“Ang Kamot ni Jehova Yara sa Ila”
“Gani nagtubo sing gamhanan ang pulong ni Jehova kag naglandas.”—BINUHATAN 19:20
1. (a) Ano ang ginreklamo sang mga kaaway sang Cristianismo sang nahaunang siglo C.E.? (b) Ano ang nagsunod sa bisan diin nga ginbantalaan sang misyonero nga si Pablo sing maayong balita sang Ginharian sang Dios, kag ano pirme ang yara sa unang mga Cristiano?
SANG nagligad nga kapin sa 1,900 ka tuig, ang mga kaaway sang Cristianong mensahe kag ang mga kasumpong sang misyonero nga si apostol Pablo nagreklamo: “Yari man diri karon ining mga tawo nga nagpabaliskad sang kalibutan, . . .kag nagahikot [sila] batok sa mga mando ni Cesar, nga nagasiling nga may isa pa ka hari, si Jesus.” (Binuhatan 17:6, 7) Sa bisan diin nga ginwali sang Cristianong misyonero nga si Pablo ang maayong balita sang Ginharian ni Jehova, may yara aksion kag reaksion, kag sa masami paghingabot. Ang iban sang unang mga Cristiano ginhingabot man. Apang sa tanan nga tion “ang kamot ni Jehova yara sa ila.”—Binuhatan 11:21.
2. Sin-o ang nag-umpisa sang Cristianong hilikuton sa pagmisyonero, kag paano?
2 Sin-o ang nag-umpisa sining importante nga Cristianong hilikuton sa pagmisyonero? Amo si Jesus, Isa ka tumalagsahon nga tawo nga may makapahulag nga mensahe kag may tumalagsahon nga paagi sa pagpalapnag sini. Dumduma nga si Jesus, nga anak sang Dios, nagkadto sa Judiyong katawhan nga may makapakibot nga pahibalo nahanungod sa Ginharian sang Dios. Apang interesado lamang sila sa ila kaugalingon nga kaluwasan paagi sa mga buhat sang Kasuguan.—Mateo 4:17; Lucas 8:1; 11:45, 46.
“Sa Tanan nga mga Pungsod”
3. Ano nga tagna ni Jesus ang mahimo gid nagpakibot sa iya Judiyong mga disipulo, kag ngaa?
3 Sa amo, mahanduraw naton ang kakibot sang Judiyong mga disipulo ni Jesus sang ginsugiran niya sila tatlo ka adlaw sa wala pa ang iya kamatayon: “Kag iwali ining maayong balita sang ginharian sa bug-os napuy-an nga duta subong panaksi sa tanan nga pungsod; kag ugaling magaabot ang katapusan.” Mahimo gid nga nagpalibog ang iya mga disipulo kon paano nila mabantala ang maayong balita “sa tanan nga pungsod.” Paano matuman sadtong diutay nga hubon sang mga tumuluo ang tama kadaku nga tulumanon?—Mateo 24:14; Marcos 13:10.
4. Ano nga sugo ang ginhatag sang ginbanhaw nga si Jesus sa iya mga disipulo?
4 Sa ulihi, gindugang sang nabanhaw nga si Jesus ang sugo, nga nagasiling: “Ang bug-os nga awtoridad sa langit kag sa duta ginhatag sa akon. Busa lakat kamo kag maghimo sing mga disipulo sa katawhan sang tanan nga pungsod, nga ginabawtismuhan sila sa ngalan sang Amay kag sang Anak kag sang balaan nga espiritu, nga ginatudluan sila sa pagtuman sang tanan nga butang nga ginsugo ko sa inyo.” Sa amo ginsugo sila nga dalhon ang mensahe sang ila Agalon “sa katawhan sang tanan nga pungsod.”—Mateo 28:18-20.
5, 6. (a) Paano ang pagbantala sing maayong balita sang Ginharian sang Dios nakalab-ot sa mga Gentil, kag ano ang resulta? (b) Ano ang ginhimo sang mga gulang sa Jerusalem sang ginsaysay ni Pedro sa ila ang iya eksperiensia upod sa Gentil nga si Cornelio?
5 Naglakip ini sang pagbantala sa mga Gentil, nga nangin isa ka hangkat. Ang panimuot ni Pedro pagligad sang tatlo ka tuig isa ka pamatuod sina. Paagi sa isa ka palanan-awon, ginsilingan si Pedro nga kaunon ang nadagtaan nga mga sapat subong pagkaon. Sang gipakita sa iya sang Dios nga ang mga butang nga ginakabig anay nga nadagtaan dapat na karon tamdon nga matinlo, naglibog ang ulo ni Pedro. Nian gintuytuyan si Pedro sang espiritu sang Dios sa pagduaw sa balay sang Gentil nga si Cornelio, isa ka Romanong senturyon. Didto, nahangpan niya nga kabubut-on sang Dios nga magbantala sia kay Cornelio, bisan pa ginahunahuna niya anay nga batok sa kasuguan ang pagpakig-angot sa katawhan sang iban nga rasa. Samtang nagahambal si Pedro, ginpasagahay ang balaan nga espiritu sa Gentil nga panimalay, kag ginpakita sini, sa epekto, nga ang latagon para sa Cristianong pagmisyonero dapat karon magsangkad sa paglakip sang di-Judiyo nga kalibutan.—Binuhatan 10:9-16, 28, 34, 35, 44.
6 Sang ginpaathag ni Pedro sa mga gulang sa Jerusalem ining natabo, “nag-ugyon sila, kag naghimaya sila sa Dios, nga nagasiling: ‘Nian ang Dios naghatag man sa katawhan sang mga pungsod sing paghinulsol pa kabuhi.’” (Binuhatan 11:18) Mabaton na karon sang Gentil nga mga pungsod ang maayong balita nahanungod kay Cristo kag sa iya Ginharian!
Mga Misyonero sa mga Pungsod
7. Paano ang Cristianong hilikuton sa pagmisyonero nagsugod sa paglapnag sa kadutaan sa palibot sang Mediterraneo, kag paano ini gintamod ni Jehova?
7 Ang pagbantala nga hilikuton, nga nagbaskog sa tapos mangin martir si Esteban, ginhimo karon sa nanuhaytuhay nga mga paagi. Luwas sa mga apostoles, ang kongregasyon sa Jerusalem nag-aplaag. Sang primero, ang ginhingabot nga Judiyong mga tumuluo nagbantala lamang sa mga Judiyo sa Fenicia, Cipre, kag sa Antioquia. “Apang, . . . ang mga tawo nga taga-Cipre kag taga-Cirene . . . nagpamulong sa mga Griego, nga ginawali ang maayong balita nahanungod kay Ginuong Jesus.” Paano gintamod ni Jehova ining pagmisyonero sa mga pungsod? “Ang kamot ni Jehova yara sa ila, kag ang madamo nga nagtuo nagliso sa Ginuo.” Bangod sang kasidla sadtong unang mga Cristiano, ang epektibo nga pagmisyonero naglapnag sa mga kadutaan sa palibot sang Mediterraneo. Apang kapin pa ang magaabot.—Binuhatan 4:31; 8:1; 11:19-21.
8. Paano ginpakita sang Dios ang isa ka importante nga tikang para sa pagsangkad sang hilikuton nga pagmisyonero?
8 Sang mga 47-48 C.E., paagi sa balaan nga espiritu, ginpakita sang Dios ang isa ka importante nga tikang para sa pagsangkad sang pagmisyonero nga hilikuton. Ang rekord sa Binuhatan 13:2-4 nagasugid sa aton: “Ang balaan nga espiritu nagsiling: ‘Sa tanan nga tawo paina si Bernabe kag si Saulo para sa akon para sa buluhaton nga sa amo gintawag ko sila.’ . . . Sing nagakahisuno ining mga tawo, nga ginpadala sang balaan nga espiritu, nagdulhog sa Seleucia [ang pantalan sang Sirianhon nga Antoiquia], kag gikan didto nagsakay sila pa Cipre.” Daw ano yadto ka makahalawathawat para kay Pablo kag kay Bernabe—nagsakay sila padulong sa ila nahaunang asaynment sa luwas! Ginapangunahan ni apostol Pablo ang Cristianong pagmisyonero. Ginpasad man niya ang sadsaran para sa hilikuton nga matapos sa aton ika-20 nga siglo.
9. Ano ang nahimo ni apostol Pablo paagi sa iya mga paglibot subong misyonero?
9 Tatlo ka paglibot subong misyonero ang narekord para kay Pablo pati ang iya paglakbay padulong sa Roma subong isa ka bilanggo. Sa tion sini, ginbuksan niya ang hilikuton sa pila ka siudad sa Europa kag nagbantala sang mensahe sang Ginharian sa mga pungsod kag sa mga isla nga karon nakilal-an subong Siria, Cipre, Creta, Turkey, Gresya, Malta, kag Sicily. Mahimo nga nakalab-ot pa sia sa Espanya. Nagbulig sia sa pagtukod sing mga kongregasyon sa madamo nga siudad. Ano ang sekreto sang iya epektibo nga pagmisyonero?
Epektibo nga Pagpanudlo
10. Ngaa epektibo gid si Pablo sa iya pagmisyonero?
10 Gin-ilog ni Pablo ang paagi sang pagpanudlo ni Jesus. Busa nakahibalo sia kon paano makig-angot sa mga tawo. Nakahibalo sia kon paano magpanudlo kag kon paano hanason ang iban subong mga manunudlo. Ginpasad niya ang iya panudlo sa Kasulatan. Wala niya ginpahamuot ang iban sa iya kaugalingon nga kaalam kundi, sa baylo, nangatarungan sia gikan sa Kasulatan. (Binuhatan 17:2, 3) Nakahibalo man si Pablo magpasibu sa iya tumalambong kag kon paano gamiton ang lokal nga danyag subong sadsaran sang iya mensahe. Subong ginsiling niya: “Nagpaulipon ako sa tanan, agod nga madaug ko ang madamo. Kag gani sa mga Judiyo nangin subong ako sang Judiyo . . . Sa mga walay kasuguan . . . Sa mga maluya nangin maluya ako, agod nga madaug ko ang mga maluya. Nangin tanan nga butang ako sa tanan nga tawo, agod nga sa tanang nga bagay maluwas ko ang iban.”—1 Corinto 9:19-23; Binuhatan 17:22, 23.
11. Ano ang nagapakita nga si Pablo kag ang iya mga kaupod epektibo nga mga misyonero, kag daw ano ka lapnag ang Cristianong ministeryo?
11 Si Pablo kag ang iya mga kaupod epektibo nga mga misyonero. Sa pagkamainantuson kag pagbatas, gintukod nila kag ginpalig-on ang Cristianong mga kongregasyon sa bisan diin sila nagkadto. (Binuhatan 13:14, 43, 48, 49; 14:19-28) Ang unang Cristianong ministeryo lapnag na sa bagay nga si Pablo nakasulat sang ulihi nahanungod sa “kamatuoran sang maayong balita nga nag-abot sa inyo, subong nga sa pagkamatuod sa bug-os nga kalibutan ini nagapamunga kag nagatubo . . . , kag ginwali sa bug-os nga tinuga sa idalom sang langit.” Sa pagkamatuod, naapektohan ang katawhan sang unang Cristianong pagmisyonero.—Colosas 1:5, 6, 23.
12. Ano ang kabangdanan nga nagdulog sa isa ka tion ang matuod nga Cristianong hilikuton sa pagmisyonero?
12 Apang, pagsugod sang ikaduha nga siglo C.E., ang apostasya nagsulod sa Cristianong kongregasyon, subong ginpaandam ni Jesus kag sang mga apostoles. (Mateo 7:15, 21-23; Binuhatan 20:29, 30; 1 Juan 2:18, 19) Sa mga siglo nga nagsunod, ginlumsan sang teolohiya kag paganong doktrina ang mensahe sang Ginharian. Ang Cristiandad nagpadala sing mga misyonero, indi agod ibantala ang matuod nga Ginharian sang Dios, kundi agod ipilit sa wala sing pangapin nga mga tumandok—sa masami paagi sa espada—ang ginharian sang ila politikal nga mga agalon kag mga sumalakdag. Ang matuod nga Cristianong hilikuton sa pagmisyonero nagdulog apang indi sing dayon.
13. Paano nagsugod ang kampanya sang pagmisyonero sa modernong mga tion, kag ano ang nahimo sa katapusan sang 1916?
13 Sa talipuspusan sang ika-19 nga siglo, nakita ni Charles T. Russell, nga unang presidente sang Watch Tower Society, nga kinahanglanon ang hilikuton sang mga misyonero. Sa amo nag-organisar sia sing masangkad nga kampanya sa pagpanaksi, kag sia mismo nagduaw sa madamong siudad sa Estados Unidos, subong man naglakbay sa kalibutan paagi sa barko agod sa pagduaw sa pinakamadamo nga pungsod nga masarangan niya. Ang iya napasad-sa-Biblia nga mga sinulatan ginbalhag sa 35 ka hambal. Ginsiling nga nakalakbay sia sing kapin sa isa ka milyon ka milya subong manuglektura sa publiko kag nakahatag sing kapin sa 30,000 ka sermon antes sia napatay sang 1916.
14. Ano ang ginhimo ni Joseph F. Rutherford sa pagpauswag sang hilikuton sa pagmisyonero?
14 Ginkilala man sang nagbulos sa iya, nga si Joseph F. Rutherford, nga kinahanglanon ang hilikuton sang mga misyonero. Sang maaga nga bahin sang katuigan 1920, nagpadala sia sing sangkol nga mga lalaki sa nanuhaytuhay nga mga pungsod agod magbulig sa pagtukod sang hilikuton sa pagbantala. Ginsugdan sang mga misyonero ang hilikuton sang Ginharian sa Espanya, Bagatnan nga Amerika, kag sa Nakatundan nga Aprika. Sang 1931 ginhimo ang pangabay nga nagapangayo sing mga boluntaryo sa pagsakdag sang hilikuton sa Espanya. Tatlo ka pamatan-on gikan sa Inglaterra ang nagsabat sa pangabay kag nag-alagad didto sa idalom sang labing mabudlay kag makapahago nga mga kahimtangan sa sulod sang apat ka tuig tubtob nagdabdab ang Espanyol nga Inaway Sibil sang 1936. Nian nalagyo sila tungod sa ila kabuhi.
15. Ano ang natabo sang katuigan 1940 sa pagpasangkad sang hilikuton sa pagmisyonero?
15 Sa tion sang dekada sang katuigan 1940, mas maayo nga mga butang ang manug-abot sa pagmisyonero nga hilikuton. Ang ikatlo nga presidente sang Watch Tower Society, nga si Nathan H. Knorr, may grupo sang makugi nga mga lalaki nga nagapanghikot kaupod niya. Sing dayag sa idalom sang pagtuytoy sang balaan nga espiritu, nakita niya ang kinahanglanon sang 1942 nga magbukas sing eskwelahan para sa mga misyonero bilang paghanda para sa hangkat sa tapos sang Inaway Kalibutanon II. Sa tunga sadtong inaway sa kalibutan, ginhimo niya ang una nga tikang, kag ang Watchtower School of Gilead gininagurahan sa naaminhan nga New York State sang Pebrero 1943. Paagi sa apat ka instruktor, naghatag ini sing napasad sa Biblia nga paghanas para sa pagmisyonero sa kapin sa isa ka gatos ka makugi nga payunir nga mga ministro, lalaki kag babayi, kada anom ka bulan. Epektibo bala ang ila resulta nga pagpanghikot?
16. (a) Pila ka Saksi ang nagbantala sang 1943, kag kamusta ina kon ipaanggid karon? (b) Ano ang bahin sang mga misyonero sa sining pag-uswag? Ipaathag.
16 Sang 1943 may yara lamang 126,329 ka Saksi nga nagabantala sa 54 ka pungsod. Ano ang kahimtangan karon? Karon, pagligad sang 45 ka tuig, kapin sa 28 ka pilo ang kadamuon, kay kapin sa tatlo ka milyon kag tunga ang aktibo nga mga ministro sa 212 ka pungsod kag mga isla sang dagat. Ang daku nga bahin sining pag-uswag nangin bangod sa maayong sadsaran nga ginpasad sang kapin sa 6,000 ka misyonero nga naggradwar sa Eskwelahan sang Gilead. Naghalin sila sa 59 ka pungsod kag ginpadala sa 148 ka nanuhaytuhay nga kadutaan sa sulod sang nagligad nga kalim-an ka tuig. Paagi sa ila bulig, sa baylo sang kapin lamang sa isa ka gatos ka libo ka Saksi sa bug-os nga kalibutan, subong amo sini anay sang nagligad nga 45 ka tuig, napulo ka pungsod na karon ang tagsa may kapin sa isa ka gatos ka libo ka ministro nga nagabantala kag nagatudlo sing maayong balita. Sa kalabanan sining mga pungsod, ang mga misyonero sang Gilead amo ang yara sa unahan sang pag-ebanghelyo nga hilikuton.
17. Ano ang tatlo ka butang nga naghimo sang una kag modernong Cristianong hilikuton sa pagmisyonero nga epektibo?
17 Kong bala ang ginapatuhuyan naton amo ang una ukon modernong Cristianong hilikuton sa pagmisyonero, may yara sadsaran nga mga butang nga naghimo sini nga epektibo. Ang isa amo ang talangkod nga pagpakig-angot sa mga tawo nga resulta sang pamalaybalay nga ministeryo kag di-pormal nga pagpanaksi, subong man sang kahimusan sa pagtuon sing Biblia sa puluy-an. (Juan 4:7-26; Binuhatan 20:20) Ang isa pa ka butang amo ang talangkod kag simple napasadsa-Biblia nga mensahe nga nagapadaku sang Ginharian sang Dios subong amo lamang ang permanente nga solusyon para sa mga problema sang katawhan. (Binuhatan 19:8; 28:16, 23, 30, 31) Kag madamo sang aton mga misyonero ang nagaalagad sa indi mauswagon nga mga pungsod nga sa diin dayag gid nga kinahanglan didto ang matarong nga paggahom sang Dios. Ang ikatlo nga butang amo ang gugma nga gintudlo ni Cristo kag ginapakita sang aton modernong mga misyonero sa ila adlaw-adlaw nga pagpakig-angot sa mga tawo sang tanan nga sahi kag ginhalinan. Indi maduhaduhaan nga, sang nagligad nga 45 ka tuig, ang mga misyonero sang Watch Tower nakabulig sing daku sa pagsangkad sang organisasyon ni Jehova sa bilog nga globo.—Roma 1:14-17; 1 Corinto 3:5, 6.
Ang Espiritu sa Pagpayunir Makalalaton
18. Sin-o pa ang naghupot sang pareho nga espiritu sang kakugi sang pagmisyonero kaangay sang mga gradwado sa Gilead?
18 Wala sing duhaduha nga ang makugi nga huwaran sang mga gradwado sa Gilead nagpukaw sa iban sa paghandum nga mangin bug-os tion nga mga ministro. Sa karon, may yara ginatos ka libo ka iban nga mga saksi ni Jehova nga naghupot sing pareho nga espiritu sang kakugi sang pagkamisyonero. Ini man sila mga payunir sa matuod nga kahulugan, nga nagasunod sa mga tikang ni Jesus, “ang Payunir sang ila kaluwasan.”—Hebreo 2:10; 12:2, Moffatt.
19. Ano ang boluntaryo nga ginhimo sang madamong Saksi nga may espiritu sa pagpayunir, kag paano nila ginabatyag nga sila ginpadyaan?
19 Sugod sang katuigan 1960 nangin mabudlay gid ang pagpadala sing mga misyonero sa pila ka pungsod. Ang Watchtower Bible School of Gilead nagapadayon sa pagpadala sing mga misyonero, sa posible nga kasangkaron, suno sa kinahanglanon sa iban nga kadutaan. Apang, may yara daku nga latagon a bug-os nga kalibutan para sa mga Saksi nga may yara matuod nga espiritu sa pagpayunir. Madamo ang nagboluntaryo sa paghimo sang ila kaugalingon nga mga kahimusan sa pag-alagad sa mga pungsod nga sa diin daku pa ang kinahanglanon. Isa ka bala nga makabuylog sa ila? Ina sila masami nagakomento nga ang mga kabudlayan kag mga sakripisyo masami nga ginbalusan sang daku nga kalipay sa pagpakaon sing mga kamatuoran sang Ginharian sa tulad-karnero nga mga tawo sa nagauswag nga mga pungsod. Ginapadyaan sila sing isa ka gatos ka pilo sa pagsapo sing bag-ong “kauturan nga mga lalaki kag mga babayi kag mga iloy kag mga anak” kag sa pagpaambit sa ila sini sang dalayawon nga paglaum sang kabuhi nga walay katapusan sa “nagapakari nga sistema sang mga butang.”—Marcos 10:28-30.
20. (a) Sino-o ang nagahimo sang daku nga bahin sang pagbantala sa madamo nga pungsod? (b) Paano nga ang Hapon nagareport sing kabilugan nga kapin nga oras sang naalagdan sa latagon kada tuig sang sa halos bisan ano nga binagbinagon naton? (c) Anong pamangkot ang nagakaigo nga binagbinagon naton?
20 Dugang pa, may ginatos ka libo ka mga alagad ni Jehova karon nga nagareport sing balaan nga pag-alagad kada bulan subong regular ukon auxiliary nga mga payunir. Ang kalabanan sa ila sini maukod nga nagapanghikot sa ila mga teritoryo. Sa madamo nga pungsod, ini sila ang nagahimo sang daku nga bahin sang pagbantala, kag sa masami nagaduaw sila sa pareho nga mga balay kada semana. Ang ila paglaum sa Ginharian ginapakita sang ila masinadyahon nga panagway kag malipayon nga panimuot samtang nagapangita sila sing bagong mga abyan kag nagapalambo sang kadu nga interes sa ila teritoryo. Ang dugang nga mga payunir nagakahulugan sing dugang pa nga mga oras nga nahinguyang sa pagdayaw sa Dios. Sa kapin na napulo ka tuig, ang Hapon, nga sa diin ang kalabanan sang mga Saksi ni Jehova mga Budhista anay, nagreport sing kabilugan nga oras sang naalagdan sa latagon kada tuig nga kapin sa bisan ano nga pungsod sa guwa sang Estados Unidos. Amo sina bangod halos katunga sang mga manugbantala sang Ginharian sini ang mga payunir. Imo man bala maareglar ang imo mga hilikuton agod makapakigbahin sa sining labing daku sa mga pribilehiyo, ang pag-alagad subong payunir?
21. (a) Paano ang iban nga mga Saksi nga ang ila kahimtangan wala nagatugot sa ila sa pagpalista subong regular nga mga payunir makapakita gihapon sing espiritu sa pagpayunir?
21 May yara iban nga mga Saksi nga “makugi sa maayong mga buhat.” (Tito 2:14) Nagalakip sila sa mga tigulang, mga mapigaw sing lawas, madamo nga may mga salabton sa pamilya, kag mga pamatan-on nga nagaeskwela pa nga ang ila kahimtangan mahimo nga wala nagatugot sa ila sa pagpalista subong regular nga payunir. Ini man sila makapakita sing espiritu sang pagpayunir paagi sa paghatag sing makapalig-on nga pagsakdag sa mga payunir, nagapakigbahin upod sa ila sa pag-alagad kon posible, kag nagahupot sing positibo nga panimuot sa ila mga kahigayunan sa pagpanaksi. Sarang mahimo sang mga pamatan-on ang bug-os tion nga pag-alagad sa Ginharian nga ila tulumoron kag, sa tion nga mabawtismuhan sila, makapakigbahin sila sa pag-auxiliary payunir sa tion kag tion. Kaangay sang pamatan-on nga si Timoteo, sarang nila mabinagbinag ining mga butang agod mag-uswag sa espirituwal upod sa tanan nga katawhan sang Dios.—1 Timoteo 4:15, 16.
22. Bisan ano man ang aton kahimtangan sa kabuhi, ano ang dapat mangin determinasyon naton, kag ano ang maayong resulta?
22 Bisan ano man ang aton kahimtangan sa kabuhi, kabay nga kita tanan mapahulag sang espiritu ni Jehova sa pagpakigbahin sing bug-os sa pag-alagad sa iya. Kabay nga “ang kamot ni Jehova” padayon nga mangin yara sa tagsatagsa sa aton agod nga sarang masiling tuhoy sa aton kubos nga mga panikasog nga “nagtubo sing gamhanan ang pulong ni Jehova kag naglandas.”—Binuhatan 11:21; 19:20.
Mga Pamangkot Para sa Repaso
▫ Paano nagsugod ang Cristianong hilikuton sa pagmisyonero, kag mangin daw ano ini kasangkad?
▫ Ano ang papel ni apostol Pablo sa pagpasangkad sang hilikuton sa pagmisyonero?
▫ Paano ginpasag-uli ang hilikuton sa pagmisyonero sa modernong mga tion?
▫ Anong mga butang ang naghimo sang pag-alagad subong misyonero kag payunir nga epektibo?
▫ Paano naton mahuptan ang espiritu sa pagpayunir karon?
(b) Paano ang mga pamatan-on makapakita sing espiritu sa pagpayunir?
[Tsart sa pahina 13]
Hilikuton sa Ginharian sa Napulo ka Pungsod—1988
(Ini tanan nagreport sing kapin sa 100,000 ka manugbantala
Pungsod Kataason sang Promedyo nga Oras sa Nagtambong sa
Manugbantala Payunir Pagbantala Memoryal
E.U.A. 797,104 96,947 161,478,732 1,822,607
Mexico 248,822 32,117 58,061,457 1,004,062
Brazil 245,610 22,725 44,218,022 718,414
Italya 160,584 25,477 43,354,687 330,461
Nigeria 134,543 14,022 27,800,623 398,555
Hapon 128,817 52,183 60,626,840 297,171
Alemanya 125,068 8,416 22,020,942 215,385
Britanya 113,412 11,927 22,103,713 211,060
Pilipinas 107,679 21,320 26,337,621 305,087
Pransya 103,734 9,189 21,598,308 205,256
[Piktyur sa pahina 10]
Si Pablo kag si Bernabe naglakat agod umpisahan ang pagmisyonero nga hilikuton