Ang Kabuhi sang mga Cristiano sang Unang Siglo
‘Ang Nagaatipan sang Panimalay’
“Nagpadayon sila sa paglakat kag nagsulod sia sa isa ka minuro. Gin-abiabi sia didto sang babayi nga si Marta subong bisita sa iya balay. Kag ini nga babayi may utod nga si Maria, nga naglingkod sa tiilan sang Ginuo kag nagpamati sa iya pulong. Apang masako si Marta sa pag-atipan sa madamo nga buluhaton. Gani, nagpalapit sia kag nagsiling: ‘Ginuo, wala ka bala nagakabalaka nga ginpabay-an lang ako sang akon utod sa pag-asikaso sa mga butang? Gani silinga sia nga magbulig sa akon.’ Bilang sabat ang Ginuo nagsiling sa iya: ‘Marta, Marta, nagakabalaka ka kag natublag bangod sang madamo nga butang. Apang, pila lamang ka butang ang kinahanglan, ukon isa lamang. Ginpili ni Maria ang maayo nga bahin, kag indi ini pagkuhaon sa iya.’”—LUCAS 10:38-42.
GINAPAKITA sini nga si Marta mapisan nga babayi amo nga ginadayaw sia sang iban. Suno sa Judiyong tradisyon sang unang siglo, masiling nga maayo ang isa ka babayi kon mapisan sia sa sulod sang balay kag ginaatipan niya ang mga kinahanglanon sang iya pamilya.
Ang mga Cristianong babayi sang unang siglo ginapalig-on nga ‘atipanon ang ila panimalay.’ (Tito 2:5, APD) Pero may obligasyon pa gid sila nga tudluan ang iban parte sa ila Cristianong pagtuluuhan. (Mateo 28:19, 20; Binuhatan 2:18) Ano ang pila sa “madamo nga buluhaton” ang dapat himuon sang Judiyong babayi sang unang siglo? Kag ano ang matun-an naton sa ginsiling ni Jesus parte kay Maria?
‘Masako sa Pag-atipan sa Madamo nga Buluhaton’ Ang kalabanan nga Judiyo nga asawa temprano pa nagabugtaw, mahimo nga antes pa magbutlak ang adlaw. (Hulubaton 31:15) Pagkatapos niya mahanda ang pamahaw, idul-ong niya ang iya kabataan nga lalaki sa eskwelahan sa sinagoga. Ang iya naman kabataan nga babayi ara lang sa balay kag ginatudluan sing mga ulubrahon para mangin maayo nga mga asawa sa ulihi.
Masugod na ang iloy kag ang iya kabataan nga babayi sa ila mga hilikuton sa balay. Butangan nila sing lana ang mga kingki (1), silhigan ang salog (2), kag gatasan ang kanding (3). Dayon, ihanda na nila ang tinapay para sa sina nga adlaw. Tahupan sang kabataan ang uyas para makuha ang mga higko (4) kag pagkatapos, galingon nila ini para himuon nga bahul nga harina (5). Dason, kuhaon ini sang iloy, samuan sing tubig kag pangpaalsa, kag masahon (6). Samtang ginahulat niya ini nga mag-alsa, nagaobra sia sang iban nga hilikuton. Ginapakurta naman sang kabataan nga mga babayi (7) ang gatas sang kanding para mahimo nga cheese.
Sa sina man nga aga, manindahan ang iloy upod sa iya kabataan nga babayi. Mapanimahuan niya didto ang kahamot sang mga ginabaligya, mabatian niya ang ginahod sang mga sapat, kag ang singgitan sang mga manugbaligya kag mga manugbakal nga nagaayuanay. Dayon, mangumpra sia sang ila mga kinahanglanon para sa sina nga adlaw (8) pareho sang uga kag utan. Kon isa sia ka Cristiano, mahimo ipaambit niya sa iban ang iya mga natun-an parte sa Dios samtang nagapaninda.—Binuhatan 17:17.
Samtang nagalakat sila sa dalan pakadto-pauli sa merkado, ginatudluan sang isa ka maayo nga iloy ang iya kabataan sang mga prinsipio sa Kasulatan. (Deuteronomio 6:6, 7) Mahimo nga ginatudluan man niya sila kon paano magkinot.—Hulubaton 31:14, 18.
Magluwas sini, adlaw-adlaw man nga nagapanag-ub ang mga babayi sa bubon (9). Samtang nagasag-ub sila, mahimo nagainistoryahanay sila upod sa iban nga babayi didto. Pag-abot sa balay, ang iloy kag ang iya kabataan nga babayi maluto na sang tinapay. Una, tipulunon nila ang ginmasa nga harina kag tapanon. Dayon, ibutang ini sa ginpainit nga pugon (10), nga sa masami ara nayon sa gua sang balay. Samtang nagapaninghamot ang tinapay, nagainistoryahanay sila kag ginabantayan ini asta nga maluto.
Pagkatapos sini, manglaba sila sa sapa (11). Ginahabunan nila ang mga lalabhan sing lye, nga naghalin sa abo sang lainlain nga tanom. Dayon, bunlawan nila ini, pugaan, kag ihalay sa mga tanom kag mga bato.
Kon magmala na ang linabhan, ginadala nila ini sa ibabaw sang ila matapan nga atop kag ginatahi ang mga gisi (12) antes isulod sa kabinet. Dayon, tudluan sang iloy ang iya kabataan nga babayi sa pagburda kag paghabol (13). Dugaydugay, maluto na sila sang ila palanyapunon (14). Maabiabihon ang mga Judiyo, gani nagahanda sila pirme sing pagkaon pareho sang tinapay, utan, cheese, uga, kag mabugnaw nga tubig para sa ila mga bisita.
Antes magtulog sa gab-i, ginabutangan sang mga ginikanan sing lana ang pilas sang ila mga kabataan. Kag bangod madulom na, nagagamit sila sing kingki para basahan ang ila kabataan sing istorya sa Kasulatan. Pagkatapos, mangamuyo sila upod sa ila kabataan. Kon sila na lang nga duha, may rason gid ang bana nga dayawon ang iya asawa: “Ang babayi nga takus sin-o bala ang makakita? Kay ang iya bili labaw pa gid sa mga rubi.”—Hulubaton 31:10.
Pagpili sang “Maayong Bahin” Ang mapisan nga babayi sang unang siglo masako gid sa “pag-atipan sa madamo nga buluhaton.” (Lucas 10:40) Sing kaanggid, masako man ang mga babayi subong, ilabi na ang mga iloy. Bangod sa moderno nga mga kagamitan, nangin mahapos na ang mga ulubrahon sa sulod sang balay. Pero, madamo nga iloy ang wala lamang nagaatipan sang ila pamilya kundi nagatrabaho pa para makabulig sa ila bana.
Bisan pa may mga kabudlayan, ginasunod sang madamo nga Cristiano nga babayi ang halimbawa ni Maria, nga ginsambit sa umpisa. Ginauna gid nila ang espirituwal nga mga butang. (Mateo 5:3) Ginaatipan nila sing maayo ang ila pamilya, suno sa ginasiling sang Kasulatan. (Hulubaton 31:11-31) Pero, ginasunod man nila ang ginsiling ni Jesus kay Marta. Bangod may maayo sia nga kaangtanan sa Dios, ginpamatian gid niya ang laygay ni Jesus. Wala man ginatugutan sang Cristiano nga mga babayi nga maupangan sang ila mga ulubrahon sa balay ang ila pagtuon parte sa Dios (15) ukon ang pagsugid sa iban sang ila ginatuuhan. (Mateo 24:14; Hebreo 10:24, 25) Ginapili gid nila “ang maayong bahin.” (Lucas 10:42) Gani, palangga gid sila sang Dios, ni Cristo, kag sang ila pamilya.—Hulubaton 18:22.