Ang Pulong ni Jehova Nagalandas!
“Nagtubo sing gamhanan ang pulong ni Jehova kag naglandas!”—BINUHATAN 19:20.
1. Ano ang pagatuptupan sa sining pagtuon sa tolon-an sang Mga Binuhatan sang mga Apostoles sa Biblia?
GINBUKSAN ni Jehova ang dalan padulong sa hilikuton. Si Pablo, “ang apostol sa mga pungsod,” amo ang nanguna sa sina nga hilikuton. (Roma 11:13) Sa pagkamatuod, makita naton sa aton padayon nga pagtuon sang Mga Binuhatan sang mga Apostoles nga naghimo sia sing makalilipay nga misyonerong mga paglakbay.—Binuhatan 16:6–19:41.
2. (a) Paano si apostol Pablo nag-alagad subong manunulat nga inspirado sang Dios kutob sang mga 50 C.E. tubtob 56 C.E.? (b) Ano ang natabo sang ginpakamaayo sang Dios ang ministeryo ni Pablo kag ang iya sang iban?
2 Si Pablo isa man ka manunulat nga inspirado sang Dios. Kutob sang mga 50 C.E. tubtob 56 C.E., ginsulat niya ang 1 kag 2 Tesalonica gikan sa Corinto, ang Galacia gikan sa sina nga siudad ukon gikan sa Antioquia, Siria, ang 1 Corinto gikan sa Efeso, ang 2 Corinto gikan sa Macedonia, kag ang Roma gikan sa Corinto. Kag samtang ginapakamaayo sang Dios ang ministeryo ni Pablo kag sang iban, “nagtubo sing gamhanan ang pulong ni Jehova kag naglandas.”—Binuhatan 19:20.
Halin sa Asia pa Europa
3. Paano si Pablo kag ang iya mga kaupdanan nagpahamtang sing halimbawa may kaangtanan sa pagtuytoy sang balaan nga espiritu?
3 Si Pablo kag ang mga kaupod niya nagpahamtang sing maayo nga halimbawa sa pagbaton sang panuytoy sang balaan nga espiritu. (16:6-10) Ayhan paagi sa nabatian nga mga pagpahayag, mga damgo, ukon mga palanan-awon, ang espiritu nagdumili sa ila nga magbantala sa distrito sang Asia kag sa probinsia sang Bitinia, nga nalab-ot sang ulihi sang maayong balita. (Binuhatan 18:18-21; 1 Pedro 1:1, 2) Ngaa gindumili primero sang espiritu ang pagsulod? Diutay ang mga mamumugon, kag ang espiritu nagtuytoy sa ila sa mas mabungahon nga mga latagon sa Europa. Amo man karon, kon ginlambayan ang dalan pasulod sa isa ka teritoryo, ang mga Saksi ni Jehova nagabantala sa iban nga lugar, nakapat-od nga ang espiritu sang Dios nagatuytoy sa ila sa mga katulad-karnero.
4. Ano ang sabat sa palanan-awon ni Pablo nahanungod sa isa ka Macedonianhon nga tawo nga nagapangayo sing bulig?
4 Sang ulihi si Pablo kag ang mga kaupod niya ‘nag-agi’ sa Misia, isa ka rehiyon sa Asia Minor, subong misyonero nga latagon. Apang, sa palanan-awon, nakita ni Pablo ang isa ka Macedonianhon nga lalaki nga nagapakiluoy nga buligan sia. Gani ang mga misyonero gilayon nga nagkadto sa Macedonia, isa ka rehiyon sa Balkan Peninsula. Sing kaanggid, madamong mga Saksi ang ginatuytuyan sang balaan nga espiritu sa pag-alagad karon kon diin daku ang pagkinahanglan para sa mga manugbantala sang Ginharian.
5. (a) Ngaa masiling naton nga ang pulong ni Jehova naglandas sa Filipos? (b) Sa anong paagi nga ang madamong mga Saksi karon kaangay ni Lydia?
5 Ang pulong ni Jehova naglandas sa Macedonia. (16:11-15) Ang Filipos, isa ka kolonya nga ginaistaran halos sang Romanhon nga mga banwahanon, may diutay nga mga Judiyo kag wala sing sinagoga. Gani ang mga kauturan nagkadto sa “duog sa pagpangamuyo” sa ubay sang suba sa guwa sang siudad. Ang isa nga makita didto amo si Lydia, ayhan isa ka Judiyo nga proselita halin sa Tiatira, isa ka siudad sa Asia Minor nga kilala bangod sang iya industriya sa paglugum. Nagbaligya sia sing purpura nga lugum ukon mga tela kag mga bayo nga ginkoloran sini. Sang natugmawan si Lydia kag ang iya panimalay, tuman sa iya ka maamoamohon sa bagay nga si Lucas nagsulat: “Ginpilit niya kami nga magkari.” Nagapasalamat kita sa amo sina nga sahi sang mga utod nga babayi karon.
Ang Manugbantay sang Bilanggoan Nangin Tumuluo
6. Paano ang pagpanghikot sang demonyo nagdul-ong sa pagkabilanggo ni Pablo kag ni Silas sa Filipos?
6 Mahimo gid nga naakig si Satanas bangod sang espirituwal nga pag-uswag sa Filipos, kay ang yawan-on nga buhat didto nagdul-ong sa pagkabilanggo nanday Pablo kag Silas. (16:16-24) Sa sulod sang madamong mga adlaw ginsulusundan sila sang isa ka bata nga babayi nga may “espiritu sang pagpamakot” (sing literal, “espiritu sang man-ug”). Mahimo nga gin-impersonipikar sang yawa si Pythian Apollo, isa ka dios nga nakapatay kuno sing isa ka man-ug nga nagahingalan sing pyʹthon. Ang bata nga babayi nagdala sing madamo nga ganansia sa iya mga agalon paagi sa pagpamakot. Ti, mahimo nga ginsugiran niya ang mga mangunguma kon san-o magtanum, ang mga dalaga kon san-o mamana, kag ang mga minero kon diin mangita sing bulawan! Ginasulusundan niya ang mga utod kag nagasinggit: “Ining mga tawo ulipon sang Labing Mataas nga Dios, nga nagabantala sa inyo sang dalanon sang kaluwasan.” Mahimo nga ginpahambal ini sa iya sang demonyo agod nga ang iya mga pakot daw sa inspirado sang Dios tan-awon, apang ang mga demonyo wala sing kinamatarong sa pagpahayag nahanungod kay Jehova kag sa iya aman para sa kaluwasan. Sang natak-an na si Pablo sa pagpanggamo, ginpaguwa niya ang demonyo sa ngalan ni Jesus. Bangod kay napierde ang ila negosyo, ginguyud sang mga agalon sang bata nga babayi sanday Pablo kag Silas sa balaligyaan, kag didto ginbunal sila sing mga bilugon. (2 Corinto 11:25) Nian ginbilanggo sila kag ang ila mga tiil gintakud sa mga pandug. Ina nga gamit mahimo mabulubag-o agod pabikaon ang mga batiis, nga nagahatag sing daku nga kasakit.
7. Para kay sin-o kag paano ang pagkabilanggo ni Pablo kag ni Silas sa Filipos nagdul-ong sa mga pagpakamaayo?
7 Ini nga pagbilanggo nagdul-ong sing mga pagpakamaayo sa manugbantay sang bilanggoan kag sa iya pamilya. (16:25-40) Sa mga tungang-gab-i si Pablo kag si Silas nagpangamuyo kag nag-ambahan sa Dios, nagapat-od nga sia kaupod nila. (Salmo 42:8) Sing hinali, ginbuksan sang linog ang mga ganhaan kag ginhubad ang mga gapus sang ang pandug nahukas sa trangka ukon dingding. Hinadlukan ang manugbantay sang bilanggoan nga silotan sia sang kamatayon bangod kay nakapalagyo ang iya mga bilanggo. Manginmatay sia kuntani sang nagsinggit sa mabaskog nga tingog si Pablo: “Dili paghaliti ang imo kaugalingon, kay yari kami diri tanan!” Nagdala sa guwa kanday Pablo kag Silas, ang manugbantay sang bilanggoan namangkot kon paano sia maluwas. “Magtuo kay Ginuong Jesus,” amo ang sabat. Sang mabatian ang pulong ni Jehova, “nagpabawtismo sia sa gilayon upod ang iya bug-os nga panimalay.” Daw ano nga kasadya ang ginhatag sina!
8. Ano nga aksion ang ginhimo sang mga hukom sa Filipos, kag ano kuntani ang natigayon kon ginbaton nila sing dayag ang ila sala?
8 Sang pagkaaga, ang mga hukom nagpadala sing sugo nga buhian si Pablo kag si Silas. Apang si Pablo nagsiling: ‘Ginpabunal nila kami nga wala mahukmi, mga tawo nga mga Romanhon, kag ginbutang kami sa bilanggoan. Pagguwaon bala nila kami sa tago? Pakaria sila kag pagguwaon kami.’ Kon ang mga hukom magakilala sing dayag sang ila sala, mahimo nga mangalag-ag sila sa pagpabunal kag pagbilanggo sa iban nga mga Cristiano. Bangod kay indi masikway ang Romanhong mga banwahanon, ang mga hukom nagkari kag nangabay sa mga utod sa pagbiya, apang ginhimo nila ini pagkatapos lamang nga napalig-on ang mga masigkatumuluo. Ina nga interes karon nagapahulag sa mga katapo sang Nagadumala nga Hubon kag sa iban pa nagalakbay nga mga tiglawas sa pagduaw kag sa pagpalig-on sa katawhan sang Dios sa bug-os nga duta.
Ang Pulong ni Jehova Naglandas sa Tesalonica kag Berea
9. Paagi sa anong metodo, nga ginagamit gihapon sang mga Saksi ni Jehova, ‘ginsaysay kag ginpahayag’ ni Pablo nga ang Mesias kinahanglan mag-antos kag mabanhaw gikan sa minatay?
9 Ang pulong sang Dios masunod nga naglandas sa Tesalonica, ang kabisera kag pangunang pantalan sang Macedonia. (17:1-9) Didto nangatarungan si Pablo sa mga Judiyo, “nagasaysay kag nagapahayag” nga ang Mesias magaantos kag mabanhaw. (Ginhimo ini ni Pablo paagi sa pagpaanggid sang mga tagna sa mga hitabo nga nagakatuman, subong sang ginahimo sang mga Saksi ni Jehova.) Busa, nangin mga tumuluo ang iban nga mga Judiyo, madamong mga proselita, kag iban pa. Sang ang iban nga mga Judiyo nga nahisa naggrupogrupo apang wala nila nakita si Pablo kag si Silas, gindala nila si Jason kag ang iban nga mga utod sa mga manugdumala sang siudad kag ginsumbong sila sing sedisyon, ang dimatuod nga panumbungon nga ginasumbong gihapon batok sa katawhan ni Jehova. Apang, ang mga kauturan ginbuhian sang naghatag sila sing “nagakaigo nga piyansa.”
10. Sa anong kahulugan nga ang mga Judiyo sa Berea ‘nag-usisa sing maayo’ sang mga Kasulatan?
10 Masunod nga nagkadto si Pablo kag si Silas sa siudad sang Berea. (17:10-15) Didto ‘gin-usisa sing maayo’ sang mga Judiyo ang Kasulatan, subong sang ginapalig-on sang mga saksi ni Jehova karon sa mga tawo. Ang mga taga-Berea wala nagpangduhaduha kay Pablo apang nagpanalawsaw sila agod pamatud-an nga si Jesus amo ang Mesias. Ang resulta? Madamong mga Judiyo kag iban nga mga Griego (ayhan mga proselita) ang nangin mga tumuluo. Sang gingamo sang mga Judiyo gikan sa Tesalonica ang mga kadam-an, gindul-ong sang mga kauturan si Pablo tubtob sa dagat, diin ang iban nga kaupdanan niya mahimo nga nagsakay sa sakayan pakadto sa Piraeus (modernong-adlaw nga Piraiévs), ang siudad nga pantalan sang Atenas.
Ang Pulong ni Jehova Naglandas sa Atenas
11. (a) Paano nagpanaksi sing masidla si Pablo sa Atenas, apang sin-o ang nagpamulong sa iya sing mabaison? (b) Ano ang buot silingon sang iban sang gintawag nila si Pablo nga “boraan”?
11 Ginhatag ang isa ka masidla nga panaksi sa Atenas. (17:16-21) Bangod sang ginsiling ni Pablo nahanungod kay Jesus kag sa pagkabanhaw, ang mga pilosopo nakigsugilanon sa iya sing mabaison. Ang iban mga Epicureo, nga nagpadaku sang paglipaylipay. Ang iban mga Estoico, nga nagpadaku sang disiplina sa kaugalingon. ‘Ano bala ang buot isiling sining boraan?’ pamangkot sang iban. Ang “boraan” (sing literal, “manugpudyot sing binhi”) nagapakita nga si Pablo kaangay sang isa ka pispis nga nagatoka sing mga binhi kag nagahatag sing diutay nga ihibalo apang kulang sing kaalam. Ang iban nagsiling: “Daw sa manugbantala sia sang dumuluong nga mga dios.” Serioso ini, kay nawasi ni Socrates ang iya kabuhi sa sina nga panumbungon. Sang ulihi gindala si Pablo sa Areopago (sa Bungyod sang Mars), ayhan diin nagatipon ang korte suprema malapit sa Acropolis.
12. (a) Anong mga bahin sang maayong pagpamulongpulong publiko ang makita sa pamulongpulong ni Pablo sa Areopago? (b) Anong mga punto ang ginhatag ni Pablo nahanungod sa Dios, kag upod ang anong mga resulta?
12 Ang pamulongpulong ni Pablo sa Areopago isa gid ka ekselente nga halimbawa sang isa nga may epektibo nga introduksion, pangatarungan, kag makakombinse nga argumento—subong sang ginatudlo sa Teokratikong Eskwelahan sa Ministeryo sang mga Saksi ni Jehova. (17:22-34) Nagsiling sia nga ang mga taga-Atenas mas relihioso sang sa iban. Ti, may halaran pa gani sila para sa “Sa Dios nga Wala Makilal-i,” ayhan agod indi masaklaw ang bisan ano nga dios! Si Pablo nagpamulong nahanungod sa Manunuga nga ‘naghimo sang tagsa ka pungsod sang mga tawo’ kag “napat-od niya ang ila natangdo nga mga panag-on kag ang mga dulunan sang ila puluy-an,” subong sang kon san-o gabuton ang mga Canaanhon. (Genesis 15:13-21; Daniel 2:21; 7:12) Makita ini nga Dios, “kay kita gid kaliwat niya,” siling ni Pablo, nagapatuhoy sa pagtuga ni Jehova sa tawo kag sa pagbalikwat sa ila mga manugbinalaybay nga sanday Aratus kag Cleanthes. Subong kaliwat sang Dios, indi naton dapat hunahunaon ang himpit nga Manunuga nga kaangay sang isa ka diosdios nga ginhimo sang dihimpit nga tawo. Wala anay pagsapaka sang Dios ina nga pagkawalay hinalung-ong apang karon ginasugo niya ang katawhan nga maghinulsol, kay nagpat-od sia sing adlaw agod hukman ang katawhan paagi sa iya Gintangdo. Bangod kay si Pablo ‘nagwali sang maayong balita ni Jesus,’ nahibaluan sang iya mga tumalambong nga si Cristo amo ina nga Hukom. (Binuhatan 17:18; Juan 5:22, 30) Ang paghambal nahanungod sa paghinulsol wala naluyagi sang mga Epicureo, kag ang Griegong mga pilosopo nagbaton sang mga komento nahanungod sa pagkadimamalatyon apang indi ang nahanungod sa kamatayon kag pagkabanhaw. Sing hayag, kaangay sang madamo nga wala nagasapak karon sa maayong balita, ang iban nagasiling: ‘Mamati kami sa inyo sa iban nga tion.’ Apang ang hukom nga si Dionisio kag ang iban pa nangin mga tumuluo.
Ang Pulong sang Dios Naglandas sa Corinto
13. Paano ginbuhi ni Pablo ang iya kaugalingon sa ministeryo, kag anong modernong-adlaw nga kaanggid ang makita naton?
13 Si Pablo nagkadto sa Corinto, ang kabisera sang probinsia sang Acaya. (18:1-11) Nakita niya didto si Aquila kag si Priscila, nga nagkadto didto sang ginmando ni Claudio Cesar sa mga Judiyo nga indi Romanhon nga mga banwahanon nga maghalin sa Roma. Agod buhion ang iya kaugalingon sa ministeryo, si Pablo naghimo sing mga tolda kaupod sining Cristianong mag-asawa. (1 Corinto 16:19; 2 Corinto 11:9) Ang paggunting kag pagtahi sang matig-a nga balahibo sang kanding nga panapton isa ka mabudlay nga trabaho. Sing kaanggid, ang mga Saksi ni Jehova nagaaman sang ila materyal nga mga kinahanglanon paagi sa sekular nga pagpamugon, apang ang ila bokasyon amo ang ministeryo.
14. (a) Ginaatubang sang dalayon nga pagpamatok sang mga Judiyo sa Corinto, ano ang ginhimo ni Pablo? (b) Paano ginpasalig si Pablo nga dapat sia magpabilin sa Corinto, apang paano karon ginatuytuyan ang katawhan ni Jehova?
14 Ang mga Judiyo sa Corinto padayon nga nagpasipala sang ginwali ni Pablo ang pagka-Mesias ni Jesus. Gani ginwaswas niya ang iya panapton agod dulaon ang iya salabton sa ila kag nagsugod sa paghiwat sing mga miting sa balay ni Tito Justo, ayhan isa ka Romanhon. Madamo (lakip ang nagadumala anay nga opisyal sang sinagoga nga si Crispo kag ang iya panimalay) nangin bawtismado nga mga tumuluo. Sang ang pagsumpong sang mga Judiyo nagpalibog kay Pablo nahanungod sa pagpabilin niya sa Corinto, nadula ang pangduhaduha sang ang Ginuo nagsiling sa iya sa palanan-awon: ‘Dili ka magkahadlok. Padayon nga magpamulong, kay ako kaupod nimo kag walay tawo nga magdamhag sa paghalit sa imo. May madamo ako nga katawhan sa sining siudad.’ Gani padayon nga gintudlo ni Pablo ang pulong sang Dios didto, sa kabilugan sa sulod sang isa ka tuig kag anum ka bulan. Bisan pa ang katawhan ni Jehova wala na karon nagabaton sing mga palanan-awon, ang pangamuyo kag panuytoy sang balaan nga espiritu nagabulig sa ila sa paghimo sing kaanggid maalam nga mga desisyon nga nagaapektar sa mga interes sang Ginharian.
15. Ano ang natabo sang gindala si Pablo sa atubangan ni Proconsul Galion?
15 Gindala sang mga Judiyo si Pablo kay Proconsul Junio Galion. (18:12-17) Ginsiling nila nga si Pablo nagabantala sing dilegal—isa ka butig nga panumbungon nga ginasumbong karon sang Griegong mga klerigo batok sa mga Saksi ni Jehova. Sang nahibaluan ni Galion nga si Pablo wala nakahimo sing malaut kag nga ang mga Judiyo indi gid man interesado sa kaayuhan sang Roma kag sang kasuguan sini, gintabog niya sila. Sang ginbunal sang kadam-an si Sostenes, ang bag-ong nagadumala nga opisyal sang sinagoga, si Galion wala magsapak, ayhan nagahunahuna nga ang lider sang kadam-an batok kay Pablo nagabaton sang kon ano ang nagakaigo sa iya.
16. Ngaa kalahamut-an nga magpabugol si Pablo may kaangtanan sa isa ka panaad?
16 Si Pablo nagsakay halin sa pantalan sang Aegea sa Cencreas pakadto sa Efeso, isa ka siudad sa Asia Minor. (18:18-22) Antes sina nga paglakbay ‘nagpabulog sia, kay may panaad sia.’ Wala ginsugid kon bala nagpanaad si Pablo antes sia nangin sumulunod ni Jesus ukon kon bala umpisa ini ukon katapusan sang panag-on sang panaad. Ang mga Cristiano wala napaidalom sa Kasuguan, apang ini hatag sang Dios kag balaan, kag wala sing sala sa sina nga panaad. (Roma 6:14; 7:6, 12; Galacia 5:18) Sa Efeso, si Pablo nangatarungan upod sa mga Judiyo, nagasaad nga magbalik kon handa ang Dios. (Ina nga saad natuman sang ulihi.) Natapos ang iya ikaduhang misyonero nga paglakbay pagbalik niya sa Antioquia sa Siria.
Ang Pulong ni Jehova Naglandas sa Efeso
17. Nahanungod sa bawtismo, anong instruksion ang kinahanglan ni Apolo kag sang iban?
17 Sang ulihi ginsugdan ni Pablo ang iya ikatlong misyonero nga paglakbay (c. 52-56 C.E.). (18:23–19:7) Samtang sa Efeso, si Apollo nagtudlo nahanungod kay Jesus apang ang bawtismo ni Juan lamang ang nahibaluan niya bilang simbulo sang paghinulsol para sa mga sala batok sa Kasuguan nga katipan. “Gintalastas [ni Priscila kag Aquila] sa iya sing sibu pa gid ang dalan sang Dios,” ayhan ginpaathag nga ang pagkanabawtismuhan kaangay ni Jesus nagalakip sa pagpatugmaw sang isa sa tubig kag pagbaton sang ginpasagahay nga balaan nga espiritu. Pagkatapos nga nabawtismuhan sang balaan nga espiritu sang Pentecostes 33 C.E., ang bisan sin-o nga nabawtismuhan sang bawtismo ni Juan dapat bawtismuhan liwat sa ngalan ni Jesus. (Mateo 3:11, 16; Binuhatan 2:38) Sang ulihi sa Efeso, mga 12 ka Judiyong lalaki nga ginbawtismuhan sa bawtismo ni Juan ang “ginbawtismuhan sa ngalan ni Ginuong Jesus” sa lamang nga pagbawtismo liwat nga narekord sa Kasulatan. Sang gintakdong ni Pablo ang iya kamot sa ila, nabaton nila ang balaan nga espiritu kag ang duha ka milagruso nga tanda sang langitnon nga pagbaton—pagpamulong sing mga hambal kag pagpanagna.
18. Diin nagpanaksi si Pablo samtang sa Efeso, kag upod ang anong mga resulta?
18 Pat-od gid nga masako si Pablo sa Efeso, ang siudad nga may 300,000 ka residente. (19:8-10) Ang iya templo sang diosa nga si Artemis amo ang isa sang pito ka katingalahan sang dumaan nga kalibutan, kag ang iya teatro makapalingkod sing 25,000. Sa sinagoga, si Pablo ‘naggamit sing pagpatalupangod’ paagi sa pagpresentar sing makakombinse nga mga argumento apang nagtaliwan sang ang iban nagapakalaut sang Dalan, ukon sang paagi sang kabuhi nga napasad sa pagtuo kay Cristo. Sa sulod sang duha ka tuig, si Pablo nagpamulong adlaw-adlaw sa awditoryum sang eskwelahan ni Tirano, kag “ang pulong” naglapnag sa distrito sa Asia.
19. Ano ang natabo sa Efeso nga nagpahanabo nga ‘ang pulong ni Jehova padayon nga nagtubo kag naglandas’ didto?
19 Ginpakita sang Dios ang kahamuot sa hilikuton ni Pablo paagi sa pagpaposible nga makapang-ayo kag makapaguwa sia sing mga demonyo. (19:11-20) Apang ang pito ka lalaking anak ni Sceva napaslawan sa pagpaguwa sang demonyo paagi sa paggamit sa ngalan ni Jesus bangod wala nila ginarepresentar ang Dios kag ang Cristo. Ginpilas pa gani sila sang tawo nga ginsudlan sang demonyo! Hinadlukan sa sini ang mga tawo, kag “ginpadaku ang ngalan ni Ginuong Jesus.” Yadtong nangin mga tumuluo nagbiya sang ila okulto nga mga buhat kag dayag nga nagsunog sang ila mga libro nga ayhan nagaunod sing mga orasyon kag mga pormula sa salamangka. “Gani,” sulat ni Lucas, “nagtubo sing gamhanan ang pulong ni Jehova kag naglandas.” Sa karon, man, ang mga alagad sang Dios nagabulig sa paghilway sa mga tawo gikan sa demonismo.—Deuteronomio 18:10-12.
Ang Relihioso nga Pagdumili Wala Nagmadinalag-on
20. Diin ginsugyot sang mga manugsalsal sang pilak sa Efeso ang kagubot, kag paano ini natapos?
20 Ang mga Saksi ni Jehova masunson nga nagaatubang sang akig nga kadam-an, kag amo man anay ang mga Cristiano sa Efeso. (19:21-41) Samtang nagadamo ang mga tumuluo, si Demetrio kag ang iban nga mga manugsalsal sang pilak nadulaan sing palangitan-an bangod nagdiutay ang nagabakal sang ila solosimbahan nga pilak sang madamo sing suso nga dios sang pertilidad nga si Artemis. Sa sugyot ni Demetrio, gindakop sang kadam-an ang mga kaupdanan ni Pablo nga si Gayo kag si Aristarco pakadto sa teatro, apang wala pagtuguti sang mga disipulo nga magsulod si Pablo. Bisan ang mga komisyoner sang mga piesta kag mga hampang nagpakiluoy sa iya nga indi magpangahas. Sa sulod sang mga duha ka oras, ang kadam-an nagsinggit: “Daku si Artemis sang mga taga-Efeso!” Sang ulihi, ang escribano sang siudad (nga amo ang nagapanguna sa gobierno munisipal) nagsiling nga ang mga manugsalsal sang pilak mahimo nga makapasaka sang ila mga panumbungon sa proconsul, nga awtorisado sa paghimo sing hudisyal nga mga desisyon, ukon sang ila kasaba nga mahimo desisyunan sa “regular nga asambleya” sang mga banwahanon. Kon indi, mahimo masumbong sang Roma ining indi regular nga pagtinipon sing kagubot. Bangod sina, ginpapauli niya sila.
21. Sa anong paagi ginpakamaayo sang Dios ang hilikuton ni Pablo, kag paano niya ginapakamaayo ang hilikuton sang mga Saksi ni Jehova karon?
21 Ginbuligan sang Dios si Pablo nga maatubang ang lainlain nga mga pagtilaw kag ginpakamaayo ang iya mga panikasog nga buligan ang mga tawo sa pagsikway sa relihioso nga kasaypanan kag batunon ang kamatuoran. (Ipaanggid ang Jeremias 1:9, 10.) Daku gid ang aton pagpasalamat nga ginapakamaayo man sang aton langitnon nga Amay ang aton hilikuton! Busa, subong sang sa nahaunang siglo, ‘ang pulong ni Jehova nagtubo kag naglandas.’
Paano Mo Sabton?
◻ Anong halimbawa ang ginhatag ni Pablo sa pagbaton sing pagtuytoy sang balaan nga espiritu?
◻ Paagi sa anong metodo, nga ginagamit gihapon sang mga alagad ni Jehova, ‘ginsaysay kag ginpahayag’ ni Pablo ang mga bagay?
◻ Ano ang kaanggid sa ulot sang sabat sa pamulongpulong ni Pablo sa Areopago kag sa pagbantala sang mga Saksi ni Jehova?
◻ Paano ginbuhi ni Pablo ang iya kaugalingon sa ministeryo, kag ano ang modernong-adlaw nga kaanggid sini?
◻ Subong sang ginhimo niya sa hilikuton ni Pablo, paano ginpakamaayo sang Dios ang hilikuton sang mga Saksi ni Jehova karon?
[Mga piktyur sa pahina 16, 17]
Ang pulong ni Jehova naglandas sa
1. Filipos
2. kag 3. Atenas
4. kag 6. Efeso
5. Roma
[Credit Line]
Litrato Num. 4: Manley Studios