Pamangkot sang mga Pamatan-on . . .

Ano Kon Nagapamatok ang Akon mga Ginikanan sa Akon Pagpakasal?

Si Lakesha kag ang iya nobyo nagaplano nga magpakasal, apang nagapamatok ang iya iloy. “Manugdisinuebe na ako sini nga tuig,” siling ni Lakesha, “apang nagapamilit si Nanay nga maghulat kami tubtob magbeinte uno ako.”

KON nagaplano na ikaw nga magpakasal, kinaandan lamang nga luyag mo nga malipay sa sini ang imo mga ginikanan. Makapasubo gid kon wala maluyagan sang imo mga ginikanan ang imo ginpili nga mangin tiayon. Ano ang imo himuon? Indi mo bala pagsapakon ang ila luyag, kag dayunon ang imo plano sa pagpakasal?⁠a

Mahimo mo ini mapensaran kon yara na ikaw sa husto nga edad kag legal nga makapakasal nga wala sing pahanugot sang mga ginikanan. Apang, ang Biblia wala nagabutang sing latid nga edad sa pagpadungog kag pagtahod sa mga ginikanan sang isa. (Hulubaton 1:8) Kag kon indi mo pagsapakon ang ila balatyagon, mahimo nga mahalitan mo sing daku ang imo kaangtanan sa ila. Dugang pa, may posibilidad man​—⁠ayhan mahimo gani​—⁠nga may makatarunganon nga rason ang imo mga ginikanan nga mamatok sa imo pagpakasal.

Ano ang Edad nga ang Isa Bata Pa Kaayo Agod Magminyo?

Halimbawa, ginasilingan ka bala sang imo mga ginikanan nga bata pa ikaw kaayo agod magminyo? Ti, ang Biblia wala nagabutang sing pinakanubo nga edad sa pagminyo. Apang nagapanugyan ini nga antes magminyo, ang isa dapat nga “lampas na sa kapagsik sang pagkabatan-on”​—⁠ang mga tuig pagkatapos sang paghinupang diin mabaskog gid ang seksuwal nga mga kailigbon. (1 Corinto 7:⁠36) Ngaa? Bangod ina nga mga pamatan-on yara pa lamang sa una nga bahin sang paglambo sa emosyonal nga pagkahamtong, pagkontrol sa kaugalingon, kag espirituwal nga mga kinaiya nga kinahanglanon sa pag-atubang sa kabuhi subong mag-asawa.​—⁠Ipaanggid ang 1 Corinto 13:​11; Galacia 5:​22, 23.

Sang namat-od nga mangasawa ang 20-anyos nga si Dale, ginsubuan sia bangod namatok ang iya mga ginikanan. “Bata pa kuno ako kaayo kag kulang sing eksperiensia,” siling niya. “Nagapati ako nga handa na kami sang akon nobya kag mahimo makatuon pagkatapos nga makasal kami, apang luyag pat-uron sang akon mga ginikanan nga wala ako nagahulag bangod sa emosyon lamang. Ginpamangkot nila ako. Handa na bala ako sa paghimo sing matag-adlaw nga mga desisyon, sa pinansial nga mga butang, sa katunayan sa pag-aman para sa isa ka pamilya sa materyal, emosyonal, kag espirituwal nga paagi? Handa na bala ako nga mangin isa ka ginikanan? Makahibalo na bala ako kon paano makigkomunikar? Nahangpan ko gid bala ang mga kinahanglanon sang isa ka asawa? Nagapati sila nga dapat ko pa kilalahon sing maayo ang akon kaugalingon subong adulto antes ko atipanon ang isa pa ka adulto.

“Bisan nga indi namon luyag nga maghulat pa, ginpaisol namon ang amon kasal agod mahatagan namon sing tion ang amon kaugalingon nga maghamtong. Sang magpakasal kami sang ulihi, nag-asawahay kami nga may mas maayo nga pundasyon kag madamo sing mabulig sa isa kag isa.”

Kon ang Problema Amo ang Kinatuhayan sa Relihion

Sang naluyag si Terri sa isa ka lalaki nga lain sing relihion, nagpakig-date sia sa iya sing sekreto. Sang ginpahibalo nila ang ila plano nga magpakasal, ginligban si Terri bangod namatok ang iya iloy sa iya pagpamana. “Indi ko luyag nga magsunggod sa akon ang akon iloy,” panganduhoy ni Terri. “Luyag ko nga suod gihapon kami subong mag-iloy.”

Apang sin-o gid ang nagaupang sina nga kaangtanan? Indi bala mahinangpanon ukon dirasonable ang iloy ni Terri? Indi, ginasunod lamang niya ang laygay sang Biblia sa mga Cristiano nga magminyo “lamang sa Ginuo.” (1 Corinto 7:39) Sa katunayan, ang Biblia nagasugo: “Dili kamo magpagota sing sampihakan sa mga dimatinuuhon.” (2 Corinto 6:​14, 15) Ngaa?

Una, ang paghiusa sa relihion importante gid nga bahin sa isa ka malipayon kag madinalag-on nga pag-asawahay. Ginasiling sang mga eksperto nga ang mga pag-ipit kag mga kabudlayan nga kinaandan sa mga pag-asawahay nga may magkatuhay nga pagtuluuhan masami nagadul-ong sa diborsio. Apang, ang daku pa nga rason amo ang posibilidad nga mapilitan nga ikompromiso sang isa ang iya relihioso nga mga pagtuluuhan​—⁠ukon talikdan ini sing lubos. Bisan kon wala ginahilabtan sang dimatinuuhon nga tiayon ang imo pagsimba, mabudlayan gihapon ikaw bangod indi mo mapaambit sa iya ang imo hamili nga mga pagtuluuhan. Amo bala sini ang pormula para sa malipayon nga pag-asawahay?

Busa nag-atubang si Terri sing mabudlay nga desisyon. “Ginahigugma ko si Jehova nga Dios,” siling ni Terri, “apang indi ko luyag nga madula ang akon nobyo.” Indi mo gid matigayon ang duha. Indi mo makompromiso ang mga talaksan sang Dios kag sa gihapon matigayon ang iya kahamuot kag pagpakamaayo.

Apang, mahimo mamatok ang imo mga ginikanan nga magpakasal ikaw sa isa ka masigka-Cristiano. Posible bala ang magpagota sing sampihakan sa isa ka tumuluo? Huo, kon indi magkapareho ang inyo espirituwal nga mga tulumuron ukon debosyon sa Dios. Kon amo sina ang kaso ukon kon ‘malain ang rekord’ sina nga persona sa mga kauturan sa iya kongregasyon, mahimo nga nagakaigo nga mabalaka ang imo mga ginikanan sa imo pagpakasal sa iya.​—⁠Binuhatan 16:⁠2.

Kamusta Naman ang mga Kinatuhayan sa Rasa Ukon Kultura?

Tuhay naman ang rason sang pagpamatok sang mga ginikanan ni Lynn: Luyag niya mamana sa lalaki nga tuhay sing rasa. Ano ang ginatudlo sang Biblia tuhoy sini? Nagasiling ini sa aton nga ang “Dios wala sing ginapasulabi” kag nga “ginhimo niya gikan sa isa ka tawo ang tagsa ka pungsod sang mga tawo.” (Binuhatan 10:​34, 35; 17:⁠26) Isa lamang ang ginhalinan sang mga tawo kag alalangay sila sa panulok sang Dios.

Walay sapayan, bisan ang tanan nga mag-asawa nagaantos sing “kapipit-an sa unod,” ang mga mag-asawa nga magkatuhay sing rasa mahimo makaeksperiensia sing dugang nga mga hangkat. (1 Corinto 7:28) Ngaa? Bangod madamo nga tawo sa puno sing dumot nga kalibutan karon ang wala nagabaton sa pagtamod sang Dios tuhoy sa rasa. Walay sapayan nga ang pag-asawahay sadtong may magkatuhay nga rasa nangin kinaandan sa pila ka pungsod sa Nakatundan, may mga duog gihapon diin ang mga magtiayon nga magkatuhay sing rasa nagaatubang sing mabaskog nga pagdaugdaug. Ayhan nahangawa ang imo mga ginikanan nga indi pa ikaw sangkol sa pag-atubang sina nga mga pag-ipit.

“Nagpati ang akon mga ginikanan nga mabudlayan gid kami,” pagbaton ni Lynn. Sing maalamon, gintahod ni Lynn ang ila balatyagon kag wala magsako sa pagpamana. Sang matalupangdan sang mga ginikanan ni Lynn nga hamtong na sia kag kilala na niya sing maayo ang lalaki nga iya ginahigugma, amat-amat nga nagsalig sila nga masarangan na niya ang mga kabudlayan sining pag-asawahay. Si Lynn nagasiling: “Sang nakita nila nga mangin malipayon kami, nangin malipayon man sila para sa amon.”

Apang, kon kaisa, ang isyu indi ang rasa kundi ang kultura. Mahimo nabalaka ang imo mga ginikanan, nga sa ulihi, mabudlayan ikaw makig-upod sa isa nga ang iya estilo sang kabuhi, mga ginapaabot, kag naluyagan nga pagkaon, musika, kalingawan tuhay gid sangsa imo. Sa bisan ano nga kaso, ang pagminyo sa isa nga tuhay sing rasa ukon kultura mahimo magdala sing daku nga mga hangkat. Handa ka na gid bala sa pag-atubang sini?

Kon ang Pagpamatok Sang Ginikanan Daw Indi Rasonable

Apang ano kon sa banta mo indi gid rasonable ang pagpamatok sang imo mga ginikanan? Ang dalagita nga si Faith nagsiling tuhoy sa iya iloy: “Pila ka beses nga nakigdiborsio si Nanay. Ginasilingan niya ako nga indi ko gid makilala ang tawo nga akon pamanahon tubtob nga ulihi na ang tanan. Nagapati gid sia nga indi ako magmalipayon sa akon pagpamana.” Sa masami, ang mga ginikanan nga napaslawan sa ila pag-asawahay may negatibo nga pagtamod sa pagminyo sang ila anak. Sa pila ka kaso, ang mga ginikanan may dinagakaigo nga mga motibo sa pagpamatok sa pagminyo sang ila anak, subong sang handum nga mahuptan ang pagkontrol sa kabuhi sang ila anak.

Kon ang imo mga ginikanan wala nagapamati sa mga pangatarungan, ano ang imo mahimo? Sa tunga sang mga Saksi ni Jehova, ang mga gulang sang kongregasyon sarang mapangayuan sing bulig sa paghusay sa mga problema sang pamilya. Wala sing ginadampigan, mabuligan nila ang mga katapo sang pamilya nga hambalan ang mga butang, sa kalmado, mahidaiton, kag mabungahon nga paagi.​—⁠Santiago 3:⁠18.

Pagpangita Sing Paghidait

Sa pagkamatuod, madamo sing iban pa nga rason nga nagapamatok ang imo mga ginikanan sa imo pagpakasal, subong sa pinansial nga kahimtangan ukon sa personalidad sang imo mangin tiayon. Kag sa dag-on sang AIDS kag sang iban pa nga balatian nga ginapaliton sang sekso, ayhan nagakaigo nga mabalaka ang imo mga ginikanan sa imo panglawas kon ang imo mangin tiayon salamwanan anay antes sia mangin Cristiano.⁠b

Tubtob nga nagapuyo ikaw sa balay sang imo mga ginikanan, obligado ikaw nga kilalahon ang ila awtoridad sa imo. (Colosas 3:20) Apang bisan kon nagakinaugalingon na ikaw kag hamtong sa paghimo sang imo mga desisyon, indi dayon pagpasapayani ang pagkabalaka sang imo mga ginikanan. Mangin handa sa pagpamati. (Hulubaton 23:22) Binagbinaga sing maayo ang posible nga mangin mga resulta sang pagminyo.​—⁠Ipaanggid ang Lucas 14:⁠28.

Pagkatapos sini, mahimo nga mamat-od ka nga luyag mo gihapon magminyo. Sing kinaandan, dapat mo atubangon ang bug-os nga responsabilidad sa sina nga desisyon. (Galacia 6:5) Kon gintinguhaan mo gid nga binagbinagon ang mga pagtamod sang imo mga ginikanan, ayhan mapahulag sila nga suportahan ang imo desisyon, bisan nga may pagpangalag-ag. Apang kon padayon sila nga nagapamatok, tinguhai nga indi maugot ukon maakig. Dumduma: Ginapalangga ikaw sang imo mga ginikanan kag nagakabalaka sila tuhoy sa imo malipayon nga palaabuton. Tinguhai nga makighidait sa ila. Kon mangin madinalag-on ang imo pagminyo, ayhan magabag-o man ang ila panimuot.

Sa pihak nga bahin, kon imo gid binagbinagon ang tanan nga butang nga ginasiling sang imo mga ginikanan kag usisaon sing maayo ang imo kaugalingon kag ang tawo nga luyag mo gid pakaslan, indi makibot kon makahimo ikaw sing makapakibot nga konklusyon: Husto gali ang imo mga ginikanan.

[Mga footnote]

[Piktyur sa pahina 29]

Mahimo batyagon sang imo mga ginikanan nga tuman pa sa imo kabata agod magminyo