TULUN-AN 48
Paagi sang Pagpangatarungan
NAGAPASALAMAT gid kita sa mga pagbag-o nga ginhimo sang Pulong sang Dios sa aton kabuhi, kag luyag naton nga makabenepisyo man ang iban. Dugang pa, nahibaluan naton nga ang reaksion sang mga tawo sa maayong balita magaapektar sang ila paglaum sa palaabuton. (Mat. 7:13, 14; Juan 12:48) Luyag gid naton nga batunon nila ang kamatuoran. Apang, ang aton malig-on nga kombiksion kag kakugi kinahanglan nga updan sang paghantop agod daku nga kaayuhan ang mahimo.
Ang prangka nga paghambal sing kamatuoran nga nagabuyagyag nga sayop ang ginapakabahandi nga pagpati sang isa ka tawo, bisan pa ginasakdag ini sang madamo nga mga teksto sa Kasulatan, masami nga wala ginabaton sing maayo. Halimbawa, kon ginapakamalaut lamang ang popular nga selebrasyon subong may pagano nga ginhalinan, mahimo nga indi ini magpabag-o sa ginabatyag sang iban nga mga tawo tuhoy sa sini. Ang pagpangatarungan masami nga mas madinalag-on. Ano ang nadalahig sa pagkamakatarunganon?
Ginasugiran kita sang Kasulatan nga “ang kaalam nga gikan sa hitaas . . . mahidaiton, makatarunganon.” (Sant. 3:17) Ang Griegong tinaga diri nga gingamit “makatarunganon” literal nga nagakahulugan sing “pagpasugot.” Ang pila ka badbad nagabadbad sini nga “mapatugsilingon,” “malulo,” ukon “mapailubon.” Talupangda nga ang pagkamakatarunganon ginaangot sa pagkamahidaiton. Sa Tito 3:2, ginsambit ini upod sa kalulo kag ginpatuhay sa pagkapalaaway. Ginapalig-on kita sang Filipos 4:5 nga makilala tungod sang aton “pagkamakatarunganon.” Ang tawo nga makatarunganon nagabinagbinag sang ginhalinan, mga sirkumstansia, kag mga balatyagon sang iya ginasugilanon. Handa sia magpasugot kon nagakaigo nga himuon ini. Ang pagpakig-angot sa iban sa sini nga paagi nagabulig sa pagbukas sang ila hunahuna kag tagipusuon agod labi sila nga mabinatunon kon nagapangatarungan kita sa ila sa Kasulatan.
Kon Diin Masugod. Ang istoryador nga si Lucas nagreport nga sang si apostol Pablo yara sa Tesalonica, gingamit niya ang Kasulatan, “nagapaathag kag nagapamatuod paagi sa mga reperensia nga ang Cristo kinahanglan mag-antos kag mabanhaw gikan sa mga patay.” (Binu. 17:2, 3) Talalupangdon nga ginhimo ini ni Pablo sa isa ka sinagoga sang mga Judiyo. Ginatamod sang iya mga tagpalamati ang Hebreong Kasulatan subong awtoridad. Nagakaigo nga magsugod sa butang nga ginabaton nila.
Sang nagpamulongpulong si Pablo sa mga Griego sa Areopago sa Atenas, wala sia magsugod paagi sa pagpatuhoy sa Kasulatan. Sa baylo, nagsugod sia sa mga butang nga ila na nahibaluan kag ginabaton, kag gingamit niya ini agod tuytuyan sila nga binagbinagon ang Manunuga kag ang Iya mga katuyuan.—Binu. 17:22-31.
Sa moderno nga mga tion, binilyon ang wala nagakilala sa Biblia subong awtoridad sa ila kabuhi. Apang ang kabuhi sang halos tanan apektado sang mabudlay nga mga kahimtangan sa karon nga sistema sang mga butang. Nagahandum ang mga tawo sing mas maayo nga butang. Kon ipakita mo anay ang kabalaka sa kon ano ang nagatublag sa ila kag nian ipakita kon paano ini ginapaathag sang Biblia, ini nga paagi sang pagpangatarungan mahimo magpahulag sa ila nga magpamati sa kon ano ang ginasiling sang Biblia tuhoy sa katuyuan sang Dios sa katawhan.
Mahimo nga ang palanublion nga ginpasa sang mga ginikanan sang estudyante sang Biblia sa iya nagalakip sang pila ka relihioso nga mga pagpati kag mga kustombre. Karon, natun-an sang estudyante nga ining mga pagpati kag mga kustombre indi kalahamut-an sa Dios, kag ginsikway niya ini kabaylo sa kon ano ang ginatudlo sang Biblia. Paano mapaathag sang estudyante ina nga desisyon sa iya mga ginikanan? Mahimo magbatyag sila nga sa pagsikway niya sang ginhatag nila nga relihioso nga palanublion, ginasikway niya sila. Ang estudyante sang Biblia mahimo maghinakop nga antes niya ipaathag gikan sa Biblia ang basihan sang iya desisyon, dapat nga pasaligon anay niya ang iya mga ginikanan sang iya gugma kag pagtahod sa ila.
Kon San-o Magpasugot. Si Jehova mismo, bisan pa may bug-os nga awtoridad sa pagsugo, nagpakita sing talalupangdon nga pagkamakatarunganon. Sang ginluwas si Lot kag ang iya pamilya gikan sa Sodoma, ang mga anghel ni Jehova nagpanugyan: “Palagyo sa mabukid nga rehiyon kay basi malaglag ka!” Apang, si Lot nakitluoy: “Palihug, indi amo sina, Jehova!” Nakitluoy sia nga tugutan nga malagyo sa Zoar. Nagpakita sing konsiderasyon si Jehova kay Lot paagi sa pagtugot sa iya nga himuon ini; gani sang ginlaglag ang iban nga siudad, ang Zoar wala ginlaglag. Apang sang ulihi, ginsunod ni Lot ang orihinal nga direksion ni Jehova kag nagsaylo sia sa mabukid nga rehiyon. (Gen. 19:17-30) Nahibaluan ni Jehova nga husto ang iya dalanon, apang mapailubon sia nga nagpakita sing konsiderasyon tubtob nahangpan ini ni Lot.
Agod mangin madinalag-on ang aton pagpakig-angot sa iban, kinahanglan mangin makatarunganon man kita. Mahimo kumbinsido kita nga sayop ang aton kahambal, kag ayhan may nahunahuna kita nga mabakod nga mga argumento agod pamatud-an ini. Apang kon kaisa mas maayo nga indi na lang ini pag-ipilit. Ang pagkamakatarunganon wala nagakahulugan nga ikompromiso ang mga talaksan ni Jehova. Mahimo nga mas maayo lamang nga pasalamatan ang tawo sa pagpabutyag niya sang iya kaugalingon ukon pabay-an na lang ang pila ka sayop nga pinamulong agod mapatuhoy mo ang pagbinagbinag sa butang nga mas maayo ang resulta. Bisan pa pakamalauton niya ang imo ginapatihan, indi magpangakig. Mahimo pamangkuton mo sia kon ngaa amo sina ang iya ginabatyag. Pamatii sing maayo ang iya sabat. Magabulig ini sa imo nga mahantop ang iya panghunahuna. Mahimo man ini magbukas sing dalan para sa makapalig-on nga paghambalanay sa masunod nga tion.—Hulu. 16:23; 19:11.
Ginhatagan ni Jehova ang mga tawo sing ikasarang sa pagpili. Gintugutan niya sila nga gamiton ini nga ikasarang, bisan pa mahimo indi nila ini paggamiton sing maalamon. Subong humalambal ni Jehova, ginsaysay ni Josue ang mga pagpakig-angot sang Dios sa Israel. Apang nagsiling sia dayon: “Kag kon malaut sa inyo panulok ang mag-alagad kay Jehova, magpili kamo karon para sa inyo kaugalingon kon sin-o ang inyo alagdon, kon ang mga dios nga gin-alagad sang inyo mga katigulangan sa tabok sang Suba ukon ang mga dios sang mga Amornon nga sa ila duta nagapuyo kamo. Apang para sa akon kag sa akon panimalay, magaalagad kami kay Jehova.” (Jos. 24:15) Ang aton asaynment karon amo ang ‘pagpanaksi,’ kag nagahambal kita nga may kombiksion, apang wala naton ginapilit ang iban nga magpati. (Mat. 24:14) Dapat sila magpili, kag wala naton sila ginakuhaan sina nga kinamatarong.
Magpamangkot. Nagpahamtang si Jesus sing maayo gid nga halimbawa sa pagpangatarungan sa mga tawo. Ginbinagbinag niya ang ila ginhalinan kag naggamit sing mga ilustrasyon nga madali nila batunon. Gingamit man niya sing epektibo ang mga pamangkot. Naghatag ini sing kahigayunan sa iban sa pagpabutyag sang ila kaugalingon kag sa pagpahayag sang kon ano ang yara sa ila tagipusuon. Nagpalig-on man ini sa ila sa pagpangatarungan sa butang nga pagabinagbinagon.
Ang isa ka lalaki nga batid sa Kasuguan namangkot kay Jesus: “Manunudlo, paagi sa paghimo sing ano nga mapanubli ko ang kabuhi nga wala sing katapusan?” Mahapos lang kuntani nga ginsabat sia ni Jesus. Apang ginpalig-on ni Jesus ang tawo nga ipabutyag ang iya kaugalingon. “Ano bala ang nasulat sa Kasuguan? Paano bala ang pagbasa mo?” Husto ang sabat sang tawo. Ang pagsabat bala niya sing husto nagtapos sang paghambalanay? Wala. Gintugutan ni Jesus nga magpadayon ang tawo, kag ang pamangkot nga ginpamangkot mismo sang tawo nagapakita nga luyag niya pamatud-an ang iya kaugalingon nga matarong. Sia namangkot: “Sin-o gid bala ang akon isigkatawo?” Sa baylo nga maghatag sing kahulugan, nga mahimo baison sang tawo bangod sang kinaandan na nga panimuot sang mga Judiyo sa mga Gentil kag sa mga Samaritano, ginpalig-on sia ni Jesus nga mangatarungan pasad sa isa ka ilustrasyon. Tuhoy ini sa mabinuligon nga Samaritano nga nagbulig sa isa ka manuglakbay nga ginkawatan kag ginbakol, samtang ang isa ka saserdote kag isa ka Levinhon wala nagbulig. Paagi sa simple nga pamangkot, ginpat-od ni Jesus nga nahangpan sang tawo ang punto. Ang paagi sang pagpangatarungan ni Jesus naghatag sing kahulugan sa ekspresyon nga “isigkatawo” nga wala pa gid anay nahangpan sang tawo. (Luc. 10:25-37) Daw ano kaayo nga halimbawa nga ilugon! Sa baylo nga ikaw na lang ang maghambal, kon ginahunahuna mo ang imo tagbalay, tun-i kon paano gamiton ang mataktikanhon nga mga pamangkot kag mga ilustrasyon sa pagpalig-on sa imo tagpalamati nga maghunahuna.
Magpaathag. Sang si apostol Pablo nagpamulongpulong sa sinagoga sa Tesalonica, wala lamang sia nagbasa gikan sa ginatamod sang iya mga tagpalamati nga may awtoridad. Ginreport ni Lucas nga si Pablo nagpaathag, nagpamatuod, kag naghimo sing aplikasyon sa iya ginbasa. Subong resulta, “ang pila sa ila nangin mga tumuluo kag nag-upod kay Pablo kag kay Silas.”—Binu. 17:1-4.
Bisan sin-o man ang imo mga tagpalamati, ini nga paagi sang pagpangatarungan mangin mapuslanon. Matuod ini kon nagapanaksi ka sa mga himata, nagapakighambal sa mga kaupod sa trabaho ukon mga kabutho, nagapakighambal sa mga indi kilala sa imo pagpanaksi sa publiko, nagadumala sang isa ka pagtuon sa Biblia, ukon nagapamulongpulong sa kongregasyon. Kon nagabasa ka sang isa ka kasulatan, ang kahulugan mahimo nga maathag sa imo apang ayhan daw indi ini maathag sa iban. Ang imo pagpaathag ukon pag-aplikar mahimo nga daw dogmatiko pamatian. Makabulig bala ang pagpili kag pagpaathag sing yabi nga mga ekspresyon sa kasulatan? Makahatag ka bala sing nagasakdag nga pamatuod, ayhan gikan sa konteksto ukon gikan sa iban nga kasulatan nga may kahilabtanan sa topiko? Mapakita bala sang isa ka ilustrasyon ang pagkamakatarunganon sang imo ginasiling? Ang mga pamangkot makabulig bala sa imo mga tagpalamati sa pagpangatarungan sa butang nga ginahambalan? Ini nga paagi sang pagpangatarungan nagahatag sing maayo nga epekto kag nagapahunahuna gid sa iban.