Tuguti “ang Paghidait sang Dios” nga Magbantay sang Inyo Tagipusuon
“Kabay nga si Jehova magbayaw sang iya nawong sa imo kag maghatag sa imo sing paghidait.”—NUMEROS 6:26.
1. Antes gid lang sang iya kamatayon, ano ang ginsulat ni Pablo kay Timoteo, nga nagapahayag sang ano?
SANG tuig 65 C.E., si apostol Pablo isa ka bilanggo sa Roma. Bisan pa malapit na sia mapatay sing masingki sa mga kamot sang isa ka Romanong manugpatay, si Pablo may paghidait. Maathag ini sa mga pulong nga ginsulat niya sa iya abyan nga si Timoteo nga bata sa iya, sang magsiling sia: “Nakapakig-away ako sang maayong pag-away, natapos ko ang dalaganon, natipigan ko ang pagtuo. Kutob karon natigana sa akon ang korona sang pagkamatarong, nga sa sadtong adlaw ipadya sa akon sang Ginuo, ang hukom nga matarong.”—2 Timoteo 4:7, 8.
2. Ano ang nagbantay sang tagipusuon ni Pablo sa iya bug-os nga kabuhi nga puno sing mga hitabo, tubtob sa iya kamatayon?
2 Paano nga si Pablo kalmado gid sa atubangan sang kamatayon? Amo sadto bangod “ang paghidait sang Dios nga nagalabaw sa tanan nga panghunahuna” nagbantay sang iya tagipusuon. (Filipos 4:7) Amo man ini nga paghidait ang nag-amlig sa iya sa sulod sang puno sing aksion nga mga tinuig kutob sang makombertir sia sa Cristianismo. Ginsakdag sini sia sa mga pag-atake sang akig nga mga grupo, sa mga pagkabilanggo, sa mga pagbunal, kag sa mga pagbato. Nagpalig-on ini sa iya samtang nakig-away sia batok sa apostasya kag sa mga impluwensia sang Judaismo. Kag nakabulig ini sa iya sa pagpakig-away batok sa puwersa sang dimakita nga mga demonyo. Sing maathag, nagpalig-on ini sa iya tubtob sa katapusan.—2 Corinto 10:4, 5; 11:21-27; Efeso 6:11, 12.
3. Ano nga mga pamangkot ang ginapautwas nahanungod sa paghidait sang Dios?
3 Napamatud-an ni Pablo kon daw ano ka gamhanan nga puwersa ining paghidait! Matun-an bala naton karon kon ano ini? Makabulig bala ini sa pagbantay sang aton tagipusuon kag sa pagpalig-on sa aton samtang ‘nagapakig-away kita sang maayong pag-away sang pagtuo’ sa tion sining mabudlay, “ital-ital nga mga tion nga mabudlay pakigbagayan”?—1 Timoteo 6:12; 2 Timoteo 3:1.
Ang Paghidait sa Dios—Kon Paano Ini Nadula
4. Ano ang pila ka kahulugan sang tinaga nga “paghidait” sa Biblia?
4 Sa Biblia ang tinaga nga “paghidait” may madamo nga kahulugan. Ang masunod amo ang pila sini, suno sa nalista sa The New International Dictionary of New Testament Theology: “Sa bug-os nga D[aan] nga T[estamento], ang [sha·lohmʹ] (paghidait) nagakobre sang kaayuhan sa pinakamasangkad nga kahulugan sang tinaga (Huk. 19:20); sang kabuganaan (Sal. 73:3), bisan nagapatuhoy sa mga didiosnon; sang lawasnon nga kapagros (Isa. 57:18[, 19]; Sal. 38:3); sang pagkakontento . . . (Gen. 15:15 kbp.); sang maayong mga relasyon sa ulot sang mga pungsod kag sang mga tawo (. . . Huk. 4:17; 1 Cron. 12:17, 18); sang kaluwasan (. . . Jer. 29:11; cf. Jer. 14:13.)” Ang labing importante amo ang mahidaiton nga mga relasyon kay Jehova, nga kon wala ini ang iban nga paghidait, temporaryo lamang kag limitado.—2 Corinto 13:11.
5. Paano ang paghidait sang mga tinuga sang Dios natublag sa ginsuguran?
5 Sa ginsuguran, ang bug-os nga tinuga may bug-os nga pagpakighidait kay Jehova. Upod ang maayong rason, nagsiling ang Dios nga ang tanan niya nga pagpanuga tama kaayo. Sa pagkamatuod, ang langitnon nga mga anghel naghinugyaw sa kalipay sang makita nila ini. (Genesis 1:31; Job 38:4-7) Apang, makapasubo nga yadtong bug-os uniberso nga paghidait wala magdugay. Natublag ini sang ang isa ka espiritu nga tinuga nga nakilal-an karon subong si Satanas naghaylo sa pinakabag-o sang intelihente nga mga tinuga sang Dios, nga si Eva, gikan sa pagtuman sa Dios. Ang bana ni Eva, nga si Adan, nagsunod sa iya, kag bangod sang tatlo ka rebelde, natabo ang kagamo sa uniberso.—Genesis 3:1-6.
6. Ano ang nangin resulta sa katawhan sang pagkadula sing paghidait sa Dios?
6 Ang pagkadula sing paghidait sa Dios nangin malain para kay Adan kag kay Eva, nga karon amat-amat nga nagluya sa lawas nga nagdul-ong sa ila kamatayon. Sa baylo sang paghidait sa Paraiso, si Adan nagpangabudlay sing lakas sa wala makultibar nga duta sa guwa sang Eden agod pakan-on ang iya nagadaku nga pamilya. Sa baylo nga makontento na nga mangin iloy sang himpit nga kaliwatan sang tawo, si Eva nanganak sing dihimpit nga mga anak nga may kasakit kag pag-antos. Ang pagkadula sing paghidait sa Dios nagdul-ong sa kahisa kag kasingki sa tunga sang mga tawo. Ginpatay ni Cain ang iya utod nga si Abel, kag sang tion sang Anaw, ang bug-os nga duta napuno sing kasingki. (Genesis 3:7–4:16; 5:5; 6:11, 12) Sang mapatay ang aton nahauna nga mga ginikanan, pat-od nga wala sila magkadto sa ila lulubngan nga nakontento, “may paghidait,” subong ni Abraham sang ginatos ka tuig sang ulihi.—Genesis 15:15.
7. (a) Ano ang gintagna sang Dios nga nagapatuhoy sa pagpasag-uli sang bug-os nga paghidait? (b) Daw ano ka nangin impluwensiado si Satanas?
7 Sa tapos madula ni Adan kag ni Eva ang paghidait, masapwan naton ang nahauna nga pagsambit sang kaawayon sa Biblia. Ang Dios nagpamulong kay Satanas kag nagsiling: “Butangan ko sing kaawayon sa tunga mo kag sang babayi kag sa tunga sang imo binhi kag sang iya binhi. Sia magadugmok sa imo ulo kag dugmukon mo ang iya tikod.” (Genesis 3:15) Samtang nagaligad ang tion, ang impluwensia ni Satanas nagbaskog tubtob sa punto nga si apostol Juan nakasiling: “Ang bug-os nga kalibutan yara sa gahom sang isa nga malauton.” (1 Juan 5:19) Ang kalibutan sa idalom ni Satanas pat-od nga wala nagapakighidait sa Dios. Gani, sing nagakaigo, si disipulo Santiago nagpaandam sa mga Cristiano: “Wala bala kamo makahibalo nga ang pagpakig-abyan sa kalibutan pagpakig-away sa Dios?”—Santiago 4:4.
May Paghidait sa Isa ka Makiawayon nga Kalibutan
8, 9. Sa tapos nakasala si Adan, paano ang mga tawo makapakighidait sa Dios?
8 Didto anay sa Eden, sang una nga ginsambit sang Dios ang tinaga nga “kaawayon,” gintagna man niya kon paano ipasag-uli ang bug-os nga paghidait sa tinuga. Ang ginsaad nga binhi sang babayi sang Dios magadugmok sang ulo sang orihinal nga manugbungkag sang paghidait. Kutob sa Eden, ang mga nagpakita sing pagtuo sa sina nga saad nakatigayon sing mahidaiton nga kaangtanan sa Dios. Para kay Abraham, nangin mag-abyanay sila.—2 Cronica 20:7; Santiago 2:23.
9 Sang tion ni Moises, ginhimo ni Jehova ang mga anak ni Israel, nga apo ni Abraham, nga isa ka pungsod. Gintanyag niya ang iya pagpakighidait sa sining pungsod, subong makita sa pagpakamaayo nga ginpamulong ni Aaron, nga mataas nga saserdote, para sa ila: “Kabay nga pakamaayuhon ka kag bantayan ni Jehova. Kabay nga si Jehova magpasilak sang iya nawong sa imo, kag magkahamuot sa imo. Kabay nga si Jehova magbayaw sang iya nawong sa imo kag maghatag sa imo sing paghidait.” (Numeros 6:24-26) Ang paghidait ni Jehova magadala sing bugana nga mga padya, apang gintanyag ini nga may kondisyon.
10, 11. Para sa Israel, ano ang kondisyon sang paghidait sa Dios, kag sa ano ini magaresulta?
10 Ginsilingan ni Jehova ang pungsod: “Kon maglakat kamo sa akon mga palatukuran kag magtuman sang akon mga sugo kag maghimo sini, pat-od nga hatagan ko man kamo sing ulan sa nagakaigo nga tion, kag ang duta magapatubas, kag ang mga kahoy sang latagon magapatubas sang ila bunga. Kag magahatag ako sing paghidait sa duta, kag magahigda kamo, kag wala sing magapahadlok sa inyo; kag dulaon ko ang malaut nga mga sapat sa inyo duta, kag ang espada indi mag-agi sa inyo duta. Kag magalakat ako sa tunga ninyo kag mangin inyo Dios, kag kamo mangin akon katawhan.” (Levitico 26:3, 4, 6, 12) Ang Israel nakatigayon sing paghidait bangod wala sila gintublag sang ila mga kaaway, kag nakatigayon sila sing materyal nga kabuganaan, kag sing suod nga kaangtanan kay Jehova. Apang nangin depende ini sa ila pagpasakop sa Kasuguan ni Jehova.—Salmo 119:165.
11 Sa bug-os nga maragtas sang pungsod, ang mga Israelinhon nga matutom nga nagtuman sang mga palatukuran ni Jehova nakatigayon sing paghidait sa iya, kag masami nga nagdala ini sing madamo pa nga mga pagpakamaayo. Sa una nga mga tuig sang paghari ni Hari Solomon, ang paghidait sa Dios nagdala sing materyal nga kabuganaan subong man sing pahuway gikan sa mga inaway batok sa mga kaingod sang Israel. Nagalaragway sadtong tion, ang Biblia nagasiling: “Ang Juda kag Israel nagpuyo sing malig-on, ang tagsa ka tawo sa idalom sang iya ubas kag sa idalom sang iya higuera, kutob sa Dan tubtob sa Beer-seba, sa tanan nga adlaw ni Solomon.” (1 Hari 4:25) Bisan sang magpakig-away sila batok sa kaingod nga mga kadutaan, nahuptan gihapon sang matutom nga mga Israelinhon ang paghidait nga importante gid, ang paghidait sa Dios. Sa amo, si Hari David, nga isa ka kilala nga mangangaway, nagsulat: “Sa paghidait magahigda ako kag magatulog, kay ikaw lamang, O Jehova, ang nagapapuyo sa akon sa kalig-unan.”—Salmo 4:8.
Mas Maayo nga Sadsaran sang Paghidait
12. Paano sang ulihi ginsikway sang Israel ang paghidait sa Dios?
12 Sang ulihi, ang Binhi nga magapasag-uli sang bug-os nga paghidait nag-abot sa persona ni Jesus, kag sang pagkatawo niya ang mga anghel nag-amba: “Himaya sa Dios sa kahitaasan, kag paghidait sa duta sa tunga sang mga tawo nga may maayong kabubut-on.” (Lucas 2:14) Si Jesus nag-abot sa Israel, apang walay sapayan nga sa idalom sia sang katipan sang Dios, ginsikway sia sadto nga pungsod sa kabilugan kag gintugyan sia sa mga Romano agod patyon. Antes gid lang sang iya kamatayon, naghibi si Jesus bangod sa Jerusalem, nga nagasiling: “Kon ikaw kuntani nakahibalo sa sining adlaw sang mga butang nga nahanungod sa paghidait—apang karon nalipdan sila sa imo mga mata.” (Lucas 19:42; Juan 1:11) Bangod sang pagsikway kay Jesus, nadula sing bug-os sang Israel ang iya paghidait sa Dios.
13. Ano ang bag-o nga paagi nga gintukod ni Jehova agod ang tawo makasapo sing paghidait sa Iya?
13 Apang, wala maupangan ang mga katuyuan sang Dios. Si Jesus ginbanhaw gikan sa minatay, kag ginpresentar niya kay Jehova ang bili sang iya himpit nga kabuhi subong isa ka gawad para sa matarong sing tagipusuon nga mga tawo. (Hebreo 9:11-14) Ang halad ni Jesus nangin bag-o kag mas maayo nga paagi para sa katawhan—para sa kinaugali nga mga Israelinhon kag mga Gentil—sa pagsapo sing paghidait sa Dios. Si Pablo nagsiling sa iya sulat sa mga Cristiano sa Roma: “Sang mga kaaway pa kita, ginpasag-uli kita sa Dios paagi sa kamatayon sang iya Anak.” (Roma 5:10) Sang nahaunang siglo, ang mga nagpakighidait sa sining paagi ginhaplasan sing balaan nga espiritu agod mangin gin-adoptar nga mga anak sang Dios kag mga katapo sang isa ka bag-ong espirituwal nga pungsod nga gintawag “ang Israel sang Dios.”—Galacia 6:16; Juan 1:12, 13; 2 Corinto 1:21, 22; 1 Pedro 2:9.
14, 15. Ilaragway ang paghidait sang Dios, kag ipaathag kon paano ini nagaamlig sa mga Cristiano bisan pa sila ang puntariya sang kaawayon ni Satanas.
14 Ining bag-ong espirituwal nga mga Israelinhon nangin amo ang puntariya sang kaawayon ni Satanas kag sang iya kalibutan. (Juan 17:14) Apang, may “paghidait sila gikan sa Dios nga Amay kag kay Cristo Jesus nga aton Ginuo.” (2 Timoteo 1:2) Ginsilingan sila ni Jesus: “Ini napamulong ko sa inyo agod nga kamo may paghidait sa akon. Sa kalibutan may kapipit-an kamo, apang magpakaisog kamo! nadaug ko ang kalibutan.”—Juan 16:33.
15 Amo ini ang paghidait nga nakabulig kay Pablo kag sa iya masigka mga Cristiano sa pagbatas walay sapayan sang tanan nga kabudlayan nga ila gin-atubang. Nagapabanaag ini sing malinong, nahamut-an nga kaangtanan sa Dios nga ginpahanabo sang halad ni Jesus. Nagahatag ini sa tag-iya sini sing malinong nga panghunahuna kay nahibaluan niya nga nagaulikid si Jehova. Ang isa ka bata nga ginahakos sang mahigugmaon nga amay nagabatyag sing kaanggid sini nga paghidait, isa ka pat-od nga kalig-unan nga sia ginabantayan sang isa nga nagaulikid sa iya. Ginpalig-on ni Pablo ang mga taga-Filipos: “Dili kamo mabalaka sa bisan ano, kundi sa tagsa ka butang sa pangamuyo kag pag-ampo nga may pagpasalamat ipakilala sa Dios ang inyo mga pangabay; kag ang paghidait sang Dios nga nagalabaw sa tanan nga panghunahuna magabantay sang inyo tagipusuon kag inyo mga painoino paagi kay Cristo Jesus.”—Filipos 4:6, 7.
16. Paano ang paghidait sa Dios nag-apektar sang kaangtanan sang nahaunang-siglo nga mga Cristiano sa isa kag isa?
16 Ang isa ka resulta sang pagkadula sang tawo sang paghidait sa Dios amo ang dumot kag pag-inaway. Para sa mga Cristiano sang nahaunang siglo, ang pagsapo sing paghidait sa Dios nagresulta sa kabaliskaran gid: paghidait kag paghiusa sa tunga nila, nga gintawag ni Pablo nga “nagapahiusa nga higot sang paghidait.” (Efeso 4:3) Sila ‘nagpanghunahuna nga may paghilisugot kag nagkabuhi sing mahidaiton, kag ang Dios sang gugma kag ang paghidait upod sa ila.’ Dugang pa, ginbantala nila “ang maayong balita sang paghidait,” nga amo, ang maayong balita sang kaluwasan para sa ‘mga abyan sang paghidait,’ ang mga tawo nga nagbaton sang maayong balita.—2 Corinto 13:11; Binuhatan 10:36; Lucas 10:5, 6.
Isa ka Katipan sang Paghidait
17. Ano ang nahimo sang Dios sa iya katawhan sa aton adlaw karon?
17 Masapwan bala karon ina nga sahi sang paghidait? Huo. Kutob sang matukod ang Ginharian sang Dios sa idalom sang ginhimaya nga si Jesucristo sang 1914, gintipon ni Jehova ang mga nagkalabilin sang Israel sang Dios gikan sa sining kalibutan kag naghimo sia sing katipan sang paghidait upod sa ila. Sa amo gintuman niya ang iya saad paagi kay manalagna Ezequiel: “Magahimo ako sing katipan sang paghidait sa ila; ini mangin dayon nga katipan sa ila. Kag ipahamtang ko ang akon santuaryo sa tunga nila tubtob sa wala sing katubtuban.” (Ezequiel 37:26) Ginhimo ni Jehova ini nga katipan upod sa hinaplas nga mga Cristiano nga, kaangay sang ila kauturan sang nahaunang siglo, nagpakita sing pagtuo sa halad ni Jesus. Natinluan gikan sa espirituwal nga paghikog, gindedikar nila ang ila kaugalingon sa ila langitnon nga Amay kag nagtinguha sa pagsunod sang iya mga sugo, labi na paagi sa pagpanguna sa bug-os kalibutan nga pagbantala sing maayong balita sang natukod nga Ginharian sang Dios.—Mateo 24:14.
18. Paano ang iban sa tunga sang mga pungsod naghikot sang mahantop nila nga ang ngalan sang Dios yara sa Israel sang Dios?
18 Ang tagna nagpadayon: “Kag ang akon tabernakulo magaupod sa ila, kag ako mangin ila Dios, kag sila mangin akon katawhan. Kag ang mga pungsod makakilala nga ako, si Jehova, nagapakabalaan sa Israel.” (Ezequiel 37:27, 28) Nahisanto sa sini, ginatos ka libo, huo, minilyon, gikan sa “mga pungsod” ang nagkilala nga ang ngalan ni Jehova yara sa Israel sang Dios. (Zacarias 8:23) Gikan sa tanan nga pungsod, nagpanong sila sa pa-alagad kay Jehova upod sa sinang espirituwal nga pungsod, nga nagaporma sang “dakung kadam-an” nga nakita sa Bugna. Bangod ‘ginlabhan nila ang ila malaba nga mga panapton kag ginpaputi ini sa dugo sang Kordero,’ maluwas sila sa dakung kapipit-an pasulod sa malinong nga bag-ong kalibutan.—Bugna 7:9, 14.
19. Ano nga paghidait ang ginaagom karon sang katawhan sang Dios?
19 Sing tingob, ang Israel sang Dios kag ang dakung kadam-an nagaagom sing espirituwal nga paghidait subong sang paghidait nga naagom anay sang Israel sa idalom ni Hari Solomon. Tuhoy sa ila, si Miqueas nagtagna: “Salsalon nila nga mga punta sang arado ang ila mga espada kag mga galab nga inughagbas ang ila mga bangkaw. Ang pungsod indi na magbayaw sing espada batok sa pungsod, kag indi na sila magtuon sang inaway. Kag sila magalingkod gid, ang tagsa ka tawo sa idalom sang iya higuera, kag wala na sing magapahadlok sa ila.” (Miqueas 4:3, 4; Isaias 2:2-4) Nahisanto sa sini, gintalikdan nila ang inaway kag pinuyas, sa simbuliko nga paagi ginsalsal nila nga mga punta sang arado ang ila mga espada kag mga galab nga inughagbas ang ila mga bangkaw. Sa amo, may yara sila mahidaiton nga paghiliutod sa ila bug-os nga internasyonal nga komunidad, bisan ano man ang ila nasyonalidad, hambal, rasa, ukon sosyal nga ginhalinan. Kag nagakalipay sila sa kapat-uran sang pagbantay ni Jehova sa ila. ‘Wala sing nagapahadlok sa ila.’ Sa pagkamatuod, ‘si Jehova naghatag gid sing kusog sa iya katawhan. Ginpakamaayo ni Jehova ang iya katawhan sing paghidait.’—Salmo 29:11.
20, 21. (a) Ngaa dapat kita manikasog nga tipigan ang aton paghidait sa Dios? (b) Ano ang masiling naton nahanungod sa panikasog ni Satanas nga tublagon ang paghidait sang katawhan sang Dios?
20 Apang, subong sang natabo sang nahaunang siglo C.E., naakig si Satanas sa paghidait sang mga alagad sang Dios. Gintabog sa langit sa tapos matukod ang Ginharian sang Dios sang 1914, si Satanas sugod sadto nagpakig-away batok sa “mga nagkalabilin sang binhi [sang babayi].” (Bugna 12:17) Bisan sang iya adlaw, si Pablo nagpaandam: “Nagpakig-away kita, indi batok sa dugo kag unod, kundi batok . . . sa malaut nga mga espiritu sa langitnon nga mga duog.” (Efeso 6:12) Bangod si Satanas nalimitehan karon sa palibot sang duta, ina nga paandam madagmit gid.
21 Gingamit ni Satanas ang tanan nga taktika nga mahimo niya sa pagpanikasog nga tublagon ang paghidait sang katawhan sang Dios, apang napaslawan sia. Sadto sang 1919, wala pa sa 10,000 ang nagtinguha sa pag-alagad sa Dios sing matutom. Sa karon, kapin sa apat ka milyon ang nagadaug sa kalibutan paagi sa ila pagtuo. (1 Juan 5:4) Para sa ila sini, ang paghidait sa Dios kag ang paghidait sa isa kag isa, isa gid ka katunayan, bisan pa ginabatas nila ang kaawayon ni Satanas kag sang iya binhi. Apang bangod sining kaawayon, kag bangod sang aton kaugalingon nga pagkadihimpit kag sang “ital-ital nga mga tion nga mabudlay pakigbagayan” nga aton ginapuy-an, dapat kita magpanghikot sing maukod agod tipigan ang aton paghidait. (2 Timoteo 3:1) Sa masunod nga artikulo, tan-awon naton kon ano ang ginadalahig sini.
Mapaathag Mo Bala?
◻ Ngaa nadula sang tawo sa ginsuguran ang iya paghidait sa Dios?
◻ Para sa Israel, ano ang kondisyon sang paghidait sa Dios?
◻ Sa ano napasad karon ang paghidait sa Dios?
◻ Ano “ang paghidait sang Dios” nga nagabantay sang aton tagipusuon?
◻ Anong dugang pa nga mga pagpakamaayo ang ginaagom naton kon kita may paghidait sa Dios?