Ginuo kag sang iya Cristo, . . . ang mga pungsod nagsingkal.” (Bugna 11:​15, 18) Sa baylo nga magpasakop sa pagginahom ni Jehova nga Dios kag sa iya Prinsipe sang Paghidait, ang mga pungsod nagsugod nga magsumpunganay bangod sang pagdumina sa kalibutan kag nagpabutyag sing kasingkal batok sa mga Cristiano nga nagapanaksi sa gintukod nga Ginharian sang Dios.

Ang tolon-an sang Bugna nagasugid man nga sa gilayon nga si Jesucristo naggahom sa Ginharian, naghikot sia agod tabugon si Satanas kag ang iya mga demonyo sa langit: “Karon nag-abot ang kaluwasan kag ang gahom kag ang ginharian sang aton Dios kag ang pagbulut-an sang iya Cristo, kay ginhulog ang manunumbong sang aton mga kauturan, nga nagasumbong sa ila sa atubangan sang aton Dios sa adlaw kag gab-i!” Ang resulta? Ang kasaysayan nagapadayon: “Nian magkalipay, ikaw nga langit kag kamo nga nagapuyo sa sini! Apang kailo sa duta kag dagat, kay ang Yawa nagpanaug sa inyo sa dakung kasingkal, bangod nga nakahibalo sia nga may malip-ot lamang sia nga tion.”​—⁠Bugna 12:10, 12.

Katapusan nga Senyal

Nagahatag ini sa aton sing paghangop kon ngaa ang mga pungsod wala makapaluntad sang paghidait walay sapayan sang tanan nila nga mga panikasog. Ang dakung kasingkal sang Yawa, nga ginpakita sa kasingkal mismo sang mga pungsod, naghimo sa kalibutan nga nabalaka kag natublag subong sang wala pa gid anay matabo sa tawhanon nga maragtas. San-o ini tanan matapos? Ang Biblia nagahatag sing importante nga ideya: “Sang nagasiling ang katawhan: ‘May paghidait kag kalig-onan!’ nian sa hinali ang kalaglagan magaabot sa ila.”​—⁠1 Tesalonica 5:⁠3.

Ginaapresyar mo bala ang importansia sining paandam? Ang mga hitabo sa bug-os nga kalibutan subong sang gindetalye namon sa nagligad nga artikulo nagapakita nga ang mga gumalahom kag ang madamong mga tawo nagahambal nahanungod sa paghidait kag sa paghimud-os sini. Ang iban nagabatyag nga bangod sang katapusan sang Cold War, ang pamahog tuhoy sa nuklear nga kalaglagan nagligad na nga butang. Huo, ang mga pungsod pirme nagahambal nahanungod sa paghidait kag kalig-onan. Apang nagapadulong gid bala sa sina ang kahimtangan sa kalibutan? Dumduma, si Jesus nagsiling tuhoy sa mga nagakabuhi sa katapusan nga mga adlaw, sugod sang 1914: “Sa pagkamatuod nagasiling ako sa inyo nga ining kaliwatan indi magtaliwan tubtob nga tanan ining butang matuman.” (Mateo 24:34) Huo, magaabot gid ang paghidait sa sining kaliwatan apang indi paagi sa mga panikasog sang mga pungsod. Ang natukod sing malig-on, makatarunganon, kag matarong nga paghidait nga ginsaad ni Jehova nga Dios magaabot lamang paagi sa nagapakari nga paggahom sang iya Prinsipe sang Paghidait, si Jesucristo.​—⁠Isaias 9:⁠7.

Kon luyag mo makita ang adlaw nga magaabot gid ang paghidait kag maeksperiensiahan ini kaupod sang imo mga hinigugma, nian magtuo sa Prinsipe sang Paghidait kag dumduma ang iya nagapasalig nga mga pulong: “Padayon kamo nga magbantay sa tagsa ka dag-on, nga nagaampo nga makasarang kamo sa pagpalagyo sa sini tanan nga butang nga mahanabo, kag sa pagtindog sa atubangan sang Anak sang tawo.”​—⁠Lucas 21:⁠36.

[Footnote]

[Kahon sa pahina 6]

ANG PAGHIDAIT GINASAYSAY

Ang kalabanan nga mga tawo karon nagahunahuna sang paghidait subong nga wala sing inaway ukon pinuyas. Apang, makitid katama ini nga depinasyon sang tinaga. Sadtong panahon sang Biblia ang tinaga nga “paghidait” (Hebreo, sha·lohmʹ) ukon ang ekspresyon “Kabay nga may paghidait kamo!” gingamit subong kinaandan nga dagway sang panamyaw. (Mga Hukom 19:​20; Daniel 10:19; Juan 20:​19, 21, 26) Sa maathag, wala lamang ini nagapatuhoy sa wala sing inaway. Talupangda ang ginsiling sang libro nga The Concept of Peace nahanungod sini:

“Kon ang tinaga nga shalom ginagamit para sa paghidait, ang ginahunahuna sadtong nagagamit sini anay amo ang kahimtangan sang kalibutan ukon sang katilingban sang tawo diin may pagkakompleto, pagkanahiusa, pagkabilugan, pagkabug-os. . . . Kon may paghidait, ang bug-os kag ang nagahuman nga bahin sini nakalab-ot sa ila pinakamataas kag pinakamaayo nga nibel sang pagkatawo.”

Kon pahanabuon sang Dios ang paghidait, indi lamang nga ang mga tawo “indi na magatuon sang inaway” kundi ‘ang tagsa magalingkod sa idalom sang iya ubas kag higuera.’​—⁠Miqueas 4:3, 4.

[Laragway sa pahina 7]

Ang pagkawala sing paghidait nabatyagan gid kutob sang Inaway Kalibutanon I