Si Jeremias Indi Popular nga Manalagna sang mga Paghukom sang Dios

Ang tolon-an ni Jeremias gin-eskedyul nga balasahon sa Biblia kada semana para sa Teo­kratikong Eskwelahan sa Ministeryo kutob sa Abril 18 tubtob Agosto 28. Ining tatlo ka artikulo nga tolon-an magahatag sing maayo nga ideya agod mahangpan ang mga sinulatan sang manalagna

“Sa wala ko pa ikaw mahuman sa tiyan nakilala ko ikaw . . . Ginhimo ko ikaw nga manalagna sa mga pungsod.”—JEREMIAS 1:5.

1. (a) Sa pagbalikid sa nagligad, paano ginatamod sang iban si Jeremias? (b) Apang paano niya gintamod ang iya kaugalingon?

“BISAN sa tunga sang mga manalagna, si Jeremias nagapangibabaw gid.” Ina nga komento sang isa ka eskolar sa Biblia baliskad gid sa pagtamod ni Jeremias sa iya kaugalingon sang mabaton niya sa nahauna nga tion ang iya komisyon gikan kay Jehova sa pag-alagad subong manalagna sa Juda kag sa mga pungsod. Ang iya sabat sadto amo: “Ahay, O Soberanong Ginuong Jehova! Yari karon, indi ako makahibalo maghambal, kay bata lamang ako.” Maathag nga nabataan gid si Jeremias sa iya kaugalingon, kag ang hangkat sa pag-atubang sa indi mainabyanon nga mga pungsod daw indi niya masarangan. Apang tuhay ang sa hunahuna ni Jehova.—Jeremias 1:6.

2. Paano ginpabaskog ni Jehova ang pagsalig ni Jeremias?

² Sa pagpakighambal ni Jehova sa pamatan-on nga si Jeremias, maathag nga isa sia sang pila ka lalaki nga ginbantayan ni Jehova ang iya pagkatawo. Kag ngaa nangin interesado sia kay Jeremias kutob sang ginpanamkon sia? Bangod may ginplano si Jehova nga isa ka pinasahi nga komisyon para sa iya. Sa amo, sia nakasiling: “Sa wala pa ikaw magguwa sa tiyan ginpakabalaan ko ikaw.” (Jeremias 1:5) Dayon ginsugo niya ang pamatan-on: “Dili ka magsiling, ‘Bata ako.’ Kundi sa tanan nga ipadala ko ikaw, magkadto ka; kag bisan ano ang isugo ko sa imo, ipamulong mo. Dili ka mahadlok sa ila mga nawong, kay ‘ako nagaupod sa imo sa pagluwas sa imo,’ siling ni Jehova.” Indi mahimo diri ang hapaw nga paghimo sang iya tulumanon. Sa baylo, kinahanglan sini ang kasidla kag pagsalig kay Jehova.—Jeremias 1:7, 8.

3. Ngaa makahalangkat ang komisyon ni Jeremias?

³ Mahimo nga nahamuot gid kag ayhan nalipay sing daku ining pamatan-on nga lalaki sa pagbaton sing subong sina ka direkta nga komisyon gikan sa Dios! Kag daw ano gid nga komisyon! “Yari karon, ginbutang ko ikaw sa sining adlaw sa ibabaw sang mga pungsod kag sa ibabaw sang mga ginharian, sa paggabot kag sa pagguba kag sa paglaglag kag sa pagwagwag, sa pagpatindog kag sa pagtanom.” Sa pagkamatuod, ang danyag sadtong mga pulong sa Juda sang mga tungatunga sang ikapito nga siglo B.C.E. naghatag sing daku nga salabton sa sining pamatan-on nga manalagna. Magaatubang sia sa bugalon, wala nagasapak nga pungsod nga nagsalig sa iya balaan nga siudad, ang Jerusalem, kag sa iya templo, nga daw anting-anting. Samtang ginatapos niya ang iya 40-ka-tuig nga pagpanagna sa Jerusalem, ipresentar niya ang iya mensahe sa tion sang paggahom sang lima ka nanuhaytuhay nga hari (Josias, Joacaz, Joaquim, Joaquin, kag Sede­quias). Ibantala niya ang indi popular nga mga paghukom sa Judiyo kag Babilonianhon nga mga pungsod.—Jeremias 1:10; 51:41-64.

Ngaa Dapat Kita Mangin Interesado kay Jeremias?

4, 5. (a) Ngaa interesado kita sa mga natabo sang adlaw ni Jeremias? (Roma 15:4) (b) Interesado kita sa anong pinasahi nga aplikasyon?

⁴ Apang mahimo mamangkot kita, Ano ang kaangtanan sadtong mga hitabo sa aton nga nagakabuhi malapit sa katapusan sang ika-20 nga siglo? Ginahatag ni apostol Pablo ang sabat sang ginarepaso niya ang pila sang maragtas sang Israel sa iya sulat sa kongregasyon sa Corinto. Sia nagsulat: “Karon ining mga butang nangin mga halimbawa sa aton, agod nga indi kita mangin mga tawo nga nagahandum sang makahalalit nga mga butang, kay sila naghandum sini . . . kag ginsulat sila subong paandam sa aton nga naabtan sang katapusan sang sistema sang mga butang.”—1 Corinto 10:6, 11.

⁵ Ang mga natabo sa Israel kag Juda nangin nagapaandam nga halimbawa sa matuod nga Cristianong kongregasyon sa sining tion sang katapusan. Makakita man kita sing mga pagkaanggid kag mga tipo nga nagahatag sing abanse nga laragway sang mga matabo sa palaabuton. (Ipaanggid ang Jeremias 51:6-8 kag Bugna 18:2, 4.) Busa, ang pagpanagna ni Jeremias kag ang mga natabo sa Jerusalem may daku nga kahulugan para sa mga Saksi ni Jehova karon, labi na tuhoy sa ila hilikuton sa duog sang Cristiandad, subong makita naton sa masunod nga mga artikulo.

Ang Walay Kahadlok nga Pagbantala ni Jeremias sang mga Paghukom sang Dios

6. Ano ang naghimo sang tulumanon ni Jeremias nga kapin kabudlay, apang ano nga pagpalig-on ang nabaton niya?

⁶ Sa pagpalig-on kay Jeremias para sa iya daku gid nga salabton, si Jehova nagpasalig pa sa iya: “Magpamulong ka sa ila sang tanan nga ginasugo ko sa imo. Dili magkahadlok bangod sa ila . . . Yari karon ginhimo ko ikaw sini nga adlaw nga isa ka napamakuran nga siudad . . . batok sa bug-os nga duta, batok sa mga hari sang Juda, batok sa iya mga prinsipe, batok sa iya mga saserdote kag batok sa katawhan sang duta.” Wala sing duhaduha nahanungod sini, si Jeremias mangin kaangay sang napamakuran nga siudad agod maatubang niya ang mga hari kag mga saserdote sang Juda. Kag indi mahapos ang pagdala sing indi popular kag makahalangkat nga mensahe sa katawhan.—Jeremias 1:17, 18.

7. Ngaa ginpamatukan sang Judiyong mga manuggahom si Jeremias?

⁷ “Kag sila pat-od nga magapakig-away sa imo,” paandam ni Jehova, “apang indi sila magadaug batok sa imo.” (Jeremias 1:19) Karon ngaa magapakig-away ang mga Judiyo kag ang ila mga manuggahom batok sa sining manalagna? Bangod ginaatake sang iya mensahe ang ila pagpauyaya kag ang ila pormalistiko nga porma sang pagsimba. Wala pagpunggi ni Jeremias ang iya mga pulong: “Yari karon! Ang pulong ni Jehova nangin kahuluy-an sa ila, kag wala sila sing kalipay sa sini. Kay kutob sa labi gid ka kubos sa ila tubtob sa labi gid ka daku sa ila, ang tagsatagsa nagahimo sing dimakatarunganon nga daug; kag kutob sa manalagna tubtob sa saserdote [sila gid nga dapat mangin mga manugbantay sang moral kag espirituwal nga mga kinaiya], ang tagsatagsa nagadaya.”—Jeremias 6:10, 13.

8. Paano ginalimbungan sang mga saserdote kag sang mga manalagna ang katawhan?

⁸ Matuod, ginadumalahan nila ang pungsod sa paghimo sing mga halad. Ginahimo nila ang mga hilikuton sang matuod nga pagsimba, apang ang ila tagipusuon wala sa sini. Mas importante sa ila ang mga rito sang sa husto nga paggawi. Sa amo man nga tion, ginalimbungan sang Judiyong relihiosong mga lider ang pungsod sa pagbatyag sing dimatuod nga kalig-onan, nga nagasiling, “May paghidait! May paghidait!” samtang wala sing paghidait. (Jeremias 6:14; 8:11) Huo, ginabuang nila ang katawhan sa pagpati nga sila may pagpakighidait sa Dios. Ginbatyag nila nga wala sila sing dapat kabalak-an, kay sila ang naluwas nga katawhan ni Jehova, nga nagapanag-iya sing balaan nga siudad kag templo sini. Apang amo bala sina ang pagtamod ni Jehova sa kahimtangan?

9. Anong paandam ang ginhatag sa ila ni Jeremias tuhoy sa ila templo?

⁹ Ginsugo ni Jehova si Jeremias nga magtindog sa gawang sang templo agod makita sang publiko kag ibantala ang Iya mensahe sa mga sumilimba nga nagasulod didto. Silingan niya sila: “Dili kamo magsalig sa binutig nga mga pulong, nga nagasiling, ‘Ang templo ni Jehova, ang templo ni Jehova, ang templo ni Jehova, amo ini sila!’ . . . Indi gid sila mapuslan.” Ang mga Judiyo nagalakat sa panulok, indi sa pagtuo, kay ginapabugal nila ang ila templo. Nalipatan na nila ang mga paandam ni Jehova: “Ang langit amo ang akon trono, kag ang duta palatungan sang akon mga tiil. Ano, nian, nga balay ang mapatindog ninyo para sa akon?” Si Jehova, ang Soberanong Ginuo sining malapad nga uniberso, wala gid nalimitehan sa sulod sang ila templo, bisan daw ano ka mahimayaon sini!—Jeremias 7:1-8; Isaias 66:1.

10, 11. Ano ang espirituwal nga kahimtangan sang pungsod nga ginpakamalaut ni Jeremias kag amo man ang kahimtangan sa Cristiandad? (2 Timoteo 3:5)

¹⁰ Nagpadayon si Jeremias sa iya masakit nga pagsabdong sa publiko: “Kamo bala magapangawat, magapatay, magapanglahi, magasumpa sing dimatuod, magasunog sing incienso kay Baal kag magasunod sa iban nga mga dios nga wala ninyo makilala, . . . kag magasiling kamo, ‘Dapat gid kita luwason,’ walay sapayan sining tanan nga kangil-aran nga ginahimo ninyo?” Ang mga Judiyo, subong ‘pinili nga katawhan’ sang Dios, nagdumdom nga pabay-an lamang niya ang bisan ano nga sahi sang paggawi, tubtob nagadala sila sang ila mga halad sa templo. Apang, kon ginahunahuna nila sia subong isa ka sentimental nga amay nga nagapagusa sa bugtong nga anak, mamarasmasan sila.—Jeremias 7:9, 10; Exodo 19:5, 6.

¹¹ Ang pagsimba sang Juda nangin manubo gid sa mga mata ni Jehova amo kon ngaa mapautwas ang makahalapay nga pamangkot: “Ini bala nga balay, nga ginatawag sa akon ngalan, nangin lungib sang mga buyong sa inyo mga mata?” Pagligad sang halos 700 ka tuig ang kahimtangan amo gihapon, kay si Jesus, nga isa ka manalagna, kag daku pa kay Jeremias, naggamit sini gid nga mga pulong sa pagpakamalaut sa paghingalit kag komersialismo nga ginahimo sa ginpatindog liwat nga templo sang iya tion. Kag ang kahimtangan karon sa Cristiandad amo man gihapon.—Jeremias 7:11; Mateo 16:14; Marcos 11:15-17.

Wala Ginsapak ang Manugbantay, Gintagna ang Kapahamakan

12. Ano ang reaksion sang mga Judiyo sa mga manalagna nga ginpadala ni Jehova?

¹² Indi si Jeremias ang nahauna nga manalagna nga gingamit sang Dios sa pagpaandam sa Israel kag sa Juda sang ila dimatuod nga dalanon. Sa sulod sang nagligad nga isa ka gatos ka tuig ukon kapin pa, si manalagna Isaias, Miqueas, Oseas, kag Oded ginpadala subong mga manugbantay sa pagpaandam sa pungsod. (Isaias 1:1; Miqueas 1:1; Oseas 1:1; 2 Cronica 28:6-9) Ano ang reaksion sang kalabanan? “Nagbutang ako sing mga manugbantay sa ibabaw ninyo, ‘Pamati sa tunog sang budyong!’ Apang nagasiling sila: ‘Indi kami magpamati.’” (Jeremias 6:17; 7:13, 25, 26) Wala sila mamati kay Jeremias. Sa baylo, ginhingabot nila sia kag nagtinguha sa pagpahipos sa iya. Busa ginpamat-od ni Jehova nga pabayaron sila sa ila pagkamatinaastaason kag indi pagpati.—Jeremias 20:1, 2; 26:8, 11; 37:15; 38:6.

13. Ano ang sadsaran sang paghukom sang Dios sa pungsod?

¹³ Subong reaksion sa pagsikway sang pungsod sa iya mga mensahero, nagpadala si Jehova sing pangabay sa mga pungsod sang duta, nga nagasiling: “Pamati, O duta! Yari karon magadala ako sing malaut sa sini nga katawhan subong bunga sang ila mga hunahuna, bangod nga wala sila magpamati sa akon mga pulong; kag nahanungod sang akon kasuguan—ginsikway man nila ini.” Ngaa magaantos ang pungsod? Bangod sang ila malain nga mga buhat nga ginpasad sa ila malain nga mga panghunahuna. Ginsikway nila ang mga pulong kag Kasuguan ni Jehova kag ginsunod ang ila kaugalingon makagod, undanon nga mga huyog.—Jeremias 6:18, 19; Isaias 55:8, 9; 59:7.

14. Tubtob sa anong kasangkaron ang ila dimatuod nga pagsimba? (Ipaanggid ang 2 Cronica 33:1-9)

¹⁴ Kag ano ang ginahimo nila sa Juda nga nagpaakig kay Jehova? Nagahalad sila sing mga kalan-onon “sa Hara sang Langit.” Nagatagay sila sing ilimnon nga mga halad sa iban nga mga dios agod paakigon sing hungod si Jehova. Busa, si Jehova nagapamangkot: “Ginapaakig bala nila ako? . . . Wala bala nila sa baylo ginahalitan ang ila kaugalingon, sa ila kaugalingon nga kahuy-anan?” (Jeremias 7:18, 19, New International Version) Apang, ang ila mapasipalahon nga mga sayop naggrabe pa—nagbutang sila sing makangilil-ad nga mga diosdios sa balay nga nagadala sang ngalan ni Jehova. Nagpatindog sila sing mga halaran sa guwa sang Jerusalem, sa nalupyakan ni Hinnom, “sa pagsunog sang ila mga anak nga lalaki kag sang ila mga anak nga babayi sa kalayo.” Ano ang ibayad nila sa sining tanan nga pagtamay sa matuod nga pagsimba?—Jeremias 7:30, 31.

Nagbayad ang Juda

15. Ano ang malain nga balita ni Jeremias para sa Juda?

¹⁵ Sang mga 632 B.C.E., ang Asiria napukan sa mga Caldeanhon kag mga Mediahanon, kag ang Egipto nangin maluya na lamang nga kagamhanan sa bagatnan sang Juda. Ang matuod nga katalagman sa Juda magagikan sa ruta sang pagsalakay sa aminhan. Sa amo, dapat pahibaluon ni Jeremias ang iya mga masigka-Judiyo sang malain nga balita! “Yari karon! Ang isa ka katawhan nagaabot gikan sa duta sang aminhan . . . Mapintas sila, kag wala sila sing kaluoy. . . . Ang tagsatagsa napaagisod subong sang tawo pakadto sa inaway, batok sa imo, O babayi nga anak sang Sion.” Ang nagagahom sadto sa kalibutan amo ang Babilonia. Amo ini ang mangin instrumento sang Dios sa pagsilot sa wala sing pagtuo nga Juda.—Jeremias 6:22, 23; 25:8, 9.

16. Ngaa indi makabulig kon magpatunga si Jeremias para sa pungsod?

¹⁶ Makabulig bala kon si Jeremias magpatunga para sa iya mga kasimanwa? Mahimo bala ikompromiso ang matuod nga pagsimba? Batunon ayhan ni Jehova ang hapaw lamang nga panikasog kag patawaron ang iya katawhan? Maathag ang tindog ni Jehova. Ginsugo niya si Jeremias sa dimagkubos tatlo ka okasyon: “Dili ka magpangamuyo tungod sini nga katawhan, . . . kay indi ako magpamati sa imo.” Sa kaanggid nga katumanan, ining makahaladlok nga paandam nagapatimaan sing kapahamakan para sa Cristiandad.—Jeremias 7:16; 11:14; 14:11.

17, 18. Paano ang paghukom sang Dios ginhikot sang ulihi batok sa Juda?

¹⁷ Ano ang nangin resulta sa Juda? Amo gid ang gintagna ni Jehova paagi kay Jeremias. Sang paggahom ni Hari Joaquim, ang Juda nangin sakop nga pungsod sang gamhanan nga Babilonia. Tatlo ka tuig sang ulihi nagrebelde si Joaquim. Ining binuang nga buhat nagdul-ong sa dugang pa nga kahuy-anan sa mga kamot sang mga Babilonianhon, nga nagsalakay sa siudad sang Jerusalem. Sini nga tion napatay si Joaquim kag ginbuslan sang iya anak nga si Joaquin. Ang pagsalakay sang Babilonia sa Juda nagpaluhod sa iya, kag si Joaquin kag ang bug-os niya nga harianon nga pamilya, upod ang mga kadalagkuan sang Judiyong katilingban, gindala nga bihag sa Babilonia.—2 Hari 24:5-17.

¹⁸ Ano ang natabo sa balaan nga templo kag sa tanan nga malahalon nga balaan nga mga puni sini? Wala gid ini nangin anting-anting para sa Juda. “Gindala [ni Nabokodonosor] gikan didto ang tanan nga bahandi sang balay ni Jehova kag ang mga bahandi sang balay sang hari, kag ginpihakpihak niya ang tanan nga gamit nga bulawan nga ginhimo ni Solomon nga hari sang Israel sa templo ni Jehova.” (2 Hari 24:13) Sang ulihi, ang tinangdo sang Babilonia nga hari, nga si Sedequias, nga nabilin sa paggahom sang nabilin sa Jerusalem, nagrebelde man batok sa mga ginuo nga nagasakop sa iya. Naubos sadto ang pailob ni Nabokodonosor. Ang siudad sang Jerusalem ginlikupan liwat, kag sang 607 B.C.E. napukan ini kay Nebuzaradan kag nalaglag sing bug-os.—Jeremias 34:1, 21, 22; 52:5-11.

19, 20. Ano ang pagkatuhay sang panimuot sang Juda kag ni Jeremias tuhoy sa gintagna nga kalamidad, kag ano ang nadangatan sang duha?

¹⁹ Daw ano ka malaglagon nga pagkalutos para sa ‘pinili nga katawhan’! Apang daw ano kaathag nga nabindikar ang paghukom nga ginbantala ni Jeremias. Samtang ang mga Judiyo nagakabuhi sa kalibutan sang pantasya, nagapati nga wala sing halit nga mahanabo sa ila, ang “manugsinggit sing kalamidad” nga si Jeremias nangin realista, indi isa ka nalutos nga manugdamgo. (Jeremias 38:4; talupangda nga ang tinaga nga “kalamidad” 64 ka beses nga nagalutaw sa tolon-an ni Jeremias.) Daw nangin ano ka sibu ang paghukom ni Jehova: “Kag magsiling ka sa ila, ‘Ini amo ang pungsod nga wala magpamati sa tingog ni Jehova nga ila Dios, kag wala magbaton sing disiplina. Nawala ang pagkamatutom, kag nag-untat ini sa baba nila.’ Kag pauntaton ko sa mga siudad sang Juda kag sa mga dalan sang Jerusalem ang tingog sang kalipay kag ang tingog sang kasadya, . . . kay ang duta mangin kalaglagan”!—Jeremias 7:28, 34.

²⁰ Sa sining malaglagon nga paagi, nakilala sang bugalon, uyaya nga mga Judiyo nga ang ila pagtawag sa Dios kag ang ila pinasahi nga kaangtanan sa iya wala maggarantiya sang ila kaluwasan. Subong ginsambit sang tagna: “Naghulat kita sing paghidait, apang wala sing kaayuhan nga nag-abot; sing tion sa pag-ayo, apang, yari karon! kahangawa! Nagligad na ang ani, natapos na ang tingadlaw; apang tuhoy sa amon, wala kami maluwas!” (Jeremias 8:15, 20) Isa karon ka tion sa pagpakighusay para sa Juda. Apang ang maisog nga manalagna nga si Jeremias gin-amligan sa iya bug-os nga karera kag gintugutan nga matapos niya ang iya tulumanon. Natapos niya ang iya mga adlaw sa pagkabihag, indi sa Babilonia upod sa nahuy-an nga pungsod, kundi sa Egipto. Sa sulod sang 65 ka tuig, ginbantala niya ang mga paghukom sang Dios sing walay kahadlok kag sing matutom.

21. Interesado kita sa ano pa nga mga pamangkot?

²¹ Apang interesado kita karon sa paghibalo kon ano ang aplikasyon sining kabuhi kag ministeryo ni Jeremias sa aton tion. Sin-o ang katumbas ni Jeremias sa sining ika-20 nga siglo? Kag sang Juda kag sang Jerusalem? Kag ano ang katumbas sang pamahog nga naghalin sa aminhan? Ang amon masunod nga mga artikulo magausisa sinang mga pamangkot.

Madumduman Mo Bala?

◻ Ano ang reaksion ni Jeremias sa iya komisyon, kag ano ang sabat ni Jehova?

◻ Ngaa interesado kita sa mga natabo sang adlaw ni Jeremias?

◻ Anong relihioso nga kahimtangan ang ginpakamalaut ni Jeremias, kag sa ano nagasalig ang mga Judiyo?

◻ Ano ang katapusan nga nadangatan sang Jerusalem kag sang Juda?

[Kapsion sa pahina 12]

Walay kahadlok nga ginbantala ni Jeremias ang mga paghukom sang Dios sa Judiyong mga lider kag sa katawhan

[Laragway sa pahina 13]

Ang mga babayi nagluto sing kalan-onon “sa Hara sang Langit”