Pagkumpisar sang Sala—Paagi sang Tawo Ukon sang Dios?

SA MGA Katoliko, ang pagkumpisar nagbalhin sing dramatiko sa sulod sang mga siglo. Sadtong naunang mga tuig sang Iglesia Katolika, ang kumpisar kag penintensya ginakinahanglan lamang sa mabug-at nga mga sala. Nahanungod sini, ang libro nga Religion in the Medieval West nagasiling: “Tubtob sang talipuspusan sang ikaanum nga siglo ang sistema sa pagpenitensya tuman kapintas: ang sakramento ginapadapat lamang sing makaisa sa bug-os nga kabuhi, ang pagkumpisar publiko, ang penitensya madugay kag mabug-at.”

Daw ano kabug-at ang penitensya? Sang 1052 ang isa nga nagahinulsol ginapalakat nga nagatiil halin sa Bruges sa Belgium pakadto sa Jerusalem! “Ang mga Katoliko makita gihapon sang 1700 sa sagrado nga mga bubon kag mga sapa, nagaduko sa mabugnaw nga tubig agod ibungat ang ila mga pangadi sa penitensya,” siling sang libro nga Christianity in the West 1400-1700. Kutob sadto nga tion wala ginahatag ang kapatawaran tubtob nga matapos ang penitensya, ginpalantang sang madamo ang ila pagpangumpisar tubtob nagatagumatayon sila.

San-o nagsugod ang modernong batasan sa pagkumpisar? Ang Religion in the Medieval West nagasiling: “Ang bag-ong dagway sang penitensya ginpakilala sa Pransya sang talipuspusan sang ikaanum nga siglo sang Celtic nga mga monghe. . . . Pribado ini nga pagkumpisar, diin ginatu-ad sang nagahinulsol ang iya mga sala sa isa ka pari, kag nahisanto ini sa monastiko nga batasan sang espirituwal nga paglaygay.” Suno sa karaan nga monastiko nga batasan, ang mga monghe nagatu-ad sang ila mga sala sa isa kag isa sa pagtigayon sing espirituwal nga bulig agod madaug ang ila mga kaluyahon. Apang, sa bag-ong pribado nga pagkumpisar, ginahatagan sang simbahan ang pari sing daku katama nga “gahom ukon awtoridad sa pagpatawad sa mga sala.”​—⁠New Catholic Encyclopedia.

Ginhatagan gid bala ni Jesus ang iban niya nga mga sumulunod sina nga gahom? Ano ang ginsiling niya nga nagdul-ong sa iban sa sining konklusion?

“Ang mga Yabi sang Ginharian”

Sang isa ka bes, si Jesucristo nagsiling kay apostol Pedro: “Sa imo akon ihatag ang mga yabi sang ginharian sang langit: ang bisan ano nga imo gapuson sa duta gapuson sa langit; ang bisan ano nga imo hubaran sa duta hubaran sa langit.” (Mateo 16:​19, The Jerusalem Bible) Ano ang buot silingon ni Jesus sa “mga yabi sang ginharian sang langit”? Mahangpan naton ini sing maayo pa kon tan-awon naton ang isa pa ka okasyon nga gingamit ni Jesus ang tinaga nga “yabi.”

Ginsilingan anay ni Jesus ang Judiyong relihiosong mga lider nga lantip sa Mosaikong Kasuguan: “Kailo kamo mga mangin-alamon sa kasuguan kay ginkuha ninyo ang yabi sang ihibalo! Kamo inyo wala magsulod, kag ang mga nagasulod ginasablagan ninyo.” (Lucas 11:​52, JB) ‘Ginasablagan ang iban sa pagsulod’ sa diin? Si Jesus nagasugid sa aton sa Mateo 23:​13: “Kailo kamo, mga escriba kag mga Fariseo, mga salimpapaw! Ginatakpan ninyo ang ginharian sang langit sa mga tawo, kay wala kamo inyo nagasulod ukon nagatugot sa mga manugsulod sa pagsulod.” (JB) Kon hambalon pa, ginatakpan sang Judiyong klero ang ganhaan sa madamo paagi sa pagkawat sa ila sang kahigayunan nga mangin kaupod ni Jesucristo sa langit. Ang “yabi” nga “ginkuha” sang relihiosong mga lider wala sing labot sa kapatawaran sang mga sala. Yabi ini sang gin-aman sang Dios nga ihibalo.

Sa kaanggid, “ang mga yabi sang ginharian” nga ginhatag kay Pedro wala nagarepresentar sa gahom nga mapahibalo ang langit kon kay sin-o mga sala ang dapat patawaron ukon indi. Sa baylo, nagarepresentar ini sa dakung pribilehiyo ni Pedro sa pagbukas sang dalan pa langit paagi sa pagpalapnag sang gin-aman sang Dios nga ihibalo paagi sa iya ministeryo. Ginhimo niya ini primero sa mga Judiyo kag Judiyong mga proselita, nian sa mga Samaritano, kag sang ulihi sa mga Gentil.​—⁠Binuhatan 2:​1-41; 8:​14-17; 10:​1-48.

“Bisan Anong Inyo Gapuson sa Duta”

Sang ulihi, ginsulit ni Jesus sa iban ang ginsiling niya kay Pedro. “Solemne ako nga nagasiling sa inyo,” siling ni Jesus, “bisan anong inyo gapuson sa duta gapuson sa langit; kag bisan ano nga inyo hubaran sa duta hubaran sa langit.” (Mateo 18:​18, JB) Anong awtoridad ang ginhatag diri ni Cristo sa mga disipulo? Ginapakita sang konteksto nga ginahambalan niya ang nahanungod sa paglubad sa mga problema sa ulot sang indibiduwal nga mga tumuluo kag sa paghupot sa kongregasyon nga matinlo sang dimahinulsulon nga mga malauton.​—⁠Mateo 18:​15-17.

May kaangtanan sa serioso nga paglapas sa kasuguan sang Dios, ang responsable nga mga lalaki sa kongregasyon dapat magahukom kag magadesisyon sa kon bala ang nakasala dapat “gapuson” (tamdon nga nakasala) ukon “hubaran” (indi nakasala). Nagakahulugan bala ini nga sundon sang langit ang desisyon sang mga tawo? Indi. Subong sang ginapakita sang eskolar sang Biblia nga si Rob­ert ­Young, ang bisan anong desisyon nga ginhimo sang mga disipulo magasunod sa desisyon sang langit, indi magauna sa sini. Nagsiling sia nga ang bersikulo 18 dapat mabasa sing literal: Bisan anong inyo gapuson sa duta “dapat nga nagapus (na)” sa langit.

Sa pagkamatuod, indi makatarunganon ang maghunahuna nga ang dihimpit nga tawo makahimo sing desisyon nga nagagapus sa mga yara sa langitnon nga mga hukmanan. Labi pa ka makatarunganon ang magsiling nga ang gintangdo nga mga tiglawas ni Cristo magasunod sang iya panuytoy agod huptan ang iya kongregasyon nga matinlo. Paagi ini sa paghimo sing desisyon nga napasad sa mga prinsipio nga ginpasad na sa langit. Si Jesus mismo ang magatuytoy sa ila sa paghimo sini.​—⁠Mateo 18:⁠20.

Ang bisan sin-o bala mahimo nga “makatiglawas kay Cristo subong amaynon nga hukom” tubtob sa punto nga mapamat-uran ang dayon nga palaabuton sang masigkatumuluo? (New Catholic Encyclopedia) Ang mga pari nga ginakumpisaran halos pirme nagahatag sing kapatawaran, bisan pa nga “may dimahambal nga pagpati [sa tunga sang Katolikong mga teologo] nga malaka lang ang tawo nga nagakasubo gid tungod sa iya mga sala.” (The New Encyclopædia Britannica) Huo, san-o ang katapusan nga tion nga nakabati ka tuhoy sa isa ka pari nga wala naghatag sing kapatawaran sa nakasala? Ayhan bangod ang indibiduwal nga pari wala nagahunahuna nga may ikasarang sia sa paghukom kon bala mahinulsulon ukon indi ang isa ka makasasala. Apang kon amo sini, ngaa nagaangkon sia sang gahom nga makahatag sing kapatawaran?

Handurawa ang isa ka hukmanan sang kasuguan diin ang maluluy-on nga hukom nagapamat-od sing rutina sa mga kriminal nga wala makasala, bisan sa pirme nagalapas sa kasuguan, bangod nagaagi sila sa ritwal nga pagbaton sang ila mga krimen kag pagsiling nga ginakasubo nila. Bisan pa nga mahimo ini magapahalipay sa mga nakasala, ining sayop nga pagpakita sing kaluoy magabuhin sing daku sa pagtahod sa katarungan. Mahimo bala nga ang pagkumpisar subong sang kinabatasan sa Iglesia Katolika aktuwal nga nagapatig-a sa mga tawo sa dalanon sang sala?​—⁠Manugwali 8:⁠11.

“Ang pagkumpisar wala nagapatubas sing huyog nga tinguhaan likawan ang sala sa palaabuton,” siling ni Ramona, nagasugid sang iya eksperiensia nahanungod sa pagpangumpisar subong isa ka Katoliko sugod sang siete anyos sia. Sia nagadugang: “Ang pagpangumpisar nagapalambo sang ideya nga ang Dios pirme nagapatawad kag bisan ano ang himuon sang imo dihimpit nga unod sia magapatawad. Wala ini nagapalambo sang hanuot nga handum sa paghimo sing maayo.”

Apang kamusta ang pinamulong ni Jesus nga narekord sa Juan 20:​22, 23? Didto sia nagsiling sa iya mga disipulo: “Batuna ninyo ang Espiritu Santo. Ang bisan kay sin-o mga sala patawaron ninyo, patawaron ini sa ila; kay sin-o mga sala ginapunggan ninyo, ginapunggan sila.” (JB) Wala bala diri ginahatagan sing ispisipiko ni Jesus ang iya mga disipulo sing awtoridad nga magpatawad sing mga sala?

Kon amo lang ini ang basahon, daw amo sina ang ginasiling sining teksto sa Biblia. Apang, kon ining mga pulong binagbinagon upod sa ginasiling sang Mateo 18:​15-18 kag sa iban pa nga ang Biblia nagatudlo nahanungod sa pagkumpisar kag pagpatawad, ano ang dapat naton ihinakop? Nga sa Juan 20:​22, 23, si Jesus naghatag sa iya mga disipulo sing awtoridad sa pagpaguwa gikan sa kongregasyon sang dimahinulsulon nga nagahimo sang mabug-at nga mga sala. Sa amo man nga tion, si Cristo naghatag sa iya mga sumulunod sing awtoridad sa pagkaluoy kag sa pagpatawad sa mahinulsulon nga mga makasasala. Wala gid nagasiling si Jesus nga ang iya mga disipulo dapat magkumpisar sang tanan nga sala sa isa ka pari.

Busa ang mga responsable sa kongregasyon awtorisado sa pagpamat-od kon paano pakig-angotan ang mga nagahimo sing mabug-at nga mga sala. Pagahimuon inang mga desisyon sa idalom sang panuytoy sang balaan nga espiritu sang Dios kag nahisuno sa mga panuytoy sang Dios nga ginhatag paagi kay Jesucristo kag sa Balaan nga Kasulatan. (Ipaanggid ang Binuhatan 5:​1-5; 1 Corinto 5:​1-5, 11-13.) Busa ang mga responsable nga mga lalaki magahulag sa panuytoy gikan sa langit, wala nagapilit sang ila mga desisyon sa langit.

“Magtinu-aray Kamo sang Inyo mga Sala”

Gani, nian, san-o nagakaigo para sa mga Cristiano nga magtinu-aray sila sang mga sala? Sa kaso sang mabug-at nga sala (indi ang tanan diutay nga sayop), ang isa dapat magtu-ad sa responsable nga mga manugtatap sang kongregasyon. Bisan pa indi grabe ang sala apang ginatublag sia sang iya konsiensia, daku ang kabilihanan sang pagtu-ad kag pagpangayo sing espirituwal nga bulig.

Nahanungod sini ang manunulat sang Biblia nga si Santiago nagasiling: “Kon may isa sa inyo nga nagamasakit [sa espirituwal], magpatawag sia sang mga gulang sang iglesia, kag haplasan nila sia sing lana sa ngalan sang Ginuo kag pangamuyuan nila sia. Ang pangamuyo sang pagtuo magaayo sang nagamasakit kag ang Ginuo magabangon sa iya; kag kon nakasala sia, patawaron sia. Busa magtinu-aray kamo sang inyo mga sala, kag magpangamuyuay kamo.”​—⁠Santiago 5:​14-16, JB.

Sa sining mga pulong, wala ginapanugda ang pormal, ritwalistiko, kag pribado nga pagkumpisar. Sa baylo, kon ang isa ka Cristiano ginabug-atan sang sala sa bagay nga nagabatyag sia nga indi sia makapangamuyo, dapat sia magpatawag sing gintangdo nga mga gulang, ukon mga manugtatap, sang kongregasyon, kag pangamuyuan nila sia. Agod buligan sia nga mag-ayo sa espirituwal, ihaplas man nila ang lana sang Pulong sang Dios.​—⁠Salmo 141:​5; ipaanggid ang Lucas 5:​31, 32; Bugna 3:⁠18.

Talalupangdon ang laygay ni Juan Bautista nga ‘magpatubas sing bunga nga takus sa paghinulsol.’ (Mateo 3:​8; ipaanggid ang Binuhatan 26:⁠20.) Ang mahinulsulon sing tunay nga makasasala nagabiya sang iya sayop nga dalanon. Kaangay ni Hari David sang dumaan nga Israel, ang mahinulsulon nga makasasala nga nagatu-ad sang iya sala sa Dios magabaton sing kapatawaran. Si David nagsulat: “Gintu-ad ko ang akon sala sa imo, kag wala ko iglikum ang akon kalautan. Ako nagsiling: ‘Itu-ad ko ang akon mga paglalis kay Jehova.’ Nian ikaw nagpatawad sang kalautan sang akon sala.”​—⁠Salmo 32:⁠5.

Ang mga buhat sa pagpenitensya wala nagahatag sing kapatawaran. Ang Dios lamang ang nagahatag sini. Ginabinagbinag niya ang mga kinahanglanon sang himpit nga katarungan, apang ang iya pagpatawad nagapabutyag sang iya gugma para sa katawhan. Ang pagpatawad niya pagpakita man sing dibagay nga kaluoy nga napasad sa halad gawad ni Jesucristo kag ginahatag lamang sa mahinulsulon nga mga makasasala nga nagbiya sang kon ano ang malain sa itololok sang Dios. (Salmo 51:​7; Isaias 1:​18; Juan 3:​16; Roma 3:​23-26) Yadto lamang ang ginpatawad ni Jehova nga Dios ang makatigayon sang kabuhi nga dayon. Kag agod matigayon ina nga kapatawaran, dapat kita magtu-ad sa paagi sang Dios, indi sang tawo.

[Footnote]

Sa pagpaanggid, tan-awa ang Marcos 3:​29; Hebreo 6:​4-6; 10:⁠26. Sa sining mga teksto, ginapakita sang mga manunulat sang Biblia nga wala ginapatawad sang Dios ang tanan nga mga sala.

[Laragway sa pahina 7]

Si David nagtu-ad kay Jehova, nga naghatag sing kapatawaran