Ang Panahon sang Pagtilaw kag Pag-ayag

“Kag magasulod sing hinali sa Iya templo ang matuod nga Ginuo, nga ginapangita ninyo, kag ang manugbalita sang katipan . . . Kag magalingkod sia subong sang manugtunaw kag manug-ulay.”—MALAQUIAS 3:1, 3.

1, 2. (a) Ano nga kahimtangan ang nagluntad sa tunga sang katawhan sang Dios sang ikalima nga siglo B.C.E.? (b) Ngaa dapat kita mawili sa tagna ni Malaquias?

“DIIN bala ang Dios sang katarungan?” Ang nagpautwas sinang makahalangkat nga pamangkot sadtong ika-lima nga siglo B.C.E. nagsabat man: “Walay pulos ang pag-alagad sa Dios.” Ang relihioso kag moral nga kaduluntan sa tunga sang katawhan sang Dios, ang mga Judiyo, nagpukaw sing pangduhaduha nahanungod sa balaan nga katarungan. Apang ang itololok sang matuod nga Dios, nga wala nagatulog, yara sa ila. Kag ginsugo niya ang Hebreong manalagna nga si Malaquias nga pahibaluon sila nga ang hilikuton sa pagputli, ang panahon sang pagtilaw kag pag-ayag, malapit na. Mahibaluan nila kon diin “ang Dios sang katarungan” kon magaabot sia sing hinali sa paghukom!—Malaquias 2:17; 3:1, 14, 15.

² Ang manalagna ni Malaquias dapat nga indi lamang magawili sa aton sa maragtas. Ngaa? Bangod maathag nga may katumanan ini sa aton adlaw. (Roma 15:4) Huo, ang katawhan ni Jehova sa karon nagaagi sa panahon sang pagtilaw kag pag-ayag! Paano? Ang maid-id nga pagtan-aw sa tagna ni Malaquias magabulig sa aton sa pagsabat.

3. Ano ang nadalahig sa dumaan nga proseso sa pagtunaw?

³ Apang, una, ngaa ginpadayag ni Jehova ang iya katawhan sa pagtilaw kag pag-ayag? Subong “ang nagausisa sang mga tagipusuon,” gintuyo niya nga ulayon ang iya organisado nga katawhan. (Hulubaton 17:3; Salmo 66:10) Sa panahon sang Biblia ang proseso sa pag-ulay nagadalahig sang pag-init sa metal tubtob sa punto nga matunaw kag nian pagsala sang mga sagbot, ukon dross. Aton mabasa: “Ginatan-aw sang nagaulay ang operasyon, nga nagatindog ukon nagapungko, upod ang labing daku nga kalangkag, tubtob . . . ang [likido] nga metal may dagway sang ginpaidlak sing maayo nga espejo, nga nagabanaag sang tanan nga butang sa palibot sini; bisan ang manug-ulay, kon magtulok sia sa tinumpok sang metal, makita ang iya kaugalingon subong sang sa espejo, kag sa amo makapamat-od sing husto gid tuhoy sa kaputli sang metal. Kon maayawan sia, ang kalayo ginapatay, kag ang metal ginakuha sa hurnohan; apang kon wala ini ginakabig nga putli, ginadugang ang madamo pa nga tingga kag ginaliwat ang proseso.” (Cyclopedia of Biblical, Theological, and Ecclesiastical Literature, ni J. McClintock kag J. Strong) Inang ulay nga bulawan ukon pilak labi ka bilidhon.—Ipaanggid ang Bugna 3:18.

4. Ngaa ginapahanugutan ni Jehova ang pagtilaw kag pag-ayag sa tunga sang iya katawhan?

⁴ Ginapahanugutan ni Jehova ang pagtilaw kag pag-ayag agod ulayon, ukon putlion, ang iya katawhan, nagabulig sa ila nga mapabanaag sing labi kasibu ang iya larawan. (Efeso 5:1) Sa proseso sang pag-ulay, ginasala niya ang sagbot paagi sa pag-athag sang dimatinlo nga mga panudlo kag mga buhat. (Isaias 1:25) Ginasala man niya gikan sa iya katawhan ang mga wala nagapaidalom sa proseso sang pag-ulay kag “ang nagapasandad kag ang nagahimo sing kalautan.” Nagahatag ini sang dalan para sa “mga anak sang ginharian,” ang espirituwal nga mga Israelinhon, nga mag-iwag sing masanag agod ang dutan-on nga klase matipon man kag magapanguyapot sa ila sing organisasyonal para sa kaluwasan.—Mateo 13:38, 41, 43; Filipos 2:15.

Komisyon ni Malaquias

5, 6. (a) Sin-o, labi na, ang may salabton sa manubo nga nibel sa espirituwal sang mga Israelinhon sang adlaw ni Malaquias? Ngaa? (b) Ano ang malain nga epekto sini sa mga Israelinhon sa kabilogan?

⁵ Si Malaquias nagtagna pagkatapos sang 443 B.C.E., halos isa ka siglo sa tapos makabalik ang Judiyong tinapok gikan sa Babilonia. Kapin sa 70 ka tuig ang nagligad kutob sang inagurasyon sang templo nga gintukod liwat ni Zorobabel. Ang espirituwal nga kahimtangan sang mga Israelinhon nag-usmod sing tuman kanubo. Sin-o, labi na, ang may salabton? Ang mga saserdote! Paano nga amo sina? “Ginatamay” nila ang ngalan ni Jehova paagi sa pagbaton sang balatianon kag piang nga mga halad. (Malaquias 1:6-8) “Ginpasandad [nila] ang madamo sa kasuguan” paagi sa indi pagtudlo sa katawhan kag paagi sa pagkamaynadampigan sa paghukom.—Malaquias 2:6-9; Santiago 3:1.

⁶ Subong resulta, ang mga Israelinhon sa kabilogan nagsugod sa pagpangduhaduha sang kapuslanan sang pag-alagad sa Dios, nagadumili na gani sa pagbayad sang ikapulo nga ginapangayo sang kasuguan. (Malaquias 3:6-10, 14, 15; Levitico 27:30) Daku gid katama ang kakulang sang ila debosyon sa Kasuguan sang Dios sa bagay nga ‘ginluiban’ sang iban ang ila mga asawa, paagi sa pagbulag sa ila agod pangasaw-on ang pagano nga mga babayi. Ti, ang makangilil-ad nga mga buhat subong sang diwatahan, panglahi, pagbutig, kag pagdaya lapnag na karon sa tunga sang katawhan sang Dios!—Malaquias 2:10-16; 3:5.

7, 8. Ano ang komisyon ni manalagna Malaquias?

⁷ Ang komisyon ni Malaquias maathag. Sa talangkod nga paagi ginbuyagyag niya ang mapatumbayaon nga mga saserdote, kag ginpahibalo niya sa mga tawo ang ila matuod nga kahimtangan sa espirituwal. Apang, ginpakita niya nga ang Dios sang maluluy-on nga gugma handa sa pagpatawad. “Balik kamo sa akon, kag magabalik ako sa inyo,” pakiluoy ni Jehova. (Malaquias 3:7) Ginatagna ni Malaquias nga ang “matuod nga Dios” magakari sa iya templo agod maghukom. Ang mga saserdote kinahanglan putlion agod “magdulot sila kay Jehova sing mga halad sa pagkamatarong.” (Malaquias 3:1-3) Dugang pa, ang katawhan ginpahibalo nga ang “matuod nga Dios” mangin “saksi nga madagmit” batok sa mga nagahimo sang makangilil-ad nga mga buhat.—Malaquias 3:5.

⁸ Gintuman ni Malaquias ang iya komisyon; ginpalanog niya ang paandam. Ang ginsiling niya mapuslanon sa mga saserdote kag sa katawhan sang kaadlawan niya. Apang, madamong siglo ang nagligad antes ang iban nga bahin sang iya tagna may yara nahauna nga katumanan.

Ang Nahaunang-Siglo nga Katumanan

9. Bilang katumanan sang tagna ni Malaquias, sin-o ang “manugbalita”? Ngaa amo sina ang imo sabat?

⁹ Nagahambal gikan sa iya mataas nga trono sa langit, ang Dakung Hukom nagsiling: “Yari karon! ako magapadala sang akon manugbalita kag iaman niya ang dalanon sa una nakon.” (Malaquias 3:1a) Sin-o inang “manugbalita”? Gintingob sang manunulat sang Biblia nga si Marcos ang tagna sang Malaquias 3:1 kag Isaias 40:3 kag lunsay ini gin-aplikar kay Juan Bautista. (Marcos 1:1-4) Ginpakilala man sang ulihi ni Jesucristo si Juan subong amo ina ang “manugbalita.” (Mateo 11:10-14) Busa sadtong tigpamulak sang 29 C.E., nga ginsugdan ni Juan Bautista ang iya hilikuton subong “manugbalita,” ang manugpahibalo. Ginhanda niya ang dalan para sa pagkari ni Jehova sa paghukom paagi sa pagpahanda sa mga Israelinhon para sa pagkari sang Pangulong Tiglawas sang Dios, si Jesucristo.

10. Paano si Juan Bautista nag-alagad “sa paghanda kay Jehova sing katawhan nga naaman”? (Lucas 1:17)

¹⁰ Ang pagpadala sing una kay Juan isa ka pagpakita sang mahigugmaon nga kaluoy sang Dios sa mga Judiyo. Subong nakigkatipan kay Jehova, dapat nila hinulsulan ang ila mga sala batok sa Kasuguan. Gintadlong ni Juan ang relihiosong mga butang kag ginbuyagyag ang relihiosong pagkasalimpapaw. (Mateo 3:1-3, 7-12) Ginpukaw niya ang bunayag sing tagipusuon nga mga Judiyo sa paghulat kay Cristo agod matuman nila Sia.—Juan 1:35-37.

11. Paano naton makilala ang “matuod nga Ginuo” nga magasulod sa templo sing hinali?

¹¹ Ang tagna ni Malaquias nagapadayon: “‘Kag magasulod sing hinali sa Iya templo ang matuod nga Dios, nga ginapangita ninyo, kag ang manugbalita sang katipan nga inyo ginahandum. Yari karon! Nagapakari Sia,’ siling ni Jehova sang mga kasoldadosan.” (Malaquias 3:1b) Sin-o ang “matuod nga Dios” nga magasulod sa iya templo “sing hinali,” ukon sing wala ginapaabot? Ang Hebreong ekspresyon nga gin­gamit amo ang ha·’A·dhohnʹ. Ang paggamit sing defi­nite article nga ha (“ang”) antes sang titulo nga ’A·dhohnʹ (“Ginuo; Agalon”) nagalatid sang aplikasyon sining titulo sing eksklusibo kay Jehova nga Dios. Sa pagkamatuod, si Jehova magasulod sa “Iya templo.”—Habacuc 2:20; Salmo 11:4.

12. Sin-o ang “manugbalita sang katipan,” kag sa ano nga “katipan” sia “manugbalita”

¹² Sa tapos masambit ang isa ka manugbalita, ginpakita ni Malaquias nga “ang matuod nga Dios” magasulod sa “Iya templo” nga ginaupdan sang isa pa, tuhay, nga manugbalita, “ang manugbalita sang katipan.” Sin-o ini? Bueno, bangod sang natabo, makatarunganon bala ang maghinakop nga “ang manugbalita sang katipan” amo si Jesucristo, nga ginpakilala ni Juan Bautista sa iya mga disipulo subong “ang Kordero sang Dios.” (Juan 1:29-34) Sa anong “katipan” ang Mesias “manugbalita”? Ang pamatuod sang Lucas 1:69-75 kag Binuhatan 3:12, 19-26 nagapakita nga amo ini ang Abrahamiko nga katipan, nga pasad sa sini ang mga Judiyo amo ang nahauna nga ginhatagan sing kahigayunan nga mangin mga manunubli sang Ginharian.

13. Sa anong kahulugan magasulod sa templo ang “matuod nga Ginuo” nga si Jehova?

¹³ Ang “matuod nga Ginuo” nga si Jehova wala magsulod sing personal sa literal nga templo sa Jerusalem. (1 Hari 8:27) Nagsulod sia nga may tiglawas, kon sayuron, paagi sa iya “manugbalita sang katipan,” si Jesucris­to, nga nagkari sa ngalan ni Jehova kag upod ang pagsakdag sang balaan nga espiritu sang Dios.a

14. (a) Ngaa ang pagtinlo ni Jesus sa templo sang 30 C.E. simbulo lamang sang ano nga magaabot? (b) Paano kag san-o ang templo gintinloan bilang katumanan sang Malaquias 3:1?

¹⁴ Sang tigpamulak sang 30 C.E., si Jesus nagsulod sa templo ni Jehova sa Jerusalem kag gintabog ang mga nagahimo sini nga “balay nga balaligyaan.” (Juan 2:13-16) Apang simbulo lamang ini sa kon ano ang magakari bilang katumanan sang tagna ni Malaquias. Pagkatapos sini nga hitabo, si Juan, subong “ang manugbalita,” nagpadayon sa pagbawtismo kag sa pagtuytoy sang iya mga disipulo kay Jesus. (Juan 3:23-30) Apang, sang Nisan 9, 33 C.E., si Jesus naghimo sang iya madinalag-on nga pagsulod sa Jerusalem, nga nagapresentar sang iya kaugalingon subong Hari. (Mateo 21:1-9; Zacarias 9:9) Natapos na ni Juan ang iya buluhaton, kay ginpugutan sia sing ulo ni Herodes mga isa ka tuig antes. Gani sang magsulod si Jesus sa templo sang Nisan 10, nagkari sia sing opisyal subong “ang manugbalita sang katipan,” ang hudisyal nga tiglawas sang “matuod nga Ginuo” nga si Jehova, bilang katumanan sang Malaquias 3:1. Gintinloan ni Jesus ang templo, gintabog ang mga nagabaligya sa sini, gintumba ang mga lamesa sang mga manugbaylo sang kuarta. Nagpadayon sia sa pagsiling: “Wala bala masulat [sa Isaias 56:7], ‘Ang balay [ni Jehova] tawgon nga balay nga palangamuyoan sa tanan nga kapungsuran’? Apang ginhimo ninyo ini nga lungib sang mga buyong.”—Marcos 11:15-18.

15. Subong isa ka klase, paano ang Judiyong relihiosong mga lider naghulag sa proseso sa pag-ulay, apang ano ang matuod sa iban nga mga saserdote?

¹⁵ Busa ginhatag ang pahibalo sa relihiosong mga lider sang Israel nga nag-abot na ang ila takna. Subong isa ka klase, wala nila pagbatona ang “manugbalita sang katipan” ni Jehova. Wala nila ‘pagbatasa ang adlaw sang iya pagkari,’ kag wala sila magpasakop sing mapainubuson sa proseso sa pag-ulay sang Dakung Manug-ulay. (Malaquias 3:2, 3) Nagakabagay sila nga salaon subong takus sa kalaglagan. Apang, sing maathag, may yara iban nga “mga anak ni Levi” nga maayo sing tagipusuon, kay wala madugay pagkatapos mapatay si Jesus “ang daku nga kadam-an sang [Levinhon nga] saserdote nagmatinumanon sa pagtuo.”—Binuhatan 6:7.

16. Paano kag san-o ang “daku kag makakulugmat nga adlaw ni Jehova” naglaglag sinang Judiyong pungsod?

¹⁶ Sang Nisan 11, isa ka adlaw sa tapos niya matinloan ang templo, makusog nga ginbuyagyag ni Jesus ang relihiosong mga salimpapaw kag gintagna ang kalaglagan sang templo kag sang Judiyong sistema sang mga butang. (Mateo, kapitulo 23, 24) Sa pagkamatuod, “ang Dios sang katarungan” nangin “saksi nga madagmit” sa Judiyong pungsod 37 ka tuig sang ulihi sang 70 C.E., sang ang “daku kag makakulugmat nga adlaw ni Jehova” nag-abot sa ila. (Malaquias 2:17; 3:5; 4:5, 6) Sadto nga tion, ang Israel sing tingob, subong kaangay sang kahoy nga organisasyon nga wala magpamunga sing maayong bunga, “ginpulod kag gindap-ong sa kalayo” sang ginlaglag sang mga Romano. (Lucas 3:3-14) Ini tanan ‘bangod nga wala nila pagkilalaha ang tion sang pagduaw sa ila.’—Lucas 19:44.

Modernong-adlaw nga Katumanan

17. Ano ang nagapakita nga ang tagna ni Malaquias may dugang nga katumanan sa modernong panahon?

¹⁷ Apang ano naman ang ikaduha, ukon modernong adlaw, nga katumanan sang tagna ni Malaquias? Sang nahaunang siglo, ang una nga katumanan ginsundan sang paghaplas kay Jesus sang balaan nga espiritu agod mangin ang Gintangdo nga Hari sang Ginharian sang Dios. Sing lohiko, dapat nga may dugang nga katumanan sang tagna sa tapos si Jesucristo mapalingkod sa trono sa mga langit sang 1914. Ang tagna mismo nagapakita nga matuman ini “sa wala pa mag-abot ang daku kag makakulugmat nga adlaw ni Jehova.” (Malaquias 4:5) Samtang ang “adlaw ni Jehova” nag-abot sa Judiyong sistema sang 70 C.E., ginapakita sang Kasulatan ang palaabuton nga “adlaw ni Jehova” sa sining panahon sang “presensia” ni Cristo.—Mateo 24:3; 2 Tesalonica 2:1, 2; 2 Pedro 3:10-13.

18. Sang 1922, paano ginpahibalo ang katawhan sang Dios nga yara na sila sa panahon sang paghukom?

¹⁸ Sang temprano sang 1922, ang katawhan ni Jehova ginpahibalo nga yara sila sa panahon sang paghukom bilang katumanan sang tagna ni Malaquias. Ang The Watchtower sang Septiembre 1 nagsiling: “Apang ang tagna ni Malaquias nagatan-aw lampas sa nauna nga katumanan sang nahaunang pagkari sang aton Ginuo, kag nagapadayon sa panahon nga ang Mesias magakari sa himaya kag kusog, kag kon magahukom sia sa tunga sang iya katawhan . . . Karon, kag sa liwat, ang panahon sang paghukom nagkari; sa liwat ang iya ginaangkon nga katawhan ginatilawan nga daw sa kalayo, kag ang bunayag sing tagipusuon nga mga anak ni Levi gintipon para sa pag-alagad.”

19. Sa modernong-adlaw nga katumanan, sa anong paagi ginpadala sing una ang “manugbalita”?

¹⁹ Subong sang ginapakita sang Malaquias 3:1, ang pinasahi nga manugbantala ipadala sing abanse. Napamatud-an ini nga, indi isa ka indibiduwal, kundi isa ka klase nga nagaalagad kaangay kay Juan Bautista. Kutob sang 1881 ini nga klase naggamit sing kilala karon nga Watch Tower Bible and Tract Society sa talalupangdon nga hilikuton sa pagtudlo sang Biblia. Nagresulta ini sa pagpasag-uli sang madamong sadsaran nga kamatuoran sa tagipusuon sang mga nagahigugma sang Biblia. Ang iban sang mga paathag amo: Ang tawo wala nagapanag-iya sing dimalalatyon nga kalag, kundi sia amo ang kalag; wala sing nagadabdab nga impierno; si Jesucristo indi magabalik sa unod; si Jehova isa ka Dios, indi Trinidad. Sa pagkamatuod, isa ini ka buluhaton nga ‘nag-aman sing dalanon sa una ni Jehova’ para sa iya hilikuton sa paghukom.

20. (a) San-o nagsulod si Jehova sa templo? (b) Anong mga pamangkot ang ginapautwas sini?

²⁰ Sing hinali, si Jehova, subong ang “matuod nga Ginuo,” nagsulod sa iya espirituwal nga templo. San-o? Ang talaksan ginpahamtang sa nahaunang-siglo nga katumanan. Sadto anay si Jesus nagsulod kag nagtinlo sang templo tatlo ka tuig kag tunga sa tapos sia ginhaplas subong Hari sang Jordan. Suno sa sina nga talaksan, kutob sang ginpalingkod si Jesus sa trono subong Hari sang tigragas sang 1914, makatarunganon nga tatlo ka tuig kag tunga sa ulihi ginapaabot sia nga magaupod sa “matuod nga Ginuo” nga si Jehova sa espirituwal nga templo. Suno sa tagna, ano ang matabo kutob sina nga tion padayon? Pagtilaw kag pag-ayag. Apang nagapautwas ini sing pila ka importante nga pamangkot: Ano ang mga pamatuod nga may amo sini nga pagtilaw? Nagapadayon bala ini tubtob karon nga tion? Kag paano ini tanan nagaapektar sa imo sing personal? Tan-awon naton.

[Footnote]

Madumduman Mo Bala?

◻ Ngaa ginpahanugutan ni Jehova ang iya katawhan nga mag-agi sa pagtilaw kag pag-ayag?

◻ Paano si Juan Bautista nag-alagad subong “manugbalita,” isa ka manugpahibalo?

◻ Sang nahaunang siglo, paano si Jesus nagsulod sa templo subong “manugbalita sang katipan”?

◻ Paano naton nahibaluan nga ang tagna ni Malaquias may modernong-adlaw nga katumanan?

[Laragway sa pahina 13]

Subong manugbalita, ginhanda ni Juan Bautista ang katawhan para sa pagkari sang “manugbalita sang katipan”