Kapitulo Treinta

‘Lipaya ang Akon Katawhan’

Isaias 40:1-31

 1. Ano ang isa ka paagi nga ginalipay kita ni Jehova?

SI Jehova amo ‘ang Dios nga nagahatag sing paglipay.’ Ang isa ka paagi nga ginalipay niya kita amo ang mga saad nga ginpasulat niya sa iya Pulong. (Roma 15:4, 5) Halimbawa, kon namatyan ka sing isa nga palangga mo gid, ano pa ang labi nga makalipay sangsa paglaum nga ang imo hinigugma banhawon sa bag-ong kalibutan sang Dios? (Juan 5:28, 29) Kag kamusta naman ang saad ni Jehova nga sa indi madugay dulaon niya ang kalautan kag himuon ining duta nga isa ka paraiso? Indi bala makalipay nga may paglaum kita nga maluwas padulong sa sinang nagapakari nga Paraiso kag indi na mapatay?—Salmo 37:9-11, 29; Bugna 21:3-5.

 2. Ngaa masaligan naton ang mga saad sang Dios?

² Masaligan gid bala naton ang mga saad sang Dios? Huo, sa pagkamatuod! Masaligan gid ang Manughatag sini nga mga saad. May ikasarang sia kag kabubut-on nga tumanon ang iya pulong. (Isaias 55:10, 11) Maathag ini nga ginpakita sa ginpamulong ni Jehova paagi kay manalagna Isaias nga ipasag-uli niya ang matuod nga pagsimba sa Jerusalem. Binagbinagon naton ina nga tagna sa Isaias kapitulo 40, kay palig-unon sini ang aton pagtuo kay Jehova, ang Manugtuman sang mga saad.

Isa ka Makalipay nga Saad

3, 4. (a) Anong makalipay nga mga pulong ang ginsulat ni Isaias nga kinahanglan sang katawhan sang Dios sa ulihi nga tion? (b) Ngaa ang mga pumuluyo sang Juda kag Jerusalem pagadalhon nga bihag sa Babilonia, kag daw ano kadugay nga ulipunon sila?

³ Sang ikawalo nga siglo B.C.E., ginsulat ni manalagna Isaias ang makalipay nga mga pulong nga kinahanglan sang katawhan ni Jehova sa ulihi nga tion. Pagkatapos gid masugid kay Hari Ezequias ang nagahilapit nga pagkalaglag sang Jerusalem kag ang pagtapok sa mga Judiyo sa Babilonia, ginpahayag ni Isaias ang mga pulong ni Jehova nga nagasaad sing pagpasag-uli: “‘Lipaya ninyo, lipaya ninyo ang akon katawhan,’ siling sang inyo Dios. ‘Ipamulong ninyo sa tagipusuon sang Jerusalem kag isinggit ninyo sa iya nga ang iya pag-alagad militar natuman na, nga ang iya kasaypanan nabayaran na. Kay gikan sa kamot ni Jehova nabaton niya ang kabug-usan para sa tanan niya nga sala.’”—Isaias 40:1, 2.

⁴ Ang tinaga nga “lipaya,” ang nagabukas nga tinaga sang Isaias kapitulo 40, nagakaigo nga nagalaragway sang mensahe sang kapawa kag paglaum nga ginaunod sa nabilin nga bahin sang tulun-an sang Isaias. Bangod sang ila pag-apostata, ang mga pumuluyo sang Juda kag Jerusalem pagadalhon nga bihag sa Babilonia sa 607 B.C.E. Apang ining Judiyong mga bihag indi magaalagad sa mga Babilonianhon sing dayon. Indi, ang ila pagkaulipon magadugay lamang tubtob “nabayaran na” ang ila kasaypanan. Daw ano ini kadugay? Suno kay manalagna Jeremias, 70 ka tuig. (Jeremias 25:11, 12) Pagkatapos sina, pabalikon ni Jehova ang mahinulsulon nga nagkalabilin gikan sa Babilonia pa Jerusalem. Sa ika-70 nga tuig sang pagkahapay sang Juda, isa gid ka paglipay para sa mga bihag ang mahibaluan nga ang ginsaad nga kahilwayan nila malapit na!—Daniel 9:1, 2.

5, 6. (a) Ngaa ang malawig nga paglakbay halin sa Babilonia pa Jerusalem indi magapalantang sa katumanan sang saad sang Dios? (b) Ano ang mangin epekto sa iban nga mga pungsod sang pagpasag-uli sang mga Judiyo sa ila dutang natawhan?

⁵ Ang paglakbay halin sa Babilonia pa Jerusalem may kalayuon nga 800 tubtob 1,600 kilometros, depende sa ruta nga pilion. Mapalantang bala ang katumanan sang saad sang Dios bangod sang malawig nga paglakbay? Indi gid! Si Isaias nagsulat: “Pamatii ninyo! May nagasinggit sa kahanayakan: ‘Hawani ninyo ang dalan ni Jehova! Tadlunga ninyo para sa aton Dios ang daku nga dalan sa desyerto nga kapatagan. Ang tagsa ka nalupyakan pataason, kag ang tagsa ka bukid kag bakulod paubson. Kag ang mga bulubungyod panhayon, kag ang mga duog nga kudulkudul mangin patag nga nalupyakan. Kag ang himaya ni Jehova pat-od nga ipahayag, kag ang tanan nga unod makakita sini sing tingob, kay ang baba mismo ni Jehova ang nagpamulong sini.’”—Isaias 40:3-5.

⁶ Antes magsugod sa paglakbay, ang mga manuggahom anay sa Sidlangan masami nga nagapadala sing mga tawo agod ihanda ang dalan paagi sa paghawan sang dalagku nga mga bato kag paghimo pa gani sing daku nga mga dalan kag pagtapan sa kabakuluran. Sa bahin sang magabalik nga mga Judiyo, daw subong bala nga ang Dios mismo ang yara sa unahan, nga nagahawan sang bisan ano nga balagbag. Kay man, katawhan ini nga ginatawag sa ngalan ni Jehova, kag mangin dayag sa tanan nga kapungsuran ang iya himaya kon tumanon niya ang iya saad nga ipasag-uli sila sa ila dutang natawhan. Sa luyag nila kag sa indi, mapilitan ining mga pungsod sa pagkilala nga si Jehova amo ang Manugtuman sang iya mga saad.

7, 8. (a) Ano ang katumanan sang mga pulong sang Isaias 40:3 sang nahauna nga siglo C.E.? (b) Ano ang daku pa nga katumanan sang tagna ni Isaias sang 1919?

⁷ Ang pagpasag-uli sang ikan-om nga siglo B.C.E. indi lamang amo ang katumanan sini nga saad. Natuman man ini sang nahauna nga siglo C.E. Si Juan Bautista amo ang tingog sang isa nga “nagasinggit sa kahanayakan,” bilang katumanan sang Isaias 40:3. (Lucas 3:1-6) Sa idalom sang inspirasyon, gin-aplikar ni Juan ang mga pulong ni Isaias sa iya kaugalingon mismo. (Juan 1:19-23) Sugod sang 29 C.E., ginsugdan ni Juan nga ihanda ang dalan para kay Jesucristo.a Ang abanse nga pagbantala ni Juan nagpukaw sa katawhan nga paabuton ang ginsaad nga Mesias agod nga sila man mamati sa iya kag magsunod sa iya. (Lucas 1:13-17, 76) Paagi kay Jesus, pagatuytuyan ni Jehova ang mga mahinulsulon padulong sa kahilwayan nga mahatag lamang sang Ginharian sang Dios—kahilwayan gikan sa pagkaulipon sa sala kag kamatayon. (Juan 1:29; 8:32) Ang mga pulong ni Isaias may daku pa nga katumanan sang ginhilway ang nagkalabilin sang espirituwal nga Israel gikan sa Babilonia nga Daku sang 1919 kag sang ginpasag-uli sila sa matuod nga pagsimba.

⁸ Apang, kamusta naman sila nga nakalinya agod makabenepisyo gikan sa una nga katumanan sang saad—ang Judiyong mga bihag sa Babilonia? Makasalig gid bala sila sa saad ni Jehova nga ipasag-uli sila sa ila hinigugma nga dutang natawhan? Huo, sa pagkamatuod! Paagi sa maathag nga mga pulong kag mga ilustrasyon nga ginpasad sa matag-adlaw nga pagkabuhi, nagahatag karon si Isaias sing makakumbinsi nga mga rason kon ngaa makasalig gid sila nga tumanon ni Jehova ang iya pulong.

Isa ka Dios nga ang Iya Pulong Nagapadayon Sing Dayon

9, 10. Paano ginapatuhay ni Isaias ang pagkaumalagi sang kabuhi sang tawo kag ang pagkapermanente sang “pulong” sang Dios?

⁹ Una anay, ang pulong sang Isa nga nagasaad sing pagpasag-uli nagapadayon sing dayon. Si Isaias nagsulat: “Pamatii! May isa nga nagasiling: ‘Singgit ka!’ Kag ang isa nagsiling: ‘Ano ang isinggit ko?’ ‘Ang tanan nga unod berde nga hilamon, kag ang tanan nila nga mahigugmaon nga kaayo daw subong sang bulak sa latagon. Ang berde nga hilamon nalaya, ang bulak nalayong, bangod nga ginhuypan ini sang espiritu mismo ni Jehova. Sa pagkamatuod ang katawhan berde nga hilamon. Ang berde nga hilamon nalaya, ang bulak nalayong; apang tuhoy sa pulong sang aton Dios, magapadayon ini tubtob sa walay latid nga tion.’”—Isaias 40:6-8.

¹⁰ Nahibaluan gid sang mga Israelinhon nga ang hilamon wala nagadugay. Kon tingadlaw, ang berde nga duag sini nagakaki bangod sang masingkal nga init sang adlaw. Sa pila ka bahin, ang kabuhi sang tawo daw subong sang hilamon—umalagi lamang. (Salmo 103:15, 16; Santiago 1:10, 11) Ginpatuhay ni Isaias ang pagkaumalagi sang kabuhi sang tawo gikan sa pagkapermanente sang “pulong” sang Dios, ukon napamulong nga katuyuan. Huo, ang “pulong sang aton Dios” nagapadayon sing dayon. Kon nagapamulong ang Dios, wala sing bisan ano nga makapanas sang iya mga pulong ukon makapugong nga matuman ini.—Josue 23:14.

11. Ngaa makasalig kita kay Jehova nga tumanon niya ang mga saad nga yara sa iya nasulat nga Pulong?

¹¹ Sa karon, ang napamulong nga katuyuan ni Jehova nasulat sa Biblia. Nasumalang sang Biblia ang mabaskog gid nga pagpamatok sa sulod sang mga siglo, kag ginrisgo sang walay kahadlok nga mga manugbadbad kag sang iban pa ang ila kabuhi agod amligan ini. Apang, indi lamang ang panikasog nila ang kabangdanan kon ngaa nakalampuwas ini. Ang tanan nga dungog sa paglampuwas sini dapat ipatuhoy kay Jehova, ang “buhi kag mapinadayunon nga Dios” kag ang Manug-amlig sang iya Pulong. (1 Pedro 1:23-25) Hunahunaa ini: Sanglit gin-amligan ni Jehova ang iya nasulat nga Pulong, indi bala kita makasalig sa iya nga tumanon niya ang mga saad nga ginaunod sini?

Isa ka Makusog nga Dios nga Mapinalanggaon nga Nagaatipan sa Iya mga Karnero

12, 13. (a) Ngaa masaligan ang ginsaad nga pagpasag-uli? (b) Ano ang maayong balita para sa mga Judiyo nga tinapok, kag ngaa masaligan nila ini?

¹² Ginahatag ni Isaias ang ikaduha nga rason kon ngaa masaligan ang saad tuhoy sa pagpasag-uli. Ang Isa nga nagapanaad isa ka makusog nga Dios nga mapinalanggaon nga nagaatipan sa iya katawhan. Si Isaias nagpadayon: “Taklad ka bisan sa mataas nga bukid, ikaw nga babayi nga nagadala sing maayong balita para sa Sion. Baskuga ang imo tingog sing mabaskog, ikaw nga babayi nga nagadala sing maayong balita para sa Jerusalem. Baskuga ina. Indi ka mahadlok. Isiling sa mga siudad sang Juda: ‘Yari ang inyo Dios.’ Yari karon! Ang Soberanong Ginuong Jehova magaabot subong sang isa nga makusog [“nga may kusog,” footnote], kag ang iya butkon magagahom para sa iya. Yari karon! Ang iya padya yara sa iya, kag ang bayad nga ibayad niya yara sa atubangan niya. Kaangay sang manugbantay bantayan niya ang iya panong. Paagi sa iya butkon tipunon niya ang mga kordero; kag dalhon niya sila sa iya dughan. Tuytuyan niya sing mahalungon ang mga nagapasuso.”—Isaias 40:9-11.

¹³ Sang panahon sang Biblia kinabatasan sang mga babayi kon nagasaulog sing mga kadalag-an nga magsinggit ukon mag-amba sing maayong balita tuhoy sa pagdaug sa mga inaway ukon sa nagapakari nga paumpaw. (1 Samuel 18:6, 7; Salmo 68:11) Matagnaon nga ginapakita ni Isaias nga may yara maayong balita para sa tinapok nga mga Judiyo, balita nga sarang masinggit nga walay kahadlok, bisan gikan sa putukputukan sang mga bukid—pagatuytuyan ni Jehova ang iya katawhan pabalik sa ila hinigugma nga Jerusalem! Makasalig sila, kay si Jehova magakari “nga may kusog.” Busa, wala sing bisan ano nga makapugong sa iya pagtuman sang iya saad.

14. (a) Paano ginailustrar ni Isaias ang mapinalanggaon nga pagtuytoy ni Jehova sa iya katawhan? (b) Ano nga halimbawa ang nagailustrar kon daw ano ka mapinalanggaon nga ginaatipan sang mga manugbantay ang ila mga karnero? (Tan-awa ang kahon sa pahina 405.)

¹⁴ Apang, may malum-ok nga kinaiya ining makusog nga Dios. Makalilipay nga ginalaragway ni Isaias kon paano pagatuytuyan ni Jehova ang iya katawhan pabalik sa ila dutang natawhan. Si Jehova kaangay sang isa ka mahigugmaon nga manugbantay nga nagatipon sang iya mga kordero kag nagakugos sa ila sa iya “dughan.” Ang tinaga diri nga “dughan” mahimo gid nga nagapatuhoy sa bulubulsa sa ibabaw nga bahin sang panapton. Diri sini ginasulod kon kaisa sang mga manugbantay ang bag-o nabun-ag nga mga kordero nga indi makadungan sa panong. (2 Samuel 12:3) Ining makatalandog nga danyag sa kabuhi sang isa ka manugbantay walay duhaduha gid nga nagapasalig sa tinapok nga katawhan ni Jehova sang iya mahigugmaon nga pag-ulikid sa ila. Sa pagkamatuod ining makusog apang mapinalanggaon nga Dios sarang masaligan sa pagtuman sang iya ginsaad sa ila!

15. (a) San-o si Jehova nagkari “nga may kusog,” kag sin-o ang ‘butkon nga nagagahom para sa iya’? (b) Ano ang maayong balita nga dapat ibantala nga walay kahadlok?

¹⁵ Ang mga pulong ni Isaias puno sing matagnaon nga kahulugan para sa aton adlaw. Sang 1914, nagkari si Jehova “nga may kusog” kag gintukod niya ang iya Ginharian sa langit. Ang ‘butkon nga magagahom para sa iya’ amo ang iya Anak, si Jesucristo, nga ginpalingkod ni Jehova sa iya langitnon nga trono. Sang 1919, ginhilway ni Jehova ang iya hinaplas nga mga alagad sa duta gikan sa pagkaulipon sa Babilonia nga Daku kag ginpasag-uli sing bug-os ang putli nga pagsimba sa buhi kag matuod nga Dios. Isa ini ka maayong balita nga dapat ibantala sing walay kahadlok, nga subong bala nga paagi sa pagsinggit gikan sa putukputukan sang mga bukid agod nga maglanog sing lapnag ang ginabantala. Busa, baskugon naton ang aton tingog kag masidla nga pahibaluon ang iban nga ginpasag-uli ni Jehova nga Dios ang iya putli nga pagsimba sa sini nga duta!

16. Sa anong paagi ginatuytuyan ni Jehova ang iya katawhan karon, kag ano nga sulundan ang ginapahamtang sini?

¹⁶ Ang mga pulong sang Isaias 40:10, 11 may dugang pa nga praktikal nga balor para sa aton karon. Makalipay talupangdon ang mapinalanggaon nga pagtuytoy ni Jehova sa iya katawhan. Subong nga nahangpan sang isa ka manugbantay kon ano ang ginakinahanglan sang indibiduwal nga mga karnero—lakip ang gamay nga mga kordero nga indi makadungan sa iban—nahangpan ni Jehova ang mga limitasyon sang tagsatagsa sa iya matutom nga mga alagad. Dugang pa, subong isa ka mapinalanggaon nga Manugbantay, nagapahamtang si Jehova sing sulundan para sa Cristianong mga manugbantay. Dapat pakig-angutan sang mga gulang ang panong sing mapinalanggaon, nga ginailog ang mahigugmaon nga pag-ulikid nga ginapakita ni Jehova mismo. Dapat nila pirme dumdumon kon paano ginatamod ni Jehova ang tagsa ka katapo sang panong, “nga ginbakal niya sang dugo sang iya kaugalingon nga Anak.”—Binuhatan 20:28.

Labing Gamhanan, Labing Maalam

17, 18. (a) Ngaa masaligan sang mga Judiyong tinapok ang ginsaad nga pagpasag-uli? (b) Anong makapulunaw nga mga pamangkot ang ginapautwas ni Isaias?

¹⁷ Masaligan sang mga Judiyong tinapok ang ginsaad nga pagpasag-uli bangod ang Dios labing gamhanan kag labing maalam. Si Isaias nagsiling: “Sin-o ang nagsukob sang tubig paagi lamang sa palad sang iya kamot, kag nagtakus sang langit paagi lamang sa isa ka dangaw kag nagsulod sang yab-ok sang duta sa isa ka sulukban, ukon nagtimbang sang mga bukid sa isa ka tilimbangan, kag sang kabakuluran sa timbangan? Sin-o ang nagtakus sa espiritu ni Jehova, kag subong iya tawo nga manuglaygay sin-o ang makatudlo sa iya sing bisan ano? Kay sin-o sia nagapakighinun-anon agod pahangpon sia, ukon sin-o ang nagatudlo sa iya sa banas sang katarungan, ukon nagatudlo sa iya sing ihibalo, ukon nagapakita sa iya sang mismo dalan sang matuod nga paghangop?”—Isaiah 40:12-14.

¹⁸ Makapulunaw ini nga mga pamangkot nga binagbinagon sang mga Judiyong tinapok. Mapabalik bala sang mga tawo lamang ang balod sang gamhanan nga kadagatan? Sa pagkamatuod indi! Apang, para kay Jehova, ang kadagatan nga nagatabon sang duta subong lamang sa isa ka tulo sang tubig sa palad sang iya kamot.b Matakus bala sang mahuyang nga mga tawo ang malapad, madamo sing bituon nga kalangitan ukon matimbang bala nila ang kabukiran kag kabakuluran sang duta? Indi. Apang, ginatakus ni Jehova ang kalangitan sing subong kahapos sa pagtakus sang tawo sa isa ka butang paagi sa isa ka dangaw—ang distansia halin sa punta sang kamalagku tubtob sa punta sang kamalingking kon ginahumlad ang kamot. Daw subong bala nga sarang matimbang sang Dios ang kabukiran kag kabakuluran sa timbangan. Malaygayan bala bisan sang pinakamaalam nga mga tawo ang Dios kon ano ang himuon sa karon nga mga kahimtangan ukon sugiran sia kon ano ang himuon sa palaabuton? Pat-od nga indi!

19, 20. Agod ipatalupangod ang pagkadaku ni Jehova, anong maathag nga mga paglaragway ang gingamit ni Isaias?

¹⁹ Kamusta naman ang gamhanan nga mga pungsod sang duta—mapamatukan bala nila ang Dios samtang ginatuman niya ang iya ginsaad? Si Isaias nagsabat paagi sa paglaragway sa mga pungsod subong sang masunod: “Yari karon! Ang mga pungsod subong sang isa ka tulo gikan sa timba; kag ginaisip subong sang manipis nga yab-ok sa timbangan. Yari karon! Ginahakwat niya ang mga pulo nga subong lamang sang mapino nga yab-ok. Bisan ang Lebanon indi tuman agod mahuptan nga nagadabdab ang kalayo, kag ang talunon nga mga sapat sini indi tuman subong halad nga sinunog. Ang tanan nga pungsod daw subong sang isa ka butang nga wala nagaluntad sa atubangan niya; ginakabig niya sila nga subong daw walay pulos kag indi matuod.”—Isaias 40:15-17.

²⁰ Para kay Jehova, ang bug-os nga mga pungsod subong sang isa ka tulo sang tubig gikan sa isa ka timba. Subong lamang sila sang mapino nga yab-ok nga nagasupot sa isa ka timbangan, nga wala sing epekto.c Ibutang ta nga ang isa magatukod sing isa ka daku nga halaran kag gamiton niya subong gatong sa halaran ang tanan nga kakahuyan sa kabukiran sang Lebanon. Nian ibutang ta nga idulot niya subong mga halad ang tanan nga kasapatan nga nagalagaw sa sina nga kabukiran. Bisan ini nga dulot mangin indi takus kay Jehova. Subong nga ang paglaragway nga ginagamit sa sini daw indi pa tuman, naggamit si Isaias sing mas matigdas nga pinamulong—ang tanan nga kapungsuran “wala gid sing pulos” sa panulok ni Jehova.—Isaias 40:17, New Revised Standard Version.

21, 22. (a) Paano ginapadaku ni Isaias nga si Jehova indi mapaanggid? (b) Ang maathag nga mga paglaragway ni Isaias nagadul-ong sa aton sa anong konklusion? (c) Anong sibu sa siensia nga pinamulong ang ginsulat ni manalagna Isaias? (Tan-awa ang kahon sa pahina 412.)

²¹ Agod ipadaku sing dugang pa nga si Jehova wala sing kaanggid, ginpakita ni Isaias ang kabuangan sang mga tawo nga nagahimo sing mga idolo gikan sa bulawan, pilak, ukon kahoy. Daw ano nga kabuangan nga hunahunaon nga ining idolo nagakaigo nga nagalaragway sa “Isa nga nagapuyo sa ibabaw sang natipulunan sang duta” kag nagagahom sa mga pumuluyo sini!—Basaha ang Isaias 40:18-24.

²² Ining tanan nga maathag nga paglaragway nagadul-ong sa aton sa isa ka konklusion—wala sing bisan ano nga makapugong sa labing gamhanan, labing maalam, kag walay kaanggid nga si Jehova sa pagtuman sang iya saad. Pat-od nga ang mga pulong ni Isaias naglipay kag nagpalig-on sa mga Judiyo nga tinapok sa Babilonia nga nalangkag sa pagbalik sa ila dutang natawhan! Kita man sa karon makasalig nga ang mga ginsaad ni Jehova para sa aton palaabuton magamatuod.

“Sin-o ang Nagtuga Sining mga Butang?”

23. Bangod sang anong rason nga dapat magpakalig-on ang mga Judiyo nga tinapok, kag ano karon ang ginapadaku ni Jehova tuhoy sa iya kaugalingon?

²³ May isa pa ka rason kon ngaa magpakalig-on ang mga Judiyo nga tinapok. Ang Isa nga nagasaad sing kahilwayan amo ang Manunuga sang tanan nga butang kag ang Tuburan sang tanan nga dinamiko nga kusog. Agod ipadaku ang iya makatilingala nga ikasarang, ginapatalupangod ni Jehova ang iya ikasarang nga dayag sa tinuga: “‘Kay sin-o ninyo ako mapaanggid agod mangin katupong ko sia?’ siling sang Isa nga Balaan. ‘Itangla ang inyo mga mata sa hitaas kag tan-awa. Sin-o ang nagtuga sining mga butang? Amo ang Isa nga nagapaguwa sang ila kasuldadusan suno sa kadamuon sini, nga sila tanan ginatawag niya sa ngalan. Bangod bugana sa dinamiko nga kusog, makusog man sia sa gahom, wala sing isa sa ila nga nakulang.’”—Isaias 40:25, 26.

24. Sa pagpamulong para sa iya kaugalingon, paano ginapakita ni Jehova nga wala sia sing katupong?

²⁴ Ang Isa nga Balaan sang Israel nagapamulong para sa iya kaugalingon. Agod ipakita nga wala sia sing katupong, ginapatalupangod ni Jehova ang mga bituon sang langit. Kaangay sang kumander sang militar nga may ikasarang sa pagpuwesto sang iya mga soldado, si Jehova ang nagadumala sa mga bituon. Kon tipunon niya sila, ‘wala sing isa sa ila nga makulang.’ Bisan pa madamo gid ang mga bituon, ginatawag niya ang kada isa sini sa ila ngalan, subong indibiduwal nga ngalan ukon ngalan nga gintawag sa ila. Subong sang matinumanon nga mga soldado, nagapabilin sila sa ila duog kag wala nagabinungguanay, kay ang ila Lider may bugana nga “dinamiko nga kusog” kag ‘makusog sa gahom.’ Busa, may rason ang mga Judiyo nga tinapok nga magsalig. Ang Manunuga, nga nagamando sa mga bituon, may gahom sa pagsakdag sa iya mga alagad.

25. Paano naton masabat ang pangagda sang Dios nga narekord sa Isaias 40:26, kag ano ang epekto?

²⁵ Sin-o sa aton ang makapamatok sa pangagda sang Dios nga narekord sa Isaias 40:26: “Itangla ang inyo mga mata sa hitaas kag tan-awa”? Ginapakita sang mga natukiban sang modernong-adlaw nga mga astronomo nga ang madamo sing bituon nga kalangitan mas makapulunaw pa gani sangsa kon ano sila sang adlaw ni Isaias. Ginabulubanta sang mga astronomo nga nagatan-aw sa kalangitan paagi sa ila gamhanan nga mga teleskopyo nga ang makita sang mata nga uniberso nagaunod sing tubtob sa 125 bilyones nga galaksiya. Ti, ang isa lamang sini—ang Milky Way nga galaksiya—nagaunod, suno sa pila ka pagbulubanta, sing kapin sa 100 bilyones ka bituon! Ini nga ihibalo dapat magpahulag sa aton tagipusuon nga simbahon ang aton Manunuga kag saligan sing bug-os ang iya ginsaad.

26, 27. Paano ginlaragway ang ginabatyag sang mga tinapok sa Babilonia, kag ano nga mga butang ang dapat nila mahibaluan?

²⁶ Bangod nahibaluan ni Jehova nga ang tinuig nga pagkabihag magapaluya sa espiritu sang mga Judiyo nga tinapok, gin-inspirar niya si Isaias nga isulat sing abanse ining nagapasalig nga mga pulong: “Ano ang kabangdanan nga ikaw nagasiling, O Jacob, kag nagahambal ka, O Israel, ‘Ang akon dalan nalipdan kay Jehova, kag ang katarungan para sa akon nagaligad sa akon Dios’? Wala bala kamo makahibalo ukon wala bala kamo makabati? Si Jehova, ang Manunuga sang mga ukbong sang duta, isa ka Dios tubtob sa walay latid nga tion. Wala sia ginalapyo ukon ginaluyahan. Indi matungkad ang iya paghangop.”—Isaias 40:27, 28.d

²⁷ Ginsulat ni Isaias ang mga pulong ni Jehova nga nagalaragway sang ginabatyag sang mga tinapok sa Babilonia, ginatos ka kilometros gikan sa ila dutang natawhan. Ang iban naghunahuna nga ang ila “dalanon”—ang ila mabudlay nga kahimtangan sa kabuhi—indi makita ukon wala mahibal-an sang ila Dios. Ginahunahuna nila nga si Jehova wala nagasapak sa mga inhustisya nga ila ginaantos. Ginapahanumdom sila sang mga butang nga dapat nila mahibaluan, kon indi man gikan sa personal nga eksperiensia, nian sa di-magkubos gikan sa impormasyon nga ginpaalinton sa ila. Si Jehova may ikasarang kag kahanda nga hilwayon ang iya katawhan. Sia ang dayon nga Dios kag ang Manunuga sang bug-os nga duta. Busa, yara gihapon sa iya ang gahom nga ginpakita niya sang nagpanuga sia, kag bisan ang gamhanan nga Babilonia indi mabudlay para sa iya nga lab-uton. Ini nga sahi sang Dios wala ginalapyo kag indi mahimo nga paslawon niya ang iya katawhan. Indi sila dapat magpaabot nga mahangpan nila sing bug-os ang mga ginahimo ni Jehova, kay ang iya paghangop—ukon kaalam, paghantop, kag panghunahuna—indi nila matungkad.

28, 29. (a) Paano ginapahanumdom ni Jehova ang iya katawhan nga buligan niya ang mga ginaluyahan? (b) Ano nga ilustrasyon ang ginagamit agod ipakita kon paano ginahatagan ni Jehova sing gahom ang iya mga alagad?

²⁸ Paagi kay Isaias, padayon nga ginpalig-on ni Jehova ang nagakasubo nga mga tinapok: “Nagahatag sia sing gahom sa ginakapoy; kag sa isa nga wala sing dinamiko nga kusog ginapabugana niya sa bug-os nga kusog. Ang mga bata nga lalaki lapyuon kag luyahan, kag ang mga pamatan-on nga lalaki pat-od nga matumba, apang ang mga nagalaum kay Jehova maulian sing kusog. Magatimbuok sila nga may mga pakpak subong sang mga agila. Magadalagan sila kag indi magluya; magalakat sila kag indi paglapyuon.”—Isaias 40:29-31.

²⁹ Sang nagapamulong tuhoy sa paghatag sing gahom sa isa nga ginalapyo, mahimo nga ginahunahuna ni Jehova ang mabudlay nga paglakbay nga himuon sang mga tinapok agod makapauli. Ginpahanumdom ni Jehova ang iya katawhan sang iya kinaiya nga magbulig sa mga ginaluyahan nga nagapangayo sa iya sing bulig. Bisan gani ang pinakamapagsik sa mga tawo—“ang mga bata nga lalaki” kag “ang mga pamatan-on nga lalaki”—mahimo nga magluya bangod sang kalapyo kag matumba sa sobra nga kakapoy. Apang, nagapanaad si Jehova nga magahatag sia sing gahom—wala nagaluya nga gahom sa paglakat kag sa pagdalagan—sa mga nagasalig sa iya. Ang daw wala nagapangusog nga paglupad sang agila, isa ka makusog nga pispis nga makatimbuok sa sulod sang mga inoras, ginagamit sa paglaragway kon paano ginahatagan ni Jehova ang iya mga alagad sing gahom.e Bangod ginapaabot sang mga Judiyo nga tinapok ining bulig sang Dios, wala sila sing rason nga madulaan sing paglaum.

30. Paano ang matuod nga mga Cristiano karon makatigayon sing paglipay gikan sa nagahingapos nga mga bersikulo sang Isaias kapitulo 40?

³⁰ Ining nagatakop nga mga bersikulo sang Isaias kapitulo 40 nagaunod sing makalipay nga mga pulong para sa matuod nga mga Cristiano nga nagakabuhi sa katapusan nga mga adlaw sining malaut nga sistema. Bangod sang madamo nga mga pag-ipit kag mga problema nga daw nagapaluya sang aton buot, makapasalig nga mahibaluan nga ang mga kabudlayan nga ginabatas naton kag ang mga inhustisya nga ginaantos naton indi lipod sa aton Dios. Mapat-od naton nga ang Manunuga sang tanan nga butang, ang Isa nga ang iya “paghangop indi masaysay,” magatadlong sang tanan nga inhustisya sa iya tion kag paagi. (Salmo 147:5, 6) Samtang, dapat kita magbatas indi paagi sa aton kusog. Si Jehova, nga ang iya tuburan wala nagakaubos, makahatag sing gahom—bisan sing “gahom nga labaw sa kinaandan”—sa iya mga alagad sa tion sang pagtilaw.—2 Corinto 4:7.

31. Anong ginsaad nga kapawa ang ginaunod sang tagna ni Isaias para sa mga Judiyo nga bihag sa Babilonia, kag ano ang masaligan naton sing bug-os?

³¹ Hunahunaa yadtong mga Judiyo nga bihag sa Babilonia sang ikan-om nga siglo B.C.E. Ginatos ka kilometro ang kalayuon, ang ila hinigugma nga Jerusalem nahapay, kag ang templo sini guba. Para sa ila, ang tagna ni Isaias nagaunod sing makalipay nga saad sang kapawa kag paglaum—ipasag-uli sila ni Jehova sa ila dutang natawhan! Sang 537 B.C.E., gintuytuyan ni Jehova ang iya katawhan pauli, bilang pagpamatuod nga sia Manugtuman sang mga saad. Makasalig man kita sing bug-os kay Jehova. Ang iya mga saad paagi sa Ginharian, nga matahom gid nga ginalaragway sa tagna ni Isaias, magamatuod. Maayo gid ini nga balita—isa ka mensahe sang kapawa para sa tanan nga tawo!

[Mga nota]

[Kahon/Retrato sa pahina 404, 405]

Si Jehova, Isa ka Mahigugmaon nga Manugbantay

Ginapaanggid ni Isaias si Jehova sa isa ka mahigugmaon nga manugbantay nga nagakugos sang iya mga kordero sa iya dughan. (Isaias 40:10, 11) Mahimo gid nga ginpasad ni Isaias ining mahigugmaon nga ilustrasyon sa matuod gid nga mga buhat sang mga manugbantay. Ang isa ka tawo sa aton moderno nga adlaw nga nagpanilag sa mga manugbantay sa mga banglid sang Bukid Hermon sa Natung-an nga Sidlangan nagsiling: “Ginabantayan gid sang tagsa ka manugbantay ang iya panong agod tan-awon kon ano ang kahimtangan nila. Kon makakita sia sing bag-o nabun-ag nga kordero ginasulod niya ini sa bulubulsa sang iya . . . halog nga panapton, kay maluya pa ini sa pagsunod sa iya iloy. Kon puno na ang iya dughan, ginapas-an niya ang iya mga kordero, nga ginauyatan ang ila mga tiil, ukon ginasulod sila sa isa ka alat sa likod sang asno, tubtob may ikasarang na ang magamay nga mga kordero sa pagsunod sa ila iloy.” Indi bala makalipay nga mahibaluan nga nagaalagad kita sa isa ka Dios nga may mapinalanggaon nga pag-ulikid sa iya katawhan?

[Kahon/Retrato sa pahina 412]

Ano ang Korte sang Duta?

Sang dumaan nga tion ang katawhan sa kabilugan nagapati nga ang duta matapan. Apang, sang ikan-om pa nga siglo B.C.E., ang Griego nga pilosopo nga si Pythagoras naghimo sing teoriya nga ang duta bilog. Apang, duha pa ka siglo antes ginhimo ni Pythagoras ang iya teoriya, si manalagna Isaias nagsiling nga may tumalagsahon nga kaathag kag kapat-od: “May Isa nga nagapuyo sa ibabaw sang natipulunan sang duta.” (Isaias 40:22) Ang Hebreo nga tinaga diri nga chugh nga ginbadbad nga “natipulunan” mahimo badbaron nga “bilog.” Makawiwili nga ang mga butang lamang nga bilog ang tipulon tulukon gikan sa tagsa ka anggulo.f Busa, sang tion pa niya nga madugay na, ginsulat ni manalagna Isaias ang isa ka pinamulong nga nagasibu sa siensia kag indi apektado sang dumaan nga mga mito.

[Nota]

[Retrato sa pahina 403]

Si Juan Bautista amo ang tingog nga ‘nagsinggit sa kahanayakan’