“Ang Paghunahuna Suno sa Espiritu Nagakahulugan sing Kabuhi kag Paghidait”

1, 2. Ngaa interesado ang hinaplas nga mga Cristiano sa Roma kapitulo 8?

PARTE sa pagsaulog kada tuig sang kamatayon ni Jesus, nabasa mo na bala ang Roma 8:15-17? Mahimo nga nabasa mo na ini. Ginapaathag sini nga teksto kon paano mahibaluan sang mga Cristiano nga hinaplas sila—ang balaan nga espiritu nagahatag sing pamatuod sa ila espiritu. Kag ang una nga bersikulo sina nga kapitulo nagapatuhoy sa “mga nahiusa kay Cristo Jesus.” Pero para lang bala sa mga hinaplas ang Roma kapitulo 8? Ukon ginapatuhuyan man bala sini ang mga Cristiano nga nagalaum nga mabuhi sa duta?

² Ang una nga ginapatuhuyan sini nga kapitulo amo ang hinaplas nga mga Cristiano. Nabaton nila “ang balaan nga espiritu” kag ‘nagahulat sila sa pag-adoptar sang Dios subong mga anak, nga mahilway sila sa ila undanon nga lawas.’ (Roma 8:23) Huo, ang ila paglaum sa palaabuton amo nga mangin mga anak sang Dios sa langit. Posible ini kay pagkatapos nga mabawtismuhan sila, gingamit na sang Dios ang gawad para sa ila, ginpatawad ang ila mga sala, kag ginpakamatarong sila bilang espirituwal nga mga anak.—Roma 3:23-26; 4:25; 8:30.

 3. Ngaa dapat man tun-an sang mga may paglaum nga mabuhi sing dayon sa duta ang Roma kapitulo 8?

³ Pero interesado man sa Roma kapitulo 8 ang mga may paglaum nga mabuhi sing dayon sa duta kay gintamod man sila sang Dios nga matarong. Ginpakita ini sa una nga bahin sang sulat ni Pablo. Sa kapitulo 4, ginbinagbinag niya si Abraham. Isa sia ka tawo nga may mabakod nga pagtuo kag nagkabuhi sia antes ginhatag ni Jehova ang Kasuguan sa Israel kag antes napatay si Jesus para sa aton mga sala. Pero gintalupangod ni Jehova ang mabakod nga pagtuo ni Abraham kag ginkabig sia nga matarong. (Basaha ang Roma 4:20-22.) Subong, mahimo man kabigon ni Jehova nga matarong ang nagatuo nga mga Cristiano nga may paglaum suno sa Biblia nga mabuhi sing dayon sa duta. Gani makabenepisyo man sila sa laygay nga masapwan sa Roma kapitulo 8 nga ginhatag sa mga matarong.

 4. Kon basahon naton ang Roma 8:21, ano ang dapat naton ipamangkot sa aton kaugalingon?

⁴ Ginapamatud-an sang Roma 8:21, nga maabot gid ang bag-o nga kalibutan. Ini nga teksto nagasaad nga “ang mga tinuga hilwayon man sa pagkaulipon sa lawas nga nagakadunot kag mabaton nila ang mahimayaon nga kahilwayan sang mga anak sang Dios.” Ang pamangkot amo: Malakip bala kita sa sini nga saad kag mabaton bala naton ang padya? Nagapati ka bala nga matigayon mo ini? Ang Roma kapitulo 8 may laygay sa aton parte sa sini.

 5. Ano nga kahimtangan ang ginlaragway ni Pablo sa Roma 8:4-13?

⁵ Basaha ang Roma 8:4-13. Ginalaragway sang Roma kapitulo 8 ang kinatuhayan sang mga nagalakat “suno sa unod” kag sang mga nagalakat “suno sa espiritu.” Mahimo hunahunaon sang iban ang kinatuhayan sang mga wala sa kamatuoran kag yara sa kamatuoran, sang mga indi Cristiano kag sang mga Cristiano. Pero ang ginasulatan diri ni Pablo amo ang “tanan nga hinigugma sang Dios sa Roma nga ginpili agod mangin mga balaan.” (Roma 1:7) Gani ang ginalaragway ni Pablo amo ang kinatuhayan sang mga Cristiano nga nagalakat suno sa unod kag sang mga Cristiano nga nagalakat suno sa espiritu. Ano ang ila kinatuhayan?

6, 7. (a) Ano ang pila ka kahulugan sang tinaga nga “unod” sa Biblia? (b) Sa Roma 8:4-13, ano ang ginapatuhuyan ni Pablo sang “unod”?

⁶ Binagbinaga una ang tinaga nga “unod.” Ano ang ginapatuhuyan ni Pablo? Sa Biblia, ang “unod” ginagamit sa nanuhaytuhay nga paagi. Kon kaisa, nagapatuhoy ini sa unod sang aton pisikal nga lawas. (Roma 2:28; 1 Cor. 15:39, 50) Mahimo man ini magpatuhoy sa paryente. Halimbawa, si Juda nagsiling sa iya mga utod parte kay Jose: “Indi naton sia pagpadapatan sang aton kamot. Kay man, utod naton sia, kag unod naton.”—Gen. 37:27, footnote.

⁷ Pero sa ginsulat ni Pablo sa kapitulo 7, mahibaluan naton kon ano nga “unod” ang ginapatuhuyan niya sa Roma 8:4-13. Gin-angot niya ang ‘pagkabuhi suno sa unod’ sa “makasasala nga mga kailigbon” nga “nagpanghikot sa [ila] lawas.” (Roma 7:5) Ginapaathag sini ang kahulugan sang ginsiling ni Pablo nga “ang mga tawo nga nagakabuhi suno sa unod nagahunahuna sang mga butang sang unod.” Ginapatuhuyan niya ang mga tawo nga ginagamhan ukon nakapokus sa ila mga kailigbon kag sa mga huyog bilang indi himpit nga mga tawo. Sila ang nagasunod sang ila mga kailigbon, igbalatyag, kag mga handum, parte man ini sa sekso ukon sa iban nga butang.

 8. Ngaa nagakaigo nga paandaman bisan ang hinaplas nga mga Cristiano parte sa paglakat “suno sa unod”?

⁸ Pero mahimo matingala ka kon ngaa ginpadaku ni Pablo sa hinaplas nga mga Cristiano nga makatalagam magkabuhi “suno sa unod.” Kag pareho man bala nga katalagman subong ang maatubang sang mga Cristiano, nga ginbaton na sang Dios nga iya mga abyan kag ginkabig niya nga matarong? Makapasubo nga ang bisan sin-o nga Cristiano mahimo maglakat suno sa makasasala nga unod. Halimbawa, nagsulat si Pablo nga ang pila sa mga kauturan sa Roma mga ulipon “sang ila mga kailigbon,” nga mahimo kailigbon sa sekso ukon sa pagkaon, ilimnon, ukon iban nga butang. Ang pila sa ila ‘nagadaya sang mga inosente.’ (Roma 16:17, 18; Fil. 3:18, 19; Jud. 4, 8, 12) Dumduma man nga isa ka bes, may utod sa Corinto nga “nagahimo sang seksuwal nga imoralidad sa asawa sang iya amay.” (1 Cor. 5:1) Gani indi katingalahan nga gamiton sang Dios si Pablo sa pagpaandam sa mga Cristiano parte sa “paghunahuna suno sa unod.”—Roma 8:5, 6.

 9. Ano ang indi lakip sa paandam ni Pablo sa Roma 8:6?

⁹ Ini nga paandam para man sa aton subong. Bisan pila na ka tuig nga nagaalagad sa Dios ang isa ka Cristiano, mahimo gihapon sia maghunahuna sang mga butang suno sa unod. Wala ini nagapatuhoy sa isa ka Cristiano nga kon kaisa nagahunahuna parte sa pagkaon, trabaho, kalingawan, ukon parte sa pagpalanggaanay sang mag-asawa. Bahin ini sang kabuhi sang ordinaryo nga alagad sang Dios. Nanamian si Jesus sang pagkaon, kag ginpakaon niya ang iban. Nahibaluan niya nga kinahanglan ini. Kag nagsulat si Pablo parte sa husto nga pagpakita sang pagpalangga ukon kasuod sa sulod sang pag-asawahay.

10. Sa Roma 8:5, 6, ano ang ginapahangop sang tinaga nga “nagahunahuna”?

¹⁰ Ano ang buot silingon ni Pablo sang “paghunahuna suno sa unod”? Ang Griegong tinaga nga gingamit ni Pablo nagakahulugan nga “pagsentro sang imo hunahuna ukon tagipusuon sa isa ka butang, paggamit sang imo ikasarang para magplano, nga nagapadaku sang pagtamod ukon panimuot.” Ginatugutan sang mga nagakabuhi suno sa unod nga kontrolon sila sang ila makasasala nga huyog. Ang isa ka iskolar nagsiling parte sa sini nga tinaga sa Roma 8:5: “Nagahunahuna sila—interesado gid sila, pirme sila nagaistorya, kag nanamian sila—sang mga butang parte sa unod.”

11. Ano nga mga butang ang ilakip naton kon mamangkot kita sa aton kaugalingon sing, ‘Ano ang importante sa akon?’

¹¹ Dapat analisahon sang mga Cristiano sa Roma kon diin nakapokus ang ila kabuhi. Posible bala nga nasentro ang ila kabuhi sa “mga butang sang unod” ukon ginakontrol sila sini? Kag nagakaigo nga binagbinagon man naton ang aton kabuhi. Ano gid bala ang naluyagan naton, kag ano pirme ang aton ginahambal? Ano gid bala ang aton ginapanikasugan kada adlaw? Mahimo ang pila nagapokus sa pagtilaw sang nanuhaytuhay nga alak, sa pagdekorar sang ila balay, sa pagpangita sang bag-o nga desinyo sang bayo, sa pagnegosyo, sa pagplano sang bakasyon, kag iban pa. Ini tanan indi gid man malain; bahin ini sang pagkabuhi. Halimbawa, naghimo sang alak si Jesus, kag ginsilingan ni Pablo si Timoteo nga mag-inom sang “diutay nga alak.” (1 Tim. 5:23; Juan 2:3-11) Pero sanday Jesus kag Pablo bala ‘pirme nagaistorya, kag nanamian’ sang alak? Amo bala sini ang ila paborito kag ‘pirme ginaistoryahan’? Indi. Kamusta naman kita? Ano ang importante sa aton?

12, 13. Ngaa dapat kita maghalong sa aton ginahunahuna?

¹² Importante nga usisaon naton ang aton kaugalingon. Ngaa? Si Pablo nagsulat: “Ang paghunahuna suno sa unod nagakahulugan sing kamatayon.” (Roma 8:6) Makatalagam ini—espirituwal nga kamatayon subong kag pisikal nga kamatayon sa ulihi. Pero wala ginapahangop ni Pablo nga kon ang isa magsugod sa “paghunahuna suno sa unod” mapatay gid sia. Posible nga magbag-o. Talupangda ang imoral nga tawo sa Corinto nga nagtinguha sang “unod” kag gin-disfellowship. Pero nagbag-o sia. Nag-untat sia sa paglakat suno sa unod kag nagpanumbalik.—2 Cor. 2:6-8.

¹³ Kon nagbag-o ini nga tawo, posible man subong nga magbag-o ang isa ka Cristiano, ilabi na kon ang iya sala indi pareho kalubha sa taga-Corinto. Ang paandam ni Pablo sa mahimo matabo sa isa nga ‘nagahunahuna suno sa unod’ dapat magpahulag sa mga Cristiano nga himuon ang mga pagbag-o kon kinahanglanon.

14, 15. (a) Ano ang ginpanugda ni Pablo nga dapat naton hunahunaon? (b) Ano ang wala ginapahangop sang “paghunahuna suno sa espiritu”?

¹⁴ Pagkatapos nga ginpaandaman kita ni Pablo batok sa “paghunahuna suno sa unod,” naghatag sia sini nga pagpalig-on: “Ang paghunahuna suno sa espiritu nagakahulugan sing kabuhi kag paghidait.” Daku gid ini nga padya—kabuhi kag paghidait! Paano naton matigayon ini nga padya?

¹⁵ “Ang paghunahuna suno sa espiritu” wala nagapahangop nga magdalamguhanon ang isa. Indi kinahanglan nga ang iya lang hunahunaon kag iistorya amo ang Biblia ukon ang iya gugma sa Dios kag ang iya paglaum sa palaabuton. Dumdumon naton nga si Pablo kag ang iban sang unang siglo nga ginkahamut-an sang Dios nagkabuhi sing normal. Nagkaon sila kag nag-inom. Madamo ang nagpakasal kag nagpamilya, kag nagtrabaho sila para sakdagon ang ila kaugalingon.—Mar. 6:3; 1 Tes. 2:9.

16. Ano ang pinakaimportante para kay Pablo?

¹⁶ Pero wala gintugutan sining mga alagad sang Dios nga mangin sentro sang ila kabuhi ining mga butang. Pagkatapos ipakita nga si Pablo nagahimo sing tolda, ginpakita sang rekord kon ano ang pinakaimportante para sa iya: Regular sia nga nagapakigbahin sa hilikuton sang Cristiano nga amo ang pagbantala kag pagtudlo. (Basaha ang Binuhatan 18:2-4; 20:20, 21, 34, 35.) Kag ginrekomendar man niya ini nga hilikuton sa iya mga kauturan sa Roma. Huo, ginsentro ni Pablo ang iya pagkabuhi sa espirituwal nga mga aman kag hilikuton. Dapat sia ilugon sang mga taga-Roma, kag dapat man naton sia ilugon.—Roma 15:15, 16.

17. Kon magpadayon kita sa “paghunahuna suno sa espiritu,” ano nga kabuhi ang nagahulat sa aton?

¹⁷ Ano ang resulta kon magpadayon kita sa paghunahuna suno sa espiritu? Ang Roma 8:6 maathag nga nagsabat: “Ang paghunahuna suno sa espiritu nagakahulugan sing kabuhi kag paghidait.” Ginapahangop sini nga dapat ang balaan nga espiritu amo ang magaimpluwensia kag magatuytoy sa aton hunahuna kag dapat ang aton panghunahuna nahisuno sa panghunahuna sang Dios. Makasalig kita nga kon ang “espiritu” amo ang magatuytoy sa aton pagkabuhi, mangin makalilipay ang aton kabuhi subong. Kag sa palaabuton, matigayon naton ang kabuhi nga dayon, sa langit man ini ukon sa duta.

18. Paano matigayon ang paghidait gikan sa “paghunahuna suno sa espiritu”?

¹⁸ Binagbinagon naton ang ginapasalig nga “ang paghunahuna suno sa espiritu nagakahulugan sing . . . paghidait.” Madamo ang nagatinguha nga makatigayon sing paghidait, ilabi na ang kalinong sang hunahuna. Samtang ginatinguhaan nila ini, natigayon na naton ini. Nalakip sa sini nga paghidait ang pagtinguha naton nga mangin mahidaiton sa aton pamilya kag sa mga katapo sang kongregasyon. Dapat naton dumdumon nga indi kita himpit, pati ang mga kauturan. Gani indi malikawan nga may mga problema kon kaisa. Pero kon matabo ini, gintudluan kita nga sundon ang laygay ni Jesus: ‘Makighidait ka sa imo utod.’ (Mat. 5:24) Mahapos ini sundon kon dumdumon naton nga ginaalagad man nila “ang Dios nga nagahatag sing paghidait.”—Roma 15:33; 16:20.

19. Ano pa nga paghidait ang matigayon naton?

¹⁹ Kag ini nga paghidait may daku pa nga kaayuhan para sa aton. Paagi sa “paghunahuna suno sa espiritu,” may paghidait kita sa aton Manunuga. May ginsulat si Isaias nga maaplikar sadto sa iya tion pero may daku nga katumanan subong: “Amligan mo [Jehova] ang mga nagasalig sa imo sing bug-os; hatagan mo sila sing dayon nga paghidait, bangod nagasalig sila sa imo.”—Isa. 26:3; basaha ang Roma 5:1.

20. Ngaa nagapasalamat ka sa laygay sa Roma kapitulo 8?

²⁰ Gani, hinaplas man kita ukon nagalaum nga mapuyo sing dayon sa paraiso nga duta, nagapasalamat gid kita sa ginpasulat sang Dios nga laygay sa Roma kapitulo 8. Nalipay gid kita sa pagpalig-on sa aton nga indi naton pag-unahon ang “unod” sa aton kabuhi! Sa baylo, nagaugyon kita sa ginpasalig sang Dios: “Ang paghunahuna suno sa espiritu nagakahulugan sing kabuhi kag paghidait.” Ang padya sa paghimo sini wala sing katapusan, kay si Pablo nagsulat: “Ang bayad sa sala amo ang kamatayon, apang ang dulot nga ginahatag sang Dios amo ang kabuhi nga wala sing katapusan paagi kay Cristo Jesus nga aton Ginuo.”—Roma 6:23.