Iluga ang Kaluoy ni Jehova

“Padayon nga magmaluluy-on, subong nga ang inyo Amay maluluy-on.” —⁠LUCAS 6:⁠36.

1. Paano ginpakita sang mga Fariseo nga wala sila sing kaluoy?

BISAN gintuga sa larawan sang Dios, ang mga tawo masunson nga wala nagailog sang iya kaluoy. (Genesis 1:27) Halimbawa, binagbinaga ang mga Fariseo. Subong isa ka grupo, wala sila malipay sang maluluy-on nga gin-ayo ni Jesus ang naitos nga kamot sang isa ka tawo sang Adlaw nga Inugpahuway. Sa baylo, nagsinapol sila batok kay Jesus “agod malaglag nila sia.” (Mateo 12:​9-14) Sa isa pa ka okasyon, gin-ayo ni Jesus ang isa ka tawo nga bulag kutob sa pagkabun-ag. Sa liwat, ang “pila ka Fariseo” wala malipay sa pagkaawa ni Jesus. Sa baylo, nagyamo sila: “Ini nga tawo wala maghalin sa Dios, bangod wala niya ginatuman ang Adlaw nga Inugpahuway.”​—⁠Juan 9:​1-7, 16.

2, 3. Ano ang buot silingon ni Jesus sa pinamulong, “Mag-andam kamo sa lebadura sang mga Fariseo”?

² Ang dimahinuklugon nga panimuot sang mga Fariseo isa ka krimen batok sa katawhan kag isa ka sala batok sa Dios. (Juan 9:​39-41) Nagakaigo gid nga ginpaandaman ni Jesus ang iya mga disipulo, “Mag-andam kamo sa lebadura” sining elitista nga grupo kag sang iban nga mga relihionista, subong sang mga Saduceo. (Mateo 16:6) Ang lebadura ginagamit sa Biblia sa paglaragway sa sala ukon kalainan. Gani nagsiling si Jesus nga ang panudlo sang “mga escriba kag mga Fariseo” mahimo makapalain sa putli nga pagsimba. Paano? Bangod gintudluan sini ang katawhan nga tamdon ang Kasuguan sang Dios pasad lamang sa ila kaugalingon nga mga pagsulundan kag mga rituwal, samtang ginapatumbayaan ang “mas importante nga mga butang,” lakip na ang kaluoy. (Mateo 23:23) Ining rituwalistiko nga porma sang relihion naghimo sa pagsimba sang Dios nga isa ka dimasarangan nga lulan.

³ Sa ikaduha nga bahin sang iya parabola tuhoy sa buhaha, ginbuyagyag ni Jesus ang malain nga panghunahuna sang Judiyong relihioso nga mga lider. Sa parabola ang amay, nga nagalaragway kay Jehova, nalangkag magpatawad sa iya mahinulsulon nga anak. Apang ang iya magulang, nga nagalaragway sa “mga Fariseo kag mga escriba,” tuhay gid ang balatyagon sa natabo.​—⁠Lucas 15:⁠2.

Ang Kaakig sang Utod

4, 5. Sa anong kahulugan nga ang utod sang buhaha “nadula”?

⁴ “Karon ang iya kamagulangan nga anak yadto sa uma; kag sang nag-abot sia kag naghinampot sa balay nabatian niya ang lanton kag sinaot. Gani gintawag niya ang isa sang mga alagad kag ginpamangkot kon ano ang kahulugan sini nga mga butang. Nagsiling sia sa iya, ‘Ang imo utod nag-abot, kag ang imo amay nag-ihaw sing pinatambok nga tinday nga baka, bangod ginbaton niya sia liwat nga maayo sing panglawas.’ Apang nangakig sia kag indi luyag magsulod.”​—⁠Lucas 15:​25-28.

⁵ Sing maathag, indi lamang ang buhaha sa parabola ni Jesus ang may problema. “Ang duha ka anak nga ginalaragway diri nadula,” siling sang isa ka reperensia, “ang isa bangod sang pagkadimatarong nga nagpalain sa iya, kag ang isa pa bangod sang pagpakamatarong sa kaugalingon nga nagbulag sa iya.” Talupangda nga ang utod sang buhaha wala lamang nagdumili sa pagkalipay kundi “nangakig” man. Ang Griegong tinaga para sa “kaakig” nagapanugda, indi gid man sing pagsilabo sing kaakig, kundi sing madugay na nga kahimtangan sa hunahuna. Maathag nga ang utod sang buhaha nagtanom sing madalom nga kaakig, gani nagbatyag sia nga indi nagakaigo saulugon ang pagpauli sang isa nga una sa tanan wala gid dapat magbiya sa balay.

6. Sin-o ang ginalaragway sang utod sang buhaha, kag ngaa?

⁶ Ang utod sang buhaha nagalaragway gid sa mga tawo nga naakig sa kaawa kag atension nga ginpakita ni Jesus sa mga makasasala. Ining mga nagapakamatarong sa kaugalingon wala matandog sa kaluoy ni Jesus; wala man nila ginpabanaag ang kalipay nga nagluntad sa langit sang ginpatawad ang isa ka makasasala. Sa baylo, naakig sila sa pagkaluoy ni Jesus, kag nagsugod sila sa “paghunahuna sing malaut nga mga butang” sa ila mga tagipusuon. (Mateo 9:​2-4) Sang isa ka bes naakig gid katama ang iban nga mga Fariseo nga ginpatawag nila ang tawo nga gin-ayo ni Jesus kag “ginpilak [sia] pagguwa” sa sinagoga​—⁠ayhan ginsikway sia! (Juan 9:​22, 34) Kaangay sang utod sang buhaha, nga “indi luyag magsulod,” ang Judiyong relihiosong mga lider nag-isol sang may higayon sila nga “magkalipay upod sa mga tawo nga nagapangalipay.” (Roma 12:15) Ginbuyagyag pa ni Jesus ang ila malauton nga pangatarungan samtang ginapadayon niya ang iya parabola.

Sayop nga Pangatarungan

7, 8. (a) Sa anong paagi wala mahangpi sang utod sang buhaha ang pagkaanak? (b) Paano ang kamagulangan nga anak indi kaangay sa iya amay?

⁷ “Nian ang iya amay nagguwa kag nagpakiluoy sa iya. Bilang sabat nagsiling sia sa iya amay, ‘Madamong tinuig na ako nga nagapaulipon sa imo diri kag bisan kaisa wala ako maglapas sa imo sugo, apang wala mo ako paghatagi bisan kaisa sing tinday nga kanding agod magkasadya ako upod sang akon mga abyan. Apang sang nag-abot ining imo anak nga nag-ubos sang imo palangabuhian upod sang makihilawason nga mga babayi, gin-ihawan mo sia sing pinatambok nga tinday sang baka.’ ”​—⁠Lucas 15:​28-30.

⁸ Sa sining pinamulong, gin-athag sang utod sang buhaha nga wala niya mahangpi ang matuod nga kahulugan sang pagkaanak. Ginaalagaran niya ang iya amay sing subong sa pag-alagad sang empleyado sa iya amo. Subong sang ginsiling niya sa iya amay: ‘Nagapaulipon ako sa imo.’ Matuod, ining kamagulangan nga anak wala gid magbiya sa puluy-an ukon maglapas sa sugo sang iya amay. Apang nagtuman bala sia bangod sang gugma? Nalipay gid bala sia sa pag-alagad sa iya amay, ukon amat-amat sia nga nagpabuyanbuyan, nagtuo nga mabuot sia nga anak bangod lamang ginahimo niya ang iya mga katungdanan “sa uma”? Kon isa gid sia ka debotado nga anak, ngaa wala niya ginpabanaag ang panghunahuna sang iya amay? Sang may higayon nga pakitaan sing kaluoy ang iya utod, ngaa wala sing hulot ang kaawa sa iya tagipusuon?​—⁠Ipaanggid ang Salmo 50:​20-22.

9. Ipaathag kon paano ang Judiyong relihiosong mga lider kaangay sa kamagulangan nga anak.

⁹ Ang Judiyong relihioso nga mga lider kaangay sa sining kamagulangan nga anak. Nagdumdom sila nga mainunungon sila sa Dios bangod ginatuman nila ang mga kasuguan. Matuod, ang pagkamatinumanon kinahanglanon. (1 Samuel 15:22) Apang bangod sang ila sobra nga pagpadaku sa mga buhat, ang pagsimba sa Dios nangin pakulahaw na lamang, isa lamang ka naguwa nga pagpakitakita sang debosyon nga wala sing matuod nga espirituwalidad. Pirme nila ginahunahuna ang mga tradisyon. Ang ila tagipusuon wala sing gugma. Ti, ginakabig nila ang ordinaryo nga mga tawo subong sang higko sa ila mga dapadapa, matinaastaason pa gani nga nagatawag sa ila subong “mga tawo nga sinumpa.” (Juan 7:49) Sa pagkamatuod, paano mahamuot ang Dios sa mga buhat sini nga mga lider kon ang ila mga tagipusuon malayo sa iya?​—⁠Mateo 15:​7, 8.

10. (a) Ngaa ang mga tinaga, “Luyag ko ang kaluoy, kag indi ang halad” nagakaigo nga laygay? (b) Daw ano kabug-at ang pagkawala sing kaluoy?

¹⁰ Ginsilingan ni Jesus ang mga Fariseo nga ‘maglakat . . . kag tun-an kon ano ang kahulugan sini, ‘Luyag ko ang kaluoy, kag indi ang halad.’ ” (Mateo 9:​13; Oseas 6:6) Indi maathag ang ila mga prioridad, kay kon wala ang kaluoy ang ila tanan nga halad mangin wala sing pulos. Serioso gid ini nga butang, kay ang Biblia nagasiling nga ang “wala kaluoy” ginaisip sa tunga sadtong ginatamod sang Dios subong “takus sang kamatayon.” (Roma 1:​31; 32) Busa, indi makapakibot nga si Jesus nagsiling nga subong isa ka klase ang relihiosong mga lider natalana sa walay katapusan nga kalaglagan. Sing maathag, ang ila pagkadimaluluy-on nakaamot sing daku sa pagbaton nila sini nga paghukom. (Mateo 23:33) Apang ayhan ang mga indibiduwal gikan sa sini nga klase mahimo mabuligan. Bilang paghinakop sa iya parabola, ginpanikasugan ni Jesus nga bag-uhon ang panghunahuna sadto nga mga Judiyo paagi sa pinamulong sang amay sa iya kamagulangan nga anak. Tan-awon naton kon paano.

Ang Kaluoy sang Amay

11, 12. Paano nangatarungan ang amay sa parabola ni Jesus sa iya kamagulangan nga anak, kag ngaa gingamit sang amay ang dinalan nga “utod mo”?

¹¹ “Nian nagsiling sia sa iya, ‘Anak, kaupod na kita pirme, kag ang tanan nga butang nga akon imo; apang dapat kita magkasadya kag magkalipay, kay ining utod mo napatay kag nabuhi, kag nadula sia kag nakita.’ ”​—⁠Lucas 15:​31, 32.

¹² Talupangda nga gingamit sang amay ang ekspresyon nga “utod mo.” Ngaa? Ti, dumduma nga sang nagapakighambal sa iya amay, gintawag sang kamagulangan ang buhaha nga “anak mo”​—⁠indi “utod ko.” Daw wala niya ginakilala nga mag-utod sila. Gani, bangod sini, ang amay daw nagsiling sa iya kamagulangan nga anak: ‘Indi lamang sia anak ko. Sia utod mo, imo unod kag dugo. Dapat gid ikaw magkasadya sa pagpauli niya!’ Ang mensahe ni Jesus dapat nangin maathag sa Judiyong mga lider. Ang mga makasasala nga ginatamay nila sa katunayan “mga utod” nila. Sa pagkamatuod, “walay tawo nga matarong sa duta nga nagahimo sing maayo kag wala nagapakasala.” (Manugwali 7:20) Kon amo, ang kilala nga mga Judiyo dapat gid magkasadya kon maghinulsol ang mga makasasala.

13. Ang hinali nga pagtapos sa parabola ni Jesus nagabilin sa aton sing anong serioso nga pamangkot?

¹³ Sa tapos makiluoy ang amay, ang parabola hinali nga natapos. Daw subong bala nga ginaagda ni Jesus ang iya mga tagpalamati nga sila na ang magtapos sa sugilanon. Ano man ang ginsabat sang kamagulangan nga anak, dapat sabton sang kada tagpalamati ang pamangkot, ‘Magabuylog ka bala sa pagpangalipay sa langit kon maghinulsol ang isa ka makasasala?’ Ang mga Cristiano karon may higayon nga ipakita ang ila sabat sa sina nga pamangkot. Paano?

Pag-ilog sa Kaluoy sang Dios Karon

14. (a) Paano naton maaplikar ang laygay ni Pablo sa Efeso 5:1 kon tuhoy sa kaluoy? (b) Anong sayop nga paghangop nahanungod sa kaluoy sang Dios ang dapat naton bantayan?

¹⁴ Si Pablo naglaygay sa mga taga-Efeso: “Mangin mga manug-ilog kamo sang Dios, subong nga mga anak nga hinigugma.” (Efeso 5:1) Gani, subong mga Cristiano dapat naton pasalamatan ang kaluoy sang Dios, itanom ini sing tudok sa aton tagipusuon, kag nian ipakita ini nga kinaiya sa aton pagpakig-angot sa iban. Apang, dapat mag-andam. Ang kaluoy sang Dios indi dapat hangpon subong pagpakadiutay sa kabug-aton sang sala. Halimbawa, may iban nga mahimo mangatarungan sing pasapayan, ‘Kon makahimo ako sing sala, pirme naman ako makapangayo sing kapatawaran sa Dios sa pangamuyo, kag magakaluoy sia.’ Ina nga panimuot kaangay sa ginatawag ni Judas nga manunulat sang Biblia subong ‘paghimo sang dibagay nga kaayo sang aton Dios nga balibad para sa lugak nga pagginawi.’ (Judas 4) Walay sapayan nga si Jehova maluluy-on, “wala sia sing ginapalampas sa silot” kon nagapakig-angot sa dimahinulsulon nga mga makasasala.​—⁠Exodo 34:​7; ipaanggid ang Josue 24:​19; 1 Juan 5:⁠16.

15. (a) Ngaa ang mga gulang labi na nga dapat maghupot sing timbang nga pagtamod sa kaluoy? (b) Samtang wala ginakunsinte ang hungod nga pagpakasala, ano ang dapat panikasugan sang mga gulang nga himuon, kag ngaa?

¹⁵ Sa pihak nga bahin, dapat man kita maghalong kon nagabantay sa isa pa ka pagpasobra​—⁠ang huyog nga mangin matigdas kag mahinukmanon sa sadtong nagpakita sing matuod nga paghinulsol kag diosnon nga kasubo tungod sa ila mga sala. (2 Corinto 7:11) Sanglit ang mga gulang gintulinan nga atipanon ang mga karnero ni Jehova, kinahanglan nila huptan ang timbang nga pagtamod sa sini nga bahin, ilabi na kon nagatatap sing hudisyal nga mga problema. Ang Cristianong kongregasyon dapat huptan nga matinlo, kag nagakaigo sing Makasulatanhon nga ‘kuhaon ang tawo nga malauton’ paagi sa pag-disfellowship. (1 Corinto 5:​11-13) Sa amo man nga tion, nagakaigo nga ipakita ang kaluoy kon may maathag nga basihan para sa sini. Gani samtang wala ginakunsinte sang mga gulang ang hungod nga pagpakasala, ginapanikasugan nila ang mahigugmaon kag maluluy-on nga dalanon, sa sulod sang mga latid sang katarungan. Nakahibalo gid sila sa prinsipio sang Biblia: “Ang isa nga wala nagabuhat sing kaluoy magatigayon sang iya paghukom nga walay kaluoy. Ang kaluoy nagadaug sing madinalag-on sa paghukom.”​—⁠Santiago 2:​13; Hulubaton 19:​17; Mateo 5:⁠7.

16. (a) Nagagamit sing Biblia, ipakita kon paano luyag gid ni Jehova magbalik sa iya ang mga nakasala. (b) Paano naton mapakita nga ginaabiabi man naton ang nagahinulsol nga mga makasasala?

¹⁶ Ginaathag sang parabola tuhoy sa buhaha nga luyag ni Jehova nga magbalik sa iya ang mga nakasala. Sa pagkamatuod, ginaagda niya sila kon bug-os sila nga maghinulsol. (Ezequiel 33:​11; Malaquias 3:​7; Roma 2:​4, 5; 2 Pedro 3:9) Kaangay sang amay sang buhaha, ginatamod ni Jehova nga may dignidad yadtong nagabalik, ginabaton sila liwat subong bug-os nga katapo sang pamilya. Ginailog mo bala si Jehova sa sini nga bahin? Kon ang isa ka masigkatumuluo, nga nadisfellowship anay, nakapanumbalik, ano ang imo reaksion? Nakahibalo na kita nga may “kalipay sa langit.” (Lucas 15:7) Apang may kalipay bala sa duta, sa inyo kongregasyon, ukon bisan sa imo tagipusuon? Ukon, kaangay sang kamagulangan nga anak sa parabola, may kaakig bala, subong nga daw indi bagay abiabihon ang isa nga una sa tanan wala dapat magbiya sa panong sang Dios?

17. (a) Anong kahimtangan ang natabo sa unang-siglo nga Corinto, kag ano ang ginlaygay ni Pablo sa mga nagauyat sang problema sa kongregasyon? (b) Ngaa ang laygay ni Pablo praktikal, kag paano naton ini karon maaplikar? (Tan-awa man ang kahon sa tuo.)

¹⁷ Agod buligan kita nga usisaon ang aton kaugalingon sa sini nga bahin, binagbinaga ang natabo sang mga tuig 55 C.⁠E. sa Corinto. Didto, gintinluan sang tawo nga ginpaguwa anay sa kongregasyon ang iya kabuhi. Ano ang himuon sang mga kauturan? Duhaduhaan bala nila ang iya paghinulsol kag likawan gihapon sia? Sa kabaliskaran, ginlaygayan ni Pablo ang mga taga-Corinto: “Dapat ninyo sia patawaron sing malulo kag lugpayan sia, nga sa bisan paano ini nga tawo indi malumos sa iya lakas nga kasubo. Gani ginalaygay ko sa inyo nga lig-unon ninyo ang inyo gugma sa iya.” (2 Corinto 2:​7, 8) Sa masami, ang mga nakasala nga naghinulsol madali mahuya kag malugaw-an. Gani, dapat sila liwat pasaligon nga ginahigugma sila sang ila mga masigkatumuluo kag ni Jehova. (Jeremias 31:​3; Roma 1:12) Importante ini. Ngaa?

18, 19. (a) Paano primero ginpakita sang mga taga-Corinto ang ila sobra nga pagkamatinuguton? (b) Paano ‘nadaug ni Satanas’ ang mga taga-Corinto bangod sang ila dimaluluy-on nga panimuot?

¹⁸ Sang ginlaygayan ang mga taga-Corinto nga magpatawad, ang isa sang mga rason nga ginhatag ni Pablo amo nga agod “indi kita madaug ni Satanas, kay indi kita ignorante sa iya mga padugi.” (2 Corinto 2:11) Ano ang iya buot silingon? Ti, antes sini dapat sabdungon ni Pablo ang kongregasyon sang Corinto bangod sang sobra nga pagkamatinuguton. Gintugutan nila ini man nga tawo nga magpadayon sa iya sala nga wala masilutan. Bangod sini, ang kongregasyon​—⁠labi na ang mga gulang sini​—⁠nagpanghikot sa paagi nga nagpahamuot kay Satanas, kay luyag gid niya nga ang kongregasyon pagatamdon sing makahuluya.​—⁠1 Corinto 5:​1-5.

¹⁹ Kon tuhay naman ang ila himuon kag indi pagpatawaron ang isa nga naghinulsol, mahimo sila daugon ni Satanas sa isa pa ka direksion. Paano? Bangod hingalitan ni Satanas ang ila kapintas kag pagkadimaluluy-on. Kon ang naghinulsol nga makasasala ‘malumos sang iya lakas nga kasubo’​—⁠ukon subong sang pagbadbad sang Today’s English Version, “mahanusbo sing tuman agod mangampo na lang”​—⁠daw ano ka daku ang salabton sang mga gulang kay Jehova! (Ipaanggid ang Ezequiel 34:​6; Santiago 3:1) Nagakaigo gid nga, sa tapos paandaman ang iya mga sumulunod batok sa pagpasandad “sa isa sining mga magamay,” si Jesus nagsiling: “Bantayi ang inyo kaugalingon. Kon ang imo utod makasala sabdunga sia, kag kon maghinulsol sia patawara sia.”⁠a​—⁠Lucas 17:​1-4.

20. Sa anong paagi may kalipay sa langit kag sa duta kon ang isa ka makasasala nagahinulsol?

²⁰ Ang linibo nga nagabalik sa putli nga pagsimba kada tuig nagapasalamat tungod sa kaluoy nga ginpakita sa ila ni Jehova. “Wala ako sing madumduman nga tion sa akon kabuhi nga nangin tuman gid sa akon ka malipayon,” siling sang isa ka Cristianong utod nga babayi tuhoy sa pagpanumbalik sa iya. Sa pagkamatuod, ang iya kalipay kaanggid sa nabatyagan sang mga anghel. Kabay nga magbuylog kita sa “kalipay sa langit” nga nagakatabo kon ang isa ka makasasala nagahinulsol. (Lucas 15:7) Sa paghimo sini, ginailog naton ang kaluoy ni Jehova.

[Footnote]

Bilang Repaso

◻ Sa anong paagi ang utod sang buhaha kaangay sang Judiyong relihiosong mga lider?

◻ Sa anong paagi wala mahangpi sang utod sang buhaha ang matuod nga kahulugan sang pagkaanak?

◻ Nagabinagbinag sang kaluoy sang Dios, anong duha ka pagpasobra ang dapat naton likawan?

◻ Paano naton karon mailog ang kaluoy sang Dios?

[Kahon sa pahina 17]

“LIG-UNON NINYO ANG INYO GUGMA SA IYA”

Nahanungod sa ginsikway nga makasasala nga nagpakita sing paghinulsol, ginsugo ni Pablo ang kongregasyon sang Corinto: “Ginalaygay ko sa inyo nga lig-unon ninyo ang inyo gugma sa iya.” (2 Corinto 2:8) Ang Griegong tinaga nga ginbadbad nga “lig-unon” isa ka legal nga tinaga nga nagakahulugan sing “pamatud-an.” Huo, ang mga mahinulsulon nga nakapanumbalik dapat makabatyag nga ginahigugma sila kag ginaabiabi sila liwat subong mga katapo sang kongregasyon.

Apang, dapat naton dumdumon nga ang kalabanan sa kongregasyon wala makahibalo sang partikular nga mga sirkunstansia nga nagdul-ong sa pagsikway ukon sa pagpanumbalik sa iya. Isa pa, ayhan may iban nga personal nga naapektuhan ukon nasaklaw​—⁠ayhan bisan sa madugay nga tion​—⁠sang nahimo nga sala sang isa nga nagahinulsol. Gani, bangod sensitibo sa sina nga mga butang, kon ginapahibalo ang tuhoy sa pagpanumbalik, halangpunon nga punggan naton ang mga ekspresyon sang pag-abiabi tubtob himuon ini sing personal.

Daw ano ka makapabakod-sing-pagtuo para sa mga nakapanumbalik nga mahibaluan nga ginaabiabi sila liwat subong mga katapo sang Cristianong kongregasyon! Mapalig-on naton ining mga naghinulsol paagi sa pagpakigsugilanon sa ila kag sa pagpakig-upod sa ila sa Kingdom Hall, sa ministeryo, kag sa iban pa nagakaigo nga mga okasyon. Paagi sa pagpalig-on, ukon pagpamatuod, sang aton gugma para sa sining mga pinalangga, wala naton sa bisan ano nga paagi ginapakadiutay ang kabug-aton sang sala nga ila ginhimo. Sa baylo, upod sa mga anghel sa langit, nagakalipay kita sa katunayan nga gintalikdan nila ang makasasala nga dalanon kag nagbalik kay Jehova.​—⁠Lucas 15:⁠7.

[Retrato sa pahina 15]

Ang kamagulangan nga anak wala malipay sa pagbalik sang iya manghod