KAPITULO 13
“Ginahigugma Ko ang Amay”
1, 2. Ano ang ginsugid ni apostol Juan tuhoy sa katapusan nga gab-i nga kaupod ni Jesus ang mga apostoles?
GINTUSMOG sang isa ka tigulang nga lalaki ang iya pluma sa tinta, kag puno sia sing handurawan. Ang iya ngalan amo si Juan, kag sia na lang ang buhi sa mga apostoles ni Jesucristo. Mga 100 anyos na ang iya edad sini nga tion kag ginhinumdom niya ang indi gid malipatan nga gab-i, mga setenta ka tuig na ang nagligad—ang katapusan nga gab-i nga sia kag ang iya mga masigka-apostoles kaupod ni Jesus antes Sia mapatay. Sa pagtuytoy sang balaan nga espiritu sang Dios, nadumduman kag tul-id nga ginsulat ni Juan ang tanan nga natabo sadto.
2 Sadto nga gab-i, maathag nga nagsiling si Jesus nga malapit na sia patyon. Si Juan lamang ang nagsugid kon ngaa nagsiling si Jesus nga dapat niya atubangon yadtong masakit nga kamatayon: “Agod mahibaluan sang kalibutan nga ginahigugma ko ang Amay, ginahimo ko ang suno sa sugo nga ginhatag sang Amay sa akon. Tindog kamo, mahalin kita diri.”—Juan 14:31.
3. Paano ginpakita ni Jesus nga ginahigugma niya ang iya Amay?
3 “Ginahigugma ko ang Amay.” Amo ini ang pinakaimportante kay Jesus. Indi buot silingon nga pirme niya ini ginasulitsulit. Ang matuod, sa Juan 14:31 lamang naton mabasa sa Biblia nga si Jesus talangkod nga nagsiling nga ginahigugma niya ang iya Amay. Apang, ginpamatud-an ini ni Jesus sa iya kabuhi. Ginpakita niya sa adlaw-adlaw nga ginahigugma niya si Jehova. Ang kaisog, ang pagkamatinumanon, kag ang pagbatas ni Jesus pamatuod tanan nga ginahigugma niya ang Dios. Ini nga gugma amo ang nagpahulag sa iya bug-os nga pag-alagad sa Dios.
4, 5. Ano nga sahi sang gugma ang ginarekomendar sang Biblia, kag ano ang masiling tuhoy sa gugma ni Jesus kay Jehova?
4 Mahimo maghunahuna ang iban karon nga ang mga tawo nga nagapakita sing gugma maluya. Mahimo ginahunahuna nila ang mga binalaybay kag mga ambahanon tuhoy sa gugma, ayhan lakip ang paghuluhampang lamang nga naangot kon kaisa sa romantiko nga gugma. Ginabinagbinag matuod sang Biblia ang tuhoy sa romantiko nga gugma, lamang sa isa ka paagi nga mas dungganon sangsa kon ano ang kinaandan karon. (Hulubaton 5:15-21) Apang, kapin ang ginasugid sang Pulong sang Dios tuhoy sa isa pa ka sahi sang gugma. Indi ini ang sahi sang nagasalimuang nga gugma ukon umalagi lamang nga emosyon; indi man ini ang pakulahaw nga sahi sang gugma nga ang ginagamit amo ang utok kag indi ang tagipusuon. Nagadalahig ini sa tagipusuon kag hunahuna. Ini nga gugma tinagipusuon, ginatuytuyan kag nagasunod sa mataas nga mga prinsipio, kag nagahimo sing maayo nga mga buhat. Wala gid ini nagahuluhampang. “Ang gugma wala gid nagauntat,” siling sang Pulong sang Dios.—1 Corinto 13:8.
5 Sa tanan nga tawo nga nagkabuhi, si Jesus ang may pinakadaku nga gugma kay Jehova. Wala sing makalabaw kay Jesus sa pagtuman sang mga pulong nga iya mismo ginbalikwat subong ang labing daku sa tanan nga sugo sang Dios: “Higugmaon mo si Jehova nga imo Dios sa bug-os mo nga tagipusuon kag sa bug-os mo nga kalag kag sa bug-os mo nga hunahuna kag sa bug-os mo nga kusog.” (Marcos 12:30) Paano napalambo ni Jesus ini nga sahi sang gugma? Paano niya nahuptan nga mabakod ang iya gugma sa Dios sang nagakabuhi sia sa duta? Kag paano naton sia mailog?
Ang Pinakamadugay kag Pinakamabakod nga Paghigugmaanay
6, 7. Paano naton mapat-od nga ginalaragway sang Hulubaton 8:22-31 ang Anak sang Dios, indi lamang ang kinaiya nga kaalam?
6 Naeksperiensiahan mo na bala nga nag-updanay kamo sang imo abyan sa isa ka proyekto kag subong resulta, labi pa kamo nga nag-amiguhay? Mahimo nga makabulig ini nga eksperiensia agod mahangpan mo ang gugma nga naglambo sa tunga ni Jehova kag sang iya bugtong nga Anak. Makapila na naton ginpatuhuyan ang Hulubaton 8:30, apang usisaon naton sing maayo pa ini nga bersikulo suno sa konteksto sini. Sa bersikulo 22 tubtob 31, ginalaragway ni Jehova ang kaalam subong isa ka persona. Paano naton mapat-od nga ini nga mga pulong nagapatuhoy sa Anak sang Dios?
7 Sa bersikulo 22, ang kaalam nagasiling: “Ginhimo ako ni Jehova subong pamuno sang iya dalanon, ang pinakauna sa iya mga hinimuan sang dumaan nga tion.” Pat-od nga indi lamang ang kaalam ang ginapatuhuyan diri, kay wala gid ini “ginhimo.” Wala sing ginsuguran ang kaalam kay wala sing ginsuguran si Jehova kag amo man ang iya kaalam. (Salmo 90:2) Apang, ang Anak sang Dios amo “ang panganay sa tanan nga tinuga.” Ginhimo sia, ukon gintuga; sia ang pinakauna sa tanan nga hinimuan ni Jehova. (Colosas 1:15) Nagluntad ang Anak nga una sa duta kag sa langit, subong sang ginalaragway sa Hulubaton. Kag subong amo ang Pulong, ang Humalambal mismo sang Dios, sia ang himpit nga ekspresyon sang kaalam ni Jehova.—Juan 1:1.
8. Ano ang ginhimo sang Anak sa sulod sang panahon antes sia nangin tawo, kag ano ang mahunahuna naton kon ginadayaw naton ang mga tinuga?
8 Ano ang ginahimo sang Anak sa sulod sang malawig nga panahon antes sia nagkari sa duta? Ginasugiran kita sang bersikulo 30 nga yara sia sa tupad sang Dios subong “batid nga manugpangabudlay.” Ano ang buot silingon sini? Nagapaathag ang Colosas 1:16: “Paagi sa iya gintuga ang tanan iban pa nga butang sa langit kag sa duta . . . Ang tanan iban pa nga butang gintuga paagi sa iya kag para sa iya.” Kon amo, gingamit ni Jehova, nga Manunuga, ang iya Anak, ang Batid nga Manugpangabudlay, sa pagtuga sa tanan nga iban pa nga mga tinuga—ang espiritu nga mga tinuga sa langit kag ang daku nga pisikal nga uniberso, ang duta upod ang matahom kag nanuhaytuhay nga sahi sang mga tanom kag mga sapat diri, kag ang pinakamataas nga sahi sang tinuga sa duta: ang tawo. Sa pila ka paagi, mapaanggid naton ang pagbuligay sang Amay kag sang Anak sa pag-obra sang isa ka arkitekto upod sa isa ka kontraktor, nga hanas sa pagtukod suno gid sa desinyo sang arkitekto. Kon mahalawhaw kita sa bisan ano nga tinuga, ang aktual nga ginapadunggan naton amo ang Daku nga Arkitekto. (Salmo 19:1) Apang, madumduman man naton ang malipayon nga pagbuligay sang Manunuga kag sang iya “batid nga manugpangabudlay.”
9, 10. (a) Paano nagbakod ang paghigugmaanay ni Jehova kag sang iya Anak? (b) Ano ang makapabakod sang imo kaangtanan sa imo langitnon nga Amay?
9 Kon kaisa, mahimo nga indi magsahuay ang duha ka di-himpit nga tawo nga nagaupdanay sa pag-obra. Indi subong sini si Jehova kag ang iya Anak! Nagpangabudlay ang Anak sa sulod sang tuman kalawig nga tion upod sa iya Amay kag ‘malipayon sia sa atubangan niya sa tanan nga tion.’ (Hulubaton 8:30) Huo, nalipay sia nga makaupod ang iya Amay, kag amo man ang iya Amay. Natural lang nga nagdaku ang Anak nga daw subong gid sang iya Amay, kag nailog niya ang mga kinaiya sang Dios. Gani, indi katingalahan nga nagbakod gid ang paghigugmaanay sang Amay kag Anak! Matawag ini nga amo ang pinakamadugay kag pinakamabakod nga paghigugmaanay sa bug-os nga uniberso.
10 Apang, ano ang kahulugan sini sa aton? Mahimo masiling ka nga indi mo gid matigayon ang subong sini kabakod nga kaangtanan kay Jehova. Matuod, wala sing bisan sin-o sa aton ang may nabayaw nga posisyon kaangay sang iya sang Anak. Apang, may daku kita nga kahigayunan. Dumduma nga nangin suod pa ang kaangtanan ni Jesus sa iya Amay sang magpangabudlay sia upod sa Iya. Mahigugmaon nga ginahatagan kita ni Jehova sing kahigayunan nga mangin iya “mga masigkamanugpangabudlay.” (1 Corinto 3:9) Samtang ginasunod naton ang halimbawa ni Jesus sa ministeryo, dapat naton pirme tandaan nga mga masigkamanugpangabudlay kita sang Dios. Sa amo, nagabakod pa ang gugma nga nagahiusa sa aton kay Jehova. May mas dungganon pa bala nga pribilehiyo sangsa sini?
Kon Paano Nahuptan ni Jesus nga Mabakod ang Iya Gugma kay Jehova
11-13. (a) Ngaa makabulig kon hunahunaon naton ang gugma nga daw isa ka buhi nga butang, kag paano nahuptan sang lanubo nga si Jesus nga mabakod ang iya gugma kay Jehova? (b) Paano ginpakita sang Anak sang Dios ang iya kalangkag nga makatuon kay Jehova, antes sia magkari sa duta kag sang ulihi subong isa ka tawo?
11 Sa madamo nga paagi, makabulig gid kon hunahunaon naton ang gugma nga ginabatyag naton sa aton tagipusuon nga daw isa ka buhi nga butang. Kaangay sang isa ka matahom nga tanom, dapat man bunyagan kag atipanon ang gugma agod magtubo kag maglambo ini. Malayong ini kag mapatay kon pabay-an ini kag indi pagbunyagan. Wala ginpasapayanan ni Jesus ang iya gugma kay Jehova. Ginhuptan niya ini nga mabakod kag buhi sang diri sia sa duta. Tan-awon naton kon paano niya ini ginhimo.
12 Hunahunaa liwat ang natabo sang maghambal si Jesus sa templo sa Jerusalem sang bata pa sia. Dumduma ang ginsiling niya sa iya nabalaka nga mga ginikanan: “Ngaa ginpangita gid ninyo ako? Wala bala kamo makahibalo nga dapat yara ako sa balay sang akon Amay?” (Lucas 2:49) Subong isa ka bata, mahimo nga wala pa madumduman ni Jesus ang iya anay kabuhi sa langit. Apang, mabaskog nga ginhigugma niya ang iya Amay nga si Jehova. Nahibaluan niya nga ini nga gugma dapat lamang ipabutyag sa pagsimba. Gani wala na sing iban pa nga duog sa duta nga luyag sadto kadtuan ni Jesus kundi ang balay sang iya Amay para sa putli nga pagsimba. Luyag gid niya nga magkadto diri kag daw indi na sia maghalin. Dugang pa, wala lamang sia magpamiyumiyo diri. Nalangkag gid sia nga makatuon tuhoy kay Jehova kag ipabutyag ang iya natun-an. Ini nga balatyagon wala magsugod sang 12 anyos sia, ukon natapos sa sini nga edad.
13 Antes sia mangin tawo, malangkagon nga nagtuon ang Anak gikan sa Amay. Ginapakita sang tagna nga narekord sa Isaias 50:4-6 nga ginhatagan ni Jehova ang iya Anak sing pinasahi nga edukasyon tuhoy sa iya papel subong Mesias. Bisan pa ini nga edukasyon naglakip sang pagtuon tuhoy sa mga kabudlayan nga mahanabo sa iya subong Isa nga Hinaplas ni Jehova, malangkagon gihapon nga nagtuon ang Anak. Sang ulihi, sang yari na si Jesus sa duta kag nangin hamtong na, nalangkag gihapon sia sa pagkadto sa balay sang iya Amay kag sa pagpakigbahin sa pagsimba kag sa pagtuon nga luyag ni Jehova nga ihatag diri. Amo kon ngaa ginasugid sang Biblia nga si Jesus matutom nga nagakadto sa templo kag sa sinagoga. (Lucas 4:16; 19:47) Kon luyag naton nga ang aton gugma kay Jehova magpadayon nga buhi kag nagalambo, dapat kita magtambong pirme sa Cristianong mga miting, diin ginasimba naton si Jehova kag ginapadalom naton ang aton ihibalo kag pag-apresyar sa iya.
14, 15. (a) Ngaa nagtinguha si Jesus nga mag-isahanon? (b) Paano ang mga pangamuyo ni Jesus sa iya Amay nagapakita sing pagkasuod kag pagtahod?
14 Ginhuptan man ni Jesus ang iya gugma kay Jehova nga mabakod paagi sa regular nga pagpangamuyo. Bisan pa mainabyanon sia kag mahuyugon makig-upod sa mga tawo, talalupangdon nga ginpabaloran man niya ang pag-isahanon. Halimbawa, ang Lucas 5:16 nagasiling: “Nagpabilin sia nga nagaisahanon sa kahanayakan kag padayon nga nagpangamuyo.” Ang Mateo 14:23 nagasiling man: “Sang ulihi, sang napalakat na niya ang kadam-an, nagtaklad sia sa bukid sing isahanon agod mangamuyo. Bisan pa nagob na ang gab-i, isa lamang sia didto.” Luyag ni Jesus mag-isahanon sa sini nga mga tion kag sa iban pa nga mga kahigayunan, indi bangod isa sia ka sahi sang tawo nga nagalikaw sa katilingban ukon indi sia maluyagon mag-upod sa iban, kundi bangod luyag niya nga mag-isahanon upod kay Jehova, agod hilway nga makapakighambal sia sa iya Amay paagi sa pangamuyo.
15 Ginagamit kon kaisa ni Jesus ang ekspresyon nga “Abba, Amay,” kon mangamuyo sia. (Marcos 14:36) Sang panahon ni Jesus, ang “Abba” isa ka pag-angga para sa “amay,” isa ka tinaga nga ginagamit sa sulod sang pamilya. Masami nga isa ini sa una nga mga tinaga nga masamputan sang bata. Apang, matinahuron ini nga tinaga. Bisan pa ginapakita sini nga tinaga ang pagkasuod sang Anak nga nagapakighambal sa iya hinigugma nga Amay, nagapakita man ini sing daku nga pagtahod sa awtoridad ni Jehova bilang isa ka Amay. Makita naton ini nga kombinasyon sang pagkasuod kag pagtahod sa narekord nga mga pangamuyo ni Jesus. Halimbawa, sa Juan kapitulo 17, ginsulat ni apostol Juan ang malawig kag tinagipusuon nga pangamuyo ni Jesus sang Iya hingapusan nga gab-i. Makatalandog gid kon tun-an naton ini nga pangamuyo kag importante nga ilugon naton ini—siempre, indi buot silingon nga sulitsuliton naton ang ginsiling ni Jesus, kundi mangita kita sing mga paagi nga makapakighambal kita sing tinagipusuon sa aton langitnon nga Amay sing masunson nga mahimo naton. Nian, mahuptan naton nga buhi kag mabakod ang aton gugma sa iya.
16, 17. (a) Paano ginpabutyag ni Jesus ang iya gugma sa iya Amay? (b) Paano ginlaragway ni Jesus ang kaalwan sang iya Amay?
16 Subong sang nasambit na kaina, wala ginsulitsulit ni Jesus ang mga pulong nga “Ginahigugma ko ang Amay.” Apang, madamo nga beses nga ginpabutyag niya ang iya gugma sa iya Amay. Paano? Nagsiling mismo si Jesus: “Nagadayaw ako sing dayag sa imo, Amay, Ginuo sang langit kag duta.” (Mateo 11:25) Natun-an naton sa Seksion 2 sini nga libro nga ginadayaw ni Jesus ang iya Amay paagi sa pagbulig sa mga tawo nga makilala Sia. Halimbawa, ginpaanggid niya si Jehova sa isa ka amay nga nalangkag gid sa pagpatawad sa iya batinggilan nga anak amo nga ginhulat niya ang pag-abot sang iya naghinulsol nga pamatan-on nga anak nga lalaki kag sang makita niya sia sa malayo, nagdalagan sia agod sugataon kag hakson sia. (Lucas 15:20) Sin-o ang indi matandog kon mabasa niya ini nga paglaragway ni Jesus sa gugma kag pagkamapinatawaron ni Jehova?
17 Gindayaw pirme ni Jesus ang iya Amay bangod sang Iya kaalwan. Gingamit niya ang halimbawa sang di-himpit nga mga ginikanan agod ipakita nga ang aton Amay pat-od nga magahatag sa aton sang tanan nga balaan nga espiritu nga ginakinahanglan naton. (Lucas 11:13) Naghambal man si Jesus tuhoy sa paglaum nga maalwan nga ginatanyag sang Amay. Malangkagon nga ginlaragway ni Jesus ang iya mismo paglaum nga makabalik sa tupad sang iya Amay sa langit. (Juan 14:28; 17:5) Ginsugiran niya ang iya mga sumulunod tuhoy sa paglaum nga ginahatag ni Jehova sa “diutay nga panong” ni Cristo—nga amo ang pagpuyo sa langit kag ang paggahom kaupod sang Mesianiko nga Hari. (Lucas 12:32; Juan 14:2) Kag ginlugpayan niya ang isa ka malapit na mapatay nga kriminal paagi sa paglaum nga mabuhi sa Paraiso. (Lucas 23:43) Ang paghambal ni Jesus tuhoy sa daku nga kaalwan sang iya Amay sa sini nga mga paagi pat-od nga nakabulig gid sa iya agod mahuptan nga mabakod ang iya gugma kay Jehova. Napamatud-an sang madamo nga sumulunod ni Cristo nga nagabakod pa gid ang ila gugma kay Jehova ukon ang ila pagtuo sa iya kon maghambal sila tuhoy sa iya kag sa paglaum nga ginatanyag niya para sa mga nagahigugma sa iya.
Ilugon Mo Bala ang Gugma ni Jesus kay Jehova?
18. Sa ano nga labing importante nga paagi dapat naton sundon si Jesus, kag ngaa?
18 Sa tanan nga paagi nga dapat naton sundon si Jesus, wala na sing maglabaw pa ka importante sa sini: Dapat naton higugmaon si Jehova sing bug-os tagipusuon, kalag, hunahuna, kag kusog. (Lucas 10:27) Mapakita naton ini nga gugma indi lamang paagi sa mabaskog nga balatyagon kundi paagi man sa buhat. Wala makontento si Jesus sa pagbatyag lamang sing gugma sa iya Amay ukon sa pagsiling lamang, “Ginahigugma ko ang Amay.” Nagsiling sia: “Agod mahibaluan sang kalibutan nga ginahigugma ko ang Amay, ginahimo ko ang suno sa sugo nga ginhatag sang Amay sa akon.” (Juan 14:31) Nagsiling si Satanas nga wala sing bisan sin-o nga tawo ang mag-alagad kay Jehova bangod sa di-makagod nga gugma. (Job 2:4, 5) Agod ihatag ang labing maayo nga sabat sa malaut nga pasipala ni Satanas, maisugon nga naghulag si Jesus agod ipakita sa kalibutan nga ginahigugma gid niya ang iya Amay. Nagtuman sia tubtob sa kamatayon. Sundon mo bala si Jesus? Ipakita mo man bala sa kalibutan nga ginahigugma mo gid si Jehova nga Dios?
19, 20. (a) Ano ang importante nga mga rason kon ngaa luyag naton nga mangin regular sa pagtambong sa Cristiano nga mga miting? (b) Paano naton dapat tamdon ang aton personal nga pagtuon, pagpamalandong, kag pangamuyo?
19 Kinahanglan naton ipakita ini nga sahi sang gugma agod magbaskog ang aton espirituwalidad. Amo kon ngaa naghimo si Jehova sing kahimusan agod nga ang aton gugma sa aton Amay nagalambo kag nagabakod paagi sa aton pagsimba sa iya. Kon magtambong ka sa Cristiano nga mga miting, dumduma nga ang imo katuyuan diri amo ang pagsimba sa imo Dios. Ang mga bahin sina nga pagsimba nagalakip sang pagbuylog sa tinagipusuon nga pangamuyo, pag-amba sing mga ambahanon sang pagdayaw, pagpamati sing maayo, kag pagkomento kon mahimo. Ini nga mga miting nagahatag man sa imo sing kahigayunan nga palig-unon ang mga masigka-Cristiano. (Hebreo 10:24, 25) Ang regular nga pagsimba kay Jehova sa Cristiano nga mga miting magabulig sa imo agod magbakod pa ang imo gugma sa Dios.
20 Magabakod man ang aton gugma sa Dios paagi sa personal nga pagtuon, pagpamalandong, kag pagpangamuyo. Hunahunaa ini subong mga paagi nga mangin isahanon ka lang upod kay Jehova. Samtang ginatun-an mo ang nasulat nga Pulong sang Dios kag ginapamalandungan ini, ginapaalinton sa imo ni Jehova ang iya panghunahuna. Samtang nagapangamuyo ka, ginabuksan mo ang imo tagipusuon sa iya. Dumduma nga ang pagpangamuyo indi lamang isa ka tion agod mangayo ka sa Dios. Ang pangamuyo isa man ka kahigayunan nga pasalamatan mo si Jehova sa mga pagpakamaayo nga nabaton mo kag dayawon sia bangod sang iya makatilingala nga mga binuhatan. (Salmo 146:1) Dugang pa, ang pagdayaw kay Jehova sing dayag nga may kalipay kag kapagsik amo ang labing maayo nga paagi sa pagpasalamat sa Iya kag sa pagpakita nga ginahigugma mo sia.
21. Daw ano ka importante ang gugma kay Jehova, kag ano ang binagbinagon sa masunod nga mga kapitulo?
21 Ang gugma sa Dios amo ang una gid nga kinahanglanon agod magmalipayon ka sing dayon. Amo lamang ini kuntani ang kinahanglanon nanday Adan kag Eva agod magmadinalag-on sila—kag amo ang isa ka butang nga wala nila ginpalambo. Amo ini ang pinakaimportante nga butang nga kinahanglanon mo agod malandas mo ang bisan ano nga pagtilaw sa pagtuo, mapamatukan ang bisan ano nga pagsulay, kag mabatas ang bisan ano nga kabudlayan. Amo ini ang pinakaimportante agod mangin sumulunod ni Jesus. Sa pagkamatuod, ang gugma sa Dios naangot man sa gugma sa aton isigkatawo. (1 Juan 4:20) Sa masunod nga mga kapitulo, usisaon naton kon paano ginpakita ni Jesus ang iya gugma sa mga tawo. Binagbinagon naton sa masunod nga kapitulo kon ngaa madamo ang wala natahap sa pagpalapit kay Jesus.