Magsalig kay Jehova—Indi sa “Paghimbon!”
1. Ano ang kahimtangan sang kitaon nga organisasyon ni Jehova sa tion sang Inaway Kalibutanon I?
SA TION sang Inaway Kalibutanon I, ang hubon sang katawhan ni Jehova nabuhinan sing daku bangod sang apostasya. Ang paghingabot nga ginsugyot sang relihioso nga mga kaaway nagbunal man batok sa ila. Ang ila ulong-talatapan sa Brooklyn, Nueva York, ginsira. Dugang pa, wala sila sing bulig gikan sa presidente sang Sosiedad, sa sekretaryo-tresurero, sa manedyer sang opisina, sa manunulat sang editoryal, kag sa apat pa ka tiglawas sang Sosiedad—bangod tanan sila ginbilanggo sa pederal nga bilangguan sa Atlanta, Georgia. Daw subong bala nga nag-abot na ang katapusan para sa hinaplas sang espiritu nga mga Estudyante sang Biblia kag nga malapit na ang paghimaya sa ila sa langit. Apang indi gali!
2. Anong tagna ni Isaias ang may modernong aplikasyon sang 1919?
2 Sa kamatuoran, sang tigpamulak sang 1919 ang mga pamangkot nga ginpautwas ni manalagna Isaias ginpabutyag liwat sa modernong aplikasyon sang Isaias 66:6-8: “May tingog sang kinagubot gikan sa siudad, ang tingog gikan sa templo! Amo ini ang tingog ni Jehova nga nagahatag sing balos sa iya mga kaaway. Sa wala pa sia pagsakiti nag-anak sia. Sa wala pa mag-abot ang iya kasakit nag-anak sia sing lalaki. Sin-o bala ang nakabati sang amo nga butang? Sin-o ang nakakita sang amo nga mga butang? Matawo bala ang duta [kahimtangan sang mahimayaon nga espirituwal nga kabuganaan] sa isa ka adlaw? Ukon ipanganak bala ang isa ka pungsod sa makaisa lamang? Kay ang Sion ginsakitan kag nag-anak sia sang iya mga anak.”
3. Ano ang pamatuod nga sang 1919 ginpanganak sang Sion ang iya mga anak kag nabun-ag ang isa ka bag-o nga “pungsod” “sa isa ka tion”?
3 Daw subong bala nga ginbanhaw gikan sa minatay, ang International Bible Students naghiwat sang ila una nga kombension sa tapos sang inaway sa Cedar Point, Ohio, sang Septiembre 1-8, 1919. Ang presidente sang Sosiedad, ang sekretaryo-tresurero, ang manedyer sang opisina, kag ang iban pa nga mga bilanggo anay, nga nahilway sa tanan nga panumbungon, nagtambong sa sining makalilipay nga okasyon. Sa kalipay sang mga kombensionista, ginpahibalo ni Presidente Rutherford ang pagbalhag sing bag-o nga magasin, The Golden Age—ginatawag karon Awake! Subong man, ginbawtismuhan ang kapin sa 200 ka bag-o nga dedikado nga mga tawo. Ginbun-ag sang teokratikong organisasyon ni Jehova ang iya mga anak sa isa ka aktibo nga kabuhi sa tapos sang inaway. Nagkinahanglan yadto sing bag-o, huo, maisugon, umpisa nga mga paagi sa bahin sang “pungsod” nga daw subong bala nabun-ag sa isa ka pisok kag nagpuyo sa “duta” nga nagguwa sa gilayon.
4. (a) Ano ang epekto sining tanan sa “Babilonia nga Daku”? (b) Ang pagbuyagyag sa matuod nga kaangtanan sang Babilonia nga Daku sa labaw sa tawo nga langitnon nga kagamhanan amo ang umpisa sang ano?
4 Yadto nga kahimtangan makahalangkat. Nakibot sa sini ang “Babilonia nga Daku,” ang bug-os kalibutan nga emperyo sang dimatuod nga relihion. Natublag sing daku ang iya mga katapo, labi na ang Cristiandad. Ginbatyag niya nga ang iya paghidait ginhilabtan. Ang iya kalig-onan subong isa ka indi masuay nga tag-iya sang latagon sang relihioso nga pagpanghikot ginbutang karon sa katalagman. Mabuyagyag ang iya matuod nga kaangtanan sa labaw sa tawo nga langitnon nga mga kagamhanan, indi sa Dios sang Balaan nga Biblia, kundi sa “dios sining sistema sang mga butang”—si Satanas, ang sumalakdag sang Anticristo nga gintagna sa Biblia. (2 Corinto 4:4; 1 Juan 2:18) Ining pagbuyagyag umpisa lamang sang madangatan niya nga kamatayon. Nian ang Supremo nga Hukom sang uniberso direkta nga magadakop sa iya kag magalaglag sa iya, kag indi sia makalikaw gikan sa akig gid nga mga kahagugma niya anay, ang iya politikal nga mga kahagugma.
5. (a) Ngaa madakpan ang Cristiandad nga wala nagabantay, kag paano sia ginatamod sang Dios sang Biblia? (b) Ano ang indi makita sang “Babilonia nga Daku”?
5 Bisan ang Cristiandad, nga nagapanag-iya sing Biblia nga nagatagna sini tanan, madakpan nga wala nagabantay. Magasalig sia sa nagapakari nga pagsinggit sing “paghidait kag kalig-onan” nga ipadihot sang mga pungsod nga sa sini ginhimo niya ang iya relihioso nga mga pormalismo. Sa amo man nga tion, ang iya mga iglesia nagapasa sing plato para sa pagpangolekta, nagapamanggaranon sang ila kaugalingon paagi sa mga amot nga ginabutang sa sini. Apang, sa Dios sang Balaan nga Kasulatan, sia “imol kag bulag kag hubo.” Wala sia nagasalig kay Jehova, ukon nagahimulos sa matuod nga espirituwal nga mga butang nga iya ginaaman. (Bugna 3:17, 18) Indi niya makita ang sinulat sang kamot sa dingding. Ano ang aton buot silingon sa sini?
Makita ang Sinulat sang Kamot sa Dingding
6. Anong dumaan nga kagamhanan sa kalibutan ang madumduman, kag ano ang kahimtangan sadto sang tipiko nga katawhan ni Jehova?
6 Agod makahangop, balikan naton ang katapusan nga mga inoras sang ikatlo nga kagamhanan sa kalibutan sa maragtas sang Biblia, ang Babilonia, sa higad sang Suba nga Euprates. Si Belsasar amo ang katapusan nga manuggahom sa Babilonia, nga naglakip sa duog sang Torre sang Babel, nga sa diin gingumon sang labing gamhanan nga Dios ang isa ka pamulong sang mga manunukod, kag ginpalapta sila. (Genesis 11:1-9) Sa tion sang katapusan nga inoras sang Babilonia, ang tipiko nga katawhan ni Jehova, ang mga Judiyo, mga bihag sa sadtong pagano nga duta. Apang ang ila 70 ka tuig nga pagkabihag buot na matapos.
7. (a) Ngaa naghiwat si Hari Belsasar sing sinalusalo para sa iya mga ginuo nga may bug-os nga pagsalig? (b) Ano ang natabo sa tion sang sinalusalo, kag ano ang epekto sa hari?
7 Ang nahiusa nga mga Mediahanon kag mga Persiahanon, nga amo ang nangin ikap-at nga kagamhanan sa kalibutan sa maragtas sang Biblia, nag-abot batok sa mabakod, daw indi masulod, nga napaderan nga siudad sang Babilonia. Ang Suba nga Euprates nagailig padulong sa tunga sang siudad, nga may pantalan sa higad sini nga sa diin ang duha ka saway nga ganhaan sang mga pader sang siudad bukas. Nagasalig sing bug-os sa kalig-onan sang siudad, si Hari Belsasar naghiwat sing “daku nga piesta para sa isa ka libo sang iya mga ginuo”—ang sinalusalo nga nangin amo ang iya katapusan. Sa hinali, sa bahin nga makita ni Belsasar, may kamot nga nagguwa sa dingding. Kag ginsulat sini sa dingding ang nagapatimaan nga mga tinaga “MENE, MENE, TEKEL kag PARSIN.” (Daniel 5:1, 5, 25) Natabo yadto sang gab-i sang Oktubre 5, 539 B.C.E. Ang mga tinaga may makapakibot nga epekto. Si Hari Belsasar nagkurog sa kahadlok. Hulat anay! Tawga ang maalam nga mga tawo—ang mga salamangkero kag mga astrologo nga kilala sa pagpaathag sang mga tanda kag mga palatandaan. Apang indi nila mapaathag ang milagruso nga mga tinaga, nga indi gani nila mabasa. Ano karon ang himuon?
8, 9. (a) Subong katapusan nga solusyon, ano nga tikang ang ginrekomendar sa hari? (b) Paano ginpatpat ni Daniel ang sinulat sang kamot sa dingding? (c) Ngaa ang daku nga sinalusalo ni Hari Belsasar nagdul-ong sa sinang makakulugmat nga tagna?
8 Ipatawag ang isa ka Judiyo. Ano? Isa ka Judiyo? Huo, isa sadtong mga prinsipe kag mga ginuo nga ginkuha gikan sa Jerusalem sa iya duta nga natawhan kag gindala ni Emperador Nabokodonosor sa Babilonia agod hanason sa pag-alagad sa pangulohan. Bueno subong katapusan nga tikang, amo yadto ang labing maayong butang nga mahimo. Si Daniel ginrekomendar sang rayna nga iloy subong isa ka maalam nga tawo—isa ka tawo nga makahangop sang mga butang kag makapatpat sini. (Daniel 5:10-12) Mabatyagan naton ang mga hagong sa sulod sang hulot nga ginasalusaluhan samtang si Daniel, bilang pagsunod sa pangabay ni Hari Belsasar, nagapatpat sadtong makatalanhaga nga mga tinaga sa emperador sang ikatlo nga kagamhanan sa kalibutan sa maragtas sang Biblia kag sa iya mga ginuo.
9 Si Daniel nagpamulong: “Nian ang bahin sang kamot ginpadala gikan sa atubangan niya, kag ini nga sinulat ginpagkit. Kag ini amo ang sinulat nga ginpagkit: MENE, MENE, TEKEL kag PARSIN. Amo ini ang kahulugan sang tinaga: MENE, ang Dios nag-isip sang imo ginharian kag gintapos ini. TEKEL, ikaw natimbang sa timbangan kag nasapwan ka nga mamag-an. PERES,a ang imo ginharian ginabahinbahin kag ginhatag sa mga Mediahanon kag sa mga Persiahanon.” (Daniel 5:24-28) Si Hari Belsasar kag ang iya mga ginuo kag ang ila kaupod nga mga babayi nagpakita sing hungod, mapasipalahon nga pagtamay sa pagsimba sa Dios ni Daniel. Paano? Paagi sa pag-inom sing alak gikan sa bulawan nga mga suludlan nga ginkuha gikan sa templo ni Jehova sa Jerusalem sang ginlaglag yadtong balaan nga siudad sang tuig 607 B.C.E. Daw isa yadto ka pagdugang sing matinamayon nga insulto sa halit nga nahimo na.—Daniel 5:3, 4, 23.
Ang Gintagna nga si Ciro Nagbulos
10, 11. (a) Sin-o ang gintagna ni Jehova nga mangin manugbihag sang Babilonia, kag paano ginlaragway ni Isaias ang nagapakari nga pagbihag? (b) Paano gintuman ni Jehova ining tagna kag ginpahanabo ang takus nga silot para kay Hari Belsasar kag sa iya mga ginuo?
10 Sa Isaias 45:1-3 ang Labing Mataas nga Dios nagtagna: “Amo ini ang ginasiling ni Jehova sa iya hinaplas, kay Ciro, nga gin-uyatan ko ang iya kamot nga tuo, sa pagdaug sing mga pungsod sa atubangan niya kag sa paghubad sang mga balikawang sang mga hari; sa pagbukas sang mga ganhaan sa atubangan niya kag ang mga gawang indi pagtakpan: ‘Magauna ako sa imo, kag magatapan sang mga duog nga kudulkudol. Dugmukon ko ang mga ganhaan nga saway, kag utdon ang mga pintal nga salsalon. Kag ihatag ko sa imo ang mga bahandi sang kadudulman kag ang mga manggad nga tinago sa mga duog nga tago, agod nga makilala mo nga ako si Jehova, ang Isa nga nagatawag sa imo sa ngalan mo.’”
11 Sa pagtuman sining tagna, ginbutang ni Jehova sa hunahuna ni Ciro nga Persiahanon nga punggan ang mga tubig sang Suba nga Euprates kag palikawon ini padulong sa isa ka linaw. Nian, sa tapos mapahubas ang suba, sa idalom sang kagab-ihon, ang mga tropa ni Ciro nagmartsa sa suba kag nagsulod sa tunga sang siudad. Sanglit ang mga ganhaan sa pantalan sang suba nabiyaan nga bukas, nagsaka sila sa pangpang kag nagsulod sa hulot nga ginahiwatan sang sinalusalo, kag gindaug ang mga bantay. Gani ang sinalusalo ni Hari Belsasar nagdangat sa makahalanusbo nga katapusan subong isa ka takus nga silot para sa iya kag sa iya mga ginuo—bangod sang pagpakahuya, pagtamay, kag pagpakanubo sa “Ginuo sang mga langit,” paagi sa ila pag-abuso sa mga suludlan sang templo nga ginkawat gikan sa balaan nga puluy-an ni Jehova sa Jerusalem.
12. (a) Sanglit gintagna ni Isaias nga si Ciro magabihag sa Babilonia, ngaa ginpadungog ni Daniel ang pagkabihag sa Babilonia kay Dario nga Mediahanon? (b) Sin-o ang ginlaragway ni Dario kag sang iya kaupod, nga si Ciro nga Persiahanon?
12 Ang katapusan nga bersikulo sang Daniel kapitulo 5 nagasiling nga sa tapos mapatay si Hari Belsasar, si Dario nga Mediahanon “nagbaton sang ginharian, sa panuigon nga kan-uman kag duha.” Sanglit mas magulang si Dario kay Ciro nga Persiahanon, ginpadungog ni Daniel ang pagbihag sa Babilonia sa sining Mediahanon nga hari. Naggahom sia kutob sang 539 tubtob sang 537 B.C.E. subong manuggahom sa ibabaw sang Medo-Persiahanon nga emperyo. Ginalaragway niya si Jehova nga Dios. Ang kaupod ni Dario, si Ciro nga Persiahanon, naglaragway kay Jesucristo, nga gamiton ni Jehova sa pagpukan kag sa paglaglag sa “Babilonia nga Daku,” ang bug-os kalibutan nga emperyo sang dimatuod nga relihion.
13, 14. Ano sa wala sing duhaduha ang ginpakita ni Daniel kay Ciro nga Persiahanon, kag gani paano nagabukas ang tolon-an ni Esdras sa tapos sang pagkabihag sa Babilonia?
13 Sa pagkuha ni Ciro sa trono sa ibabaw sang Medo-Persia sang 537 B.C.E., wala sing duhaduha ginpakita sa iya ni manalagna Daniel ang tagna ni Jehova nahanungod sa iya nga masapwan sa Isaias 45. Ang tolon-an ni Esdras pagkatapos sang pagkabihag sa Babilonia nagabukas paagi sa sining mga pulong:
14 “Kag sa nahaunang tuig ni Ciro nga hari sang Persia, agod nga matuman ang pulong ni Jehova paagi sa baba ni Jeremias [tuhoy sa 70 ka tuig nga pagkabihag (Jeremias 25:12; 29:10, 14)], ginpukaw ni Jehova ang espiritu ni Ciro nga hari sang Persia sa bagay nga nagpabantala sia sa bug-os niya nga ginharian kag ginsulat man ini, nga nagasiling: ‘Amo ini ang ginsiling ni Ciro nga hari sang Persia, “Si Jehova nga Dios sang langit naghatag sa akon sang tanan nga ginharian sang duta, kag gintulinan niya ako sa pagpatindog sa iya sing balay sa Jerusalem, nga yara sa Juda. Ang bisan sin-o nga yara sa inyo sa bug-os niya nga katawhan, kabay nga ang iya Dios mangin kaupod niya. Magtaklad sia sa Jerusalem, nga yara sa Juda, kag magpatindog sang balay ni Jehova nga Dios sang Israel—sia amo ang matuod nga Dios—nga yara sa Jerusalem.”’”—Esdras 1:1-3.
Ang Daku Pa nga Ciro Magabihag sa “Babilonia nga Daku”
15. (a) San-o nagsugod sa paggahom ang antitipiko nga Ciro? (b) Anong indi mationg nga tindog ang ginpili sang mga Saksi ni Jehova tuhoy sa pagpakighimbon sa Nasyones Unidas, kag ngaa?
15 Ang antitipiko nga Ciro nga Daku karon nga adlaw nagsugod sa paggahom sang 1914 sang matapos “ang gintalana nga panag-on sang mga pungsod,” nga gintagna ni Jesus sa Lucas 21:24. Bilang bug-os nga pagsikway sa sining importante sa kalibutan nga kamatuoran, ang mga pungsod sa sulod sang Nasyones Unidas naghimo sang tuig 1986 subong ila Internasyonal nga Tuig sang Paghidait. Apang ang mga Saksi ni Jehova indi gid madakpan nga wala nagabantay may kaangtanan sa sini. Kon ang gintagna nga pagproklamar sing “paghidait kag kalig-onan” himuon sa ulihi, indi sila magabuylog sa politikal nga mga sumalakdag kag mainabyanon nga mga kaupod sang “Babilonia nga Daku” sa pagsinalusalo bangod sa sinang tumalagsahon nga buhat sa sining ulihi nga petsa sa maragtas sang kalibutanon nga mga pungsod. Wala nila ginasakdag ang pagpakighimbon sa Nasyones Unidas ukon sa iban pa nga ahensya sang paghidait. (Isaias 8:12) Subong balos nga tikang, ginasiling nila ang mga pulong sang Isaias 8:20: “Sa kasuguan kag sa pagpamatuod! Kon indi sila maghambal suno sa sining pulong, sa pagkamatuod wala sila sing kapawa sang pamanagbanag.” (New International Version) Kag nagahatag sing rason sa ila indi mationg nga tindog, sila nagasiling: “Kay ang Dios nagaupod sa amon!” (Isaias 8:10) Sing maathag, nagakahulugan ina nga si Jehova nga Dios wala nagapakigbahin sa politikal nga mga tikang nga ginahimo sang mga pungsod para sa “paghidait kag kalig-onan” kundi, sa baylo, batok sia sa ila.
16. Paano ang matagnaon nga pulong sa Bugna 17:16, 17 mabindikar sing bug-os, kag ano ang epekto sini sa katawhan ni Jehova?
16 Paagi sa lantip nga pagmaniobra, ibutang ni Jehova, paagi sa iya Daku Pa nga Ciro, sa tagipusuon kag hunahuna sang politikal nga mga lider sang kalibutan ang pagliso batok sa “Babilonia nga Daku,” ang bug-os kalibutan nga emperyo sang dimatuod nga relihion. Subong nga may sungay sang isa ka mapintas nga sapat, sungayon nila sia tubtob mapatay. Ang matagnaon nga pulong sa Bugna 17 mabindikar sing bug-os, kag ang mga Saksi ni Jehova sa duta magakasadya sa sini.—Bugna 17:16, 17; 19:1-3.
Pagpadayon sang Aton Nagakaigo nga Pagpakig-upod kay Jehova
17. Bisan pa ang mga Saksi ni Jehova indi bahin sang “Babilonia nga Daku,” ano ang himuon sang mga manuggahom sang kalibutan?
17 Nian, bisan pa ang mga Saksi ni Jehova indi bahin sang “Babilonia nga Daku” kundi mga manugbuyagyag sa iya, kag bisan pa wala sila magpakigbahin sa politika sining kalibutan, ang direlihioso nga mga elemento sang politika magaliso batok sa nabilin nga mga Saksi. Determinado nga mangin mga diktador nga may totalitaryan nga pagkontrol sa tanan nga bahin sang katilingban sang tawo sa duta, salakayon nila sing bug-os ang nagahupot sing integridad nga mga Saksi sang Isa nga Supremo, nga amo ang Tuburan sang matarong gid nga pangulohan.
18. Anong makapulunaw nga buhat ang himuon ni Jehova, nga magalabaw sa Anaw sang adlaw ni Noe?
18 Diri sini karon nga ang Labing Gamhanan nga Soberano sang langit kag duta magapahilabot kag pahibaluon niya kag pahangpon ang mga manuglaglag sa “Babilonia nga Daku” nga ang Isa nga may mga Saksi sa sining ika-20 nga siglo isa ka matuod nga Dios, isa ka labing gamhanan nga Dios—isa ka Dios nga takus sa bug-os tagipusuon, indi nabahin nga pagsimba sang mga tinuga diri sa idalom sang iya palatungan, sa duta. Himuon niya ini sa isa ka makapulunaw nga paagi nga magapanganga sa iya nagatan-aw nga mga Saksi sa daku nga katingala. Himuon niya ang iya wala sing tupong, mahimayaon nga mga maniobra sa pagpakig-away padulong sa balaan nga kadalag-an. (Bugna 16:14, 16; 19:19-21) Magakahulugan ina sing katapusan sa sining malaut, ginakontrol sang Yawa nga sistema sang mga butang sa isa ka paagi nga magalabaw pa sa naglaglag sang kalibutan nga Anaw sang adlaw ni Noe.
19. Ano nga mga saksi ang matigayon ni Jehova sa iya pagbindikar sang iya kaugalingon subong Bug-os Uniberso nga Soberano, kag ano ang ipakita sini?
19 Subong nga si Jehova may mga saksi sa katapusan sang dumaan nga kalibutan paagi sa Anaw nga naglunod sang tanan nga katawhan sa guwa sang arka, sia man, sa daku pa nga kasangkaron, may mga saksi diri sa duta tuhoy sa iya indi na masulit nga buhat sang pagbindikar sang iya kaugalingon subong Bug-os Uniberso nga Soberano. (2 Pedro 3:6, 7, 13, 14) Mangin amo ini sila ang nagasalig sa iya para sa paghidait kag kalig-onan sa tunga sining napamatbatan nga kalibutan. Malipayon ikaw kon maisipan ka sa tunga sining nahamut-an nga mga Saksi sa milagruso nga paagi. Ang imo paghidait kag kalig-onan ipasundayag nga magagikan kay Jehova nga Dios kag indi sa bisan anong pagpuhon, ukon paghimbon, upod sa politikal nga mga kagamhanan sining sistema sang mga butang nga ginakontrol sang Yawa.
20. Paano si Jehova makilala, kag determinado kita sa paghimo sing ano?
20 Si Jehova nga Dios mahimayaon nga makilala subong ang Isa nga takus simbahon kag alagdon subong ang supremo nga Balaan nga Persona—ang Dios sang mga dios, ang pinasahi nga Isa nga sa iya ang mga pulong sang inspirado nga salmista ginpatuhoy: “Kutob sa walay katubtuban tubtob sa walay katubtuban ikaw Dios.” (Salmo 90:2) Upod ang nagauswag gihapon nga apresasyon, padayunon naton ang aton pagsalig kay Jehova nga Dios kag ang aton pagpakig-upod sa iya paagi sa Daku Pa nga Ciro, si Jesucristo.
[Footnote]
a Ang “Parsin” amo ang plural sang tinaga nga “Peres” kag nagakahulugan sing “mga pagbahinbahin.”
Madumduman Mo Bala?
◻ Ano ang indi makita sang “Babilonia nga Daku”?
◻ Ano ang ginalaragway sang makahalanusbo nga katapusan sang sinalusalo ni Belsasar?
◻ Sin-o ang magabihag sa “Babilonia nga Daku”?
◻ Ano ang tindog sang mga Saksi ni Jehova tuhoy sa pagpakighimbon sa Nasyones Unidas?
◻ Ngaa mangin malipayon ang tanan nga nagasalig kay Jehova para sa paghidait kag kalig-onan?
[Laragway sa pahina 25]
Ginpatpat ni Daniel ang makatalanhaga nga sinulat subong isa ka mensahe sang kalaglagan para sa emperyo sang Babilonia