Kapitulo Beinte-dos

Gintagna ni Isaias ang ‘Makatilingala nga Buluhaton’ ni Jehova

Isaias 28:1–29:24

1, 2. Ngaa ang Israel kag Juda nagbatyag nga may kalig-unan sila?

SA MALIP-OT nga tion, nakabatyag sing kalig-unan ang Israel kag Juda. Ang ila mga lider nakig-alyado sa politika sa mas daku, mas gamhanan nga mga pungsod, agod makatigayon sing kalig-unan sa isa ka makatalagam nga kalibutan. Ang Samaria, nga kapital sang Israel, nagdangop sa kaiping nga Siria, samtang ang Jerusalem, nga kapital sang Juda, nagpahamtang sang iya paglaum sa mapintas nga Asiria.

² Dugang sa pagpahamtang sang ila pagsalig sa bag-o nga mga kaalyado sa politika, ang iban sa naaminhan nga ginharian mahimo nagpaabot nga amligan sila ni Jehova—walay sapayan nga sila padayon gihapon nga nagagamit sing bulawan nga mga tinday nga baka sa pagsimba. Kumbinsido man ang Juda nga masaligan niya ang pag-amlig ni Jehova. Kay man, indi bala ang templo ni Jehova yara sa Jerusalem, nga ila kapital nga siudad? Apang may yara wala ginapaabot nga mga hitabo nga nagahulat sa duha ka pungsod. Gin-inspirar ni Jehova si Isaias nga itagna ang mga matabo nga daw makatilingala gid sa iya balingag nga katawhan. Kag ang iya mga pulong nagaunod sing importante nga mga leksion para sa tanan karon.

‘Ang mga Palahubog Sang Efraim’

3, 4. Ano ang ginapabugal sang naaminhan nga ginharian sang Israel?

³ Ginsugdan ni Isaias ang iya tagna paagi sa makapakibot nga mga pulong: “Kailo ang halangdon nga purungpurong sang mga palahubog sang Efraim, kag ang nagakalaya nga bulak sang matahom nga puni sini nga yara sa ulo sang mapatubason nga nalupyakan sang mga ginadaug sang alak! Yari karon! Si Jehova may isa nga makusog kag mapagsik. Subong sang madaguob nga bagyo sang graniso, . . . pat-od nga sia mabaskog nga magahaboy sa duta. Tasakon sang mga tiil ang halangdon nga mga purungpurong sang mga palahubog sang Efraim.”—Isaias 28:1-3.

⁴ Ang Efraim, nga labing prominente sa napulo ka naaminhan nga tribo, amo ang nagarepresentar sa bug-os nga ginharian sang Israel. Ang kapital sini, nga Samaria, may matahom kag talalupangdon nga lokasyon sa “ulo sang mapatubason nga nalupyakan.” Ginapabugal sang mga lider sang Efraim ang ila “halangdon nga purungpurong” sang independensia gikan sa Davidiko nga pagkahari sa Jerusalem. Apang “mga palahubog” sila, hubog sa espirituwal bangod sang ila pagpakig-alyado sa Siria batok sa Juda. Ang tanan nga ginapakabahandi nila buot na tasakon sang mga tiil sang mga magasalakay.—Ipaanggid ang Isaias 29:9.

5. Ano ang makatalagam nga kahimtangan sang Israel, apang ano nga paglaum ang ginhatag ni Isaias?

⁵ Wala marealisar sang Efraim ang iya makatalagam nga kahimtangan. Si Isaias nagpadayon: “Ang nagakalaya nga bulak sang matahom nga puni sini nga yara sa ulo sang mapatubason nga nalupyakan mangin subong sang nahauna nga igos sa wala pa ang tingadlaw, nga kon makita ini sang nagatan-aw, samtang yari pa ini sa iya palad, ginatulon niya ini.” (Isaias 28:4) Ang Efraim mapukan sa kamot sang Asiria, isa ka tipik sang matam-is nga kalan-on nga maubos sa isa lamang ka kagat. Wala bala sing paglaum, nian? Bueno, subong amo pirme ang nagakatabo, ang nagahukom nga mga tagna ni Isaias may lakip nga paglaum. Bisan pa mapukan ang pungsod, ang matutom nga mga indibiduwal maluwas, sa bulig ni Jehova. “Si Jehova sang mga kasuldadusan mangin subong sang puni nga purungpurong kag subong sang matahom nga kulintas nga bulak sa mga nabilin sa iya katawhan, kag subong sang espiritu sang katarungan sa nagalingkod sa hukmanan, kag subong sang gahom sa mga nagatabog sang pagpakig-away gikan sa gawang.”—Isaiah 28:5, 6.

“Nagtalang Sila”

6. San-o napukan ang Israel, apang ngaa indi dapat malipay ang Juda?

⁶ Ang adlaw sang paghusay para sa Samaria nag-abot sang 740 B.C.E. sang ginhapay sang mga Asirianhon ang pungsod kag ang naaminhan nga ginharian indi na isa ka independiente nga pungsod. Kamusta naman ang Juda? Ang iya pungsod salakayon sang Asiria, kag sa ulihi laglagon sang Babilonia ang iya kapital nga siudad. Apang sa tion sang pagkabuhi ni Isaias, ang templo kag pagkasaserdote sang Juda padayon nga magapanghikot kag ang iya mga manalagna padayon nga magapanagna. Ikalipay bala sang Juda ang nagapakari nga pagkapukan sang iya naaminhan nga kaingod? Indi gid! Makighusay man si Jehova batok sa Juda kag sa iya mga lider bangod sang ila pagkadimatinumanon kag kakulang sing pagtuo.

7. Sa anong paagi nahubog ang mga lider sang Juda, kag ano ang mga resulta?

⁷ Ginapatuhoy ang iya mensahe sa Juda, si Isaias nagpadayon: “Kag ini man sila—bangod sang alak nagtalang sila kag bangod sang makahulubog nga ilimnon nagdalangdalang sila. Saserdote kag manalagna—nagtalang sila bangod sang makahulubog nga ilimnon, nalibugan sila bangod sang alak, nagdalangdalang sila bangod sang makahulubog nga ilimnon; nagtalang sila sa ila panan-aw, nagdulingduling sila sa pagdesisyon. Kay ang mga lamesa napuno sing mahigko nga suka—wala sing duog nga wala sini.” (Isaias 28:7, 8) Daw ano ka makangilil-ad! Ang literal nga pagpahubog sa balay sang Dios isa na ka malain nga butang. Apang ining mga saserdote kag mga manalagna hubog sa espirituwal—ang ila hunahuna nadulman sang sobra nga pagsalig sa tawhanon nga mga pagpakig-alyado. Ginlimbungan nila ang ila kaugalingon sa paghunahuna nga ang ila ginhimo amo lamang ang praktikal nga tikang, ayhan nagapati nga may yara na sila karon tal-us nga plano pananglit indi nagakaigo ang pag-amlig ni Jehova. Sa ila kahimtangan nga hubog sa espirituwal, ining relihioso nga mga lider nagbuga sing makangilil-ad, di-matinlo nga mga ekspresyon nga nagapakita sang ila makapasubo nga kakulang sing matuod nga pagtuo sa mga saad sang Dios.

8. Ano ang reaksion sa mensahe ni Isaias?

⁸ Ano ang reaksion sang mga lider sang Juda sa paandam ni Jehova? Ginyubit nila si Isaias, kag nagsumbong nga nagapakighambal sia sa ila nga subong daw mga lapsag sila: “Sin-o ang tudluan sing ihibalo, kag sin-o ang pahangpon sang nabatian? Sila bala nga ginlutas sa gatas, sila bala nga ginpahilayo sa mga suso? Kay ini ‘sugo sa sugo, sugo sa sugo, pisi nga inugtakus sa pisi nga inugtakus, pisi nga inugtakus sa pisi nga inugtakus, diutay diri, diutay didto.’” (Isaias 28:9, 10) Para sa ila, sulitsulit lamang kag makatilingala ang ginahambal ni Isaias! Sulitsulit nga nagasiling sia: ‘Amo ini ang ginsugo ni Jehova! Amo ini ang ginsugo ni Jehova! Amo ini ang talaksan ni Jehova! Amo ini ang talaksan ni Jehova!’a Apang sa indi madugay si Jehova “magahambal” sa mga pumuluyo sang Juda paagi sa aksion. Ipadala niya batok sa ila ang mga hangaway sang Babilonia—mga dumuluong nga may tuhay gid nga hambal. Tumanon sini nga mga hangaway ang “sugo sa sugo” ni Jehova, kag ang Juda mapukan.—Basaha ang Isaias 28:11-13.

Espirituwal nga mga Palahubog Karon

9, 10. San-o kag paano ang mga pulong ni Isaias may kahulugan para sa ulihi nga mga kaliwatan?

⁹ Sa dumaan nga Israel lamang bala kag sa Juda natuman ang mga tagna ni Isaias? Indi! Ginbalikwat ni Jesus kag ni Pablo ang iya mga pulong kag gin-aplikar ini sa pungsod sang ila adlaw. (Isaias 29:10, 13; Mateo 15:8, 9; Roma 11:8) Sa karon man, may kahimtangan nga nag-utwas kaangay sadto sang panahon ni Isaias.

¹⁰ Sini nga tion, ang nagapahamtang sang ila pagsalig sa politika amo ang relihioso nga mga lider sang Cristiandad. Nagadulingduling sila, kaangay sang mga palahubog sang Israel kag Juda, nga nagapasilabot sa politikal nga mga butang, kag nagakasadya nga ginapamangkutan sila sang ginatawag nga mga kadalagkuan sining kalibutan. Sa baylo nga maghambal sing putli nga kamatuoran sang Biblia, nagahambal sila sing pagkadimatinlo. Ang ila espirituwal nga panulok buron, kag indi sila masaligan nga mga tuytoy para sa katawhan.—Mateo 15:14.

11. Ano ang reaksion sang mga lider sang Cristiandad sa maayong balita sang Ginharian sang Dios?

¹¹ Ano ang reaksion sang mga lider sang Cristiandad kon ginapatalupangod sa ila sang mga Saksi ni Jehova ang lamang matuod nga paglaum, ang Ginharian sang Dios? Indi sila makahangop. Para sa ila, ang mga Saksi ni Jehova daw sulitsulit lamang nga nagalamada, kaangay sang mga bata. Ginapakanubo sang relihioso nga mga lider ining mga mensahero kag ginayubit sila. Kaangay sang mga Judiyo sang panahon ni Jesus, indi nila luyag ang Ginharian sang Dios ni luyag nila nga mabatian ini sang ila mga panong. (Mateo 23:13) Busa, ginapahibalo sila nga si Jehova indi sa tanan nga tion magahambal sa ila paagi sa iya indi makatalagam nga mga mensahero. Magaabot ang tion nga ang bisan sin-o nga wala nagapasakop sa Ginharian sang Dios “mabali kag masiod kag madakpan,” huo, malaglag sing bug-os.

‘Pagpakigkatipan sa Kamatayon’

12. Ano ang ginapatihan sang Juda nga ‘pagpakigkatipan sa Kamatayon’?

¹² Si Isaias nagpadayon sang iya pahayag: “Nagsiling kamo: ‘Nakigkatipan kami sa Kamatayon; kag upod ang Sheol nagpahanabo kami sing palanan-awon; ang nagaawas nga hinali nga baha, kon mag-agi ini, indi ini magaabot sa amon, kay ginhimo namon ang pagbutig nga amon dalangpan kag sa kabutigan nagpanago kami.’” (Isaias 28:14, 15) Ang mga lider sang Juda nagapabugal nga ang ila politikal nga kaalyado nagaamlig sa ila gikan sa pagkalutos. Nagapati sila nga ‘nakigkatipan sila sa Kamatayon’ nga indi sila pagtandugon. Apang ang ila walay pulos nga dalangpan indi magataming sa ila. Ang ila mga pagpakig-alyado indi matuod, isa ka kabutigan. Sa karon man, ang suod nga kaangtanan sang Cristiandad sa mga lider sang kalibutan indi magaamlig sa iya kon mag-abot ang tion sang pagpakighusay ni Jehova sa iya. Sa pagkamatuod, magaresulta ini sa iya kalaglagan.—Bugna 17:16, 17.

13. Sin-o ang “natilawan nga bato,” kag paano sia ginsikway sang Cristiandad?

¹³ Sa diin, nian, dapat magliso ining relihioso nga mga lider? Ginrekord karon ni Isaias ang saad ni Jehova: “Yari karon ibutang ko subong sadsaran sa Sion ang isa ka bato, isa ka natilawan nga bato, ang hamili nga pamag-ang sang isa ka malig-on nga sadsaran. Wala sing bisan sin-o nga nagatuo ang magasalasala. Kag himuon ko ang katarungan nga pisi nga inugtakus kag ang pagkamatarong nga instrumento nga pangnibel; kag silhigon sang graniso ang butig nga dalangpan, kag bahaon sang tubig ang duog mismo nga ginapanaguan.” (Isaias 28:16, 17) Wala lang madugay sa tapos ginpamulong ni Isaias ining mga pulong, ang matutom nga si Hari Ezequias ginpalingkod sa trono sa Sion, kag ang iya ginharian ginluwas, indi sang kaingod nga mga kaalyado, kundi sang pagpasilabot ni Jehova. Apang, ining gin-inspirar nga mga pulong wala matuman kay Ezequias. Ginpakita ni apostol Pedro, nga nagbalikwat sang mga pulong ni Isaias, nga si Jesucristo, nga isa ka malayo nga kaliwat ni Ezequias, amo ang “natilawan nga bato” kag nga wala sing bisan sin-o nga nagatuo sa Iya ang dapat mahadlok. (1 Pedro 2:6) Makapasubo gid nga ang mga lider sang Cristiandad, samtang nagatawag sang ila kaugalingon nga Cristiano, naghimo sang wala ginhimo ni Jesus! Ginatinguhaan nila nga mangin kilala kag makatigayon sing gahom sa sining kalibutan sa baylo nga hulaton si Jehova sa pagpaluntad sang iya Ginharian sa idalom ni Jesucristo nga Hari.—Mateo 4:8-10.

14. San-o mabungkag ang ‘pagpakigkatipan sang Juda sa Kamatayon’?

¹⁴ Kon ang “nagaawas nga hinali nga baha” sang mga hangaway sang Babilonia mag-agi sa pungsod, ibuyagyag ni Jehova ang politikal nga dalangpan sang Juda subong isa ka daku nga butig. “Ang inyo pagpakigkatipan sa Kamatayon pat-od nga mabungkag,” siling ni Jehova. “Ang nagaawas nga hinali nga baha, kon mag-agi ini—kamo man mangin duog nga talasakon sini. Sa masunson nga mag-agi ini, . . . ini mangin wala sing liwan kundi kabangdanan sa pagkurog agod ipahangop sa iban ang nabatian.” (Isaias 28:18, 19) Huo, daku nga leksion ang matun-an gikan sa mga nagakatabo sa mga nagapangangkon nga nagaalagad kay Jehova apang nagapahamtang gali sang ila pagsalig sa pagpakig-alyado sa mga pungsod.

15. Paano ginailustrar ni Isaias ang kulang nga pangamlig sang Juda?

¹⁵ Binagbinaga ang kahimtangan nga nasapwan karon sining mga lider sang Juda ang ila kaugalingon. “Ang higdaan kabos kaayo agod mauntayan sang kaugalingon, kag ang hinabol nga habol makitid kaayo kon ginaputos sa kaugalingon.” (Isaias 28:20) Daw subong bala nga nagahigda sila agod magpahuwayhuway, apang wala ini sing pulos. Diin sa ang ila mga tiil nagalabaw kag ginatugnawan ukon ginakulo nila ang ila mga tiil agod mainit-initan ini apang kabos ang habol. Amo ini ang mabudlay nga kahimtangan sang panahon ni Isaias. Kag amo ini ang kahimtangan karon sang bisan sin-o nga nagapahamtang sang ila pagsalig sa butig nga dalangpan sang Cristiandad. Daw ano ka makangilil-ad nga subong resulta sang ila pagpasilabot sa politika, nasapwan sang pila ka relihioso nga mga lider sang Cristiandad ang ila kaugalingon nga naulamid sa daku gid nga mga kapintas subong sang pagpapas sa isa ka pangayaw nga minoridad kag pagpapas sa isa ka kaliwat!

Ang ‘Makatilingala nga Buluhaton’ ni Jehova

16. Ano ang ‘makatilingala nga buluhaton’ ni Jehova, kag ngaa tumalagsahon ining hilikuton?

¹⁶ Ang hingapusan nga resulta sang mga nagakatabo mangin baliskad gid sa ginalauman sang relihioso nga mga lider sang Juda. May himuon si Jehova nga isa ka makatilingala nga butang sa espirituwal nga mga palahubog sang Juda. “Si Jehova magatindog subong sang sa Bukid Perazim, matublag sia subong sang sa manubo nga kapatagan malapit sa Gibeon, agod nga buhaton niya ang iya buluhaton—ang iya buluhaton makatilingala—kag agod nga himuon niya ang iya hilikuton—ang iya hilikuton tumalagsahon.” (Isaias 28:21) Sang mga adlaw ni Hari David, ginhatagan ni Jehova ang iya katawhan sing talalupangdon nga mga kadalag-an batok sa mga Filistinhon sa Bukid Perazim kag sa manubo nga kapatagan sang Gibeon. (1 Cronica 14:10-16) Sang mga adlaw ni Josue, ginpadulog pa gani niya ang adlaw sa Gibeon agod nga mangin bug-os ang kadalag-an sang Israel batok sa mga Amornon. (Josue 10:8-14) Tumalagsahon gid yadto! Makig-away liwat karon si Jehova, apang sini nga tion batok sa mga nagapangangkon nga katawhan niya. May yara pa bala nga kapin ka makatilingala ukon tumalagsahon sangsa sini? Wala na kon binagbinagon sang isa ang kamatuoran nga ang Jerusalem amo ang sentro sang pagsimba kay Jehova kag ang siudad sang hinaplas nga hari ni Jehova. Tubtob sa sini nga tion, ang harianon nga panimalay ni David sa Jerusalem wala pa gid mapukan. Walay sapayan, pat-od nga himuon ni Jehova ang iya ‘makatilingala nga buluhaton.’—Ipaanggid ang Habacuc 1:5-7.

17. Ano ang mangin epekto sang pagyubit sa katumanan sang tagna ni Isaias?

¹⁷ Busa, si Isaias nagpaandam: “Indi kamo magmayubiton, agod nga ang inyo gapos indi magbakod, kay may paglaglag, butang gid nga napamat-uran na, nga nabatian ko gikan sa Soberanong Ginuo, si Jehova sang mga kasuldadusan, para sa bug-os nga pungsod.” (Isaias 28:22) Bisan pa nagapangyubit ang mga lider, ang mensahe ni Isaias matuod. Nabatian niya ini gikan kay Jehova, nga ginpakigkatipanan sadtong mga lider. Sa karon man, ang relihioso nga mga lider sang Cristiandad nagapangyubit kon mabatian nila ang ‘makatilingala nga buluhaton’ ni Jehova. Nagapaninggit pa gani sila kag nagapangyawyaw. Apang ang mensahe nga ginabantala sang mga Saksi ni Jehova matuod. Masapwan ini sa Biblia, ang tulun-an nga ginapangangkon sina nga mga lider nga ginatiglawas kuno nila.

18. Paano ginailustrar ni Isaias ang pagkabalanse ni Jehova kon nagahatag sing disiplina?

¹⁸ Tuhoy sa sinsero nga mga indibiduwal nga wala nagasunod sa sining mga lider, tadlungon sila ni Jehova kag ipasag-uli sila sa iya pabor. (Basaha ang Isaias 28:23-29.) Subong nga ang isa ka mangunguma nagagamit sing simple lamang nga mga metodo sa paglinas sa mahumok nga mga uyas, subong sang cumino, si Jehova man nagapasibu sang iya pagdisiplina suno sa indibiduwal kag sa mga kahimtangan. Indi gid sia matigdas ukon mapiguson kundi nagahikot sia sa tuyo nga tadlungon ang mga nakasala. Huo, may paglaum pa, kon batunon sang mga indibiduwal ang pag-apelar ni Jehova. Sa karon man, bisan pa ang madangatan sang Cristiandad sa kabilugan napat-inan na, ang bisan sin-o nga indibiduwal nga magpasakop sang iya kaugalingon sa Ginharian ni Jehova makalikaw sa nagapakari nga malaglagon nga paghukom.

Kailo sa Jerusalem!

19. Sa anong paagi ang Jerusalem mangin “dabukan sang halaran,” kag san-o kag paano ini natabo?

¹⁹ Apang, ano karon ang ginahambal ni Jehova? “Kailo ang Ariel, ang Ariel, ang banwa diin nagkampo si David! Dugangi ninyo sing tuig ang tuig; isaulog ang mga piesta. Kag pabudlayan ko ang Ariel, kag may paglalaw kag panalabiton, kag sa akon mangin subong sia sang dabukan sang halaran sang Dios.” (Isaias 29:1, 2) Ang “Ariel” posible nga nagakahulugan sing “Ang Dabukan Sang Halaran Sang Dios,” kag sa sini mahimo gid nga nagapatuhoy ini sa Jerusalem. Diri nahamtang ang templo nga may halaran. Ginasunod sang mga Judiyo ang rutina nga paghiwat sing mga kapiestahan kag pagdulot sing mga halad didto, apang wala nahamuot si Jehova sa ila pagsimba. (Oseas 6:6) Sa baylo, nagmando sia nga ang siudad mangin isa ka “dabukan sang halaran” sa tuhay nga kahulugan. Kaangay sang isa ka halaran, magailig sa sini ang dugo kag pagasunugon ini. Ginlaragway pa gani ni Jehova kon paano ini mahanabo: “Magakampo ako sa tanan nga kiliran batok sa imo, kag likupan ko ikaw sing kural nga mga usok kag magapatindog ako batok sa imo sing mga panglikop. Kag ikaw paubson amo nga ikaw magahambal gikan sa duta mismo, kag ang imo ginahambal mangin mahinay subong nga gikan sa yab-ok.” (Isaias 29:3, 4) Natuman ini sa Juda kag sa Jerusalem sang 607 B.C.E. sang ginlikupan kag ginlaglag sang Babilonianhon nga hangaway ang siudad kag ginsunog ang templo. Ang Jerusalem ginpaubos tubtob sa duta nga gintukuran sa iya.

20. Ano ang madangatan sa ulihi sang mga kaaway sang Dios?

²⁰ Antes sadtong malaglagon nga tion, ang Juda nakatigayon sa pulupanag-on sing hari nga nagatuman sa Kasuguan ni Jehova. Ano nian? Si Jehova nagapakig-away para sa iya katawhan. Bisan pa ang kaaway mahimo nagalapta sa bug-os nga pungsod, mangin subong lamang sila sang “mapino nga yab-ok” kag sang “labhang.” Sa iya sibu nga tion, paaplaagon sila ni Jehova nga “may daguob kag may pagtay-ug kag may daku nga kagahod, unos kag makusog nga bagyo, kag dabdab sang nagalamon nga kalayo.”—Isaias 29:5, 6.

21. Ipaathag ang ilustrasyon sa Isaias 29:7, 8.

²¹ Mahimo nalangkag na ang kaaway nga mga soldado nga atihon ang Jerusalem kag magpaayaw sa mga inagaw sa inaway. Apang mamuragmuragan gid sila! Kaangay sang isa ka gutom nga tawo nga nagadamgo nga nagapaayaw sia sing kaon kag dayon nagmata sia nga gutom kaayo, indi maagom sang mga kaaway sang Juda ang piesta nga ila ginakalangkagan gid. (Basaha ang Isaias 29:7, 8.) Binagbinaga kon ano ang natabo sa Asirianhon nga hangaway sa idalom ni Senaquerib sang ginpahog sini ang Jerusalem sang panahon sang matutom nga si Hari Ezequias. (Isaias, kapitulo 36 kag 37) Sa isa ka gab-i, nga wala sing ginbayaw nga bisan isa ka kamot sang tawo, ang makahaladlok nga hangaway sang mga Asirianhon nag-isol—185,000 sang isganan nga mga soldado sini ang napatay! Ang ginalauman nga pagdaug mapaslawan liwat kon ang hangaway ni Gog sang Magog magasalakay batok sa katawhan ni Jehova sa malapit nga palaabuton.—Ezequiel 38:10-12; 39:6, 7.

22. Paano maapektuhan ang Juda sang iya espirituwal nga pagkahubog?

²² Sang tion nga ginbungat ni Isaias ini nga bahin sang iya tagna, ang mga lider sang Juda wala sing pagtuo nga kaangay sang kay Ezequias. Nahubog sila sa espirituwal paagi sa ila pagpakig-alyado sa di-diosnon nga mga pungsod. “Magpabilin anay kamo kag magkatingala; magpakabulag kamo, kag mabulag gid. Nahubog sila, apang indi sa alak; nagdulingduling sila, apang indi bangod sa makahulubog nga ilimnon.” (Isaias 29:9) Hubog sa espirituwal, indi mahantop sining mga lider ang kahulugan sang palanan-awon nga ginhatag sa matuod nga manalagna ni Jehova. Si Isaias nagsiling: “Sa inyo gin-ula ni Jehova ang espiritu sang hamuok nga pagtulog; kag ginapapiyong niya ang inyo mga mata, ang mga manalagna, kag gintabunan niya bisan ang inyo mga ulo, ang mga manugpanan-aw. Kag para sa inyo ang palanan-awon tuhoy sa tanan nga butang mangin subong sang mga pulong sang tulun-an nga ginpat-inan, nga ginahatag nila sa isa nga makabasa sang sinulat, nga nagasiling: ‘Basaha ini sing mabaskog, palihug,’ kag isiling niya: ‘Indi ko mahimo, kay napat-inan ini’; kag ang tulun-an ihatag sa isa nga indi makabasa sang sinulat, nga nagasiling: ‘Basaha ini sing mabaskog, palihug,’ kag sia magasiling: ‘Indi gid ako makabasa sang sinulat.’”—Isaias 29:10-12.

23. Ngaa makighusay si Jehova batok sa Juda, kag paano niya himuon ini?

²³ Ang relihioso nga mga lider sang Juda nagapangangkon nga mahinantupon sa espirituwal, apang gintalikdan nila si Jehova. Ginatudlo nila sa baylo ang ila kaugalingon nga tiko nga mga ideya sang kon ano ang husto kag sayop, ginapakamatarong ang ila walay pagtuo kag imoral nga mga buhat kag ang ila pagtuytoy sa katawhan padulong sa kaakig sang Dios. Paagi sa “butang nga makatilingala”—ang iya ‘makatilingala nga buluhaton’—makighusay si Jehova sa ila bangod sang ila pagkasalimpapaw. Sia nagsiling: “Tungod ining katawhan nagpalapit paagi sa ila bibig, kag ginhimaya nila ako sa ila mga baba lamang, kag ginpahilayo nila ang ila tagipusuon sa akon, kag ang ila kahadlok sa akon nangin sugo sang mga tawo nga ginatudlo, busa yari ako, ang Isa nga magahikot liwat sing makatilingala upod sa sining katawhan, sa isa ka makatilingala nga paagi kag upod sa butang nga makatilingala; kag ang kaalam sang ila maalam nga mga tawo mawala, kag ang paghangop mismo sang ila mainandamon nga mga tawo magapanago.” (Isaias 29:13, 14) Ang pagpakaalam sa kaugalingon kag paghangop sang Juda madula kon maniobrahon ni Jehova ang mga butang agod ang iya bug-os apostata nga relihiosong sistema laglagon sang Babilonianhon nga Kagamhanan sa Kalibutan. Amo man ang natabo sang nahaunang siglo sa tapos ginpatalang sang nagapakaalam sa kaugalingon nga mga lider sang mga Judiyo ang pungsod. Amo man sini ang matabo sa Cristiandad sa aton adlaw.—Mateo 15:8, 9; Roma 11:8.

24. Paano ginapakita sang mga Judeano ang ila kakulang sing diosnon nga kahadlok?

²⁴ Apang, sa karon, nagapati ang bugalon nga mga lider sang Juda nga may kaalam sila agod nga indi sila masilutan sa ila pagpatiko sa matuod nga pagsimba. Amo bala? Ginhukas ni Isaias ang ila maskara, kag ginbuyagyag sila subong wala sing matuod nga kahadlok sa Dios kag sa amo wala sing matuod nga kaalam: “Kailo sa mga nagatinguha gid sa pagtago sang laygay gikan kay Jehova, kag ang ila mga binuhatan natabo sa madulom nga duog, samtang nagasiling sila: ‘Sin-o ang makakita sa aton, kag sin-o ang makakilala sa aton?’ Malaut gid kamo! Kabigon bala ang maninihon subong sang daga? Kay ang butang bala nga ginhimo magasiling sa iya magbubuhat: ‘Wala niya ako paghimua’? Kag ang butang gid bala nga ginhuman magasiling sa iya manughuman: ‘Wala sia magpakita sing paghangop’?” (Isaiah 29:15, 16; ipaanggid ang Salmo 111:10.) Bisan pa pagdumdom nila nagapanago sila sing maayo, ‘hublas sila kag dayag’ sa mga mata sang Dios.—Hebreo 4:13.

“Ang mga Bungol Pat-od nga Makabati”

25. Sa anong kahulugan ang “mga bungol” makabati?

²⁵ Apang, maluwas ang mga indibiduwal nga nagapakita sing pagtuo. (Basaha ang Isaias 29:17-24; ipaanggid ang Lucas 7:22.) ‘Ang mga bungol makabati sang mga pulong sang tulun-an,’ ang mensahe gikan sa Pulong sang Dios. Huo, indi ini pagpaayo sa pisikal nga pagkabungol. Isa ini ka espirituwal nga pagpaayo. Ginapatuhuyan liwat ni Isaias ang pagtukod sa Mesianikong Ginharian kag ang pagpasag-uli sa matuod nga pagsimba sa duta paagi sa paggahom sang Mesias. Nagakatabo ini sa aton tion, kag minilyon nga sinsero ang nagatugot sang ila kaugalingon nga tadlungon ni Jehova kag nagatuon sa pagdayaw sa iya. Makakulunyag gid nga katumanan! Sa ulihi, magaabot ang adlaw nga ang tanan, ang tagsa ka nagaginhawa nga butang, magadayaw kay Jehova kag magapakabalaan sa iya balaan nga ngalan.—Salmo 150:6.

26. Anong espirituwal nga mga pahanumdom ang mabatian karon sang “mga bungol”?

²⁶ Ano ang ginatun-an sang “mga bungol” nga nakabati sa Pulong sang Dios karon? Nga ang tanan nga Cristiano, ilabi na sila nga ginatamod sang kongregasyon subong mga huwaran, dapat gid maglikaw nga ‘magtalang bangod sang makahulubog nga ilimnon.’ (Isaias 28:7) Dugang pa, indi gid kita dapat matak-an sa pagpamati sa mga pahanumdom sang Dios, nga nagabulig sa aton agod matigayon ang espirituwal nga pagtamod sa tanan nga butang. Samtang ang mga Cristiano nagakaigo nga nagapasakop sa mga awtoridad sang panguluhan kag nagasandig sa ila sa pag-aman sing pila ka serbisyo, ang kaluwasan magaabot, indi gikan sa sekular nga kalibutan, kundi gikan kay Jehova nga Dios. Subong man, indi gid naton pagkalipatan nga kaangay sang paghukom sa apostata nga Jerusalem, ang paghukom sang Dios sa sining kaliwatan indi malikawan. Sa bulig ni Jehova padayon nga mabantala naton ang iya paandam walay sapayan sang pagpamatok, subong sang ginhimo ni Isaias.—Isaias 28:14, 22; Mateo 24:34; Roma 13:1-4.

27. Anong mga leksion ang matun-an sang mga Cristiano gikan sa tagna ni Isaias?

²⁷ Ang mga gulang kag mga ginikanan makatuon gikan sa kon paano nagadisiplina si Jehova, nagatinguha pirme nga ipasag-uli ang mga nakasala sa pabor sang Dios, indi lamang agod silutan sila. (Isaias 28:26-29; ipaanggid ang Jeremias 30:11.) Kag kita tanan, lakip ang mga pamatan-on, ginapahanumdom kon daw ano ka importante nga mag-alagad kay Jehova gikan sa tagipusuon, wala nagapakunokuno lamang nga isa ka Cristiano agod mapahamut-an sia. (Isaias 29:13) Dapat naton ipakita nga indi kaangay sang walay pagtuo nga mga pumuluyo sang Juda, may yara kita mapuslanon nga kahadlok kay Jehova kag daku nga pagtahod sa iya. (Isaias 29:16) Dugang pa, dapat naton ipakita nga handa kita magpatadlong kag magtuon gikan kay Jehova.—Isaias 29:24.

28. Paano ginatamod sang mga alagad ni Jehova ang iya mga buhat sa pagluwas?

²⁸ Importante gid nga maghupot kita sing pagtuo kag pagsalig kay Jehova kag sa iya paagi sa paghimo sing mga butang! (Ipaanggid ang Salmo 146:3.) Para sa kalabanan, ang nagapaandam nga mensahe nga ginabantala naton mahimo nga daw binatabata. Ang nagapakari nga pagkalaglag sang isa ka organisasyon, ang Cristiandad, nga nagapangangkon nga nagaalagad sa Dios isa ka makatilingala, tumalagsahon, nga ideya. Apang himuon ni Jehova ang iya ‘makatilingala nga buluhaton.’ Indi gid ini maduhaduhaan. Busa, sa katapusan nga mga adlaw sining sistema sang mga butang, ang mga alagad sang Dios nagapahamtang sing bug-os nga pagsalig sa iya Ginharian kag sa iya tinangdo nga Hari, si Jesucristo. Nahibaluan nila nga ang mga buhat ni Jehova sa pagluwas—nga himuon upod sa iya ‘tumalagsahon nga hilikuton’—magadala sing dayon nga mga pagpakamaayo sa tanan nga matinumanon nga katawhan.

[Mga nota]

[Mga retrato sa pahina 289]

Ang Cristiandad nagsandig sa mga pagpakig-alyado sa tawhanon nga mga manuggahom sa baylo nga sa Dios

[Retrato sa pahina 290]

Ginhimo ni Jehova ang iya ‘makatilingala nga buluhaton’ sang gintugutan niya ang Babilonia nga laglagon ang Jerusalem

[Retrato sa pahina 298]

Ang mga bungol anay sa espirituwal “makabati” sang Pulong sang Dios