Isa ka Pat-od nga Paglaum

“Kutob sa pagkabun-ag yara pirme ang posibilidad nga ang isa ka tawo mahimo mapatay sa bisan ano nga tion; kag ining posibilidad indi malikawan nga magamatuod.”—⁠ARNOLD TOYNBEE, BRITANIKONG ISTORYADOR.

 1. Ano nga katunayan ang pilit nga ginabaton sang katawhan, nga nagapautwas sing anong mga pamangkot?

SIN-O ang mamatok sa ginasambit sa ibabaw nga maragtason nga kamatuoran? Ang katawhan pirme napilitan nga batunon ang masakit nga katunayan sang kamatayon. Kag wala gid kita sing mahimo kon ang isa nga aton hinigugma mapatay! Daw wala na sing paglaum nga makita pa sia liwat. Posible ayhan nga makita pa liwat ang aton napatay nga mga hinigugma? Ano nga paglaum ang ginatanyag sang Biblia para sa mga patay? Binagbinaga ang masunod nga kasaysayan.

‘Napatay ang Amon Abyan’

2-5. (a) Sang mapatay ang iya abyan nga si Lazaro, paano ginpakita ni Jesus nga luyag niya kag may ikasarang sia nga banhawon sia? (b) Luwas sa pagbanhaw kay Lazaro, ano ang nahimuan sang milagro sang pagkabanhaw?

² Tuig 32 C.⁠E. sadto. Sa isa ka gamay nga banwa sang Betania, tatlo ka kilometro sa guwa sang Jerusalem, si Lazaro nagapuyo upod sa iya duha ka utod nga babayi nga sanday Marta kag Maria. Suod sila nga mga abyan ni Jesus. Isa ka adlaw, nagmasakit sing grabe si Lazaro. Sa gilayon, ginpahibalo sang iya nabalaka nga mga utod nga babayi si Jesus, nga didto sa tabok sang Suba sang Jordan. Palangga ni Jesus si Lazaro kag ang iya mga utod nga babayi, gani wala madugay naglakat sia agod magkadto sa Betania. Samtang sa dalanon, ginsugiran ni Jesus ang iya mga disipulo: “Si Lazaro nga aton abyan nagpahuway, apang magalakbay ako pakadto didto agod pukawon sia sa iya pagtulog.” Sanglit wala mahangpi dayon sang mga disipulo ang iya ginsiling, si Jesus maathag nga nagsiling: “Si Lazaro napatay.”​—⁠Juan 11:⁠1-15.

³ Sang mabatian nga nagapadulong si Jesus sa Betania, nagdalagan si Marta agod sugataon sia. Natandog gid si Jesus sang iya kasubo, gani nagpasalig sia: “Ang imo utod mabanhaw.” Si Marta nagsabat: “Nakahibalo ako nga mabanhaw sia sa pagkabanhaw sa katapusan nga adlaw.” Nian ginsilingan sia ni Jesus: “Ako ang pagkabanhaw kag ang kabuhi. Ang nagapakita sing pagtuo sa akon, bisan mapatay pa sia, magakabuhi.”​—⁠Juan 11:​20-25.

⁴ Nian nagkadto si Jesus sa lulubngan kag ginpakuha niya ang bato nga nagatakop sa baba sini. Sa tapos mangamuyo sing mabaskog, nagsugo sia: “Lazaro, guwa ka!” Kag samtang ang tanan nga mga mata nagatulok sa lulubngan, nagguwa matuod si Lazaro. Ginbanhaw ni Jesus si Lazaro​—⁠ginbalik niya ang kabuhi sa isa ka tawo nga apat ka adlaw na nga patay!​—⁠Juan 11:​38-44.

⁵ Nagatuo na nga daan si Marta sa ginsaad nga pagkabanhaw. (Juan 5:​28, 29; 11:​23, 24) Ang milagruso nga pagpasag-uli sang kabuhi ni Lazaro nagpabakod pa sang iya pagtuo kag nagpukaw sa iban nga magtuo man. (Juan 11:45) Apang ano gid ang kahulugan sang termino nga “pagkabanhaw”?

“Mabanhaw Sia”

 6. Ano ang kahulugan sang termino nga “pagkabanhaw”?

⁶ Ang tinaga nga “pagkabanhaw” ginbadbad gikan sa Griegong tinaga nga a·naʹsta·sis, nga literal nga nagakahulugan sing “pagtindog liwat.” Ang Hebreong mga tinaga nga gingamit sang Hebreong mga manugbadbad sa Griegong tinaga nga a·naʹsta·sis amo ang techi·yathʹ ham·me·thimʹ, nga nagakahulugan sing “pagbuhi sa patay.”⁠a Sa amo, ang pagkabanhaw nagadalahig sing pagbuhi sa isa ka tawo gikan sa walay kabuhi nga kahimtangan sang kamatayon​—⁠ginapahikot liwat ang pagkabuhi sang isa ka indibiduwal.

 7. Ngaa indi mangin problema para kay Jehova nga Dios kag kay Jesucristo ang pagbanhaw sa mga indibiduwal?

⁷ Bangod sang walay latid nga kaalam kag himpit nga memorya, madali lang banhawon ni Jehova nga Dios ang isa ka tawo. Ang pagdumdom sa sahi sang pagkabuhi sang mga patay​—⁠ang ila personalidad, ang ila personal nga nagligad, kag ang tanan nga detalye sang ila pagkatawo​—⁠indi problema para sa iya. (Job 12:​13; ipaanggid ang Isaias 40:⁠26.) Si Jehova amo man ang Ginahalinan sang kabuhi. Busa, madali niya mapasag-uli sa kabuhi ang amo gihapon nga tawo, ginahatagan sia sing pareho gihapon nga personalidad sa isa ka bag-o nga lawas. Dugang pa, subong ginapakita sang natabo kay Lazaro, luyag kag may ikasarang si Jesucristo nga banhawon ang mga patay.​—⁠Ipaanggid ang Lucas 7:​11-17; 8:​40-56.

8, 9. (a) Ngaa indi maghisantuanay ang pagkabanhaw kag ang ideya tuhoy sa pagkadimamalatyon sang kalag? (b) Ano ang remedyo para sa kamatayon?

⁸ Apang, ang Makasulatanhon nga panudlo tuhoy sa pagkabanhaw wala nagahisanto sa doktrina tuhoy sa pagkadimamalatyon sang kalag. Kon ang dimamalatyon nga kalag nagalampuwas sa kamatayon, wala sing dapat banhawon, ukon ipasag-uli sa kabuhi. Sa pagkamatuod, wala gid magpabutyag si Marta sing ideya tuhoy sa dimamalatyon nga kalag nga nagapuyo sa iban nga duog sa tapos sang kamatayon. Wala sia magpati nga si Lazaro nagkadto na sa duog sang mga espiritu agod padayon nga magkabuhi didto. Sa kabaliskaran, ginpakita niya ang iya pagtuo sa katuyuan sang Dios nga baliskaron ang mga epekto sang kamatayon. Sia nagsiling: “Nakahibalo ako nga mabanhaw sia sa pagkabanhaw sa katapusan nga adlaw.” (Juan 11:⁠23, 24) Subong man, wala magsugid si Lazaro nga may naeksperiensiahan sia sa pihak nga kinabuhi. Wala sing dapat isugid.

⁹ Maathag nga suno sa Biblia, ang kalag nagakapatay kag ang remedyo para sa kamatayon amo ang pagkabanhaw. Apang binilyon ka tawo ang napatay na sugod sang magkabuhi sa duta ang una nga tawo nga si Adan. Gani sin-o ang banhawon, kag sa diin?

“Ang Tanan nga Yara sa Handumanan nga Lulubngan”

10. Ano ang ginsaad ni Jesus tuhoy sa mga yara sa handumanan nga mga lulubngan?

¹⁰ Si Jesucristo nagsiling: “Ang oras magaabot nga ang tanan nga yara sa handumanan nga lulubngan makabati sang iya [Jesus] tingog kag magaguwa.” (Juan 5:⁠28, 29) Huo, nanaad si Jesucristo nga ang tanan nga yara sa memorya ni Jehova pagabanhawon. Binilyon ka tawo ang nabuhi kag napatay. Sin-o sa ila ang yara sa memorya sang Dios, nga nagahulat banhawon?

11. Sin-o ang pagabanhawon?

¹¹ Ang mga nangin matarong subong mga alagad ni Jehova pagabanhawon. Apang minilyon man ka tawo ang napatay nga wala makapakita kon bala magasunod sila sa matarong nga mga talaksan sang Dios. Wala sila sing hinalung-ong sa mga ginapatuman ni Jehova ukon wala sila sing bastante nga tion sa paghimo sing kinahanglanon nga mga pagbag-o. Ini man sila yara sa memorya sang Dios kag sa amo pagabanhawon, kay ang Biblia nagasaad: “May pagkabanhaw sang mga matarong kag mga dimatarong.”​—⁠Binuhatan 24:⁠15.

12. (a) Ano nga palanan-awon ang nabaton ni apostol Juan tuhoy sa pagkabanhaw? (b) Ano ang “gintagbong sa linaw nga kalayo,” kag ano ang kahulugan sina?

¹² Si apostol Juan nakakita sing makakulunyag nga palanan-awon tuhoy sa mga binanhaw nga nagatindog sa atubangan sang trono sang Dios. Sa paglaragway sini, sia nagsulat: “Ginhatag sang dagat ang mga patay nga yara sa iya, kag ginhatag sang kamatayon kag Hades ang mga patay nga yara sa ila, kag ginhukman ang tagsa ka tawo suno sa iya binuhatan. Kag ang kamatayon kag Hades gintagbong sa linaw nga kalayo. Nagakahulugan ini sing ikaduha nga kamatayon, ang linaw nga kalayo.” (Bugna 20:​12-14) Hunahunaa kon ano ang kahulugan sina! Ang tanan nga patay nga yara sa memorya sang Dios paguwaon gikan sa Hades, ukon Sheol, ang kinaandan nga lulubngan sang katawhan. (Salmo 16:​10; Binuhatan 2:31) Nian ang “kamatayon kag Hades” itagbong sa ginatawag nga “linaw nga kalayo,” nga nagasimbulo sa bug-os nga kalaglagan. Ang kinaandan nga lulubngan sang katawhan madula na.

Banhawon sa Diin?

13. Ngaa namat-od ang Dios nga ang iban banhawon para sa langit, kag ano nga sahi sang lawas ang ihatag sa ila ni Jehova?

¹³ Ang diutay nga kadamuon sang mga lalaki kag mga babayi pagabanhawon agod magkabuhi sa langit. Magagahom sila upod kay Cristo subong mga hari kag mga saserdote kag magapakigbahin sa pagdula sang tanan nga epekto sang kamatayon nga napanubli sang katawhan gikan sa una nga tawo nga si Adan. (Roma 5:​12; Bugna 5:​9, 10) Suno sa Biblia, 144,000 lamang ang ila kadamuon kag ginpili sila gikan sa mga sumulunod ni Cristo, sugod sa matutom nga mga apostoles. (Lucas 22:​28-30; Juan 14:​2, 3; Bugna 7:​4; 14:​1, 3) Hatagan ni Jehova ang tagsatagsa sining tanan nga binanhaw sing espiritu nga lawas agod nga mabuhi sila sa langit.​—⁠1 Corinto 15:​35, 38, 42-45; 1 Pedro 3:⁠18.

14, 15. (a) Sa ano nga sahi sang kabuhi banhawon ang kalabanan sang mga napatay? (b) Ano nga mga pagpakamaayo ang agumon sang matinumanon nga katawhan?

¹⁴ Apang, ang kalabanan nga napatay pagabanhawon agod magkabuhi sa duta. (Salmo 37:​29; Mateo 6:10) Ano nga sahi sang duta? Ang duta karon puno sing pinuyas, pagpatyanay, polusyon, kag kasingki. Kon ang mga patay banhawon sa sini nga sahi sang duta, pat-od nga indi magdugay ang ila kalipay. Apang nanaad ang Manunuga nga sa indi madugay laglagon niya ang bug-os kalibutan nga katilingban karon nga ginakontrol ni Satanas. (Hulubaton 2:​21, 22; Daniel 2:44) Nian magaluntad ang isa ka matarong nga bag-ong katilingban sang mga tawo​—⁠“isa ka bag-ong duta.” (2 Pedro 3:13) Sa amo nga tion “wala sing pumuluyo ang magasiling: ‘Nagamasakit ako.’ ” (Isaias 33:24) Bisan ang masakit nga kamatayon pagadulaon, kay ang Dios ‘magapahid sang tagsa ka luha sa mga mata nila, kag wala na sing kamatayon, ukon kalisod ukon paghibi ukon kasakit pa. Ang nahaunang mga butang nagtaliwan.’​—⁠Bugna 21:⁠4.

¹⁵ Sa ginsaad nga bag-ong kalibutan sang Dios, ang mga mahagop “magakalipay sa kabuganaan sang paghidait.” (Salmo 37:⁠11) Amat-amat nga ipasag-uli sang langitnon nga panguluhan ni Cristo Jesus kag sang iya 144,000 ka kaupod ang matinumanon nga katawhan sa kahimtangan nga nadula sang aton unang mga ginikanan, sanday Adan kag Eva. Lakip sa mga pumuluyo sang duta amo ang mga binanhaw.​—⁠Lucas 23:​42, 43.

16-18. Ano nga kalipay ang ihatag sang pagkabanhaw sa mga pamilya?

¹⁶ Ginalaragway sang Biblia ang kalipay nga ihatag sang pagkabanhaw sa mga pamilya. Handurawa ang kalipay nga ginbatyag sang babayi nga balo sa Nain sang ginpadulog ni Jesus ang prosesyon sang lubong kag ginbanhaw ang iya bugtong nga anak nga lalaki! (Lucas 7:​11-17) Sang ulihi, malapit sa Dagat sang Galilea, sang ginbanhaw ni Jesus ang 12-anyos nga bata nga babayi, ang iya mga ginikanan “halos nadula sa ila kaugalingon sa tuman nga kalipay.”​—⁠Marcos 5:​21-24, 35-42; tan-awa man ang 1 Hari 17:​17-24; 2 Hari 4:​32-37.

¹⁷ Para sa minilyon nga nagakatulog karon sa kamatayon, ang pagkabanhaw magakahulugan sing kabuhi sa isa ka mahidaiton nga bag-ong kalibutan. Hunahunaa lamang ang makakulunyag nga paglaum nga ginabuksan sini para kay Tommy kag sa negosyante nga ginsambit sa umpisa sini nga brosyur! Kon si Tommy magabugtaw liwat sa kabuhi sa Paraiso sa duta, sia gihapon si Tommy nga nakilal-an sang iya iloy​—⁠apang wala sing balatian. Matandog niya si Tommy, mahakos, kag mapakitaan sing gugma. Subong man, sa baylo nga masiod sa halos walay katapusan nga siklo sang liwatliwat nga pagkabun-ag, nagahulat sa negosyante nga taga-India ang matahom nga paglaum nga magmuklat ang iya mga mata sa bag-ong kalibutan sang Dios kag makita ang iya mga anak nga lalaki.

¹⁸ Ang paghibalo sa kamatuoran tuhoy sa kalag, tuhoy sa kon ano ang nagakatabo sa aton kon mapatay kita, kag tuhoy sa paglaum sa pagkabanhaw may daku man nga epekto sa mga nagakabuhi karon. Tan-awon naton kon paano.

[Nota]

[Retrato sa pahina 26]

Ang pagkabanhaw magahatag sing dayon nga kalipay