“Nasulat Na”

1-3. Ano nga importante nga konklusion ang luyag ni Jesus nga himuon sang mga taga-Nazaret, kag ano nga pamatuod ang ginhatag niya?

BAG-O pa lang nagsugod ang ministeryo ni Jesus. Nagpauli si Cristo sa Nazaret, ang iya banwa nga natawhan. Tulumuron niya nga buligan ang mga tawo sa paghimo sing importante nga konklusion: Sia ang madugay na nga gintagna nga Mesias! Ano nga pamatuod ang ginhatag niya?

² Walay duhaduha nga nagpaabot ang madamo sing milagro. Nabalitaan nila ang makatilingala nga mga buhat ni Jesus. Apang, wala sia maghatag sing amo nga tanda. Sa baylo, nagkadto sia sa sinagoga, subong sang iya kinabatasan. Nagtindog sia agod magbasa, kag gindaho sa iya ang linukot ni Isaias. Isa ini ka malaba nga linukot, ayhan ginrolyo sa isa ka paris sang kahoy, kag mahalungon nga ginbukad ini ni Jesus tubtob nga nakita niya ang bahin nga ginapangita niya. Nian ginbasa niya sing mabaskog kon ano ang Isaias 61:1-3 sa karon.​—Lucas 4:16-19.

³ Pamilyar gid ang tumalambong sa sini. Tagna ini tuhoy sa Mesias. Ang tanan sa sinagoga nagatulok kay Jesus. Nagluntad ang kalinong. Nian nagsugod si Jesus sa pagpaathag, ayhan sing detalyado: “Karon ining kasulatan nga bag-o lang ninyo nabatian natuman.” Nahayanghag ang tumalambong sa iya maayo nga mga pulong, apang luyag gihapon sang madamo ang makatilingala nga tanda. Sa baylo sini, masidla nga naggamit si Jesus sing isa ka halimbawa gikan sa Kasulatan agod ibuyagyag ang ila kakulang sing pagtuo. Sang ulihi, gintinguhaan sia nga patyon sang mga taga-Nazaret!​—Lucas 4:20-30.

 4. Ano nga sulundan ang ginhimo ni Jesus sa iya ministeryo, kag ano ang binagbinagon naton sa sini nga kapitulo?

⁴ Naghatag diri si Jesus sing isa ka sulundan nga ginhimo niya sa bug-os niya nga ministeryo. Pirme niya ginbalikwat ang inspirado nga Pulong sang Dios. Matuod, ang iya ginhimo nga mga milagro importante gid sa pagpamatuod nga ang espiritu sang Dios yara sa iya. Apang, ang inspirado nga Kasulatan mas importante pa gid kay Jesus. Usisaon naton ang halimbawa nga ginhatag niya bahin sini. Binagbinagon naton kon paano ginbalikwat, ginpangapinan, kag ginpaathag sang aton Agalon ang Pulong sang Dios.

 5. Ano ang luyag ni Jesus nga mahibaluan sang iya mga tagpalamati, kag paano niya ginpamatud-an nga matuod ang iya ginsiling?

⁵ Luyag ni Jesus nga mahibaluan sang mga tawo kon diin naghalin ang iya mensahe. Nagsiling sia: “Ang akon ginatudlo indi akon, kundi iya sang nagpadala sa akon.” (Juan 7:16) Sang isa pa ka okasyon, nagsiling sia: “Wala ako nagahimo sang bisan ano sa akon lamang kaugalingon; kundi ginapamulong ko ini nga mga butang suno gid sa gintudlo sa akon sang Amay.” (Juan 8:28) Dugang pa, nagsiling sia: “Ang mga butang nga akon ginapamulong sa inyo wala ko ginapamulong gikan sa akon lamang kaugalingon; kundi ang Amay nga padayon nga nahiusa sa akon nagahimo sang iya mga buhat.” (Juan 14:10) Bilang pamatuod, pirme ginbalikwat ni Jesus ang nasulat nga Pulong sang Dios.

6, 7. (a) Daw ano ka daku nga bahin sang Hebreong Kasulatan ang ginbalikwat ni Jesus, kag ngaa makapahayanghag ini? (b) Paano tuhay ang pagpanudlo ni Jesus sa iya sang mga escriba?

⁶ Ang maid-id nga pagtuon sa ginrekord nga mga pulong ni Jesus nagapakita nga ginbalikwat niya sing direkta ukon ginpatuhuyan niya sing indi direkta ang kapin sa katunga sang mga tulun-an sang Hebreong Kasulatan nga kanon. Sa primero, daw indi ini makapahayanghag. Mahimo ka mamangkot kon ngaa, sa sulod sang tatlo ka tuig kag tunga nga pagpanudlo kag pagbantala sing dayag, wala niya nabalikwat ang tanan nga inspirado nga tulun-an nga matigayon. Apang, mahimo nga nabalikwat gid niya ini. Dumduma nga diutay lamang nga bahin sang pinamulong kag binuhatan ni Jesus ang ginrekord. (Juan 21:25) Sa katunayan, mabasa mo sing mabaskog ang tanan nga ginrekord nga pinamulong ni Jesus sa sulod lamang sang pila ka oras. Ti, handurawa lamang nga nagapamulong ka tuhoy sa Dios kag sa iya Ginharian sa sulod lamang sang pila ka oras kag nagapanikasog ka nga balikwaton ang kapin sa katunga sang mga tulun-an sang Hebreong Kasulatan! Dugang pa, si Jesus masami nga wala sing magamit nga nasulat nga mga linukot. Sang ginpamulong niya ang iya bantog nga Sermon sa Bukid, madamo sia sing ginbalikwat sing direkta kag indi direkta gikan sa Hebreong Kasulatan​—ang tanan saulado niya!

⁷ Ang mga pagbalikwat ni Jesus nagpakita sang iya daku nga pagtahod sa Pulong sang Dios. “Nahayanghag [ang iya tumalambong] sa iya paagi sang pagpanudlo, kay nagapanudlo sia sa ila subong sang isa nga may awtoridad, kag indi subong sang mga escriba.” (Marcos 1:22) Kon magpanudlo ang mga escriba, mahuyugon sila sa pagbalikwat sa ginatawag nga ginamitlang nga kasuguan, busa ginbalikwat nila ang maalam nga mga rabbi sang una. Wala gid ginbalikwat ni Jesus ang ginamitlang nga kasuguan ukon ang pila ka rabbi subong awtoridad. Sa baylo, gintamod niya ang Pulong sang Dios subong ang lamang nga awtoridad. Pirme naton mabasa nga nagsiling sia: “Nasulat na.” Sulitsulit nga gingamit niya ini ukon ang kaanggid nga mga tinaga sa pagtudlo sa iya mga sumulunod kag sa pagtadlong sa sayop nga mga ideya.

8, 9. (a) Paano ginsakdag ni Jesus ang awtoridad sang Pulong sang Dios sang gintinluan niya ang templo? (b) Sa ano nga paagi wala gid gintahod sang relihioso nga mga lider sa templo ang Pulong sang Dios?

⁸ Sang gintinluan ni Jesus ang templo sa Jerusalem, nagsiling sia: “Nasulat na, ‘Ang akon balay tawgon nga balay nga palangamuyuan,’ apang ginhimo ninyo ini nga lungib sang mga kawatan.” (Mateo 21:12, 13; Isaias 56:7; Jeremias 7:11) Isa ka adlaw antes sini, naghimo sia didto sing madamong makatilingala nga mga buhat. Ang mga bata napahulag nga dayawon sia bangod sang daku nga kahayanghag. Apang, akig nga ginpamangkot sang relihiosong mga lider si Jesus kon nabatian niya ang ginsiling sang mga bata. Nagsabat sia: “Huo. Wala gid bala ninyo mabasahi ini, ‘Gikan sa baba sang mga bata kag mga nagasuso nag-aman ka sang pagdayaw’?” (Mateo 21:16; Salmo 8:2) Luyag ipahibalo ni Jesus sa sini nga mga lalaki nga ang nagakatabo didto nahisanto sa Pulong sang Dios.

⁹ Ang relihioso nga mga lider nagtipon sang ulihi kag gin-atubang si Jesus, nga nagasiling: “Sa ano nga awtoridad ginahimo mo ini nga mga butang?” (Mateo 21:23) Gin-athag gid ni Jesus ang Ginhalinan sang iya awtoridad. Wala sia magpresentar sing bag-o nga mga ideya, kag nag-imbento sing bag-o nga mga doktrina. Gin-aplikar lamang niya ang ginasiling sang inspirado nga Pulong sang iya Amay. Gani, wala gid gintahod sadtong mga saserdote kag mga escriba si Jehova kag ang iya Pulong. Takus gid sila nga pakamalauton ni Jesus sang ginbuyagyag niya ang kalautan sang ila mga motibo.​—Mateo 21:23-46.

10. Paano naton mailog si Jesus sa kon paano naton ginagamit ang Pulong sang Dios, kag ano ang aton magamit nga mga publikasyon nga wala pa sang panahon ni Jesus?

¹⁰ Kaangay ni Jesus, ginabalikwat pirme sang matuod nga mga Cristiano karon ang Pulong sang Dios sa ministeryo. Kilala ang mga Saksi ni Jehova sa bug-os nga kalibutan bangod sang ila kalangkag nga ipaambit sa iban ang mensahe sang Biblia. Ang aton mga publikasyon pirme nagabalikwat kag nagakutlo sang Biblia. Kag ginahimo man naton ini sa aton ministeryo, busa ginapanikasugan naton nga gamiton ang Kasulatan kon nagapakighambal sa mga tawo. (2 Timoteo 3:16) Nalipay gid kita kon magpasugot ang isa ka tawo nga basahan sing Biblia kag paathagan sang kapuslanan kag kahulugan sang Pulong sang Dios! Ang aton memorya indi himpit kaangay ni Jesus, apang madamo kita karon sing mga publikasyon nga magamit nga wala pa sang panahon ni Jesus. Magluwas sa kompleto nga Biblia nga ginaimprinta sa madamo pa nga mga hambal, may yara kita madamo nga bulig sa Biblia nga nagabulig sa aton nga makita ang bisan ano nga bersikulo nga ginapangita naton. Mangin desidido kita nga padayon nga balikwaton ang Biblia kag ipatalupangod ini sa mga tawo sa tanan nga kahigayunan!

11. Ngaa kinahanglan pangapinan sing masunson ni Jesus ang Pulong sang Dios?

¹¹ Nakita ni Jesus nga ang Pulong sang Dios masami nga ginamulay, apang wala gid sia makibot sa sini. “Ang imo pulong kamatuoran,” siling ni Jesus sa iya Amay sa pangamuyo. (Juan 17:17) Kag nakahibalo gid si Jesus nga si Satanas, “ang manuggahom sang kalibutan,” ‘butigon kag amay sang kabutigan.’ (Juan 8:44; 14:30) Sa pagsikway sa mga pagsulay ni Satanas, makatlo nga nagbalikwat si Jesus gikan sa Kasulatan. Si Satanas naman nagbalikwat sing isa ka bersikulo gikan sa Mga Salmo, kag tiko nga gin-aplikar ini, apang ginpangapinan ni Jesus ang Pulong sang Dios batok sa sini nga pagpatiko.​—Mateo 4:6, 7.

12-14. (a) Paano ginpakita sang relihioso nga mga lider ang di-pagtahod sa Mosaikong Kasuguan? (b) Paano ginpangapinan ni Jesus ang Pulong sang Dios?

¹² Masami nga ginpangapinan ni Jesus ang Balaan nga Kasulatan batok sa tiko nga pagpaathag kag paggamit sini. Ginpatiko sang relihioso nga mga manunudlo sang panahon niya ang Pulong sang Dios. Ginpadaku nila ang pagtuman sa pinakadiutay nga mga detalye sang Mosaikong Kasuguan apang ginpakadiutay naman nila ang mga prinsipio nga ginabasihan sang kasuguan. Busa ginpalig-on nila ang pakulahaw nga sahi sang pagsimba, ang isa nga interesado lamang sa nagua nga mga dagway sangsa mas importante nga mga butang​—subong sang katarungan, kaluoy, kag katutom. (Mateo 23:23) Paano ginpangapinan ni Jesus ang Kasuguan sang Dios?

¹³ Sa iya Sermon sa Bukid, sulitsulit nga gingamit ni Jesus ang mga tinaga nga “nabatian ninyo nga ginsiling” antes sambiton ang isa ka sugo sa Mosaikong Kasuguan. Pagkatapos, nagsiling sia sing “apang nagasiling ako sa inyo” kag nian ginpaathag ang prinsipio nga mas madalom sangsa pakulahaw nga pagtuman sa Kasuguan. Ginsuay bala niya ang Kasuguan? Wala, ginpangapinan niya ini. Halimbawa, ang mga tawo pamilyar sa kasuguan nga “Indi ka magpatay.” Apang ginsilingan sila ni Jesus nga ang pagdumot sa isa ka tawo paglapas sa kahulugan sina nga kasuguan. Sing kaanggid, ang pagkaibog sa tiayon sang iban paglapas sa prinsipio pasad sa kasuguan sang Dios batok sa panghilahi.​—Mateo 5:17, 18, 21, 22, 27-39.

¹⁴ Bilang katapusan nga halimbawa, si Jesus nagsiling: “Nabatian ninyo nga ginsiling, ‘[Higugmaa] ang imo isigkatawo kag dumti ang imo kaaway.’ Apang, nagasiling ako sa inyo: Padayon nga higugmaa ang inyo mga kaaway kag ipangamuyo ang mga nagahingabot sa inyo.” (Mateo 5:43, 44) Ang sugo bala nga “dumti ang imo kaaway” naghalin sa Pulong sang Dios? Wala, ini nga sugo naghalin kag gintudlo sang relihioso nga mga lider. Ginpaluya nila ang puersa sang himpit nga Kasuguan sang Dios paagi sa tawhanon nga panghunahuna. Walay kahadlok nga ginpangapinan ni Jesus ang Pulong sang Dios batok sa makahalalit nga mga epekto sang tawhanon nga mga tradisyon.​—Marcos 7:9-13.

15. Paano ginpangapinan ni Jesus ang Kasuguan sang Dios batok sa mga paninguha nga himuon ini nga daw sobra ka estrikto, kag mapintas pa gani?

¹⁵ Ginmulay man sang relihioso nga mga lider ang Kasuguan sang Dios paagi sa paghimo sini nga daw sobra ka estrikto, kag mapintas pa gani. Sang nagpangutol sing uhay ang mga disipulo ni Jesus sang nag-agi sila sa tunga sang uma, nagsiling ang pila ka Fariseo nga ginlapas nila ang Inugpahuway. Naggamit si Jesus sing isa ka halimbawa gikan sa Kasulatan agod pangapinan ang Pulong sang Dios batok sa sining di-timbang nga pagtamod. Ginbalikwat niya ang makaisa lang nga pagsambit sa Kasulatan tuhoy sa paggamit sa tinapay nga dulot sa templo sa gua sang santuaryo​—sang ginkaon ini ni David kag sang iya gutom nga mga tinawo. Ginpakita ni Jesus sa mga Fariseo nga wala nila mahangpi ang kaluoy kag kaawa ni Jehova.​—Marcos 2:23-27.

16. Paano ginpatiko sang relihiosong mga lider ang sugo ni Moises tuhoy sa diborsio, apang ano ang ginsabat ni Jesus?

¹⁶ Nagpadugi man ang relihioso nga mga lider sing mga paagi agod paluyahon ang puersa sang Kasuguan sang Dios. Halimbawa, tugot sa Kasuguan nga diborsiohan sang bana ang iya asawa kon may “butang nga makahuluya” nga nakita sia sa iya asawa, ayhan pila ka mabug-at nga problema nga naghatag sing kahuluy-an sa panimalay. (Deuteronomio 24:1) Apang, sang panahon ni Jesus, gingamit ini sang relihioso nga mga lider nga basihan agod diborsiohan sang bana ang iya asawa sa bisan ano nga rason​—bisan bangod lang nga nasunog ang iya panihapon!a Ginpakita ni Jesus nga ginpatiko gid nila ang inspirado nga mga pulong ni Moises. Nian ginpasag-uli niya ang orihinal nga talaksan ni Jehova para sa pag-asawahay, nga amo ang monogamiya, busa ang lamang nga rason sa pagdiborsio amo ang seksuwal nga imoralidad.​—Mateo 19:3-12.

17. Paano mailog sang mga Cristiano karon si Jesus sa pagpangapin sa Pulong sang Dios?

¹⁷ Ang mga sumulunod karon ni Cristo napahulag man nga pangapinan ang Sagrado nga Kasulatan batok sa pagpatiko sa sini. Kon magsiling ang relihiosong mga lider nga ang moral nga mga talaksan sang Pulong sang Dios karaan na, ginapatiko gid nila ang Biblia. Ginapatiko man ang Biblia kon magpanudlo ang mga relihion sing mga kabutigan kag magsiling nga mga doktrina ini sang Biblia. Pribilehiyo naton nga pangapinan ang iya sang Dios putli nga Pulong sang kamatuoran​—ginapamatud-an, halimbawa, nga ang Dios indi bahin sang Trinidad. (Deuteronomio 4:39) Sa amo man nga tion, ginapangapinan naton ini sing mataktikanhon, upod ang daku nga kalulo kag tudok nga pagtahod.​—1 Pedro 3:15.

18, 19. Ano nga mga halimbawa ang nagapakita nga si Jesus may tumalagsahon nga ikasarang sa pagpaathag sa Pulong sang Dios?

¹⁸ Didto si Jesus sa langit sang ginsulat ang Hebreo nga Kasulatan. Nalipay gid sia sa kahigayunan nga magkari sa duta kag makigbahin sa pagpaathag sa Pulong sang Dios! Hunahunaa, halimbawa, yadtong di-malimtan nga adlaw pagkatapos sang iya pagkabanhaw sang nasumalang niya ang iya duha ka disipulo sa dalan padulong sa Emaus. Antes pa nila makilala kon sin-o sia, ginsugiran nila sia nga nasubuan kag naligban gid sila bangod sang pagkapatay sang ila hinigugma nga Agalon. Ano ang ginhimo niya? “Sugod kay Moises kag sa tanan nga Manalagna, ginpaathag niya sa ila ang mga butang nahanungod sa iya sa bug-os nga Kasulatan.” Ano ang epekto sini sa ila? Nagsiling sila sang ulihi sa isa kag isa: “Wala bala nagadabdab ang aton tagipusuon sang nagapakighambal sia sa aton sa dalan, samtang ginatalastas niya sa aton sing bug-os ang Kasulatan?”​—Lucas 24:15-32.

¹⁹ Sang ulihi sadto man nga adlaw, nakigkita si Jesus sa iya mga apostoles kag sa iban pa. Talupangda ang ginhimo niya sa ila: “Ginbuksan niya ang ila hunahuna agod mahangpan nila ang kahulugan sang Kasulatan.” (Lucas 24:45) Walay duhaduha nga yadtong malipayon nga okasyon nagpahanumdom sa ila sang tuman kadamo nga beses nga ginhimo man ini ni Jesus sa ila​—kag sa tanan nga nagpamati. Pirme niya ginbalikwat kag ginpaathag ang pamilyar nga mga kasulatan agod mahantop sang iya mga tagpalamati ang makatilingala nga mga butang gikan sa bag-o kag mas madalom nga paghangop sa Pulong sang Dios.

20, 21. Paano ginpaathag ni Jesus ang ginpamulong ni Jehova kay Moises sa nagadabdab nga sapinit?

²⁰ Sa isa sini nga okasyon, si Jesus nakighambal sa isa ka grupo sang mga Saduceo. Isa sila ka sekta sang Judaismo nga nagapakig-upod sa Judiyo nga pagkasaserdote, kag wala sila nagapati sa pagkabanhaw. Nagsiling si Jesus sa ila: “Nahanungod sa pagkabanhaw sang mga patay, wala bala ninyo mabasahi ang ginpamulong sang Dios sa inyo, nga nagasiling, ‘Ako ang Dios ni Abraham kag ang Dios ni Isaac kag ang Dios ni Jacob’? Sia ang Dios, indi sang mga patay, kundi sang mga buhi.” (Mateo 22:31, 32) Pamilyar gid sila sa sini kasulatan, kay ginsulat ini sang isa ka tawo nga ginatahod sang mga Saduceo​—si Moises. Apang, nakita mo bala ang puersa sang paathag ni Jesus?

²¹ Nasugilanon ni Moises si Jehova sa nagadabdab nga sapinit sang mga tuig 1514 B.C.E. (Exodo 3:2, 6) Si Abraham patay na sadto sa sulod sang 329 ka tuig, si Isaac sa sulod sang 224 ka tuig, kag si Jacob sa sulod sang 197 ka tuig. Apang, nagsiling gihapon si Jehova: “Ako ang” Dios nila. Nahibaluan sang mga Saduceo nga si Jehova indi kaangay sang pagano nga dios sang mga patay, nga nagagahom sa ginhanduraw lamang nga duog sa pihak nga kinabuhi. Sia ang Dios sang “mga buhi,” siling ni Jesus. Kon amo, ano ang lohiko nga konklusion? Ang konklusion ni Jesus mapuersa: “Para sa iya buhi sila tanan.” (Lucas 20:38) Indi gid malipatan ni Jehova ang iya hinigugma nga mga alagad nga napatay na. Ang katuyuan ni Jehova nga banhawon sila sigurado gid amo nga masiling sila nga buhi. (Roma 4:16, 17) Indi bala ina isa ka makatilingala nga pagpaathag sa Pulong sang Dios? Indi katingalahan nga “nahayanghag ang kadam-an”!​—Mateo 22:33.

22, 23. (a) Paano naton mailog si Jesus sa pagpaathag sa Pulong sang Dios? (b) Ano ang binagbinagon sa masunod nga kapitulo?

²² Pribilehiyo sang mga Cristiano karon nga ilugon ang paagi ni Jesus sa pagpaathag sa Pulong sang Dios. Matuod, indi himpit ang aton hunahuna. Apang, masami nga mapaambit naton sa iban ang isa ka kasulatan nga pamilyar na sa ila kag mapaathag sa ila ang mga bahin sini nga mahimo wala pa gani nila mapamensaran. Halimbawa, mahimo ginasulitsulit nila ang “Pakabalaanon ang imo ngalan” kag “Magkari ang imo ginharian” sa ila bug-os nga kabuhi nga wala gani makilala ang ngalan sang Dios kag mahibaluan kon ano ang iya Ginharian. (Mateo 6:9, 10) Makalilipay gid kon may magpasugot nga ipaathag naton sing maathag kag simple ini nga mga kamatuoran sang Biblia!

²³ Mailog naton si Jesus sa pagpaambit sang kamatuoran paagi sa pagbalikwat, pagpangapin, kag pagpaathag sa Pulong sang Dios. Binagbinagon naton sa masunod ang pila ka epektibo nga mga paagi nga gingamit ni Jesus agod malab-ot ang tagipusuon sang iya mga tagpalamati sang mga kamatuoran sang Biblia.