Kapitulo 9
Ang Katipan sang Dios Upod sa Iya “Abyan” Ginahimuslan Na sang mga Minilyon
KAPIN sa 1,950 ka tuig sang una ang matuod nga abyan sang tanan nga katawhan nagsiling: “Wala sing tawo nga may gugma nga daku pa sa sini, nga ihatag sang isa ka tawo ang iya kalag tungod sa iya mga abyan.” (Juan 15:13) Ang nagpamulong sini nga si Jesus, isa ka kaliwat sang tawo nga gintawag nga abyan sang labing talalupangdon nga Isa sa bug-os nga uniberso, si Jehova nga Dios. Ining mainabyanon nga kaangtanan, bisan pa daw indi timbang, nagsugod na sa pagpanghikot para sa kaayuhan sang minilyon.
2 Sin-o ang tawo sang dumaan nga mga tion nga nakadaug sing daku gid para sa aton bangod sang iya pagpakig-abyan sa Dios? Sia si Abraham, ang kaliwat sang tawo nga si Sem, nga isa sang mga naluwas sa Anaw sa bilog nga globo sang adlaw ni Noe. Nagsulod si Abraham sa kaangtanan sa Dios, kag nagpakita sing mga kinaiya sang isa ka matuod nga abyan. Napahulag sang gugma kag pagtuo, naghikot si Abraham nahisuno sa kabubut-on sang Dios, kag bangod sini ang manunulat sang Biblia nga si Santiago nagsulat: “Natuman ang kasulatan nga nagasiling: ‘Si Abraham nagtuo kay Jehova, kag ginkabig ini sa iya nga sa pagkamatarong,’ kag gintawag sia nga ‘abyan ni Jehova.’”—Santiago 2:23.
3 Ang tawo sang pagtuo kag aksion taga-siudad sang Ur sang mga Caldeanhon, kag sia ang una nga gintawag nga Hebreo. (Genesis 14:13) Ining ngalan gin-aplikar sa iya mga kaliwat nga pungsod sang Israel. (Filipos 3:5) Bangod ginhimo niya si Abraham nga iya abyan, gindala man sia ni Jehova nga Dios sa pila sang Iya likom nga mga butang. Ginpakita ini sang nasulat sa Genesis 18:17-19.
4 Nagailustrar ina kon daw ano kataas ang pagpabili ni Jehova nga Dios sa pagtuo kag pagsalig ni Abraham sa iya, nga nagresulta sa bug-os nga pagkamatinumanon sa bahin ni Abraham. Gani sa wala sing pagkahuya ukon pagpangayo sing pasaylo, ginhinakpan ni Jehova ang iya pinamulong sa pungsod sang Israel paagi sa pagsiling: “Apang ikaw, O Israel, alagad ko, ikaw, O Jacob, nga akon ginpili, ang binhi ni Abraham nga akon abyan.”—Isaias 41:8.
Nag-epekto ang Abrahamiko nga Katipan
5 Ang kasangkaron kon tubtob diin magadul-ong ang higot sang isa upod sa isa ka mainabyanon nga abyan ginpakita sang kamatuoran nga ang Soberano sang uniberso, si Jehova, nagpakigkatipan sa isa ka tawo lamang, nga si Abraham. Sa Genesis 15:18 aton mabasa: “Sa sadto nga adlaw si Jehova nagpakigkatipan kay Abram [Abraham], nga nagasiling: ‘Sa imo binhi ihatag ko ining duta, kutob sa suba sang Egipto tubtob sa suba nga daku, ang suba nga Eufrates.’”
6 Ang Eufrates amo ang suba nga gintabok ni Abraham kag sang iya panimalay sa pagsulod sa Ginsaad nga Duta. Sang magtabok sila, si Abraham wala pa sing anak, bisan pa nakalab-ot na sia sa edad nga 75, kag ang iya asawa lampas na sa edad nga makapanganak. (Genesis 12:1-5) Apang, walay sapayan sadtong nagasumpakil nga kahimtangan, ang Dios nagsiling sa matinumanon nga si Abraham: “Tanglaa ang langit, palihog, kag isipa ang kabituonan, kon sarang mo sila maisip. . . . Mangin subong sini ang imo binhi.”—Genesis 15:2-5.
7 Ang katipan nga ginhimo ni Jehova upod sa iya “abyan” ginatawag naton nga Abrahamiko nga katipan. Yadto nga katipan nag-epekto sang 1943 B.C.E. sang magsunod si Abraham sa ginapangayo sang Dios sa katipan kag nagtabok sa Eufrates padulong sa Ginsaad nga Duta. Sa sadto nga tuig nangin obligado si Jehova nga Dios nga pakamaayuhon ang wala sing anak nga si Abraham sing “binhi.” Ang Kasuguan nga iya sang katipan nga ginhimo upod sa pungsod sang Israel sa Bukid sang Sinai nagluntad 430 ka tuig sang ulihi, sang 1513 B.C.E.—Genesis 12:1-7; Exodo 24:3-8.
Ang Kasuguan nga Katipan Gindugang sa Abrahamiko nga Katipan
8 Sadto nga tion, ang mga kaliwat ni Abraham paagi sa iya anak nga si Isaac nangin hilway nga katawhan. Ang pungsod sang Israel ginluwas gikan sa Egipto kag gindala sa Bukid nga Sinai sa Arabia. Paagi kay Moises subong manugpatunga, ginpasulod sila didto sa Kasuguan nga katipan upod kay Jehova nga Dios. Sanglit yadtong mga Israelinhon kinaugali na nga mga kaliwat sang “abyan” ni Jehova, nga si Abraham, ano gid ang katuyuan sadtong Kasuguan nga katipan? Mangin proteksion yadto sa pinili nga katawhan ni Jehova. Wala pagpanasa sang Kasuguan nga katipan ang Abrahamiko nga katipan, bisan pa ginpadayag sini ang pungsod sang Israel subong nakasala sing mga paglapas sa kapawa sang himpit nga kasuguan sang Dios.—Galacia 3:19-23.
9 Sa malaragwayon nga paghambal, ang mga Israelinhon nangin “mga anak” sadtong Kasuguan nga katipan. Ginbatyag nila nga bangod sila kinaugali nga mga kaliwat ni Abraham, awtomatiko nga sila nangin “binhi” nga paagi sa sini pakamaayuhon sang tanan nga pungsod ang ila kaugalingon. Amo bala sini ang natabo? Indi! Sa karon, halos 3,500 ka tuig sang ulihi, makita naton ang independiente nga sekular nga Republika sang Israel, apang nagapakig-away ini para sa iya pagluntad sa tunga sang madamo nga makiawayon nga pungsod.
10 Gani ang mangin proselita nga Judiyo sa karon nga nagahunahuna mangin bahin sia sang “binhi” ni Abraham paagi sa sini para sa pagpakamaayo sa nabilin sang katawhan indi amo ang dalanon ni Jehova nga Dios. Ano, nian, ang natabo?
11 Ginapaathag ni apostol Pablo ang butang para sa aton, nga nagasiling: “Kay nasulat na nga si Abraham may duha ka anak nga lalaki, ang isa sa ulipon nga babayi [Agar] kag ang isa sa hilway nga babayi [Sara]; apang ang anak sa ulipon natawo suno sa unod, ang anak sa hilway nga babayi paagi sa saad. Ining mga butang isa ka simbuliko nga drama; kay ining duha ka babayi nagakahulugan sing duha ka katipan, ang isa gikan sa Bukid nga Sinai, nga nagapanganak nga sa kahiulipnan, kag sia si Agar. Karon si Agar amo ang Bukid nga Sinai sa Arabia, kag katumbas sia sa Jerusalem karon, kay yara sia sa kahiulipnan kaupod sang iya mga anak. Apang ang Jerusalem nga sa ibabaw hilway, kag sia ang aton iloy.”—Galacia 4:22-26.
12 Ang Jerusalem nga katumbas sang alagad nga babayi nga si Agar, dutan-on, bangod ginapuy-an sang undanon nga mga Judiyo. Sang mga adlaw ni Jesucristo, amo ini ang kapital sang pungsod sang Israel kag yara sa idalom sang Kasuguan nga katipan. (Mateo 23:37, 28) Samtang ginapatuman pa ang Kasuguan nga katipan nga ginpatung-an ni Moises, ang kinaugali nga Israel amo ang kitaon nga bahin sang organisasyon ni Jehova. Sa amo sarang ini malaragway sang isa ka babayi, ni Agar nga alagad nga babayi ni Sara.
Ang Matuod nga mga Anak sang Abrahamiko nga Katipan
13 Sa pihak nga bahin, “ang Jerusalem nga sa ibabaw” amo ang dikitaon nga langitnon nga organisasyon ni Jehova. Sarang ini malaragway sang isa ka babayi, ni Sara, ang matuod nga asawa ni Abraham. Ang Kasuguan nga katipan wala ginhimo upod sa sini nga organisasyon, gani “ang Jerusalem nga sa ibabaw” hilway, kaangay ni Sara sang una. Amo ini ang organisasyon nga nagpatubas sang ginsaad nga “binhi,” kag amo kon ngaa gintawag ini ni apostol Pablo nga “aton iloy.”
14 Sa pagkamatuod, nian, ang Abrahamiko nga katipan naaplikar sa iya subong ang simbuliko nga asawa sang Daku Pa nga Abraham, huo, sa bug-os uniberso nga organisasyon ni Jehova didto sa langit. Nagakahulugan ini nga ang ginpanganak sang espiritu nga mga disipulo ni Jesucristo, kaangay ni apostol Pablo, mga anak sang Abrahamiko nga katipan. Nagapadayon si Pablo sa pagpangatarungan sa sina nga paagi, nga nagasiling:
15 “Kay nasulat na: ‘Magkalipay, ikaw nga baw-as nga babayi nga wala nagapanganak; maghugyaw kag magsinggit, ikaw nga babayi nga wala ginasakiti; kay madamo pa ang mga anak sang biyaan nga babayi sang sa iya nga may bana.’ Karon kita, mga kauturan, subong kay Isaac, mga anak sang saad. Apang subong sadtong tion ang natawo suno sa unod naghingabot sa iya nga natawo suno sa espiritu, amo man ini karon. Apang, ano ang ginasiling sang Kasulatan? ‘Tabuga ang ulipon nga babayi kag ang iya anak, kay ang anak sang ulipon nga babayi indi makapanubli kaupod sang anak sang hilway nga babayi.’ Gani, mga kauturan, indi kita mga anak sang ulipon nga babayi kundi sang hilway nga babayi.”—Galacia 4:27-31; Isaias 54:1.
16 Sa amo inang simbuliko nga drama sang dumaan nga mga tion nagtagna nga si Jehova nga Dios, ang Daku Pa nga Abraham, magasikway sa Kasuguan nga katipan nga ginhimo sa Israel sa Bukid nga Sinai. Sa sining paagi ang dugang (ang Kasuguan nga katipan) sa Abrahamiko nga katipan ibuhin, ukon kuhaon, kag ang mabilin lamang amo ang Abrahamiko nga katipan upod ang ginsaad sa sini nga “binhi” nga paagi sa sini pakamaayuhon sang tanan nga pamilya sang duta ang ila kaugalingon.
17 Gani ang gindugang nga Kasuguan nga katipan magapadayon tubtob mag-abot ang ginsaad nga “binhi,” kag napamatud-an ini nga si Jesucristo. Paagi sa isa ka balaan nga milagro, nangin undanon nga kaliwat sia ni Abraham. Sia ang nangin panguna nga kaliwat sadto nga patriarka. Indi lamang sia undanon nga kaliwat ni Abraham kundi Anak sia sang Dios, kag busa isa ka himpit nga tawo, nga nagpabilin nga “matutom, walay kasawayan, walay dagta, napain sa mga makasasala.” (Hebreo 7:26) Apang, agod mangin Pangulo nga Ahente sang Dios sia para sa pagpakamaayo sa tanan nga pamilya sang duta, kinahanglan ang paghalad niya sang iya himpit tawhanon nga kabuhi kag iaplikar ang bili sini para sa tanan nga katawhan. Paagi sa sina nga paghalad sang kaugalingon, sia nangin daku nga Mataas nga Saserdote ni Jehova, nga naghalad sing halad nga nakatuman sang tanan nga balaan nga mga kinahanglanon.
Ang Kasuguan nga Katipan Ginlansang sa Usok sang Pag-antos ni Jesus
18 Ang mga kaayuhan sining halad nga gawad ginpresentar una para sa Judiyo nga pungsod, nga tuhoy sini si Jesus nangin katapo paagi sa iya milagruso nga pagkabun-ag paagi sa ulay nga si Maria. Kinahanglanon gid ini, kay ang Judiyo yara sadto sa idalom sang doble nga pagpakamalaut sa kamatayon. Paano? Una, mga anak sila sang makasasala nga si Adan, kag ikaduha, bangod sang ila pagkadihimpit, ginpakamalaut sila bangod sang kapaslawan sa pagtuman sang Kasuguan nga katipan sa Dios. Apang, si Jesus ginpakamalaut tungod sa ila. Paagi sa paglansang sa iya sa usok sang pag-antos tubtob kamatayon, nadula niya ang pagpakamalaut gikan sa “nadula nga mga karnero sa panimalay sang Israel.” Sang 33 C.E., ang Kasuguan nga katipan ginlansang sa usok sang pag-antos ni Jesus, kag ang Judiyong toril sa idalom sadtong temporaryo nga Kasugoan nga katipan gintakop, gindula.—Mateo 15:24; Galacia 3:10-13; Colosas 2:14.
19 Gani ginbuksan ang bag-o nga toril agod pasudlon ang espirituwal nga mga karnero sang ginbanhaw nga Maayong Manugbantay, si Jesucristo. Ang naghalad sang kaugalingon nga Maayong Manugbantay amo man ang simbuliko nga ganhaan pasulod sa sining bag-o nga toril. (Juan 10:7) Ang mga gindala sa sulod sining bag-o nga toril sa idalom sang Maayong Manugbantay nangin ginpanganak sang espiritu nga mga anak sang Daku Pa nga Abraham kag sa amo bahin sang Iya “binhi.” (Roma 2:28, 29) Nahisanto sa sini nga kamatuoran, sa tion sining katapusan nga mga adlaw ang nagkalabilin sinang espirituwal nga “binhi” nagaalagad subong pagpakamaayo sa nagadamo nga minilyon ka katawhan sa kapin sa 200 ka kadutaan.
[Mga Pamangkot sa Pagtinuon]
1, 2. (a) Anong mainabyanon nga kaangtanan ang nagsugod na sa pagpanghikot para sa kaayuhan sang minilyon? (b) Ngaa nangin abyan sang Dios si Abraham?
3, 4. (a) Ano ang nagailustrar kon daw ano kadaku ginpabilihan ni Jehova ang pagtuo kag pagsalig sa iya ni Abraham? (b) Paagi sa anong mga pulong ginhinakpan ni Jehova ang iya pinamulong sa Isaias 41:8?
5, 6. (a) Ano nga katipan ang ginhimo ni Jehova upod sa iya abyan nga si Abraham? (b) Walay sapayan sang anong nagapamatok nga mga kahimtangan ginsaaran sang Dios ang iya binhi tuhoy sa isa ka “binhi”?
7. (a) Ano ang gintawag sa sini nga katipan? (b) San-o nga tuig nag-epekto ini kag upod ang ano nga hitabo sa kabuhi ni Abraham? (c) Pila ka tuig yadto sa wala pa mahimo ang Kasuguan nga katipan upod sa pungsod sang Israel?
8. (a) Ano ang katuyuan sang Kasuguan nga katipan? (b) Ginpanas bala sang Kasuguan nga katipan ang Abrahamiko nga katipan?
9, 10. (a) Ano ang ginbatyag sang mga kaliwat ni Abraham nahanungod sa “binhi” nga paagi sa sini ang tanan nga pungsod magapakamaayo sang ila kaugalingon? (b) Nangin maligdong bala ang ila panghunahuna?
11. Paano ginpaathag ni apostol Pablo kon ano ang natabo sa kinaugali nga mga kaliwat ni Abraham?
12. Sin-o ang katumbas sang alagad nga babayi nga si Agar?
13. (a) Sin-o ang katumbas sang asawa ni Abraham nga si Sara? (b) Ngaa matawag nga “hilway” ang “Jerusalem sa ibabaw”?
14. Naaplikar bala ang Abrahamiko nga katipan sa “Jerusalem sa ibabaw,” kag busa sarang matawag nga ano ang ginpanganak sang espiritu nga mga disipulo ni Jesucristo?
15. Ano ang ginsiling ni apostol Pablo sa Galacia 4:27-31 tuhoy sa “mga anak” sang Abrahamiko nga katipan?
16. Ano ang gintagna sang simbuliko nga drama sang dumaan nga mga tion tuhoy sa Kasuguan nga katipan, nga nagabilin sa ano?
17. (a) Daw ano kalawig nagpadayon ang Kasuguan nga katipan? (b) Ngaa si Jesucristo ang panguna nga kaliwat ni Abraham? (c) Ano ang kinahanglan agod si Jesus mangin Pangulo nga Ahente sang Dios para sa pagpakamaayo sa tanan nga pamilya sang duta?
18. (a) Sa kay sin-o una nga ginpresentar ang mga kaayuhan sang halad nga gawad, kag ngaa? (b) Nangin ano si Jesus?
19. (a) Anong bag-o nga toril ang ginbuksan, kag ano ang unod sini? (b) Busa nangin ano ang mga gindala pasulod sa bag-o nga toril?