Kon Ngaa kinahanglan Naton ang Sibu nga Ihibalo

“Amo kon ngaa man nga kami, kutob sang adlaw nga mabatian namon ini, wala mag-untat sa pagpangamuyo para sa inyo kag nagapangayo nga mapun-an kamo sang sibu nga ihibalo sang iya kabubut-on sa bug-os nga kaalam kag espirituwal nga paghangop.”​—⁠COLOSAS 1:⁠9.

 1. Iilustrar ang kinatuhayan sa ulot sang kabilugan kag sibu nga ihibalo.

HALOS tanan nakakilala kon ano ang relo, apang pila ang nakahibalo kon paano ini nagapanghikot? Mahimo may kabilugan ka nga ideya, apang sarang mo bala mahukas ang mga bahin sini, kay-uhon ini, kag itakod ini liwat? Pat-od nga masarangan ini sang relohero. Ngaa? Bangod may yara sia sibu kag masangkad nga ihibalo kon paano nagapanghikot ang relo. Kag nagailustrar ini sang kinatuhayan sang kabilugan kag sang sibu nga ihibalo tuhoy sa isa ka butang.

 2. Anong kinatuhayan sa ulot sang duha ka sahi sang ihibalo ang natalupangdan ninyo sa latagon sang relihion?

² Minilyon ka tawo ang may kabilugan nga ideya nahanungod sa Dios. Nagasiling sila nga nagatuo sila sa Dios, apang ang ila mga buhat masami nga nagapanghiwala sina nga pangangkon. Ang isa ka misyonero nagapamangkot kon kaisa sa tagbalay: “Subong isa ka Katoliko, pat-od nga nagatuo ka sa Dios, indi bala?” Ginasabat sia, nga ginatudlo ang langit: “Ti, nagatuo ako nga may yara didto.” Tawgon mo bala ina nga sibu nga ihibalo kag paghangop sa Dios? Indi gid. Kag sa masami ang resulta sinang indi maathag nga paghangop amo nga ang paggawi sang mga nagapangangkon nga mga Cristiano indi Cristiano. (Ipaanggid ang Tito 1:⁠16.) Ang resulta nga kahimtangan amo ang ginlaragway ni Pablo: “Sanglit nagdumili sila sa pagkilala sa Dios, ginpabay-an sila sang Dios sa panghunahuna nga dunot.”​—⁠Roma 1:⁠28.

 3. Ano ang resulta kon ginasikway sang mga tawo ang sibu nga ihibalo sa kabubut-on sang Dios?

³ Sa ano nagresulta ang kakulang sing sibu nga ihibalo sang nahaunang siglo? Ang mga tawo naghimo sing “mga butang nga dinagakaigo, napun-an sila sang tanan nga pagkadimatarong, pagkamalaut, pagkamahamkunon, pagkamalain, puno sing kahisa, pagpatay, pinuyas, limbong, kadaut, mga palakutsukutso sila, mga malibakon, ­madinumuton sa Dios, matampalason, palabilabihon, hagakan, mga manugpatok sang malaut nga mga butang, dimatinumanon sa mga ginikanan, mga wala sing paghangop, dimasaligan, wala sing gugma, dimaluluy-on.” Ang ila kakulang sing sibu nga ihibalo nagkahulugan nga ang ila tagipusuon wala napahulag sa matarong nga mga buhat.​—⁠Roma 1:​28-31; Hulubaton 2:​2, 10.

Ano ang Kinaliwan?

 4, 5. Suno sa Griegong mga eskolar, ano ang pila ka kinatuhayan sang gnoʹsis kag e·piʹgno·sis?

⁴ Ining kinaliwan sa ulot sang kabilugan kag sibu nga ihibalo ginpahangop sa Griegong Kasulatan. Ang orihinal nga Griego nagasambit sang gnoʹsis, ihibalo, kag e·piʹgno·sis, sibu nga ihibalo. Ang nahauna, suno sa Griegong eskolar nga si W. E. Vine, nagakahulugan “una sa tanan sing pagtinguha nga makahibalo, pagpangusisa, pag-imbestigar,” labi na tuhoy sa espirituwal nga kamatuoran pasad sa konteksto sang Kasulatan.

⁵ Ang e·piʹgno·sis, suno sa Griegong eskolar nga si Thayer, nagakahulugan sing “sibu kag husto nga ihibalo.” Kag sa berbo nga porma, nagakahulugan ini sing “pagkilala sing maid-id, paghibalo sing maid-id; paghibalo sing sibu, paghibalo sing maayo.” Si W. E. Vine nagasiling nga ang ­e·piʹgno·sis “nagakahulugan sing sibu ukon bug-os nga ihibalo, paghantop, pagkilala.” Gindugang niya nga nagapabutyag ini sing “mas bug-os ukon bug-os nga ihibalo, isa ka daku pa nga pagpakigbahin sang nagahibalo sa butang nga nakilal-an, sa amo kapin pa nga nagaimpluwensia sa iya sing mabaskog.” (Italiko amon.) Subong makita pa naton, ining katapusan nga kahulugan importante gid sa isa ka Cristiano.

 6. Sin-o nga mga manunulat sang Biblia ang naggamit sang tinaga para sa “ihibalo” kag “sibu nga ihibalo,” kag ngaa importante ang sibu nga ihibalo?

⁶ Duha lamang ka manunulat sang Biblia ang naggamit sing Griegong tinaga nga e·piʹgno·sis. Amo sanday Pablo kag Pedro, nga naggamit sa tinaga sing 20 ka beses tanan.⁠a Luwas kay Lucas, sila lang man ang naggamit sang tinaga nga gnoʹsis, si Pablo naggamit sini sing 23 ka beses kag si Pedro 4 ka beses. Busa ang ila mga sinulatan isa ka mapuslanon nga tuytoy tuhoy sa pagkaimportante sang sibu nga ihibalo sa katuyuan nga maluwas. Subong ginsiling ni Pablo kay Timoteo: “Ini maayo kag kalahamut-an sa itululok sang aton Manluluwas, ang Dios, nga ang iya kabubut-on amo nga ang tanan nga sahi sang tawo maluwas kag makadangat sa sibu nga ihibalo sa kamatuoran.”​—⁠1 Timoteo 2:​3, 4.

Kon Ngaa Importante ang Sibu nga Ihibalo

 7. (a) Agod mangin mapuslanon, paano kita dapat maapektohan sang ihibalo? (b) Ano ang katalagman kon patumbayaan naton ang ihibalo?

⁷ Busa, ang pagtigayon sing sibu nga ihibalo sa kamatuoran nga gintudlo sa Biblia amo ang yabi sa kaluwasan. Apang, ina nga ihibalo dapat makalambot sa tagipusuon, ang lingkuranan sang motibasyon. Indi ini makapabilin subong intelektuwal ukon akademiko nga ehersisyo. Dugang pa, sa tion nga matigayon na ini, ang ihibalo sa kamatuoran dapat gamiton kag islan. Ngaa? Bangod ang memorya, kaangay sang wala ginagamit nga maskulo, mahimo nga magluya kag makulangan, nga sa sini nga kaso mahimo nga madali naton mapatumbayaan ang aton espirituwalidad kag maanod kag mationg sa aton pagtuo. Mahimo nga maghugak ang aton pagpanguyapot sa “ihibalo sa Dios.” Sa dili madugay, ining pagkationg mahimo ipakita sa hugak nga panghunahuna kag dicristia­no pa gani nga paggawi.​—⁠Hulubaton 2:​5; Hebreo 2:⁠1.

 8. Ano nga balor ang nakita ni Solomon sa kaalam kag sa ihibalo?

⁸ Sa amo, mahangpan naton kon ngaa si Solomon, sang matutom pa sia, may mataas nga pagtamod sa kaalam, paghangop, kag ikasarang sa paghunahuna. Sia nagsulat: “Kon ang kaalam magasulod sa imo tagipusuon kag ang ihibalo mangin kalahamut-an sa imo kalag, ang ikasarang sa paghunahuna magabantay sa imo, ang paghantop magatipig sa imo, sa pagluwas sa imo sa dalanon sang malaut.”⁠b (Hulubaton 2:​10-12) Ining mga pulong nagapahangop nga dapat kita magpatubo sing mabaskog nga handum sa sibu nga ihibalo, nga makaapektar sa tagipusuon kag sa kalag. Dugang pa, sadsaran ini para sa maayong ikasarang sa paghuna­huna. Kag ngaa tuman ka importante sini karon?

 9. Sin-o ang pila ka kaaway sang Cristianong espirituwalidad?

⁹ Nagakabuhi kita sa “katapusan nga mga adlaw” nga suno sa gintagna ni Pablo magaabot ang “mga tion sang kasisit-an” ukon “tion sang mga kagamo.” (2 Timoteo 3:​1, Revised Standard Version; The New English Bible) Amat-amat nga nagabudlay ang paghupot sang aton Cristianong integridad sa sining malaut nga kalibutan. Ang Cristianong mga etika, mga prinsipio, kag mga talaksan ginasikway kag ginatamay. Ang pagtuo sang mga Saksi ni Jehova ginaatake gikan sa tanan nga bahin​—⁠sang klero sang Cristiandad nga nagadumot sa mensahe sang Ginharian nga ginadala naton sa balay kag balay, sang mga apostata nga nagapakighimbon sa klero sang Cristiandad, sang medikal nga awtoridad nga luyag magpilit sang pagtughong sing dugo sa aton kag sa aton kabataan, sang ateistiko nga mga sientipiko nga nagasikway sang pagtuo sa Dios kag sa pagpanuga, kag sang mga nagatinguha sa pagpilit sa aton nga ikompromiso ang aton neutralidad. Ining tanan nga pagpamatok ginamaniobra ni Satanas, ang manuggahom sang kadudulman kag pagkawala sing hinalung-ong, ang kaaway sang sibu nga ihibalo.​—⁠2 Corinto 4:​3-6; Efeso 4:​17, 18; 6:​11, 12.

10. Anong mga pag-ipit ang mahimo magbaskog batok sa aton, kag ano ang ginakinahanglan naton sa pagsumpong sini?

¹⁰ Mahimo magbaskog ang mga pag-ipit sa adlaw-adlaw nga pagkabuhi sa pag-impluwensia sa Cristiano sa paghimo sang ginahimo sang iban, kon bala pag-inom sing droga, pag-inom sing sobra, pagbuhat sing imoralidad kag kasingki, pagpangawat, pagbinutig, pagpangdaya, pag-untat sa pag-eskwela, ukon pagtinguha lamang sang kabuhi nga may makagod nga pagpangalipay. Amo kon ngaa importante ang sibu nga ihibalo. Ang bug-os pa nga ihibalo sa Pulong sang Dios kag katuyuan kapin pa kabaskog nga makaimpluwensia sa aton panghunahuna kag mga aksion sa positibo nga paagi.​—⁠Roma 12:​1, 2.

Ang Modernong Buhaha nga Anak

11, 12. Anong matuodtuod nga eksperiensia ang nagailustrar sang kabuangan sang pagsikway sa sibu nga ihibalo sa kamatuoran?

¹¹ Mailustrar naton ini paagi sa matuodtuod nga natabo sa isa ka pamatan-on nga lalaki nga, sang nagaedad sia sing 14 anyos kag isa na ka bawtismado nga Cristiano, ang iya gugma sa kamatuoran gintilawan. Kaangay sang madamo nga pamatan-on, maluyagon sia sa hampang, labi na ang soccer. Apang may problema. Ang iya eskwelahan nagahampang sing soccer sa gab-i nga may miting sa kongregasyon. Ang iya espirituwalidad indi tuman kabaskog sa pagtuytoy sa iya nga timbangtimbangon sing nagakaigo ang hapaw nga balor sang soccer kon ipaanggid sa dayon nga balor sang pagtambong sa Cristianong mga miting upod sa iya balo nga iloy kag sa iya manghod nga utod nga lalaki kag babayi. Gani nag-untat sia sa paghikot suno sa sibu nga ihibalo kag namat-od nga mag-untat sa kamatuoran. Sang ulihi, nadisfellowshipped sia. Kag nagbuylog sia sa serbisyo sa militar, nga sa diin nadalahig sia sa droga.

¹² Sang 1986, sang magguwa sa armada ining pamatan-on nga lalaki, nakamaradmad sia, kag nagpadala sia sing sulat sa isa ka abyan sang pamilya nga katapo anay sang hudisyal nga komite nga nagdisfellowshipped sa iya. Sa sini sia nagsiling: “Nalipay ako sa pagsugid sa inyo sang pila ka importante nga balita: Nakabalik na ako sa kamatuoran. . . . Narealisar ko ang ginsiling ni apostol Pablo sa 2 Corinto 4:​4, nga may dios sining sistema sang mga butang nga nagabulag sa hunahuna. Sa malawig nga tion, nabulag ako sa espirituwal sa mga butang nga nagakatabo sa palibot ko. Sang ginbiyaan ko ang kamatuoran, wala ko mahibal-i kon ano nga katalagman ang ginaatubang ko. Apang sa pagligad sang tion, kag bangod kay Jehova nga Dios, nahangpan ko sing maathag nga nagsayop ako sa akon malain nga dalanon.”​—⁠Ipaanggid ang Lucas 15:​11-24.

13. Kon nagahinulsol gid sila, ano mahimo ang mangin positibo nga resulta para sa iban nga nagtalang? (2 Timoteo 2:​24-26)

¹³ Ining pamatan-on nga lalaki nagbalik sa banas sang sibu nga ihibalo. Karon ‘makalakat [na sia] sing takus kay Jehova sa tuyo nga pahamut-an sia sing bug-os.’ Sia man ‘makapamunga sa tagsa ka maayong buhat kag nagauswag sa sibu nga ihibalo sa Dios’ samtang padayon sia nga nagapakig-upod sa Cristianong kongregasyon. Kag daw ano sia ka makapapagsik nga pagpakamaayo sa iya pamilya nga sa liwat sia nangin isa ka sumulunod ni Cristo! May nahibaluan ka bala nga mga halimbawa nga kaanggid sa sini?​—⁠Colosas 1:​9, 10; Mateo 11:​28-30.

Malain nga mga Resulta sang Espirituwal nga Pagpatumbaya

14. (a) Agod malikawan ang pagtalikod, ano ang dapat himuon? (b) Ano ang natabo sa pila ka Cristiano?

¹⁴ Anong leksion ang matun-an naton gikan sa sini kag sa kaanggid nga mga kaso? Nga sa tion nga makatigayon kita sing sibu nga ihibalo sa kamatuoran, dapat naton pirme bag-uhon ang espirituwal nga sirkito sang hunahuna agod indi kita mahulog. Ang aton espirituwal nga manggad mahimo nga magluya kon patumbayaan naton ang personal kag pamilya nga pagtuon, Cristianong mga miting, kag ang ministeryo. Nian ano ang mahimo matabo? Ang isa ka malig-on anay nga Cristiano mahimo nga magtalikod sa pagtuo, ayhan mahulog pa sa malain nga paggawi, subong sang imoralidad, ukon pagdalus-os sa dalhayon sang pagduhaduha kag sayop nga impormasyon padulong sa apostasya. (Hebreo 2:​1; 3:​12; 6:​11, 12) Sing binuang, ang iban nagbalik pa gani sa Babiloniko nga mga panudlo sang Trinidad kag pagkadimamalatyon sang kalag!

15. Anong paandam ang ginhatag ni Pedro nahanungod sa pagtalikod?

¹⁵ Ang mga pulong ni Pedro nagakaigo gid: “Kay kon, sa tapos nga nakapalagyo sila gikan sa mga kadagtaan sang kalibutan paagi sa sibu nga pagkilala sa Ginuo kag Manluluwas nga si Jesucristo, nasaw-id sila liwat sa sini gid nga mga butang kag nadaug, ang ila naulihi nga kahimtangan nangin malain pa sang sa nahauna. Kay maayo pa sa ila kuntani nga wala nila mahibal-i sing sibu ang dalanon sang pagkamatarong sang sa tapos nga nakilala nila ini sing sibu nagtalikod sila sa balaan nga sugo nga gintugyan sa ila. Nahanabo sa ila ang matuod nga hulubaton: ‘Ang ido nagabalik sa iya kaugalingon nga suka, kag ang baboy nga bag-o lang ginligo nagaligid liwat sa lunang.’ ”​—⁠2 Pedro 2:​20-22.

16. (a) Paano ang iban napatalang sining karon nga mga tion? (b) Sa ano nga mga buhat sang paggawi nahulog ang mga nagtalang?

¹⁶ Ang mga nagasikway sa sibu nga ihibalo sa kamatuoran masami nga nagapili sang banas sang pagkinaugalingon. Wala na nila ginabaton ang salabton sa pagtambong sing regular sa Cristianong mga miting ukon sa pagpakigbahin sa pamalaybalay nga ministeryo. Ang iban nagapanigarilyo pa gani liwat! Ang iban malipayon nga indi na sila kinahanglan nga mangin tuhay tuhoy sa hulusayon sang Cristianong neutralidad kag sa sayop nga paggamit sa dugo. Daw ano nga kahilwayan! Karon sarang na sila makabotar sa isa sang politikal nga mga partido sang “sapat nga mapintas.” (Bugna 13:​1, 7) Sa amo, subong indi malig-on nga mga kalag, ang iban ginhaylo kag ginpatalang gikan sa matadlong nga banas sang sibu nga ihibalo sang mga tawo nga, samtang ‘nagatug-an sa ila sing kahilwayan, nagaluntad sila ila subong mga ulipon sang kaduluntan.’​—⁠2 Pedro 2:​15-19.

17. Ano ang katalagman para sa mga nagtalikod sa sibu nga ihibalo sa kamatuoran?

¹⁷ Kon ina sila indi maghinulsol kag magbalik sa kamatuoran, ginapadayag nila ang ila kaugalingon sa paghukom nga ginbalay ni Pablo: “Kay kon magpakasala kita sing kinabubut-on sa tapos nga aton nabaton ang sibu nga ihibalo sa kamatuoran, wala na sing halad para sa mga sala, kundi ang makahaladlok nga paghulat sa paghukom kag kasingkal sang kalayo nga magalamon sa mga kasumpong.” Daw ano ka dimaalamon kag malip-ot sing panulok nga biyaan ang sibu nga pagkilala kay Jehova nga Dios kag kay Cristo Jesus sa baylo sang apostata nga mga panudlo sang Cristiandad!​—⁠Hebreo 6:​4-6; 10:​26, 27.

Kakugi nga May Sibu nga Ihibalo

18. Suno kay Pablo, ngaa napaslawan ang Judiyong klero sa pagbaton kay Cristo?

¹⁸ Ang Judiyong klero sang adlaw ni Pablo pat-od nga may nahibal-an sa Hebreong Kasulatan. Apang sibu nga ihibalo bala yadto? Ginpapalapit bala sila sini kay Cristo subong ang ginsaad nga Mesias? Si Pablo nangatarungan nga nahuyog gid sila sa pagtukod sang ila kaugalingon nga pagkamatarong paagi sa Kasuguan amo kon ngaa wala sila magpasakop kay “Cristo [nga] amo ang katapusan sang Kasuguan.” Busa nagsiling si Pablo tuhoy sa ila: “Kay nagasaksi ako sa ila nga may kakugi sila para sa Dios; apang indi suno sa sibu nga ihibalo.”​—⁠Roma 10:​1-4.

19, 20. (a) Paano kita makatigayon sing sibu nga ihibalo? (b) Anong mga pamangkot ang nagapabilin nga sabton?

¹⁹ Gani paano naton matigayon ining sibu nga ihibalo? Paagi sa personal nga pagtuon kag pagpamalandong, upod ang pangamuyo kag pagtambong sa mga miting. Nagakahulugan ini nga kargahan naton sing dalayon ang aton espirituwal nga mga bateriya, kon sa aton pa. Indi kita mangin kontento na sa ihibalo nga aton una nga natigayon sang ginbaton naton ang kamatuoran. Dapat naton padayunon ang pagkaon sing mabaskog nga espirituwal nga kalan-on, ang sibu nga ihibalo, paagi sa maukod nga personal nga pagtuon. Sa amo nagakaigo ang laygay ni Pablo: “Ang pagkaon nga mabaskog naigo sa mga hamtong, sa ila nga paagi sa paggamit sini naghanas sang ila ikasarang sa paghangop sa pagpatuhay sang maayo kag malaut. Bangod sini, karon nga ginbiyaan na naton ang nahauna nga mga pagtulun-an ni Cristo, magpadayon kita sa pagkahamtong, nga wala nagapahamtang liwat sing sadsaran, nga amo ang, paghinulsol gikan sa patay nga mga buhat, kag sa pagtuo sa Dios . . . Kag himuon naton ini, kon itugot sang Dios.”​—⁠Hebreo 5:​14⁠–​6:⁠3.

²⁰ Ang mga pamangkot karon amo, Ano ang aton mga kasangkapan sa pagbulig sa aton sa pagtigayon sing sibu nga ihibalo? Kag bangod sang aton masako nga kabuhi, san-o naton matun-an ang Pulong sang Dios? Binagbinagon sang masunod nga artikulo ini kag ang may kaangtanan nga mga tema.

[Mga footnote]

Mga Pamangkot nga Pagasabton

◻ Ano ang kinatuhayan sang “ihibalo” kag “sibu nga ihibalo”?

◻ Ngaa importante gid ang sibu nga ihibalo sa sining katapusan nga mga adlaw?

◻ Paano ang iban mahimo masulay sa pagtalikod sa kamatuoran?

◻ Anong paandam ang ginahatag sa aton ni Pedro nahanungod sa pagsikway sa sibu nga ihibalo?

◻ Ano ang dapat naton himuon agod makatigayon kag mahuptan ang sibu nga ihibalo?