“Ang mga Dalanon ni Jehova Matadlong”

Ang mga dalanon ni Jehova matadlong, kag ang mga matarong amo ang magalakat sa sini.”—OSEAS 14:9.

1, 2. Ano nga sahi sang panugod ang ginhatag sang Dios sa mga Israelinhon, apang ano ang natabo sa ila?

GINHATAGAN ni Jehova ang mga Israelinhon sing isa ka matarong nga panugod sang mga adlaw ni manalagna Moises. Apang, sang temprano nga bahin sang ikawalo nga siglo B.C.E., malaut gid ang ila ginhimo amo nga nasapwan sila sang Dios nga nakasala sing daku. Makita ini sa Oseas kapitulo 10 tubtob 14.

² Ang tagipusuon sang Israel nangin salimpapaw. Ang katawhan sa sinang napulo ka tribo nga ginharian ‘nag-arado sing kalautan’ kag sa amo nag-ani sila sing pagkadimatarong. (Oseas 10:​1, 13) “Sang ang Israel bata pa, ginhigugma ko sia,” siling ni Jehova, “kag gikan sa Egipto gintawag ko ang akon anak nga lalaki.” (Oseas 11:1) Bisan pa nga ginluwas sang Dios ang mga Israelinhon gikan sa pagkaulipon sa Egipto, ginbalusan nila sia sing pagbinutig kag pagpangdaya. (Oseas 11:12) Busa, ginhatagan sila ni Jehova sining laygay: “Balik ka sa imo Dios, hupti ang mahigugmaon nga kaayo kag hustisya.”—Oseas 12:6.

 3. Ano ang matabo sa rebelyuso nga Samaria, apang paano makabaton sing kaluoy ang mga Israelinhon?

³ Ang rebelyuso nga Samaria kag ang hari sini makaagom sing kalaglagan. (Oseas 13:11, 16) Apang ang katapusan nga kapitulo sang tagna ni Oseas nagabukas paagi sa pakiluoy: “Balik ka, O Israel, kay Jehova nga imo Dios.” Kon panikasugan sang mga Israelinhon nga mangayo sing kapatawaran, nian pakitaan man sila sang Dios sing kaluoy. Sa pagkamatuod, dapat nila kilalahon nga “ang mga dalanon ni Jehova matadlong” kag laktan ini.—Oseas 14:1-6, 9.

 4. Ano nga mga prinsipio ang aton binagbinagon sa tagna ni Oseas?

⁴ Ini nga seksion sang tagna ni Oseas nagaunod sing madamo nga prinsipio nga makabulig sa aton sa paglakat upod sa Dios. Binagbinagon naton ini: (1) Ginapatuman ni Jehova ang di-salimpapaw nga pagsimba, (2) ang Dios nagapakita sing mainunungon nga gugma sa iya katawhan, (3) kinahanglan kita maglaum pirme kay Jehova, (4) ang mga dalanon ni Jehova pirme matadlong, kag (5) ang mga makasasala sarang makabalik kay Jehova.

Ginapatuman ni Jehova ang Di-salimpapaw nga Pagsimba

 5. Ano nga sahi sang pag-alagad ang ginapaabot sang Dios sa aton?

⁵ Ginapaabot ni Jehova nga alagaron naton sia sa matinlo kag di-salimpapaw nga paagi. Apang, ang Israel nangin isa ka di-mabungahon, “nag-arikutoy nga puno sang ubas.” Ang mga pumuluyo sang Israel ‘nagpadamo sing mga altar’ agod gamiton sa butig nga pagsimba. Ining mga apostata nagpatindog pa gani sing mga haligi—ayhan mga obelisko nga gindesinyo agod gamiton sa di-matinlo nga pagsimba. Gub-on ni Jehova ining mga altar kag ining mga haligi.​—Oseas 10:​1, 2.

 6. Agod makalakat upod sa Dios, ano nga kinaiya ang dapat naton dulaon?

⁶ Wala ginatugot ang pagkasalimpapaw sa mga alagad ni Jehova. Apang ano ang natabo sa mga Israelinhon? Ti, ‘ang ila tagipusuon nangin salimpapaw’! Bisan pa nakigkatipan sila anay kay Jehova subong isa ka pungsod nga dedikado sa iya, nasapwan niya sila nga nakasala sing pagkasalimpapaw. Ano ang matun-an naton sa sini? Kon gindedikar na naton ang aton kaugalingon sa Dios, indi kita dapat mangin salimpapaw. Ang Hulubaton 3:32 nagapaandam: “Ang malimbungon nga tawo kangil-aran kay Jehova, apang ang Iya pagpakigsuod yara sa mga matadlong.” Agod makalakat kita upod sa Dios, dapat naton ipakita ang gugma “gikan sa tagipusuon nga putli kag gikan sa maayo nga konsiensia kag gikan sa pagtuo nga indi salimpapaw.”—1 Timoteo 1:5.

Ang Dios Nagapakita sing Mainunungon nga Gugma sa Iya Katawhan

7, 8. (a) Sa ano nga kahimtangan naton mabaton ang mainunungon nga gugma sang Dios? (b) Ano ang dapat naton himuon kon nakasala kita sing mabug-at?

⁷ Kon simbahon naton si Jehova sa di-salimpapaw kag matadlong nga paagi, magabaton kita sang iya mahigugmaon nga kaayo, ukon mainunungon nga gugma. Ang batinggilan nga mga Israelinhon ginsilingan: “Sab-ug kamo sing binhi para sa inyo kaugalingon sa pagkamatarong; mag-ani suno sa mahigugmaon nga kaayo. Bungkaga para sa inyo kaugalingon ang ulumhon nga duta, samtang may tion pa nga pangitaon si Jehova tubtob nga mag-abot sia kag maghatag sa inyo sing instruksion sa pagkamatarong.”—Oseas 10:12.

⁸ Kon mahinulsulon lang kuntani nga ginpangita sang mga Israelinhon si Jehova! Nian malipay sia nga ‘hatagan sila sing instruksion sa pagkamatarong.’ Kon nakasala kita sing mabug-at, pangitaon naton si Jehova, mangamuyo sa iya sing kapatawaran kag mangayo sing espirituwal nga bulig sa Cristianong mga gulang. (Santiago 5:​13-​16) Kabay nga pangabayon man naton ang panuytoy sang balaan nga espiritu sang Dios, kay “sia nga nagasab-ug tuhoy sa iya unod magaani sing kaduluntan gikan sa iya unod, apang sia nga nagasab-ug tuhoy sa espiritu magaani sing kabuhi nga walay katapusan gikan sa espiritu.” (Galacia 6:8) Kon ‘magsab-ug kita tuhoy sa espiritu,’ padayon kita nga magabaton sang mainunungon nga gugma sang Dios.

9, 10. Paano naaplikar ang Oseas 11:1-4 sa Israel?

⁹ Makasalig kita nga si Jehova pirme nagapakig-angot sa iya katawhan sa mahigugmaon nga paagi. Masapwan ang pamatuod sini sa Oseas 11:1-4, diin aton mabasa: “Sang bata pa ang Israel, nian ginhigugma ko sia, kag gikan sa Egipto gintawag ko ang akon anak nga lalaki. . . . Naghalad sila sa mga imahen ni Baal, kag sa larawan nga mga tinigban nagsugod sila sa paghimo sing halad nga ginsunog. Apang kon tuhoy sa akon, gintudluan ko ang Efraim [ang mga Israelinhon] nga maglakat, nga ginakungkong sila; kag wala nila ginkilala nga gin-ayo ko sila. Ginbutong ko sila sa mga lubid sang dutan-on nga tawo, sa mga pisi sang gugma, agod mangin subong ako sa ila sang nagahukas sang gota sa ila mga sulang, kag inanay nga ginbutangan ko ang kada isa sa ila sing pagkaon.”

¹⁰ Diri ginpaanggid ang Israel sa isa ka gamay nga bata. Gintudluan ni Jehova ang mga Israelinhon nga maglakat, nga ginadaho ang iya kamot sa ila. Kag padayon niya sila nga ginabutong “sang mga pisi sang gugma.” Daw ano ka makatalandog nga danyag! Handurawa nga isa ikaw ka ginikanan nga nagatudlo sa imo bata sa iya una nga pagtakangtakang. Ginadaho mo ang imo mga kamot. Kon nagkabuhi ka sang dumaan nga tion, mahimo nga magagamit ka sing mga pisi nga mauyatan sang imo gamay nga bata agod indi sia matumba kaangay sang ginahimo sang mga ginikanan sadto. Sing kaanggid, ang gugma ni Jehova sa imo amo man sini ka mapinalanggaon. Nalipay sia nga tuytuyan ka paagi sa “mga pisi sang gugma.”

11. Sa ano nga paagi ang Dios nangin “subong sang isa nga naghukas sang gota”?

¹¹ Sa pagpakig-angot sa mga Israelinhon, si Jehova nangin “subong sang isa nga naghukas sang gota sa ila mga sulang, kag nagdala [sia] sing pagkaon sa kada isa.” Ang Dios nagpanghikot subong isa nga nagahukas sang gota agod makahalab sing maayo ang isa ka sapat. Sang ginbali lamang sang Israel ang gota sang pagpasakop kay Jehova nga napaidalom sila sa mapiguson nga gota sang ila mga kaaway. (Deuteronomio 28:45, 48; Jeremias 28:14) Kabay nga indi gid kita magpaidalom sa kontrol sang aton panguna nga kaaway, si Satanas, kag mag-antos sa mga kasakit sang iya mapiguson nga gota. Sa baylo, padayon kita nga maglakat upod sa aton mahigugmaon nga Dios.

Maglaum Pirme kay Jehova

12. Suno sa Oseas 12:6, ano ang kinahanglan himuon agod makapadayon kita sa paglakat upod sa Dios?

¹² Agod makapadayon sa paglakat upod sa Dios, dapat kita pirme maglaum sa iya. Ang mga Israelinhon ginsilingan: “Kon tuhoy sa imo, balik ka sa imo Dios, hupti ang mahigugmaon nga kaayo kag hustisya; kag pirme ka maglaum sa imo Dios.” (Oseas 12:6) Ang mga pumuluyo sa Israel sarang makapakita sang ila mahinulsulon nga pagbalik kay Jehova paagi sa pagpasundayag sang mahigugmaon nga kaayo, paagi sa pagpakita sang katarungan, kag paagi sa ‘paglaum pirme sa Dios.’ Bisan pa nga daw ano na kita kadugay nga nagalakat upod sa Dios, dapat determinado kita nga ipakita ang mahigugmaon nga kaayo, himuon ang katarungan, kag maglaum pirme sa Dios.​—Salmo 27:14.

13, 14. Paano gin-aplikar ni Pablo ang Oseas 13:14, nga nagahatag sa aton sing anong rason sa paglaum kay Jehova?

¹³ Ang tagna ni Oseas para sa Israel nagahatag sa aton sing isa ka pinasahi nga rason nga maglaum sa Dios. “Gikan sa kamot sang Sheol gawaron ko sila,” siling ni Jehova. “Gikan sa kamatayon tubson ko sila. Diin bala ang imo sudlot, O Kamatayon? Diin bala ang imo pagkamalaglagon, O Sheol?” (Oseas 13:14) Indi pagaluwason ni Jehova ang mga Israelinhon gikan sa pisikal nga kamatayon sadto nga tion, apang pagadulaon ni Jehova sa ulihi ang kamatayon kag punggan ang kadalag-an sini.

¹⁴ Sang nagsulat sia sa hinaplas nga mga Cristiano, si Pablo nagkutlo gikan sa tagna ni Oseas kag nagsiling: “Kon ining madinulunton magsuklob sing pagkadimadinulunton kag ining mamalatyon magsuklob sing pagkadimamalatyon, nian matuman ang pulong nga nasulat na: ‘Ang kamatayon ginlamon sing dayon.’ ‘Kamatayon, diin bala ang imo kadalag-an? Kamatayon, diin bala ang imo sudlot?’ Ang sudlot nga nagapatubas sing kamatayon amo ang sala, apang ang gahom para sa sala amo ang Kasuguan. Apang salamat sa Dios, kay ginhatag niya sa aton ang kadalag-an paagi sa aton Ginuong Jesucristo!” (1 Corinto 15:54-57) Ginbanhaw ni Jehova si Jesus, nagahatag sing makapaumpaw gid nga garantiya nga ang mga tawo sa memorya sang Dios pagabanhawon. (Juan 5:28, 29) Daw ano ka makalilipay nga rason sa paglaum kay Jehova! Apang, may isa pa ka butang magluwas sa paglaum sa pagkabanhaw nga nagapahulag sa aton nga maglakat upod sa Dios.

Ang mga Dalanon ni Jehova Pirme Matadlong

15, 16. Ano ang gintagna tuhoy sa Samaria, kag paano natuman ang tagna?

¹⁵ Ang aton kombiksion nga “ang mga dalanon ni Jehova matadlong” nagabulig sa aton sa pagpadayon sa paglakat upod sa Dios. Ang mga pumuluyo sang Samaria wala naglakat sa matarong nga mga dalanon sang Dios. Subong resulta, magabayad sila bangod sang ila mga sala kag bangod sang kakulang sing pagtuo kay Jehova. Gintagna ini: “Ang Samaria hukman nga nakasala, kay sia nagrebelde gid sa Dios. Paagi sa espada sila mapukan. Ang ila kabataan pagadugmukon, kag ang ila nagabusong nga mga babayi pagawawaon.” (Oseas 13:16) Ang mga rekord sang maragtas nagapakita nga sarang himuon sang mga Asirianhon, nga nagsakop sa Samaria, ining grabe nga kapintas.

¹⁶ Ang Samaria amo ang kapital nga siudad sang napulo ka tribo nga ginharian sang Israel. Apang, ang ngalan diri nga Samaria mahimo naaplikar sa bug-os nga teritoryo sadto nga ginharian. (1 Hari 21:1) Ginlikop ni Hari Shalmaneser V sang Asiria ang siudad sang Samaria sang 742 B.C.E. Sang ulihi, sang napukan ang Samaria sang 740 B.C.E., madamo sang prominente sini nga pumuluyo ang gintapok sa Mesopotamia kag Media. Indi gihapon mapat-od kon si Shalmaneser V ukon ang nagbulos sa iya nga si Sargon II ang nagsakop sa Samaria. (2 Hari 17:​1-6, 22, 23; 18:​9-​12) Walay sapayan, ang mga rekord ni Sargon nagapatuhoy sa pagtapok sa 27,290 ka Israelinhon sa mga duog sang Ilaya nga Eufrates kag Media.

17. Sa baylo nga tamayon ang mga talaksan sang Dios, ano ang dapat naton himuon?

¹⁷ Nagbayad gid ang mga pumuluyo sang Samaria bangod wala nila gintuman ang matadlong nga mga dalanon ni Jehova. Subong dedikado nga mga Cristiano, maagom man naton ang masubo nga mga resulta kon mangin mga manugbuhat kita sang sala, nga ginatamay ang matarong nga mga talaksan sang Dios. Kabay nga indi naton pagsundon ining malaut nga dalanon! Sa baylo, dapat iaplikar sang kada isa sa aton ang laygay ni apostol Pedro: “Indi mag-antos ang bisan sin-o sa inyo subong isa nga nakapatay ukon isa ka makawat ukon isa ka manugbuhat sing kalautan ukon isa ka mahilabtunon sa mga butang sang iban. Apang kon nagaantos sia subong isa ka Cristiano, indi sia magkahuya, kundi padayon niya nga himayaon ang Dios sa sini nga ngalan.”—1 Pedro 4:15, 16.

18. Paano naton ‘padayon nga mahimaya ang Dios’?

¹⁸ ‘Padayon nga ginahimaya naton ang Dios’ paagi sa paglakat sa iya matadlong nga mga dalanon sa baylo nga mangin independiente. Nakapatay si Cain bangod nangin independiente sia kag wala mamati sa paandam ni Jehova nga ang sala madali na lang magdaug sa iya. (Genesis 4:​1-8) Si Balaam nagbaton sing suhol gikan sa hari sang Moab apang wala magmadinalag-on sa pagpakamalaut sa Israel. (Numeros 24:10) Kag ginpatay sang Dios ang Levinhon nga si Kora kag ang iban pa bangod nagrebelde sila sa awtoridad ni Moises kag ni Aaron. (Numeros 16:​1-3, 31-​33) Sa pagkamatuod indi naton luyag nga maglakat sa malaglagon nga “banas ni Cain,” magdalidali sa “sayop nga dalanon ni Balaam,” ukon mapapas sa “rebelyuso nga mga hambal ni Kora.” (Judas 11) Apang, kon makasala kita, ang tagna ni Oseas nagahatag sa aton sing lugpay.

Ang Makasasala Sarang Makabalik kay Jehova

19, 20. Ano nga mga dulot ang mahatag sang mahinulsulon nga mga Israelinhon?

¹⁹ Bisan yadtong nasandad bangod sa paghimo sing mabug-at nga sala sarang makabalik kay Jehova. Sa Oseas 14:1, 2, masapwan naton ini nga pakiluoy: “Balik ka, O Israel, kay Jehova nga imo Dios, kay nasandad ka sa imo kasaypanan. Magdala kamo sing mga pulong kag magbalik kay Jehova. Isiling ninyo tanan sa iya, ‘Kabay nga pasayluhon mo ang tanan nga kasaypanan; kag batunon ang maayo, kag ihalad namon subong balos ang mga torite nga baka sang amon mga bibig.’”

²⁰ Ang mahinulsulon nga mga Israelinhon makahalad sa Dios sing ‘mga torite nga baka sang ila mga bibig.’ Amo ini ang mga halad sang sinsero nga pagdayaw. Ginpahapyawan ni Pablo ini nga tagna sang ginpalig-on niya ang Hebreong mga Cristiano nga ‘maghalad sa Dios sing halad sang pagdayaw, nga amo, ang bunga sang mga bibig nga nagapahayag sing dayag sang iya ngalan.’ (Hebreo 13:15) Daw ano gid nga pribilehiyo naton nga maglakat upod sa Dios kag magdulot sining mga halad karon!

21, 22. Ano nga pagpasag-uli ang maeksperiensiahan sang mahinulsulon nga mga Israelinhon?

²¹ Ang mga Israelinhon nga nagbiya sang ila malaut nga dalanon kag nagbalik sa Dios naghalad sa iya sing ‘mga torite nga baka sang ila mga bibig.’ Busa, naeksperiensiahan nila ang pagpasag-uli sa espirituwal, suno gid sa ginsaad sang Dios. Ang Oseas 14:4-7 nagasiling: “Ako [si Jehova] magaayo sang ila pagkadimatutom. Higugmaon ko sila sing kinabubut-on, bangod nadula ang akon kaakig sa iya. Mangin kaangay ako sang tun-og sa Israel. Magapamukadkad sia kaangay sang liryo, kag magapanggamot kaangay sang Lebanon. Ang iya mga saha magatubo, kag ang iya dignidad mangin kaangay sang kahoy nga olibo, kag ang kahumot sini mangin kaangay sang Lebanon. Magapasilong sila liwat sa iya landong. Magapatubo sila sang uyas, kag magapamulak kaangay sang ubas. Ang iya handumanan kaangay sang alak sang Lebanon.”

²² Ang mahinulsulon nga mga Israelinhon ayuhon sa espirituwal kag makabaton liwat sang gugma sang Dios. Si Jehova mangin kaangay sang makapapagsik nga tun-og sa ila kay pakamaayuhon niya sila sing bugana. Ang iya ginpasag-uli nga katawhan may dignidad ‘kaangay sang kahoy nga olibo,’ kag magalakat sila sa mga dalanon sang Dios. Sanglit determinado kita nga maglakat upod kay Jehova nga Dios, ano ang dapat naton himuon?

Padayon nga Maglakat sa Matadlong nga mga Dalanon ni Jehova

23, 24. Ang tulun-an sang Oseas naghinakop paagi sa anong makapalig-on nga tagna, kag paano ini nagaapektar sa aton?

²³ Agod makapadayon kita sa paglakat upod sa Dios, dapat magpakita kita sing “kaalam nga gikan sa hitaas” kag magpanghikot pirme nahisanto sa iya matadlong nga mga dalanon. (Santiago 3:17, 18) Ang katapusan nga bersikulo sang tagna ni Oseas nagasiling: “Sin-o ang maalam, agod mahangpan niya ining mga butang? Ang mainandamon, nga mahibaluan niya ini? Kay ang mga dalanon ni Jehova matadlong, kag ang mga matarong amo ang magalakat sa sini; apang ang mga malinapason amo ang masandad sa sini.”—Oseas 14:9.

²⁴ Sa baylo nga magpatuytoy sa kaalam kag mga talaksan sining kalibutan, mangin determinado kita nga maglakat sa matadlong nga mga dalanon sang Dios. (Deuteronomio 32:4) Ginhimo ini ni Oseas sa sulod sang 59 ka tuig ukon kapin pa. Matutom nga ginpahibalo niya ang mga mensahe sang Dios, nakahibalo nga yadtong mga maalam kag mainandamon makahangop sining mga pinamulong. Kamusta naman kita? Tubtob ginatugutan kita ni Jehova nga manaksi, dapat padayon nga pangitaon naton yadtong mga tawo nga maalamon nga magabaton sang iya di-bagay nga kaayo. Kag nalipay kita sa paghimo sini samtang nagakooperar kita sing bug-os sa “matutom kag mainandamon nga ulipon.”—Mateo 24:45-47.

25. Ang pagbinagbinag naton sa tagna ni Oseas dapat magabulig sa aton nga himuon ang ano?

²⁵ Ang pagbinagbinag naton sa tagna ni Oseas dapat magbulig sa aton nga maglakat upod sa Dios samtang nagalaum kita nga mabuhi sing dayon sa iya bag-ong kalibutan. (2 Pedro 3:​13; Judas 20, 21) Daw ano ka tumalagsahon nga paglaum! Ining paglaum mangin matuod sa aton bilang indibiduwal kon pamatud-an naton paagi sa pulong kag buhat nga sinsero gid kita kon magsiling kita: “Ang mga dalanon ni Jehova matadlong.”

Paano Mo Sabton?

• Kon maghimo kita sing matinlo nga pagsimba sa Dios, paano sia makig-angot sa aton?

• Ngaa dapat kita maglaum pirme kay Jehova?

• Ngaa kumbinsido ka nga ang mga dalanon ni Jehova matadlong?

• Paano kita makapadayon sa paglakat sa matadlong nga mga dalanon ni Jehova?

[Retrato sa pahina 28]

Batuna ang espirituwal nga bulig sang Cristianong mga gulang

[Retrato sa pahina 29]

Ang tagna ni Oseas nagahatag sa aton sing rason nga maglaum sa mga saad ni Jehova tuhoy sa pagkabanhaw

[Retrato sa pahina 31]

Padayon nga maglakat upod sa Dios samtang nagalaum nga mabuhi sing dayon