Apolos—Isa ka Matanlas nga Manugbantala sang Cristianong Kamatuoran

MADUGAY man sila ukon bag-uhan nga mga katapo sang Cristianong kongregasyon, ang tanan nga manugbantala sang Ginharian dapat mangin interesado sa pag-uswag subong mga manugbantala sing maayong balita. Ginapahangop sina nga dapat naton pauswagon ang aton ihibalo sa Pulong sang Dios kag ang aton ikasarang sa pagtudlo sini sa iban. Para sa iban, mahimo ini magakahulugan sing pag-atubang sa mga hangkat, paglandas sa mga kabudlayan, ukon pagpresentar sang ila kaugalingon para sa dugang nga hilikuton.

Ang Biblia nagaunod sing madamong halimbawa sang debotado nga mga lalaki kag babayi sang dumaan nga mga tion nga, sa nanuhaytuhay nga paagi, nagmadinalag-on sa paghimo sing dakung espirituwal nga pag-uswag kag nag-ani sing mga padya bangod sang ila mga panikasog. Ang isa sa ila amo si Apolos. Sang ginpakilala sia sa aton sang Kasulatan, isa sia ka indibiduwal nga may diutay nga paghangop sa Cristianong mga panudlo; apang, pila ka tuig lamang sang ulihi, nagpanghikot sia subong nagalakbay nga tiglawas sang unang-siglo nga kongregasyon. Ano ang nakabulig sa iya sa pag-uswag? May mga kinaiya sia nga maayo nga sundon naton tanan.

“Batid sa Kasulatan”

Sang mga tuig 52 C.E., suno sa manunulat sang Biblia nga si Lucas, “may isa ka Judiyo nga ginhingalanan Apolos, isa ka tumandok sang Alexandria, isa ka lalaki nga matanlas maghambal, ang nag-abot sa Efeso; kag batid sia sa Kasulatan. Ini nga tawo gintudluan sa bibig sang dalanon ni Jehova kag, bangod may mapagsik sia nga espiritu, nagpamulong sia kag nagtudlo sing may pagkasibu sang mga butang tuhoy kay Jesus, apang ang bawtismo ni Juan lamang ang iya nahibaluan. Kag ini nga tawo nagsugod sa paghambal sing maisugon sa sinagoga.”—Binuhatan 18:24-26.

Ang Alexandria sa Egipto, amo ang ikaduhang pinakadaku nga siudad sa kalibutan sunod sa Roma kag amo anay ang isa sang pinakaimportante nga mga sentro sang kultura para sa mga Judiyo kag mga Griego. Mahimo gid nga natigayon ni Apolos ang iya maayong ihibalo sa Hebreong Kasulatan kag ang iya katanlas sa paghambal subong resulta sang pagtuon sa dakung Judiyong komunidad sa amo nga siudad. Mas mabudlay hibaluon kon diin natun-an ni Apolos ang tuhoy kay Jesus. “Maathag nga isa sia ka manlalakbay—ayhan isa ka bolantero,” siling ni iskolar F. F. ­Bruce, “kag mahimo nga nakilal-an niya ang Cristianong mga manugbantala sa isa sang madamong duog nga iya nakadtuan.” Kon ano man ang matuod, bisan nga naghambal sia kag nagpanudlo sing husto tuhoy kay Jesus, matalupangdan nga napanaksihan sia antes sang Pentecostes sang 33 C.E., kay ‘bawtismo lamang ni Juan ang [iya] nahibaluan.’

Subong manugpakilala ni Jesus, si Juan Bautista nagpanaksi sing mabaskog sa bug-os nga pungsod sang Israel, kag madamo ang nagpabawtismo sa iya subong simbolo sang paghinulsol. (Marcos 1:5; Lucas 3:15, 16) Suno sa madamong istoryador, sa tunga sang Judiyong populasyon sang Emperyo sang Roma, ang ihibalo sang madamo nga tawo tuhoy kay Jesus nalimitehan sa kon ano ang ginbantala sa mga pangpang sang Jordan. “Ang ila pagka-Cristiano wala mag-uswag labaw sangsa pagsugod sang ministeryo sang aton Ginuo,” siling nanday W. J. ­Conybeare kag J. S. How­son. “Wala nila mahangpan ang bug-os nga kahulugan sang kamatayon ni Cristo; mahimo nga wala gani nila mahibaluan ang katunayan sang Iya pagkabanhaw.” Mahimo nga wala man mahibaluan ni Apolos ang tuhoy sa pagbubo sang balaan nga espiritu sang Pentecostes 33 C.E. Apang, nakatigayon sia sing pila ka husto nga impormasyon tuhoy kay Jesus, kag ginsugid niya ini sa iban. Sa katunayan, maisugon nga nangita sia sing mga kahigayunan agod masugid ang iya nahibaluan. Apang, ang iya kakugi kag kapagsik indi pa nahisuno sa sibu nga ihibalo.

Makugi Apang Mapainubuson

Ang rekord ni Lucas nagapadayon: “Sang mabatian sia nanday Priscila kag Aquila, ginpaupod nila sia sa ila kag ginpaathag sa iya ang dalanon sang Dios sing sibu gid.” (Binuhatan 18:26) Mahimo nga nakita nanday Aqui­la kag Priscila nga si Apolos may pareho gid nga pagtuo sa ila, apang sing maalamon wala nila gintadlong ang iya kulang nga paghangop sa publiko. Ayhan madamong beses nga ginsugilanon nila sing personal si Apolos, sa tuyo nga buligan sia. Ano ang reaksion ni Apolos, isa ka tawo nga “batid . . . sa Kasulatan?” (Binuhatan 18:24, Kingdom Interlinear) Pat-od gid, ginbantala ni Apolos ang iya indi kompleto nga mensahe sa publiko madugay na antes niya makilala sanday Aquila kag Priscila. Ang isa ka bugalon nga tawo mahimo nga indi magabaton sang bisan anong pagtadlong, apang mapainubuson kag mapinasalamaton nga nakompleto ni Apolos ang iya ihibalo.

Ang tampad nga panimuot ni Apolos makita man sa iya kahanda sa pagbaton sing sulat sang rekomendasyon gikan sa mga kauturan sa Efeso sa kongregasyon sa Corinto. Ang rekord nagapadayon: “Dugang pa, bangod handa sia sa pagkadto sa Acaya, ang mga kauturan nagsulat sa mga disipulo, nga nagasugo sa ila nga batunon sia sing maayo.” (Binuhatan 18:27; 19:1) Wala namilit si Apolos nga batunon sia para sa iya kaayuhan kundi matinumanon niya nga ginsunod ang kahimusan sang Cristianong kongregasyon.

Sa Corinto

Ang una nga mga resulta sang ministeryo ni Apolos sa Corinto maayo gid. Ang tulun-an sang Binuhatan nagasiling: “Sang pag-abot niya didto, ginbuligan niya sing daku yadtong nagapati bangod sang dibagay nga kaluoy sang Dios; upod ang daku nga kapagsik lubos niya nga ginpamatud-an sing dayag nga sayop ang mga Judiyo, samtang ginpakita niya paagi sa Kasulatan nga si Jesus amo ang Cristo.”—Binuhatan 18:27, 28.

Ginhugod ni Apolos ang iya kaugalingon sa pag-alagad sa kongregasyon, ginpalig-on ang mga kauturan paagi sa iya pagkaalisto kag kakugi. Ano ang sekreto sang iya kadalag-an? Si Apolos may kinaugali nga ikasarang kag maisog sa pagpakigdebate sing dayag sa mga Judiyo. Apang sing labi ka importante, nangatarungan sia nga ginagamit ang Kasulatan.

Bisan pa mabaskog ang impluwensia ni Apolos sa mga taga-Corinto, sing makapasubo ang iya pagbantala nagpatubas sing wala ginapaabot negatibo nga mga epekto. Paano? Sanday Pablo kag Apolos pareho nga may daku nga hinimuan sa pagtanom kag pagbunyag sang binhi sang kamatuoran sang Ginharian sa Corinto. Nagbantala didto si Pablo sadtong mga 50 C.E., mga duha ka tuig antes sang pag-abot ni Apolos. Sang tion nga ginsulat ni Pablo ang iya una nga sulat sa mga taga-Corinto, sang mga 55 C.E., nagtubo ang mga pagbinahinbahin. Ang iban nagkilala kay Apolos subong ila lider, samtang ang iban nagpabor kay Pablo ukon kay Pedro ukon nagpabilin kay Cristo. (1 Corinto 1:10-12) Ang iban nagasiling: ‘Ako kay Apolos.’ Ngaa?

Ang mensahe nga ginbantala ni Pablo kag ni Apolos pareho, apang magkatuhay ang ila mga personalidad. Suno sa iya mismo pagbaton, si Pablo “mapigaw maghambal”; si Apolos, sa pihak nga bahin, “matanlas.” (2 Corinto 10:10; 11:6) May mga abilidad sia nga nakabulig sa iya nga pamatian sang pila sang Judiyong komunidad sa Corinto. Nagmadinalag-on sia sa ‘pagpamatuod sing lubos nga sayop ang mga Judiyo,’ samtang si Pablo, sadto anay, nagbiya sa sinagoga.—Binuhatan 18:1, 4-6.

Amo bala sini ang rason kon ngaa nagsunod ang iban kay Apolos? Ang pila ka komentarista nagsiling nga ang kinaugali nga huyog sa pilosopiko nga pangatarungan sa tunga sang mga Griego mahimo amo ang nagdul-ong sing pag-ugyon sang iban sa mas makapahulag nga paagi ni Apolos. Si Giu­sep­pe Ricciot­ti nagasiling nga ang “maduagon nga paghambal [ni Apolos] kag ang iya mabulak nga mga istorya amo ang nagpadayaw sa madamo sa iya nga nag-uyon sa iya sangsa kay Pablo, isa ka prangka kag dimatanlas nga manugpamulongpulong.” Kon, matuod nga sayop nga gintugutan sang iban inang personal nga pagpili sa pagtuga sing mga pagbinahinbahin sa tunga sang mga kauturan, madali mahangpan kon ngaa matigdas nga ginmulay ni Pablo ang pagpakataas sang “kaalam sang maalam nga mga tawo.”—1 Corinto 1:17-25.

Apang, ina nga pagmulay wala nagapahangop sing dipaghangpanay sa ulot nanday Pablo kag Apolos. Walay sapayan nga ginahunahuna sang iban nga ining duha ka manugbantala mainit nga magkasumpong nga nagapaindis-indis sa pagkuha sang kahamuot sang mga taga-Corinto, wala ginasiling sang Kasulatan ang subong sini. Sa baylo nga magtinguha sa paghimo sang iya kaugalingon nga isa ka lider sang pagbahinbahin, ginbiyaan ni Apolos ang Corinto, nagbalik sa Efeso, kag kaupod ni Pablo sang ginsulat niya ang iya una nga sulat sa nabahinbahin nga kongregasyon.

Wala sing dipaghiusa ukon pagribalay sa ulot nila; sa baylo, ang duha matuod nga nagabuligay sa paglubad sa mga problema sa Corinto nga may pagsalig sa isa kag isa. Mahimo nga nagduhaduha si Pablo sa pila sa Corinto apang indi gid kay Apolos. Ang hilikuton sining duha ka lalaki nagahisantuanay gid; ang ila mga panudlo nagahilituhog. Sa pagkutlo sang kaugalingon nga pinamulong ni Pablo: “Ako nagtanom, si Apolos nagbunyag,” kay lunsay sila “masigkamanugpangabudlay sang Dios.”—1 Corinto 3:6, 9, 21-23.

Kaangay ni Pablo, gindayaw sang mga taga-Corinto si Apolos, nagahandum nga duawon niya sila liwat. Apang sang gin-agda ni Pablo si Apolos nga magbalik sa Corinto, nagbalibad ining taga-Alexandria. Si Pablo nagasiling: “Kon tuhoy kay Apolos nga aton utod, ginpangabay ko sia sing lakas sa pagkari sa inyo . . . , apang indi niya buot nga magkadto karon; apang magakadto sia kon makatigayon sia sing kahigayunan.” (1 Corinto 16:12) Mahimo nga nangalag-ag si Apolos sa pagbalik bangod sa kahadlok nga makatuga liwat sing dugang nga pagbinahinbahin, ukon bangod masako lamang sia sa iban nga duog.

Ang katapusan nga tion nga ginsambit si Apolos sa Kasulatan, amo sadtong nagabiyahe sia padulong ukon lapaw pa sa Creta. Liwat nga ginpakita ni Pablo ang daku nga pagtahod sa iya abyan kag masigkamanugpangabudlay, ginpangabay si Tito nga hatagan si Apolos kag ang iya kaupod sa biyahe nga si Zenas, sang tanan nga kinahanglanon nila sa ila pagbiyahe. (Tito 3:13) Sa sini nga tion, pagkatapos sang napulo ka tuig sang Cristianong paghanas, si Apolos nag-uswag sing lubos subong nagalakbay nga tiglawas sang kongregasyon.

Diosnon nga mga Kinaiya nga Nagabulig sa Espirituwal nga Pag-uswag

Ang manugbantala nga taga-Alexandria nagpahamtang sing maayong halimbawa para sa tanan modernong-adlaw nga manugbantala sang maayong balita kag, sa pagkamatuod, sa tanan nga nagahandum sa pag-uswag sa espirituwal. Ayhan indi kita mangin subong katanlas maghambal sa iya, apang matinguhaan naton nga ilugon ang iya ihibalo kag ikasarang sa paggamit sang Kasulatan, busa nagabulig sa sinsero nga mga nagapangita sing kamatuoran. Paagi sa iya halimbawa sang makugi nga pagpanghikot, si Apolos “nakabulig sing daku sa mga nagtuo.” (Binuhatan 18:27) Si Apolos mapainubuson, masinakripisyuhon sa kaugalingon, kag handa sa pag-alagad sa iban. Nahangpan gid niya nga wala sing duog ang pagribalay ukon ambisyon sa Cristianong kongregasyon, kay kita tanan “mga masigkamanugpangabudlay sang Dios.”—1 Corinto 3:4-9; Lucas 17:10.

Kaangay ni Apolos, mahimo man kita mag-uswag sa espirituwal. Handa bala kita sa pagpauswag ukon sa pagpasangkad sang aton balaan nga pag-alagad, ginatanyag ang aton kaugalingon sa kahimtangan nga magamit sing lubos ni Jehova kag sang iya organisasyon? Sa amo mangin makugi kita nga mga estudyante kag manugbantala sang Cristianong kamatuoran.