Diborsio​—Ano Gid Bala ang Ginasiling sang Biblia?

“ANG gintingob sang Dios dili pagbulagon sang tawo.” (Mateo 19:⁠6) Masunson naton mabatian inang bantog nga mga pulong ni Jesucristo nga ginabalikwat subong ang katapusan nga ginapahayag sa isa ka seremonya sa kasal.

Apang, paagi sa sinang mga pulong, buot silingon bala ni Jesus nga ang tanan nga pag-asawahay mangin permanente kag nga wala gid sing diborsio sa bisan paano? Kon hangpon naton mismo ang mga pulong, amo sina ang kahulugan. Apang, ano ang nagtiklod kay Jesus agod ihambal ina nga mga pulong? May bag-o bala sia nga ginapatuman?

‘Kutob sa Ginsuguran Indi Amo Ini’

Ang pinamulong ni Jesus nga ginbalikwat sa hitaas bahin sang iya sabat sa pamangkot sang mga Fariseo: “Tugut bala sa isa ka tawo sa pagdiborsio sa iya asawa sa bisan anong kabangdanan?” (Mateo 19:​3-6) Bangod wala maayawi sa sabat, ang mga Fariseo dugang nga nagpamangkot sa iya: “Nian, ngaa bala nagsugo si Moises sa paghatag sing sulat sa pagbulagay kag pagdiborsio sa iya?” Sa sini, si Jesus nagsiling: “Bangod sang katig-a sang inyo tagipusuon si Moises nagtugut sa inyo sa pagbulag sa inyo mga asawa, apang kutob sa ginsuguran indi amo ini.” Nian nagdugang sia: “Ako nagasiling sa inyo nga ang bisan sin-o nga magbulag sa iya asawa, kon indi bangod sa pagpakighilawas, kag magpangasawa sing iban nagapanglahi.”​—⁠Mateo 19:​7-9.

Dapat naton talupangdon nga ang pinamulong ni Jesus, “kutob sa ginsuguran indi amo ini,” ginpatuhoy sa diborsio nga ginhimo paagi sa “paghatag sing sulat sa pagbulagay.” Sa iban nga hambal, sang ginsugdan sang Dios ang una nga pag-asawahay sa tunga ni Adan kag ni Eva, wala niya sila paghatagi sing “bisan anong kabangdanan” sa pagdula sang ila pag-asawahay. Subong himpit nga mag-asawa, may tanan sila nga kabangdanan sa paghimo sang ila pag-asawahay nga magmadinalag-on. Mangin madinalag-on ini kon padayon sila nga magkabuhi nahisuno sa kasuguan kag panuytoy sang Dios.

Sang ang katawhan nahulog sa sala kag pagkadihimpit, nahulog man sa sini ang institusyon sang pag-asawahay. (Roma 5:12) Bangod indi na himpit ang mga tawo, ang tawhanon nga mga kaangtanan naapektuhan kag nadagtaan sang kakagud, kahamkon, kag pagkamakinaugalingon. Amo sina ang ginapatuhuyan ni Jesus subong ‘katig-a sang tagipusuon,’ nga bangod sini ang Mosaikong Kasuguan nagtugut sang diborsio. Apang, ginpahanumdom ni Jesus ang mga Fariseo: “Kutob sa ginsuguran indi amo ini.” Karon, sa idalom sang dihimpit nga mga kahimtangan, ang magtiayon dapat magpanikasog sa paglubad sa bisan anong mga kabudlayan kag mga problema sa baylo nga gamiton ini subong mga kabangdanan ukon mga balibad sa pagbugto sang ila pag-asawahay. Apang, ginpakita ni Jesus nga may isa ka eksepsion, nga amo, ang pagpakighilawas. Ang pagluib sa pag-asawahay sarang mangin kabangdanan sa pagbugto sa isa ka pag-asawahay.

Makawiwili talupangdon kon paano ginhimo ang lainlain nga paathag sa prase “kon indi bangod sa pagpakighilawas” agod sakdagon ang pila ka pagtamod sa diborsio. Ang Katolikong mga awtoridad wala magsapak sini nga prase bangod kay indi ini makita sa kaanggid nga kasaysayan ni Marcos kag Lucas. Apang, ang McClintock and Strong’s Cyclopedia nagapaathag: “Ang maathag nga paghisantuanay sang mga teksto dapat makita sa prinsipio nga ang indi paglakip sa mas bug-os nga dokumento dapat magapaathag sa mas malip-ot, kon ginahimo ini nga wala sing puersa. Karon, bangod kay ang diborsio sa sinang isa ka rason ginabaton sang tanan, natural nga ginpasapayanan ini ni Marcos kag ni Lucas paagi sa indi pagsambit sini.”

Ang iban nagapangatarungan nga sanglit gingamit ni Jesus ang tinaga nga “pagpakighilawas” (Griego, por·neiʹa) kag indi ang “pagpanglahi” (Griego, moi·kheiʹa), mahimo nga ginapatuhuyan niya ang dinagakaigo nga buhat antes sang kasal nga nagahimo sa pag-asawahay nga wala sing pulos. Indi nagakaigo ini nga nagalatid sa kahulugan sang tinaga. Ginakilala sang lainlain nga awtoridad nga ang por·neiʹa nagakahulugan sing “pagkadiputli, pagkabigaon, pagpamiga, pagpakighilawas,” kag nga sa Mateo 19:​9, “nagakahulugan ini sing, ukon nagalakip, sa panghilahi.” Ang iban nagapangatarungan nga ginsitar lamang ni Jesus ang pagpakighilawas subong isa ka halimbawa sang madamong kabangdanan sang diborsio. Sing maathag, isa ini ka pagpilit sing opinyon sa teksto.

Gikan sa nasambit na, maathag nga ang Biblia wala magsiling nga ang tanan nga pag-asawahay magpabilin nga permanente kag wala sing diborsio nga ginatugut sa bisan ano man nga rason. Sa pihak nga bahin, ang Biblia nagahatag sing isa lamang ka kalahamut-an nga rason sang diborsio, nga amo ang, “bangod sa pagpakighilawas.”

‘Paghuptan nga Dungganon ang Pag-asawahay’

Paagi sa pagtugut sing kabangdanan para sa diborsio, ginapalig-on bala ini sang Biblia? Ini bala nga pagpahanugot nagapakadiutay sa pag-asawahay ukon nagakuha sang dignidad sini? Ukon paagi sa pagtugut sing isa lamang ka kabangdanan para sa diborsio, ang Biblia bala nagabutang sing dimakatarunganon nga lulan sa mga nagminyo?

Sa kabaliskaran, ang Biblia nagahambal nahanungod sa pag-asawahay subong isa sang pinakamalapit kag pinakasuod nga wagkus nga matigayon sang duha ka tawo. “Bayaan sang lalaki ang iya amay kag ang iya iloy kag magahiusa sa iya asawa kag mangin isa sila ka unod,” siling sang kasaysayan sang Biblia nahanungod sa una nga pag-asawahay. (Genesis 2:24) Kag ang mga tiayon dapat magbantay sining “isa ka unod” nga kaangtanan subong butang nga hamili. “Paghuptan nga dungganon sang tanan ang pag-asawahay, kag ang higdaan sang pagkasal dipagdagtaan,” laygay sang Biblia.​—⁠Hebreo 13:⁠4.

Masunson ginasiling, sa lainlain nga paagi, nga ang sadsaran sang mapinadayunon kag malipayon nga pag-asawahay indi amo ang romantiko nga gugma kundi ang pagkadimakagud. Amo gid sina ang ginapakita sang Biblia. Ini nagasiling: “Ang mga bana dapat maghigugma sang ila mga asawa subong sang ila kaugalingon nga mga lawas. Ang nagahigugma sang iya asawa nagahigugma sang iya kaugalingon, kay walay tawo nga nagadumot sang iya kaugalingon nga unod; kundi nagasagud kag nagaamlig sini, subong nga si Cristo man sang kongregasyon. . . . Sa pihak nga bahin, ang asawa magtahod sa iya bana.” (Efeso 5:​28-33) Kag sa prangka nga hambal, ang Biblia nagalaygay: “Ihatag sang bana sa iya asawa ang nagakaigo; kag subong man sang asawa sa bana. Ang asawa walay gahom sa iya kaugalingon nga lawas, kundi ang bana; subong man, ang bana walay gahom sa iya kaugalingon nga lawas, kundi ang asawa. Indi kamo magdumilianay.”​—⁠1 Corinto 7:​3-5.

Kon ang duha ka tiayon handa sa pagsunod sa sinang maalamon nga laygay, indi gid mahimo nga ang ila pag-asawahay magausmod tubtob sa punto diin ang isa sa ila magahimo sing relasyon sa guwa sang pag-asawahay, busa, sa katunayan, nagapierde sa “isa ka unod” nga kaangtanan. Bisan pa wala ginabaton sang isa ka tiayon inang mga prinsipio sa Biblia, ang tumuluo nga tiayon makasalig nga ang paagi sang Dios amo gihapon ang labing maayo, kag busa madamong problema sa pag-asawahay ang malubad kag malikawan.

Sa baylo nga irekomendar ang diborsio subong paagi sa pagtapos sa isa ka dimalipayon nga pag-asawahay, nian, ang Biblia nagalaygay sa mga Cristiano sa pagpangabudlay sing lakas sa paghugpong sang ila pag-asawahay sing tingob kag sa paghimo sini nga malipayon. “Magkalipay sa asawa sang imo pagkapamatan-on,” siling sang isa ka hulubaton sa Biblia. “Magpabihag ka sa gihapon sang iya gugma.”​—⁠Hulubaton 5:​18, 19.

Diborsio Bala ang Sabat?

Ano abi kon ang isa ka tiayon magluib? Sing pat-od, ang pagluib sa pag-asawahay nagatuga sing daku nga problema. Ang makihilahion nga tiayon nagdala sing daku nga kasakit kag pag-antos sa isa nga wala sing sala, nga may Makasulatanhon nga kinamatarong sa pagbulag sa nakasala kag sa pagminyo liwat. Apang dapat bala nga may diborsio? Amo lamang bala sina ang solusyon?

Dapat naton dumdumon nga bisan pa naghatag si Jehova nga Dios sing makatarunganon nga kabangdanan para sa diborsio, ang Biblia nagasiling man tuhoy sa iya: “Ginadumtan niya ang pagdiborsio.” (Malaquias 2:16) Sa baylo nga maglukso dayon sa konklusion nga ang diborsio amo lamang ang solusyon, ayhan binagbinagon sang isa ang posibilidad nga magkaluoy kag magpatawad. Ngaa?

Ang diborsio wala nagadula sa kasakit kag kasaklaw, kundi ang kaluoy kag pagpatawad, labi na kon ang nakasala tunay nga nagahinulsol sa nahimo nga sala. Ang gugma nga ginpakita sa sinang ital-ital nga tion mahimo nga aktuwal nga magapabakud sa pag-asawahay. Ang pagtamod sa bagay sa sining kapawa magabulig sa tiayon nga wala makasala sa pagbinagbinag kon ano ang labing maayong dalanon nga sundon, nga nagadumdom sa pinamulong ni Jesus: “Malipayon ang maluluy-on, kag sila makaagom sing kaluoy.”​—⁠Mateo 5:7; ipaanggid ang Oseas 3:​1-5.

Ang dapat man nga timbangon sa timbangan amo ang mga problema nga mahimo magaresulta may kaangtanan sa mga kabataan sa isa sing ginikanan nga puluy-an. Ang kasubo sang diborsiado nga tawo nagakabagay man nga binagbinagon. Para sa isa ka babayi, ang mga problema ginalaktan sang kamatuoran nga sa kalabanan nga bahin sang kalibutan karon, ang mga babayi amo gihapon ang labi nga ginadingotan sa palangabuhian. Pagkatapos nga mangin manugtatap sang puluy-an sa sulod sang madamo nga tinuig, mabudlay para sa nagaisahanon nga iloy ang magbalik sa palamugnan kag magkompetinsia sa iban.

Nagabatyag ang iban nga mga babayi nga samtang minyo, dapat nila ihanda ang ila kaugalingon para sa posibilidad sang diborsio. Mahimo sila mag-eskwela sa espesyal nga mga eskwelahan ukon magpadayon sang ila mga karera agod huptan ang ila kahilwayan sa pinansial. Kon bala ang isa ka indibiduwal dapat maghimud-os sina nga dalanon ukon indi isa ka personal nga desisyon. Apang, sa baylo nga maghinguyang sing tion kag enerhiya sa paghanda para sa isa ka posibilidad, indi bala mas maalamon nga puhunan nga ibutang ang tion kag enerhiya sa pagtukod sing isa ka malipayon nga pag-asawahay? Paagi sa pagpangabudlay sing lakas sa pagpalambo sa bunga sang espiritu sang Dios kag sa paghupot sing maayong espirituwal nga pagtamod, ang Cristianong babayi mahimo nga magaagom sing gugma kag pagdayaw sang iya bana. Makasalig man sia sa saad sang Dios nga ginatatap niya ang mga kinahanglanon sang mga nagapangita sing una sa Ginharian.​—⁠Mateo 6:33; Hulubaton 31:​28-30; Galacia 5:​22, 23.

Ang Katapusan nga Solusyon

Tubtob nagakabuhi kita sa sining dihimpit nga sistema sang mga butang, mapaabot naton ang mga problema sa pag-asawahay. Apang, paagi sa pagsunod sa maalamon nga laygay sang Biblia, sarang ini mabuhinan ukon matatap sing epektibo. Dugang pa, ang mga lalaki kag mga babayi nga handa sa pagpahisuno sa mga talaksan ni Jehova sa pag-asawahay kag sa iban nga bahin sang kabuhi ginapakamaayo upod ang paglaum nga makasulod sa bag-ong sistema diin “nagapuyo ang pagkamatarong.”​—⁠2 Pedro 3:⁠13.

Sa sina nga sistema, ang katawhan mangin hilway sa mga halit kag tanan nga masubo nga resulta sang sala kag pagkadihimpit. Tubtob nagapadayon ang kahimusan sa pag-asawahay diri sa duta, ang ‘kutob sa ginsuguran kon ano amo ini’ mangin amo ang talaksan. Sa pagkamatuod, ang gintingob sang Dios, dili pagbulagon sang tawo.

[Laragway sa pahina 5]

Ano ang ginasiling ni Jesus nahanungod sa diborsio?

[Laragway sa pahina 7]

Sa bag-ong kalibutan, wala na sing problema sa pag-asawahay nga magadul-ong sa diborsio