“Magpadayon sa Paglakat Subong nga mga Anak sang Kapawa”
“Magsuklob sing bag-ong personalidad nga gintuga suno sa kabubut-on sang Dios sa matuod nga pagkamatarong kag katutom.—EFESO 4:24.
1. Ginpakamaayo sing ano ang mga sumilimba ni Jehova? Ngaa?
SI Jehova nga Dios amo “ang Amay sang langitnon nga mga kapawa,” kag “sa pagpakighiusa sa iya wala gid sing kadudulman.” (Santiago 1:17; 1 Juan 1:5) Ang iya Anak, si Jesucristo, nagsiling tuhoy sa iya kaugalingon: “Ako ang kapawa sang kalibutan. Ang nagasunod sa akon indi maglakat sa kadudulman, kundi may kapawa nga nagahatag sing kabuhi.” (Juan 8:12) Busa, ang matuod nga mga sumilimba ni Jehova, ang mga sumulunod sang iya Anak, ginpakamaayo sing kasanagan—sa hunahuna, sa moral, kag sa espirituwal—kag sila “nagasiga subong nga mga sulo sa kalibutan.”—Filipos 2:15.
2. Anong pagkatuhay sa ulot sang katawhan sang Dios kag sang kalibutan ang gintagna?
2 Madugay na, ang manalagna nga si Isaias gin-inspirar sa pagtagna sining pagkatuhay: “Yari karon! ang kadudulman magatabon sang duta, kag ang pitipit nga kadudulman sang mga katawhan; apang si Jehova magasilak sa imo, kag ang iya himaya makita sa imo.” Sa kamatuoran, ang tanan nga katawhan nga nahamulag sa Dios ginasiling nga yara sa idalom sang gahom kag impluwensia sang “mga manugdumala sang kalibutan sining kadudulman.”—Isaias 60:2; Efeso 6:12.
3. Sa anong mga rason interesado gid kita sa sibu sa tion nga laygay ni Pablo?
3 Luyag gid ni apostol Pablo nga ang iya mga masigka-Cristiano magpabilin nga hilway gikan sa sina nga kadudulman. Naglaygay sia nga “dili na sila maglakat subong sa paglakat sang mga pungsod” kundi nga sila “magpadayon sa paglakat subong nga mga anak sang kapawa.” (Efeso 4:17; 5:8) Ginpaathag man niya kon paano sila magmadinalag-on sa paghimo sini. Sa karon, ang kadulom kag pitipit nga kadudulman nga nagatabon sa mga pungsod nagdamol pa. Ang kalibutan dugang pa nga nawad-an sing moralidad kag espirituwalidad. Ang mga sumilimba ni Jehova dapat makig-away sing lakas pa. Busa, interesado gid kita sa isiling ni Pablo.
Magtuon Nahanungod kay Cristo
4. Ano ang ginhunahuna ni Pablo sang magsiling sia: “Wala ninyo matun-i si Cristo nga subong sina”?
4 Sa tapos malaragway ang walay pulos nga mga paghimud-os kag pagkadimatinlo sang kalibutan, ginbalik ni apostol Pablo ang iya igtalupangod sa iya mga masigka-Cristiano didto sa Efeso. (Basaha palihug ang Efeso 4:20, 21.) Tatlo ka tuig nga nagbantala kag nagpanudlo si Pablo sa sadtong siudad, kag pat-od gid nga nakilala niya sing maayo ang madamo sa kongregasyon. (Binuhatan 20:31-35) Sa amo, sang magsiling sia, “Wala ninyo matun-i si Cristo nga subong sina,” ginapabutyag niya ang iya personal nga nahibal-an nga ang taga-Efeso nga mga Cristiano wala gintudluan sing matinuguton, nasimbugan nga bersion sang kamatuoran nga nagatugot sa mga sahi sang daku nga kalautan nga ginlaragway niya sa bersikulo 17 tubtob 19. Nahibaluan niya nga sila nagakaigo kag sibu nga gintudluan sing matuod nga Cristianong dalanon sang pagkabuhi subong sang ginpakita ni Jesucristo. Bangod sina, wala na sila nagalakat sa kadudulman subong sang mga pungsod, kundi mga anak sila sang kapawa.
5. Ano ang pagkatuhay sang salimpapaw nga pagkayara sa kamatuoran kag sang paghupot sa kamatuoran?
5 Daw ano ka importante, nian, nga ‘tun-an si Cristo’ sa nagakaigo nga paagi! May yara bala sayop nga mga paagi sa pagtuon kay Cristo? Huo, sa pagkamatuod. Una sa sini, sa Efeso 4:14, ginpaandaman ni Pablo ang kauturan: “Indi na kita dapat mangin mga bata, nga ginabolabola sang mga balod kag ginapalidpalid sang tagsa ka hangin sang pagtulun-an paagi sa pagkaabtik sang mga tawo, sa ila pagkadaya sa mga limbong sang sayop.” Mahimo gid nga may iban pa nga nakatuon nahanungod kay Cristo apang nagalakat gihapon sa mga dalanon sang kalibutan kag nagtinguha pa gani nga hayluhon ang iban sa paghimo man sini. Ginapakita bala sini nga may katalagman ang pagkayara lang sa kamatuoran, subong sang pagsiling sang iban, kon ipatuhay sa paghupot sang kamatuoran sa sulod naton? Sang adlaw ni Pablo ang mga may manabaw lamang nga paghangop amo ang mahapos kag madali nga nahaylo sang iban, kag amo man sa karon. Agod malikawan ini, nagpadayon si Pablo sa pagsiling nga dapat nga ‘nabatian [sang mga taga-Efeso] si Cristo kag natudluan sila paagi kay Jesus.’—Efeso 4:21.
6. Paano kita makatuon, makabati, kag matudluan ni Cristo karon?
6 Ang mga ekspresyon “sa pagtuon,” “sa pagpamati,” kag “matudluan” nga gingamit ni Pablo nagapahangop tanan sing isa ka sistema sang pagtuon kag pagbaton sing instruksion, subong sang sa eskwelahan. Sa pagkamatuod, indi kita karon makabati, makatuon, ukon matudluan sing direkta ni Jesus mismo. Apang ginadumalahan niya ang isa ka bug-os kalibutan nga kampanya sa pagtudlo sing Biblia paagi sa iya “matutom kag mainandamon nga ulipon.” (Mateo 24:45-47; 28:19, 20) ‘Matun-an [naton] si Cristo’ sing nagakaigo kag sing sibu kon regular kita nga magkaon sing espirituwal nga pagkaon nga ginaaman sang ulipon nga klase, tun-an ini sing maukod sing personal ukon sa kongregasyon, mamalandong sa sini, kag iaplikar ang aton ginatun-an. Pat-uron naton nga ginagamit naton sing bug-os ang tanan nga mga aman agod nga kita makasiling sing maminatud-on nga ‘nabatian naton sia kag natudluan kita paagi sa iya.’
7. Ano nga kahulugan ang mahimo mahangpan sa ginsiling ni Pablo nga “ang kamatuoran yara kay Jesus”?
7 Makawiwili nga sa Efeso 4:21, sa tapos mapadaku ang sistema sa pagtuon, si Pablo nagdugang: “Subong nga ang kamatuoran yara kay Jesus.” Ginapatalupangod sang iban nga mga komentarista sa Biblia ang kamatuoran nga si Pablo talagsa lang naggamit sang personal nga ngalan ni Jesus sa iya mga sinulatan. Sa pagkamatuod, amo lamang ini ang kahigayunan nga gingamit ina sa sulat sa mga taga-Efeso. May yara bala ini pinasahi nga kahulugan? Mahimo nga ginapatalupangod ni Pablo ang halimbawa nga ginpahamtang ni Jesus subong isa ka tawo. Dumduma nga si Jesus nagsiling anay tuhoy sa iya kaugalingon: “Ako amo ang dalan kag ang kamatuoran kag ang kabuhi.” (Juan 14:6; Colosas 2:3) Si Jesus nagsiling: “Ako amo . . . ang kamatuoran” bangod wala lamang sia maghambal kag magtudlo sini kundi nagkabuhi sia nahisuno sa sini kag nangin halimbawa sa sini. Huo, ang matuod nga Cristianismo indi lamang isa ka ideya kundi isa ka dalanon sang kabuhi. Ang ‘pagtuon kay Cristo’ nagalakip sing pagtuon sa pag-ilog sa iya paagi sa pagkabuhi nahisuno sa sini. Ginapahisuno mo bala ang imo kabuhi kay Jesus? Ginasunod mo bala sa adlaw-adlaw ang iya mga tikang sing suod? Paagi lamang sa paghimo sini nga kita makapadayon sa paglakat subong nga mga anak sang kapawa.
“Ubaha Ninyo ang Daan nga Personalidad”
8. Anong ilustrasyon ang gingamit ni Pablo sa Efeso 4:22, 24, kag ngaa nagakaigo ini?
8 Sa pagpakita kon paano kita sing madinalag-on ‘makatuon kay Cristo’ kag maglakat subong nga mga anak sang kapawa, nagpadayon si Pablo sa pagsiling, sa Efeso 4:22-24, nga may yara tatlo ka paagi nga dapat naton sundon. Ang una sini amo: “Ubaha ninyo ang daan nga personalidad nga nahisuno sa inyo anay paggawi kag ginapalain suno sa iya madaya nga mga kailigbon.” (Efeso 4:22) Ang mga ekspresyon nga ‘ubaha” (“huklasa,” Kingdom Interlinear) kag “isuklob” (bersikulo 24) nagapahanduraw sing isa ka laragway sang pag-uba kag pagsuklob sing panapton. Isa lamang ini ka paanggid nga masami ginagamit ni Pablo, kag isa nga epektibo. (Roma 13:12, 14; Efeso 6:11-17; Colosas 3:8-12; 1 Tesalonica 5:8) Kon ang aton panapton mahigkuan ukon mamansahan, subong sang sa tion sang pagkaon, ginaislan naton ini sa una nga tion nga makahigayon kita. Indi bala kita dapat mangin amo man sini ka mabinalak-on sa bisan ano nga paghigko sa aton espirituwal nga kahimtangan?
9. Sa anong paagi ang isa nagauba sang daan nga personalidad?
9 Paano, nian, ginauba sang isa ang daan nga personalidad? Ang berbo nga “ubaha” sa orihinal nga hambal yara sa ginatawag nga aorist tense. Nagapakita ini sing isa ka buhat nga ginahimo sing makaisa lamang. Ginasugiran kita sini nga ang “daan nga personalidad” (“daan nga tawo,” Kingdom Interlinear), upod ang aton ‘paggawi anay,’ dapat ubahon sing pat-od kag desidido, sing maid-id kag bug-os. Indi ini isa ka butang nga magmadinalag-on kita kon binagbinagon lamang naton ukon mang-alag-ag. Ngaa indi?
10. Ngaa dapat mangin bug-os kag desidido ang isa sa pag-uba sang daan nga personalidad?
10 Ang ekspresyon nga “ginapalain” nagapakita nga “ang daan nga tawo” isa ka dalayon kag progresibo nga dalanon sang pagpanubo sa moral, halin sa malain padulong sa malain pa gid. Sa katunayan, bangod sang pagsikway sa espirituwal nga kasanagan, ang tanan nga katawhan nagapaubos. Resulta ini sang “madaya nga mga kailigbon,” siling ni Pablo. Ang undanon nga mga kailigbon madaya bangod mahimo nga daw wala ini sing halit, apang ang resulta sini malaglagon. (Hebreo 3:13) Kon indi matapna, ang katapusan sini amo ang kahigkuan kag kamatayon. (Roma 6:21; 8:13) Amo kon ngaa ang daan nga personalidad dapat ubahon, huklason sing desidido kag sing bug-os, subong sang pag-uba sa daan na kag mahigko nga panapton.
Isa ka Bag-ong “Espiritu sang Hunahuna”
11. Sa diin dapat magsugod ang espirituwal nga pagbag-o?
11 Ang isa ka tawo nga nagtindog gikan sa lunangon nga danaw indi lamang dapat mag-uba sang iya nahigkuan nga mga panapton kundi tinluan man niya sing maayo ang iya kaugalingon antes sia magsul-ob sing bag-o kag matinlo nga panapton. Amo gid sina ang ginpaathag ni Pablo subong ikaduha nga tikang para sa espirituwal nga kasanagan: “Dapat kamo magbag-o sa puwersa nga nagapahikot sa inyo hunahuna.” (Efeso 4:23) Subong ginpakita niya sing una, sa bersikulo 17 kag 18, ang mga pungsod nagalakat “sa pagkawalay pulos sa ila mga hunahuna” kag “gindulman sila sa ila paghangop.” Sing makatarunganon, ang hunahuna, ang sentro sang paghantop kag paghangop, amo ang dapat sugdan sang pagbag-o. Paano ini mahimo? Ginpaathag ni Pablo nga paagi ini sa pagbag-o sa puwersa nga nagapahikot sa aton hunahuna. Ano ina nga puwersa?
12. Ano ang puwersa nga nagapahikot sa hunahuna?
12 Ang puwersa bala nga nagapahikot sa aton hunahuna, nga ginpatuhuyan ni Pablo, amo ang balaan nga espiritu? Indi. Ang prase nga “ang puwersa nga nagapahikot sa inyo hunahuna” literal nga mabasa nga “ang espiritu sang inyo hunahuna.” Wala gid ginasambit sa Biblia nga ang balaan nga espiritu sang Dios ginasiling nga iya sang tawo ukon bahin sang tawo. Ang tinaga nga “espiritu” nagakahulugan sing “ginhawa,” apang ginagamit man ini sa Biblia “sa pagpatuhoy sa puwersa nga nagapahulag sa isa ka tawo sa pagpakita sing isa ka panimuot, disposisyon, ukon emosyon ukon sa paghimo sing isa ka aksion ukon dalanon.” (Insight on the Scriptures, Tomo 2, pahina 1026) Gani “ang espiritu sang hunahuna” amo ang puwersa nga nagapaaktibo ukon nagapahikot sa aton hunahuna, sa direksion kag huyog sang aton panghunahuna.
13. Ngaa dapat bag-uhon ang huyog sang aton panghunahuna?
13 Ang kinaugali nga direksion kag huyog sang dihimpit nga hunahuna amo ang sa pisikal, undanon, kag materyalistiko nga mga butang. (Manugwali 7:20; 1 Corinto 2:14; Colosas 1:21; 2:18) Bisan pa kon ubahon sang isa ka tawo ang iya daan nga personalidad upod ang malain nga mga buhat sini, ang iya makasasala nga huyog sang panghunahuna kon indi mabag-o magatiklod sa iya sa ulihi nga magbalik sa butang nga ginbiyaan na niya. Indi bala amo sini ang eksperiensia sang madamo nga nagtinguha, halimbawa, sa pag-untat sang pagpanigarilyo, pag-inom sing lakas, ukon sang iban pa nga malain nga mga buhat? Kon wala sila manikasog nga bag-uhon ang puwersa nga nagapahikot sa ila hunahuna, diutayan lang nga wala malikawan ang pagbalik sa daan nga kinaugali. Ang bisan ano nga matuod nga pagbag-o nagakinahanglan sing bug-os nga pagbag-o sa hunahuna.—Roma 12:2.
14. Paano mabag-o ang puwersa nga nagapahikot sa hunahuna?
14 Paano, nian, mabag-o sang isa ang puwersa agod nga ini magabuyok sang iya hunahuna sa husto nga direksion? Ang berbo nga “magbag-o” sa Griegong teksto yara sa present tense, nga nagapabutyag sing dalayon nga aksion. Gani ang nagapahikot nga puwersa sarang mabag-o paagi sa pagpadayon sa pagtuon sang Pulong sang kamatuoran sang Dios kag paagi sa pagpamalandong sa kahulugan sini. Ginasugiran kita sang mga sientipiko nga sa aton utok, ang impormasyon sa porma sang elektrikal ukon kemikal nga mga sinyales nagalakbay sa neuron kag neuron, nagatabok sa madamo nga mga koneksion nga ginatawag mga synapse. “Ang isa ka sahi sang memorya ginatuga sa nerve synapse kon ang isa ka sinyales nagaagi, kag nagabilin sang iya indibiduwal nga marka,” siling sang libro nga The Brain. Kon ang amo gihapon nga sinyales mag-agi sa masunod nga tion, makilala ini sang mga nerve cell kag mas madali ini maghikot. Sa ulihi, nagatuga ini sing isa ka bag-o nga sulundan sang panghunahuna sa indibiduwal. Samtang nagapadayon kita sa pagkuha sing maayo nga espirituwal nga impormasyon, ang isa ka bag-ong sulundan sang panghunahuna ginatukod, kag ang puwersa nga nagapahikot sang aton hunahuna ginabag-o.—Filipos 4:8.
“Magsuklob sing Bag-ong Personalidad”
15. Sa anong kahulugan bag-o ang bag-ong personalidad?
15 Bilang katapusan, si Pablo nagasiling: “Dapat [kamo] magsuklob sing bag-ong personalidad nga gintuga suno sa kabubut-on sang Dios sa matuod nga pagkamatarong kag katutom.” (Efeso 4:24) Huo, ang isa ka Cristiano nagasuklob sing bag-ong personalidad. Ang “bag-o” diri nagapatuhoy, indi sa tion, kundi sa kalidad. Buot silingon, indi ini bag-o sa kahulugan nga amo ini ang pinakaulihi nga bersion. Isa ini ka bug-os nga bag-ong personalidad nga “gintuga suno sa kabubut-on sang Dios.” Sa Colosas 3:10, naggamit si Pablo sing kaanggid nga pamulong kag nagsiling nga ini “ginabag-o suno sa larawan sang Isa nga nagtuga sini.” Paano ginahuman ining bag-ong personalidad?
16. Ngaa masiling nga ang bag-ong personalidad “ginatuga suno sa kabubut-on sang Dios”?
16 Gintuga ni Jehova nga Dios ang nahauna nga mag-asawa, si Adan kag si Eva, sa Iya dagway kag kaangay. Ginhatagan sila sing moral kag espirituwal nga mga kinaiya nga naghimo sa ila nga tuhay kag labaw sa mga sapat. (Genesis 1:26, 27) Bisan pa ang ila pagrebelde nagtugdang sang katawhan sa sala kag dikahimpitan, kita, subong mga kaliwat ni Adan, may ikasarang gihapon sa pagpakita sing moral kag espirituwal nga mga kinaiya. Ang kabubut-on sang Dios amo nga ang mga nagatuo sa halad nga gawad dapat mag-uba sang daan nga personalidad kag makatigayon sing “mahimayaon nga kahilwayan sang mga anak sang Dios.”—Roma 6:6; 8:19-21; Galacia 5:1, 24.
17. Ngaa ang pagkamatarong kag katutom talalupangdon nga mga palatandaan sang bag-ong personalidad?
17 Ang matuod nga pagkamatarong kag katutom amo ang duha ka kinaiya nga ginpili ni Pablo subong palatandaan sang bag-ong personalidad. Ginapadaku sini sing dugang pa nga ang bag-ong personalidad ginabag-o suno sa larawan sang Isa nga nagtuga sini. Ang Salmo 145:17 nagasugid sa aton: “Si Jehova matarong sa tanan niya nga dalanon kag matutom sa tanan niya nga binuhatan.” Ang Bugna 16:5 nagasiling tuhoy kay Jehova: “Ikaw, ang Isa nga amo karon kag amo anay, ang matutom nga Isa, matarong.” Sa pagkamatuod, ang pagkamatarong kag katutom kinahanglanon nga mga kinaiya kon luyag naton mangin suno sa pagkatuga sa aton sa dagway sang Dios, nga nagapabanaag sang iya himaya. Kabay nga mangin kaangay kita kay Zacarias, ang amay ni Juan Bautista, nga ginpahulag sang balaan nga espiritu sa pagdayaw sa Dios bangod sang paghatag Niya sa Iya katawhan sing “pribilehiyo nga maghalad sa iya sing balaan nga pag-alagad sa walay kahadlok nga may katutom kag pagkamatarong.”—Lucas 1:74, 75.
“Magpadayon sa Paglakat Subong nga mga Anak sang Kapawa”
18. Paano kita nabuligan ni Pablo nga makita ang mga dalanon sang kalibutan sa kon ano gid ini?
18 Sa tapos mabinagbinag sing detalyado ang mga ginhambal ni Pablo sa Efeso 4:17-24, madamo kita sing hunahunaon. Sa bersikulo 17 tubtob 19, ginabuligan kita ni Pablo nga makita ang mga dalanon sang kalibutan sa kon ano gid ini sila. Bangod sang pagsikway sa ihibalo tuhoy sa Dios kag pagpatig-a sang ila tagipusuon sa iya, ang mga yara gihapon sa kalibutan nag-utod sang ila kaugalingon gikan sa matuod nga tuburan sang kabuhi. Busa, bangod wala sing matuod nga katuyuan ukon direksion, ang ila mga paghimud-os nagadangat sa kabuangan kag pagkawalay pulos. Dugang pa sila nga nagakawad-an sing moralidad kag espirituwalidad. Daw ano ka makaluluoy nga kahimtangan! Kag daw ano ka mabaskog nga rason para sa aton nga mangin determinado sa pagpadayon sa paglakat subong nga mga anak sang kapawa!
19. Anong katapusan nga pagpalig-on ang nakuha naton gikan kay Pablo agod makapadayon sa paglakat subong nga mga anak sang kapawa?
19 Nian, sa bersikulo 20 kag 21, ginapadaku ni Pablo ang pagkaimportante sang pagtuon sang kamatuoran sing makugi agod nga indi lamang nga kilalahon kita sa kamatuoran kundi nagakabuhi kita nahisuno sa sini subong sang ginhimo ni Jesus. Bilang katapusan, sa bersikulo 22 tubtob 24, ginalaygayan niya kita nga ubahon ang daan nga personalidad kag isuklob ang bag-o—sing desidido kag sing bug-os. Samtang, dapat padayon nga ihuyog naton ang aton panghunahuna sa isa ka mapuslanon kag espirituwal nga direksion. Labaw sa tanan, dapat kita mangayo sing bulig kay Jehova samtang nagapadayon kita sa paglakat subong nga mga anak sang kapawa. “Kay ang Dios ang nagsiling: ‘Magsilak ang kapawa gikan sa kadudulman,’ kag nagsilak sia sa aton tagipusuon agod iwagan ini sing mahimayaon nga ihibalo tuhoy sa Dios sa nawong ni Cristo.”—2 Corinto 4:6.
Madumduman Mo Bala
◻ Paano naton “matun-an si Cristo” karon?
◻ Ngaa dapat ubahon sing desidido ang daan nga personalidad?
◻ Ano ang puwersa nga nagapahikot sa hunahuna, kag paano ini ginabag-o?
◻ Anong mga kinaiya ang nagatanda sa bag-ong personalidad?
[Piktyur sa pahina 15]
Si Jesus nagsiling: “Ako amo ang dalan ang kamatuoran kag ang kabuhi”
[Piktyur sa pahina 16]
“Huklasa ang daan nga personalidad upod ang mga buhat sini”—kasingkal, kaakig, kalautan, pasipala, malaw-ay nga hambal, kag pagbinutig.—Colosas 3:8, 9
[Piktyur sa pahina 17]
“Magsuklob sing bag-ong personalidad . . . nga gintuga suno sa kabubut-on sang Dios sa matuod nga pagkamatarong kag katutom.”—Efeso 4:242