Ang Paghugyaw ni Jehova—Tion sang Aton Pagkalipay
“Kag pakabalaanon ninyo ang tuig nga ikakalim-an kag ibantala ninyo ang kahilwayan sa bug-os nga duta sa tanan niya nga pumuluyo. Mangin Paghinugyaw ini sa inyo . . . Mangin balaan ini sa inyo . . . Nian sa pagkamatuod magapuyo kamo sa duta sing malig-on.”—LEVITICO 25:10-12, 18.
1. Ano nga inskripsion ang makita sa Liberty Bell, kag sa diin ginkuha ang mga tinaga?
BISAN diin man ikaw nagapuyo, mahimo nabatian mo na ang bantog nga Liberty Bell, sa Philadelphia, Pennsylvania, E.U.A. Ang The World Book Encyclopedia nagasiling nga ining lingganay “ginpabagting sang Hulyo 8, 1776, dugang sa iban pa nga mga lingganay sang mga simbahan, agod ipahibalo ang Deklarasyon sang Kahilwayan. Ang inskripsion sini nga, ‘Ibantala ang Kahilwayan sa bug-os nga duta sa tanan niya nga pumuluyo,’ ginkuha sa Biblia (Levitico 25:10).”
2. Ano ang ginabatyag mo nahanungod sa ginalauman nga kahilwayan, apang ano nga mga problema ang mahimo mag-utwas nahanungod sini?
2 Ang kahilwayan makagalanyat gihapon, indi bala? Mahimo gid nga magakalipay kamo sa paglaum sa matuod nga kahilwayan—gikan sa indi matuod nga mga ideya, gikan sa politikal nga pag-ipit ukon pagpigos, gikan sa makapaluya nga mga epekto sang katigulangon kag balatian, nga nagaresulta sa kamatayon. Kon amo, may maayo gid nga rason nga magkalipay ka, kag sa indi madugay may daku pa nga rason. ‘Paano ina matabo?’ mahimo mamangkot ka, bangod wala pa sing pangulohan nga nakahatag sing bug-os nga kahilwayan, kag indi mapunggan sang mga sientipiko ukon mga doktor ang pagtigulang, pagmasakit, kag ang kamatayon. Apang, ginasulit namon, may yara sadsaran sa imo pagkalipay sa matuod nga kahilwayan. Agod mahangpan kon paano, binagbinaga ang importante nga hitabo sang nagligad nga makadalahig sa imo—karon kag sa palaabuton.
3. Ano ang Paghinugyaw, kag ano ang natabo sadto nga tuig?
3 Ang dinalan nga ginbalikwat sa ibabaw nagagamit sing tinaga nga “Paghinugyaw.” Ang Paghinugyaw isa ka bug-os tuig nga tion sang Pagpahuway para sa pungsod sang Israel. Nagsunod ini sa serye sang pito ka tuig nga Pagpahuway sa panguma nga sing tingob nagatuptop sing 49 ka tuig. Ang ika-50 nga tuig, ang Paghinugyaw, amo ang katapusan sang paagisod nga Pagpahuway sang pungsod nga ginhatag ni Jehova sa iya katawhan, bilang pagtuman sa ginsaad sa ila katigulangan nga si Abraham, nga “abyan ni Jehova.” (Santiago 2:23; Isaias 41:8) Sa okasyon sang Paghinugyaw, ang kahilwayan ginabantala sa bug-os nga pungsod. Nagkahulugan ini sing kahilwayan para sa tanan nga Israelinhon nga nagbaligya sang ila kaugalingon sa pagkaulipon bangod sang utang. Ang isa pa ka bahin sang Paghinugyaw amo nga ang tanan sang pinanubli nga duta nga ginbaligya (ayhan bangod sang pagpamigado) ginabalik.—Levitico 25:1-54.
4. San-o ginpahibalo ang Paghinugyaw, kag paano?
4 Nahibaloan ini, maapresyar mo kon ngaa ang Paghinugyaw isa ka piesta nga tuig sang kahilwayan. Ginapahibalo ini paagi sa paghuyop sa budyong sa Adlaw sang Katumbasan.a Suno sa ginsulat ni Moises sa Levitico 25:9, 10: “Patunugon mo sing mabaskog ang budyong sa ikapulo nga adlaw sang bulan nga ikapito; dapat ninyo patunugon ang budyong sa bug-os nga duta sa adlaw sang katumbasan. Kag pakabalaanon ninyo ang tuig nga ikakalim-an kag ibantala ang kahilwayan sa bug-os nga duta sa tanan niya nga pumuluyo. Mangin Paghinugyaw ini sa inyo, kag ang tagsa ka tawo sa inyo magpauli sa iya pagkabutang kag ang tagsa ka tawo sa inyo magpauli sa iya panimalay.” Sang 1473 B.C.E, ginpangunahan ni Josue ang mga Israelinhon sa pagtabok sa Suba nga Jordan pasulod sa Ginsaad nga Duta, nga sa diin ginsaulog nila ang Paghinugyaw.
Ginbantala ang Una nga Kahilwayan
5. Ano nga mga bahin sang kahilwayan kag Paghinugyaw ang binagbinagon naton?
5 Ang natabo mahimo nga daw isa ka dumaan nga maragtas nga may diutay nga kaangtanan sa aton kabuhi, labi na kon indi kita Judiyo. Apang, si Jesucristo naghatag sa aton sing malig-on nga rason sa pagpaabot sing daku pa nga Paghinugyaw. Amo ini ang sadsaran sang aton pagkasadya sa libertad, ukon kahilwayan. Agod mahangpan kon ngaa, dapat naton mahangpan kon paano si Jesus sa duha ka paagi nag-aman sing kahilwayan sang unang siglo. Nian binagbinagon naton kon paano ini nagatumbas sa duha ka kahilwayan sa aton karon tion, apang mga kahilwayan sa daku pa nga kasangkaron kag nagahatag sa aton sing daku pa nga rason sa pagkalipay.
6, 7. (a) Gintagna sang Isaias 61:1-7 ang anong makatilingala nga mga hitabo? (b) Paano ginpakita ni Jesus nga ang tagna ni Isaias ginatuman?
6 Bisan indi direkta nga nagahambal tuhoy sa tuig sang dumaan nga Paghinugyaw, ang tagna nga nagapatuhoy sa nagapakari nga sahi sang kahilwayan ginsambit sa Isaias 61:1-7: “Ang espiritu sang Soberanong Ginuong Jehova yari sa akon, bangod nga ginhaplas ako ni Jehova sa pagwali sing maayong balita sa mga mahagop. Ginpadala niya ako sa pagbugkos sang buong sing tagipusuon, sa pagbantala sing kahilwayan sa mga bihag kag sa pagbukas sang bilanggoan sa mga binilanggo; sa pagbantala sang tuig sang maayong kabubut-on ni Jehova kag sang adlaw sang pagtimalos sang Dios naton; sa paglipay sa tanan nga nagakasakit . . . Ang dayon nga kalipay mangin sa ila.” Apang paano kag san-o matuman ina nga tagna?
7 Sa tapos masaulog ang Paskua sang tuig 30 C.E., si Jesucristo nagsulod sa sinagoga sang Adlaw nga Inugpahuway. Ginbasa niya didto ang isa ka bahin sang tagna ni Isaias kag gin-aplikar ini sa iya kaugalingon. Ang Lucas 4:16-21 nagasiling, sa bahin: “Ginbukad niya ang linukot kag nakita niya ang bahin diin nasulat: ‘Ang espiritu ni Jehova yari sa akon, bangod nga ginhaplas niya ako sa pagwali sing maayong balita sa mga imol, ginpadala niya ako sa pagbantala sing pagbuhi sa mga bihag kag sa pagpasag-uli sang itololok sa mga bulag, sa paghilway sang mga ginpigos, sa pagbantala sang tuig nga nahamut-an ni Jehova.’ . . . Nian nagsugod sia sa pagsiling sa ila: ‘Ining kasulatan nga inyo bag-o lang nabatian natuman karon.’”
8. (a) Anong unang kahilwayan ang gin-aman ni Jesus? (b) Paano ini gin-ilustrar sa Juan 9:1-34?
8 Ang maayong balita nga ginwali ni Jesus naghatag sing espirituwal nga kahilwayan sa mga Judiyo nga nagbaton sini. Paagi sa pagbukas sang ila mga mata sa kon ano gid ang kahulugan sang matuod nga pagsimba kag kon ano ang ginapatuman sini, ginhilway sila gikan sa madamo sayop nga mga pagpati. (Mateo 5:21-48) Ining kahilwayan may daku nga bili sang sa pisikal nga pagpang-ayo nga ginhimo ni Jesus. Busa, bisan ginpamuklat ni Jesus ang mga mata sang isa ka tawo nga natawo nga bulag, kapin pa nga dayon nga kaayohan ang natigayon sang tawo paagi sa iya pagkilala kay Jesus subong ang manalagna gikan sa Dios. Ang bag-o nga kahilwayan sadto nga tawo tuhay sa kahimtangan sang relihioso nga mga lider nga naulipon sa ila mga tradisyon kag sayop nga mga pagpati. (Juan 9:1-34; Deuteronomio 18:18; Mateo 15:1-20) Apang una lamang yadto nga kahilwayan. Bisan sang unang siglo, nagbulig si Jesus sa isa pa ka sahi sang kahilwayan nga katumbas sa Paghinugyaw sa dumaan nga Israel. Ngaa makatarunganon nga maghinakop sina?
9. Bisan tuhoy sa mga nahilway sa espirituwal, ano nga porma sang pagkaulipon ang nagpabilin?
9 Si Jesus nagsiling sa isa ka tawo nga bulag anay: “Ako nagkari sa sining kalibutan sa paghukom: agod nga ang mga indi makakita makakita, kag ang mga makakita mangin bulag.” Nian nagsiling sia sa mga Fariseo: “Kon kamo bulag, wala kamo kuntani sing sala. Apang karon nagasiling kamo, ‘Makakita kami.’ Ang inyo sala nagapabilin.” (Juan 9:35-41) Huo, ang sala nga nagapadulong sa kamatayon isa anay ka daku nga problema, subong man sa karon. (Roma 5:12) Ang mga Judiyo, lakip ang mga apostoles, nga nakabenepisyo sa una nga kahilwayan, ang espirituwal nga kahilwayan nga gin-aman ni Jesus, nagpabilin nga dihimpit nga mga tawo. Padayon sila nga naulipon sang sala kag nagresulta sa kamatayon. Mabag-o bala ina ni Jesus? Himuon bala niya? Kag kon huo, san-o?
10. Nagsaad si Jesus nga magaaman sia sing anong dugang pa nga kahilwayan?
10 Sa wala pa ini, si Jesus nagsiling: “Kon kamo magpadayon sa akon pulong, kamo matuod gid nga mga disipulo ko, kag kamo makakilala sang kamatuoran, kag ang kamatuoran magahilway sa inyo.” Ang iya Judiyong mga manugpalamati nagsabat: “Kami mga kaliwatan ni Abraham kag wala pa gid maulipon sa bisan kay sin-o. Paano bala nga nagasiling ka, ‘Hilwayon kamo’?” Si Jesus nagsabat sa ila: “Sa pagkamatuod, sa pagkamatuod, nagasiling ako sa inyo, Ang tagsatagsa nga nagapakasala ulipon sang sala. Dugang pa, ang ulipon wala nagapabilin sa panimalay sing dayon; ang anak nagapabilin sing dayon.” (Juan 8:31-36) Busa, ang undanon nga relasyon kay Abraham wala naghilway sa mga Judiyo gikan sa pagkaulipon sa sala. Ginhimo ni Jesus ining maragtason nga deklarasyon nahanungod sa kahilwayan agod ipatalupangod ang butang nga manug-abot sadto kag mangin daku pa sa naeksperiensiahan sang mga Israelinhon sa bisan anong Paghinugyaw.
Nagsugod ang Cristianong Paghinugyaw
11. Ngaa ang aton interes sa Cristianong Paghinugyaw nasentro sa tuig 33 C.E.?
11 Wala mahangpi sang mga Judiyo nga ang Paghinugyaw sa Mosaikong Kasugoan nga katipan tipiko sang daku pa nga Paghinugyaw. (Colosas 2:17; Efeso 2:14, 15) Ining Paghinugyaw para sa mga Cristiano nagadalahig sa “kamatuoran” nga makahilway sa mga tawo—ang kamatuoran nga nasentro sa Anak, si Jesucristo. (Juan 1:17) San-o ginsugdan ang pagsaulog sining daku pa nga Paghinugyaw nga makadala sing kahilwayan gikan sa sala kag sa mga epekto sini? Sang tigpamulak sang 33 C.E., sang adlaw sang Pentecostes. Napulo ini ka adlaw sa tapos si Jesus makakayab sa langit agod ipresentar ang bili sang iya halad kay Jehova nga Dios.—Hebreo 9:24-28.
12, 13. Ano ang natabo sa tapos mapatay si Jesus nga nagpahanabo dayon sing tumalagsahon nga eksperiensia sa iya mga disipulo?
12 Una kay Jesus, wala sing tawo nga ginbanhaw gikan sa minatay agod magkabuhi sing dayon. (Roma 6:9-11) Sa baylo, ang tanan nagtulog sa kamatayon kag padayon nga magatulog tubtob mag-abot ang tion para sa pagbanhaw sa tawhanon nga pamilya. Paagi sa iya pagkabanhaw sa gahom sang Dios, si Jesucristo nangin subong sang pagtawag sa iya sang inspirado nga Kasulatan, “ang panganay sang mga nagakatulog.”—1 Corinto 15:20.
13 Kalim-an ka adlaw sa tapos sang iya pagkabanhaw, may pamatuod nga ang ginbanhaw nga si Jesucristo nagkayab sa langit kag nag-atubang kay Jehova nga Dios nga dala ang bili sang iya himpit tawhanon nga halad kag gin-aplikar ini para sa katawhan. Natabo ini sang adlaw sang Pentecostes 33 C.E. Bilang pagtuman sa mga tugon ni Jesus, mga 120 ka disipulo ang nagtipon sa Jerusalem. Nian ginpasagahay ni Cristo ang balaan nga espiritu sa sining mga disipulo, bilang katumanan sang Joel 2:28, 29. Ang mga dila nga daw kalayo nagtungtong sa ibabaw sang ila mga ulo, kag nagsugod sila sa paghambal sing mga hambal nga indi nila hambal. (Binuhatan 2:16-21, 33) Pamatuod ini nga ang ginbanhaw nga si Jesucristo nakakayab na sa langit kag nag-atubang sa Dios nga dala ang bili sang isa ka himpit tawhanon nga halad para sa katawhan.
14. (a) Ano ang kahimtangan sang mga disipulo ni Cristo tuhoy sa katipan? (b) Ang bag-ong katipan nagdalahig sing anong tumalagsahon nga pagpakamaayo?
14 Ano ang nangin resulta sini para sa mga disipulo? Una, ginhilway sila gikan sa Mosaikong Kasugoan nga katipan, nga ginhimo sang Dios upod sa pungsod sang kinaugali nga Israel apang ginpanas na karon, ginlansang sa usok sang pag-antos ni Jesus. (Colosas 2:13, 14; Galacia 3:13) Yadto nga katipan ginbuslan sang isa ka bag-ong katipan nga ginhimo indi, upod sa pungsod sang kinaugali nga Israel, kundi upod sa bag-o nga “pungsod” sang espirituwal nga Israel. (Hebreo 8:6-13; Galacia 6:16) Ining bag-ong katipan, nga gintagna sa Jeremias 31:31-34, ginhimos paagi sa isa ka manugpatunga nga daku pa sa dumaan nga manalagna nga si Moises. Sa pagpakita sing interes sa kahilwayan, dapat naton talupangdon labi na ang isa ka bahin sang bag-ong katipan. Ginpatalupangod ini ni apostol Pablo, nga nagsulat: “‘Amo ining katipan nga himuon ko sa ila sa tapos sadtong mga adlaw, . . . Ang ila mga sala kag ang ila mga kalautan indi ko na pagdumdumon.’ Kon may kapatawaran sini sa ila, wala na sing halad tungod sa sala.”—Hebreo 10:16-18.
15. Ngaa masiling naton nga sang Pentecostes 33 C.E. ang Cristianong Paghinugyaw nagsugod para sa mga hinaplas? (Roma 6:6, 16-18)
15 Ginpatuhuyan ni Jesus ining kahilwayan gikan sa sala sang magsiling sia: “Kon hilwayon kamo sang Anak, mangin hilway gid kamo.” (Juan 8:36) Hunahunaa lamang—kahilwayan gikan sa sala bangod sang halad ni Cristo! Sugod sang adlaw sang Pentecostes, ginpakamatarong sang Dios ang mga nagtuo kag dayon gin-adoptar sila subong espirituwal nga mga anak nga may paglaum nga maghari upod kay Cristo sa langit. Si Pablo nagpaathag: “Kay wala kamo makabaton sang espiritu sang kahiulipnan nga sa kahadlok liwat, kundi nakabaton kamo sang espiritu sang pagkaanak . . . Kon mga anak kita, nian mga manunubli man kita: mga manunubli sa pagkamatuod sang Dios, apang kaupod nga mga manunubli ni Cristo.” (Roma 8:15-17) Maathag nga ang Cristianong Paghinugyaw nagsugod na para sa hinaplas nga mga Cristiano.
16. Anong dugang pa nga mga pagpakamaayo kag mga paglaum ang nadalahig para sa mga nagsaulog sing Cristianong Paghinugyaw?
16 Gani sadtong adlaw sang Pentecostes sang tuig 33 C.E., ang bag-ong pungsod sang espirituwal nga Israel nagluntad. Ginhuman ini sang mga tawo nga ang ila mga sala napatawad na pasad sa ginhalad nga dugo ni Cristo. (Roma 5:1, 2; Efeso 1:7) Sin-o sa aton ang makapanghiwala nga yadtong unang mga katapo sang espirituwal nga Israel nga gindala sa bag-ong katipan nakaeksperiensia sing dalayawon nga kahilwayan paagi sa pagpatawad sang ila mga sala? Ginhimo sila sang Dios nga isa ka “‘pinili nga kaliwatan, harianon nga pagkasaserdote, balaan nga pungsod, pinasahi nga katawhan sang Dios, agod nga ibantala [nila] ang gamhanan nga mga butang’ sang nagtawag [sa ila] gikan sa kadudulman pakadto sa iya kalatingalahan nga kapawa.” (1 Pedro 2:9) Matuod, ang ila undanon nga mga lawas dihimpit gihapon kag mapatay sila sa ulihi. Apang, karon nga ginpakamatarong sila sang Dios kag gin-adoptar sila subong espirituwal nga mga anak, ang ila undanon nga kamatayon isa lamang ka “paghilway” agod nga mabanhaw sila padulong sa “langitnon nga ginharian” ni Cristo.—2 Timoteo 4:6, 18.
17, 18. Ngaa ang kahilwayan sang Cristianong Paghinugyaw mas mapuslanon sa una nga kahilwayan nga ginbantala ni Jesus?
17 Ang una nga tikang sa paghilway sa tumuluo nga mga Judiyo gikan sa sayop nga mga pagpati kag mga buhat may daku nga bili. Apang, nakita naton nga ang ginhimo ni Jesus indi lamang ang espirituwal nga paghilway. Sugod sang Pentecostes 33 C.E., ginhilway niya ang tumuluo nga mga tawo gikan sa “kasugoan sang sala kag kamatayon.” (Roma 8:1, 2) Sa amo nagsugod sadto ang Cristianong Paghinugyaw para sa hinaplas nga mga Cristiano. Isa gid ini ka mas mapuslanon nga kahilwayan, kay naglakip ini sing paglaum nga mabuhi sa langit subong kaupod nga mga manunubli ni Cristo.
18 Nabinagbinag naton tubtob sa karon ang duha ka bahin sang Cristianong kahilwayan sang unang siglo, nga sa pagkamatuod isa ka sadsaran sa pagkalipay. Kag nagkalipay gid ang mga tumuluo sang unang siglo. (Binuhatan 13:44-52; 16:34; 1 Corinto 13:6; Filipos 4:4) Matuod gid ina labi na tuhoy sa ila bahin sa Cristianong Paghinugyaw, nga nagbukas sang dalan agod makabaton sila sing walay katapusan nga mga pagpakamaayo sa langit.—1 Pedro 1:3-6; 4:13, 14.
19. Anong mga pamangkot ang nagapabilin para sa mga Cristiano nga wala ginhaplas sing espiritu, kag ano ang nagapakita nga sila may bahin sa gin-aman sang Dios nga kahilwayan?
19 Apang, ano ang bahin sang kalabanan nga matuod nga mga Cristiano karon sa sining laragway, sanglit wala sila ginpakamatarong para sa kabuhi kag ginhaplasan sing balaan nga espiritu? May yara Makasulatanhon nga rason sa pagpaabot sing masangkad nga kahilwayan para sa ila subong bahin sang Cristianong Paghinugyaw. Dumduma ang Binuhatan 3:20, 21: “Si Jesus, nga sa pagkamatuod dapat huptan sang langit tubtob sa tion sang pagpasag-uli sang tanan nga butang nga ginhambal sang Dios paagi sa baba sang iya dumaan nga mga manalagna.” (Ipaanggid ang Binuhatan 17:31.) Sa amo man nga kahulugan, si Juan, isa ka hinaplas nga apostol nga nagahugyaw na sa Cristianong Paghinugyaw, nagsulat nahanungod kay Jesucristo: “Sia amo ang katumbasan tungod sa aton mga sala, kag indi lamang tungod sa aton kundi man tungod sa mga sala sang bug-os nga kalibutan.” (1 Juan 2:2) Nagakahulugan bala ina nga ang madamo sang matutom nga mga Cristiano karon nga wala sing paglaum sa langit makakalipay sa Cristianong kahilwayan? Sa palaabuton lamang bala ina, ukon may rason na bala kita nga magkalipay? Mahibaloan naton ina paagi sa pag-usisa sang mga bahin sang Cristianong kahilwayan kag sang Paghinugyaw nga may pinasahi nga kahulugan para sa matuod nga mga sumilimba karon.
[Footnote]
a Ang tuigan nga Adlaw sang Katumbasan ginhiwat sa ika-10 sang Tisri, ang bulan sa Hebreong kalendaryo, nga katumbas sa aton Septiembre-Oktubre nga panahon.
Ano ang Ginahunahuna Mo?
◻ Ano ang mga benepisyo sang Paghinugyaw sa dumaan nga Israel?
◻ Paano ginbantala ni Jesus ang una nga kahilwayan, kag ano ang nadalahig sa sini?
◻ San-o nagsugod ang Cristianong Paghinugyaw, kag ano ang sadsaran sa paghinakop sina?
◻ Ngaa may rason kita sa pagpaabot sa kahilwayan nga magadalahig sa minilyon ka Cristiano nga indi hinaplas sing espiritu?
[Kapsion sa pahina 18]
“Ang banas sang matarong subong sang nagapamanagbanag nga kapawa kag nagasilak sing labi kag labi tubtob sa himpit nga adlaw.” (Hulubaton 4:18) Nahisanto sa sina nga prinsipio, ining artikulo kag ang masunod nagapresentar sing napasibu sa petsa kag napadaku nga paathag tuhoy sa Paghinugyaw.
[Laragway sa pahina 20]
Ginbantala ni Jesus ang kahilwayan sang 30 C.E.
[Laragway sa pahina 23]
Ang Cristianong Paghinugyaw nagsugod sang 33 C.E.