Ano ang Kahulugan sang Imo Ngalan?
Ang Etiopianhon nga babayi nagbun-ag sang lapsag nga lalaki kag malipayon sia. Apang nasubuan sia sang makita niya nga wala nagahulag ang lapsag. Sang ginkuha sang lola ang maluya nga lapsag agod paliguan, gulpi lang ini naghulag, nagginhawa kag naghibi! Ang ngalan sang amay sang bata nagakahulugan sing “Milagro,” gani ginkombinar sang mga ginikanan ina nga ngalan sa isa pa ka Amhariko nga tinaga, kag gintawag ang lapsag nga Isa ka Milagro ang Natabo.
Sa Burundi, nalagyo ang isa ka pamatan-on nga lalaki sa mga soldado nga gusto magpatay sa iya. Samtang nagapanago sia sa talamnan, nangako sia nga kon luwason sia sang Dios, tawgon niya ang iya panganay nga bata nga Manirakiza, nga nagakahulugan sing “Ang Dios amo ang Manluluwas.” Lima ka tuig sang ulihi, ginhingalanan niya ang iya panganay nga bata sina nga ngalan bilang pagpasalamat nga naluwas sia.
ANG paghatag sa kabataan sing ngalan nga may espesipiko nga kahulugan daw indi kinaandan karon, apang ining kinabatasan ginahimo sang mga tawo sang una. Sa Biblia, ginatos ka ngalan sang tawo ang may kahulugan. Makabenepisyo ka sing daku kon mahangpan mo ang kahulugan sang mga ngalan sang mga indibiduwal sa imo pagbasa sang Biblia. Binagbinaga ang pila ka halimbawa.
Mga Ngalan sa Hebreong Kasulatan nga May Kahulugan
Lakip sa una nga mga ngalan nga narekord sa Biblia amo ang Set, nga nagakahulugan sing “Gintangdo.” Ginpaathag sang iloy ni Set nga si Eva kon ngaa ginpili niya ina nga ngalan: “Gintangdoan ako sang Dios sing isa ka kaliwat sa tal-us ni Abel, kay ginpatay sia ni Cain.” (Genesis 4:25) Ginhingalanan sang kaliwat ni Set nga si Lamec ang iya anak nga lalaki sing Noe nga nagakahulugan sing “Pahuway” ukon “Paumpaw.” Nagsiling si Lamec nga ginhatagan niya sina nga ngalan ang iya anak bangod “magalipay [sia] sa aton sa buluhaton ta kag sa pagpangabudlay sang aton mga kamut bangud sang duta nga ginpakamalaut sang GINOO.”—Genesis 5:29.
Gin-islan man sang Dios ang ngalan sang pila ka tawo agod ipahibalo sing abanse ang iya katuyuan. Halimbawa, ang ngalan ni Abram nga nagakahulugan sing “Amay nga Ginbayaw,” gin-islan sing Abraham nga nagakahulugan sing “Amay sang Kadam-an.” Ang kahulugan sini nga ngalan nangin matuod, kay si Abraham nangin amay sang madamo nga pungsod. (Genesis 17:5, 6) Binagbinaga man ang ngalan sang asawa ni Abraham nga si Sarai, nga mahimo nagakahulugan sing “Maawayon.” Apang nalipay gid sia sang gin-islan sang Dios ang iya ngalan sing “Sara” nga nagakahulugan sing “Prinsesa,” nga nagapatuhoy sa iya papel nga mangin katigulangan sang mga hari.—Genesis 17:15, 16.
Subong man, ang Dios mismo ang nagapili sang ngalan sang pila ka kabataan. Halimbawa, ginsilingan niya si Abraham kag si Sara nga hingalanan ang ila anak sing Isaac, nga nagakahulugan sing “Pagkadlaw.” Ina nga ngalan magapahanumdom pirme sa mag-asawa sa ila reaksion sang nabaton nila ang mensahe nga magaanak sila bisan tigulang na. Kon magdaku si Isaac nga matutom sa Dios, ang iya ngalan padayon nga magapahalipay kanday Abraham kag Sara samtang kaupod nila ang ila pinalangga nga anak.—Genesis 17:17, 19; 18:12, 15; 21:6.
Tuhay naman ang rason sang umagad nga babayi ni Isaac nga si Raquel sa paghatag sing ngalan sa iya kamanghuran nga bata. Sang nagatagumatayon na si Raquel, ginhingalanan niya ang iya anak sing Ben-oni nga nagakahulugan sing “Anak sang Akon Paglalaw.” Ginbayluhan sang iya nasubuan nga bana nga si Jacob ang ngalan sang ila anak kag nangin Benjamin nga nagakahulugan sing “Anak sang Tuo nga Kamot.” Ini nga ngalan wala lamang nagapahangop sang isa ka posisyon nga nahamut-an kundi sang pagsakdag man.—Genesis 35:16-19; 44:20.
Ang mga ngalan kon kaisa nabase sa pisikal nga mga kinaiya sang isa ka tawo. Halimbawa, may anak sanday Isaac kag Rebeca nga natawo nga may mapula nga balahibo nga subong kadamol sang panapton nga bulbulan, amo nga ginhingalanan nila sia sing Esau. Ngaa? Sa Hebreo, ina nga ngalan nagakahulugan sing “Bulbulan.” (Genesis 25:25) Mabasa sa tulun-an sang Rut nga si Noemi may duha ka anak nga lalaki. Ang ngalan sang isa, Mahalon nga nagakahulugan sing “Masakiton, Inutil,” kag ang isa naman Quelion nga nagakahulugan sing “Maluya.” Wala ginsambit kon bala ini nga mga ngalan ginhatag sang natawo sila ukon sang ulihi na lang, apang daw nagsigo gid ini kay temprano pa sila napatay.—Rut 1:5.
Ang isa pa ka kinaandan nga kinabatasan amo ang pag-ilis ukon pagbaylo sang kaugalingon nga ngalan. Sang nagpauli si Noemi sa Betlehem, imol gid sia sa tapos nga napatay ang iya bana kag mga anak, gani indi na niya luyag nga tawgon nga Noemi kay nagakahulugan ini sing “Akon Kalipay.” Sa baylo, namilit sia: “Indi ninyo ako pagtawga nga Noemi, kundi tawga ninyo ako nga Mara [nga nagakahulugan sing “Mapait”], kay ginpapait gid sang Makagagahom nga Dios ang akon kabuhi.”—Rut 1:20, 21, ANG PULONG SANG DIOS.
Ang isa pa gid ka kinabatasan amo ang paghingalan sa bata suno sa pinasahi nga hitabo sa tion sang iya pagkatawo. Halimbawa, ang ngalan sang propeta nga si Hageo nagakahulugan sing “Natawo sa Kapiestahan.”a
Importante nga mga Ngalan sang Panahon sang mga Cristiano
Ang kahulugan sang ngalan ni Jesus nagasugid sang iya mangin papel. Antes sia matawo, ginhatagan sang Dios sing instruksion ang iya mga ginikanan: “Pagahingalanan mo sia nga Jesus,” nga nagakahulugan sing “Si Jehova ang Kaluwasan.” Ngaa? “Luwason niya ang iya katawhan gikan sa ila mga sala,” siling sang anghel nga naghambal kay Jose. (Mateo 1:21) Sa tapos si Jesus nahaplasan sang balaan nga espiritu sang ginbawtismuhan sia, ang iya ngalan gindugangan sang Hebreong titulo nga “Mesias” ukon “Cristo” sa Griego. Ining duha ka tinaga pareho lang sing kahulugan—“ang Isa nga Hinaplas.”—Mateo 2:4.
Naghatag man si Jesus sang mga ngalan sa iya pila ka disipulo nga nagalaragway sa ila mga kinaiya. Halimbawa, ginhatagan niya si Simon sing Semitiko nga ngalan nga Cefas, nga nagakahulugan sing “Igang.” Si Cefas mas nakilal-an sa iya Griego nga ngalan nga ginbadbad nga “Pedro.” (Juan 1:42) Gintawag ni Jesus ang makugi nga mag-utod nga sanday Santiago kag Juan nga “Boanerges,” nga nagakahulugan sing “Mga Anak sang Daguob.”—Marcos 3:16, 17.
Ginpadayon sang mga disipulo ni Jesus ang paghatag sang nagakaigo nga mga bansag. Isa ka halimbawa amo ang disipulo nga si Jose, nga ginhingalanan sang mga apostoles nga Bernabe, nga nagakahulugan sing “Anak sang Lugpay.” Nagkabuhi si Bernabe suno sa kahulugan sang iya ngalan, naghatag sia sing pisikal kag espirituwal nga lugpay sa madamo.—Binuhatan 4:34-37; 9:27; 15:25, 26.
Importante ang Imo Ngalan
Sang natawo kita, indi kita ang nagpili sang aton ngalan. Apang, makapili kita kon ano ang aton mangin reputasyon. (Hulubaton 20:11) Gani, maayo nga pamangkuton mo ang imo kaugalingon: ‘Kon si Jesus kag ang iya mga apostoles magahatag sa akon sing ngalan, ano ayhan nga ngalan ang ila ihatag sa akon? Ano ayhan nga ngalan ang bagay sa akon kinaiya ukon reputasyon?’
Ini nga pamangkot maayo gid nga binagbinagon. Ngaa? “Mas maayo nga pilion ang maayo nga reputasyon sang sa madamo nga manggad,” sulat ni Hari Solomon. (Hulubaton 22:1, APD) Pat-od nga isa gid ka bilidhon nga butang kon nagaangkon kita sing isa ka maayo nga ngalan, ukon reputasyon sa komunidad. Apang mas importante pa gid, kon maghimo kita sing maayo nga ngalan sa Dios kay kaangay ini sing bahandi nga nagapabilin sing dayon. Paano? Nangako ang Dios nga isulat niya sa iya “tolon-an nga handumanan” ang mga ngalan sadtong nagakahadlok sa iya, kag hatagan niya sila sing paglaum nga kabuhi nga wala sing katapusan.—Malaquias 3:16; Bugna 3:5; 20:12-15.
[Nota]
a Madamo nga Saksi ni Jehova sa Aprika ang may mga ngalan nga naangot sa tig-ulo sang mga kombension kag mga asambleya sang mga Saksi sa tion nga natawo sila.
[Blurb sa pahina 15]
Ano ayhan nga ngalan ang bagay sa akon reputasyon?
[Kahon/Retrato sa pahina 14]
Sin-o si Emmanuel?
Sa Biblia, ang pila ka ngalan sang mga indibiduwal nagasugid kon ano ang iya pagahimuon sa palaabuton. Halimbawa, si propeta Isaias nagsulat: “Yari karon, ang ulay magapanamkon kag magaanak sing lalaki, kag tawgon ang iya ngalan Emmanuel.” (Isaias 7:14) Ini nga ngalan nagakahulugan sing “Ang Dios Kaupod Naton.” Suno sa pila ka komentarista sa Biblia, ang una nga katumanan sini nagapatuhoy sa isa sa mga hari sang Israel ukon sa isa sa mga anak nga lalaki ni Isaias. Apang, ginpakita sang manunulat sang Ebanghelyo nga si Mateo, nga ining ginsiling ni Isaias natuman sing bug-os kay Jesus.—Mateo 1:22, 23.
Nagsiling ang iban nga ang ngalan nga Emmanuel nagasugid nga si Jesus amo ang Dios. Apang, kon matuod ina, ang pamatan-on nga si Elihu, nga naglugpay kag nagtadlong kay Job, Dios man. Ngaa? Kay ang iya ngalan nagakahulugan sing “Sia ang Akon Dios.”
Wala gid si Jesus nakig-tupong sa Dios. (Juan 14:28; Filipos 2:5, 6) Pero gin-ilog niya sing bug-os ang mga kinaiya sang iya Amay, kag paagi sa iya, natuman ang tanan nga saad sang Dios may kaangtanan sa Mesias. (Juan 14:9; 2 Corinto 1:20) Ang Emmanuel isa ka ngalan nga bagay gid sa papel ni Jesus subong Mesianikong Binhi, kaliwat ni David, kag ang isa nga nagapamatuod nga ang Dios kaupod sadtong mga nagasimba sa Iya.
[Retrato]
EMMANUEL “Ang Dios Kaupod Naton”
[Kahon/Retrato sa pahina 15]
Ang Pinakaimportante nga Ngalan
Ang ngalan sang Dios makita sing mga 7,000 ka beses sa bug-os nga Biblia. Ini nga ngalan, ginrepresentar sang apat ka Hebreong tinaga יהוה, nga masami ginabadbad nga “Jehova” sa Hiligaynon. Ano ang kahulugan sina nga ngalan? Sang ginpamangkot ni Moises ang Dios kon ano ang kahulugan sang iya ngalan, nagsabat si Jehova: “Mangin subong ako sa kon ano nga mangin subong ako.” (Exodo 3:14, NW) Gani, ang personal nga ngalan sang Dios nagagarantiya nga mangin subong sia sa kon ano ang kinahanglanon agod matuman ang iya katuyuan. (Isaias 55:8-11) Kon magsaad ang Dios, makasalig kita nga matuman gid ini. Sa amo, mapahisuno naton ang aton kabuhi sa iya katuyuan. Ngaa? Bangod ang iya ngalan, Jehova.
[Retrato sa pahina 13]
ABRAHAM “Amay sang Kadam-an”
[Retrato sa pahina 13]
SARA “Prinsesa”