Ang Malaut nga Makihilawason—Ang Iya Kalaglagan

“Dayawa si Jah, kamo nga katawhan! Kaluwasan kag himaya kag gahom iya sang aton Dios, kay ang iya mga paghukom matuod kag matarong. Kay ginhukman niya ang dakung makihilawason nga babayi nga nagdagta sang duta sang iya pagkamakihilawason, kag natimalusan niya ang dugo sang iya mga ulipon.”​—⁠BUGNA 19:​1, 2.

 1. Paano nakighilawas ang dakung makihilawason sa “mga hari sang duta,” kag sa ano ini nagresulta?

ANG tanan nga ginhambalan naton serioso gid. Apang, dapat naton talupangdon nga ang Bugna 17:2 nagapamulong man nahanungod sa pagpakighilawas sang dakung makihilawason sa “mga hari sang duta.” Bisan pa napukan na, abyan gihapon sia sang kalibutan, kag ginatinguhaan niya nga impluensiahan ang mga gumalahom sang kalibutan agod matigayon ang katuyuan niya. (Santiago 4:4) Ining espirituwal nga pagpakighilawas, nga nagalakip sa malaw-ay nga relasyon sa ulot sang Babilonia nga Daku kag sang mga gumalahom sa politika, nagresulta sa hilaw nga kamatayon sang napulo ka minilyon ka walay sala nga mga tawo! Tuman gid kalain nga ang dakung makihilawason naulamid sa duha ka bahin sa pagpakig-away sa Inaway Kalibutanon I. Apang ang iya sala may kahilabtanan sa Inaway Kalibutanon II “natumpi tubtob sa langit”! (Bugna 18:5) Ngaa makasiling kita sina?

 2. (a) Paano ginbuligan ni Franz von Papen si Adolf Hitler nga mangin gumalahom sang Alemanya, kag paano ginlaragway sang isa anay ka Aleman nga chan­cel­lor ina nga kabalyero sang papa? (b) Sa Konkordat sa ulot sang Nazi State kag sang Batikano, anong duha ka kondisyon ang ginhuptan nga sekreto? (Tan-awa ang footnote.)

² Ti, sa pagbinagbinag sa isa ka halimbawa, paano si Adolf Hitler nga pangulo nga mapintas nangin chan­cel­lor​—⁠kag diktador​—⁠sang Alemanya? Paagi sa pahito sa politika sang isa ka kabalyero sang papa nga ginlaragway sang chan­cel­lor anay sang Aleman, si Kurt von Schlei­cher, subong “ang traidor nga sunod kay Judas Iscariote isa ka santo.” Amo ini si Franz von Papen, nga nangin mariskal sang Catholic Action kag nanguna sa industriya sa pagpamatok sa komunismo kag sa paghiusa sa Alemanya sa idalom ni Hitler. Subong bahin sang barato nga pagkumpra, ginhimo si von Papen nga vice-chan­cel­lor. Si Hitler nagpadala sing isa ka delegasyon nga ginpangunahan ni von Papen sa Roma agod aregluhon ang konkordat (kasugtanan) sa ulot sang Nazi ­State kag sang Batikano. Si Papa Pio XI nagkomento sa Aleman nga mga embahador nga nalipay gid sia nga “nagapangulo karon sa Aleman nga Gobierno ang isa ka tawo nga supak gid sa Komunismo,” kag sang Hulyo 20, 1933, sa isa ka magarbo nga seremonya sa Batikano, si Kardinal Pacelli (nga nangin si Papa Pio XII sang ulihi) nagpirma sa konkordat.⁠a

 3. (a) Ano ang ginsulat sang isa ka istoryador nahanungod sa Konkordat sa ulot sang Nazi ­State kag sang Batikano? (b) Sa mga selebrasyon sa Batikano, ano nga kadungganan ang ginhatag kay Franz von Papen? (c) Ano ang papel ni Franz von Papen sa pag-agaw sang Nazi sa Austria?

³ Ang isa ka istoryador nagsiling: “Ang Konkordat [upod sa Batikano] isa ka daku nga kadalag-an para kay Hitler. Naghatag ini sa iya sang una nga moral nga suporta nga nabaton niya gikan sa kalibutan sa luwas, kag ini naghalin sa labing mataas nga ginhalinan.” Sa mga selebrasyon sa Batikano, ginhatag ni Pacelli kay von Papen ang mataas nga pagpadungog sang papa nga Grand Cross of the Order of Pius.⁠b Si Winston Chur­chill, sa iya libro nga The Gather­ing Storm, ginbalhag sang 1948, nagasugid kon paano si von Papen dugang nga naggamit sang “iya reputasyon subong isa ka but-anan nga Katoliko” sa pagtigayon sang suporta sang simbahan para sa pag-agaw sang Nazi sa Austria. Sang 1938, tungod sang kumpleanyo ni Hitler, si Kardinal Innitzer nagmando nga iwagay­way sang tanan nga simbahan sa Austria ang swastika nga hayahay, bagtingon ang ila mga lingganay, kag ipangamuyo ang Nazi nga diktador.

 4, 5. (a) Ngaa may salabton ang Batikano sa grabe nga kasal-anan sa dugo? (b) Paano ginhatagan sing bukas nga suporta sang Aleman nga Katolikong mga obispo si Hitler?

⁴ Busa ang Batikano may daku nga kasal-anan sa dugo! Subong nagapanguna nga bahin sang Babilonia nga Daku, daku ang nabulig sini sa pagbutang kay Hitler sa gahom kag sa paghatag sa iya sing “moral” nga suporta. Ang Batikano nag-ugyon pa gid sing hipos sa kalautan ni Hitler. Sa malawig nga dekada sang kahadlok sa Nazi, ang Romanong papa nagpabilin nga hipos samtang ginatos ka linibo ka Katolikong mga soldado ang nakig-away kag nanginmatay tungod sa himaya sang Nazi nga rehimen kag samtang minilyon pa sang iban pa nga makaluluoy ang ginpatay sa mga gas chamber ni Hitler.

⁵ Ang Aleman nga Katolikong mga obispo dayag pa nga naghatag sing suporta kay Hitler. Sa adlaw mismo nga ang Japan, ang kaupod sang Alemanya sa panahon sang inaway sadto anay, traidor nga nagsalakay sa Pearl Harbor, ang The New York Times nagbalhag sini nga report: “Ang Kumperensia sang Aleman nga Katolikong mga Obispo nga nagtipon sa Fulda nagrekomendar sang paghiwat sing isa ka espesyal nga ‘pangadi sa inaway’ nga basahon sa umpisa kag sa katapusan sang tanan nga balaan nga mga serbisyo. Ang pangamuyo nagapakiluoy sa Dios nga bulahanon ang Aleman nga mga armas sing kadalag-an kag hatagan sing proteksion ang kabuhi kag kapagros sang tanan nga mga soldado. Ang mga Obispo nagsugo pa gid sa Katolikong klero nga hiwaton kag dumdumon sa espesyal nga sermon sa Domingo sa di­magkubos makaisa sa isa ka bulan ang Aleman nga mga soldado ‘sa duta, sa dagat kag sa hangin.’ ”

 6. Anong daku nga kasakit kag kapintas ang wala kuntani maagom sang kalibutan kon walay espirituwal nga pakighilawas sa ulot sang Batikano kag sang mga Nazi?

⁶ Kon wala sing gugma nga nagapatunga sa Batikano kag mga Nazi, kuntani wala maagom sang kalibutan ang kasakit nga minilyonmilyon ka soldado kag sibilyan ang napatay sa inaway, nga anum ka milyon ka Judiyo ang ginpatay bangod indi sila Aryan, kag​—⁠sing labing hamili sa itololok ni Jehova​—⁠nga linibolibo ka Saksi, hinaplas kag “iban nga mga karnero,” ang nag-antos sing daku nga kapintas, lakip ang madamong Saksi nga napatay sa mga kampo konsentrasyon sang Nazi.​—⁠Juan 10:​10, 16.

Ang Suod nga Pagtan-aw sa Makihilawason

 7. Paano ginlaragway ni apostol Juan ang iya suod nga pagtan-aw sa dakung makihilawason?

⁷ Nagakaigo gid ang palanan-awon nga masunod nga ginasugid sa tagna sa Bugna! Nagabukad sa kapitulo 17, bersikulo 3 tubtob 5, nasapwan naton si Juan nga nagasiling nahanungod sa anghel: “Kag sa espiritu gindala niya ako sa kamingawan. Kag nakita ko ang babayi nga nagasakay sa sapat nga mapula nga nalipus sang mga ngalan sang pagpasipala kag may pito ka ulo kag napulo ka sungay. Kag ang babayi napanaptan sing purpura kag eskarlata, kag napunihan sing bulawan kag mga huluyason kag mga mutya nga may tagayan nga bulawan sa iya kamot nga puno sang mga kangil-aran kag sang mga kahigkoan sang iya pagkamakihilawason. Kag sa iya agtang nasulat ang isa ka ngalan, isa ka tanhaga: ‘Babilonia nga Daku, iloy sang mga makihilawason kag sang mga kangil-aran sang duta.’ ”

 8. (a) Ano ang ginaunod sang tagayan nga bulawan sang dakung makihilawason nga babayi, busa nagapakilala sang iya kaugalingon? (b) Paano ang Babilonia nga Daku malaragwayon nga “napanaptan sing purpura kag eskarlata” kag napunihan sing “bulawan kag mga huluyason kag mga mutya”?

⁸ Diri ginatan-aw ni Juan ang Babilonia nga Daku sa malapit. Natungod gid sia sa sina nga kamingawan, sa tunga sang mga sapat nga mapintas nga nagapuyo sa sini. Ining daku nga makihilawason nakilal-an sing maathag bangod sang unod sang iya tagayan, bisan pa malimbungon nga matahom tan-awon gikan sa guwa. Nagainum sia sang makangilil-ad gikan sa punto-de-vista sang Dios. Ang iya pagpakig-abyan sa kalibutan, ang iya dimatuod nga mga doktrina, ang iya pagkamatinuguton sa moral, ang iya pagpakighilawas sa mga kagamhanan sa politika​—⁠wala sining mga butang ang ginapahanugutan ni Jehova, “ang Hukom sa bug-os nga duta.” (Genesis 18:​22-26; Bugna 18:​21, 24) Aba, daw ano katahom sia nga napunihan! Bantog sia tungod sang iya dalagku nga mga katedral nga may tumalagsahon nga arkitektura kag kristal nga mga bintana nga de-kolor, sang iya huluyason nga mga pagoda kag mga wat, sang iya dumaan nga mga templo kag balaan nga mga lugar. Nahisuno gid sa batasan nga pagsunod sa uso sang daku nga makihilawason, ang iya mga pari kag mga monghe nagapanapot sing malahalon nga mga panapton nga eskarlata, purpura, kag madukot nga duag-kahil.​—⁠Bugna 17:⁠1.

 9. Ang Babilonia nga Daku may anong malawig nga maragtas sang kasal-anan sa dugo, kag paano gintapos sing nagakaigo ni Juan ang iya paglaragway sa iya?

⁹ Apang, ang labing makangilil-ad amo ang iya kauhaw sa dugo. Si Jehova makighusay tungod sina! Ginsuportahan niya ang uhaw sa dugo nga mga diktador sang moderno nga tion, kag ang iya makangilil-ad nga maragtas sang pagpatulo sing dugo kutob pa sang nagligad nga mga siglo, paagi sa relihioso nga mga inaway, mga Inkisisyon, mga Krusada, huo, kutob pa sa pagpatay sa iban nga mga apostoles kag pagpatay sa Anak mismo sang Dios, si Ginuong Jesucristo, kag lampas pa. (Binuhatan 3:​15; Hebreo 11:​36, 37) Idugang pa sa sini ang pagpatay sa mga Saksi ni Jehova sining ulihi nga tinuig paagi sa firing squad, pagbitay, wasay, guillo­tine, espada, kag indi tawo nga pagtratar sa mga bilanggoan kag sa mga kampo konsentrasyon. Indi katingalahan nga gintapos ni Juan ang iya paglaragway paagi sa pagsiling: “Kag nakita ko ang babayi nga nahubog sang dugo sang mga balaan kag sang dugo sang mga saksi ni Jesus”!​—⁠Bugna 17:⁠6.

ANG TANHAGA SANG BABAYI KAG SANG SAPAT’

10. (a) Paano ginhingabot sang daku nga makihilawason ang mga Saksi ni Jehova tubtob karon nga adlaw? (b) Ano nga sahi sang mga lider ang klero sang Babilonia nga Daku?

¹⁰ Si Juan “natingala sing daku” sa nakita niya. Sa karon, natingala man kita! Sang katuigan 1930 kag katuigan 1940, gingamit sang daku nga makihilawason ang Catholic Action kag ang pahito sang politika sa paghingabot kag sa pagdumili sa matutom nga mga saksi ni Jehova. Tubtob sa karon, sa mga lugar nga sia may impluensia, ang Babilonia nga Daku padayon nga nagaupang, nagadumili, kag nagapakalain sa buluhaton sang mga Saksi ni Jehova, nga nagabantala sang mahimayaon nga paglaum sang Ginharian sang Dios. Paagi sa padayon nga pagbihag sa ginatos ka milyon sa relihioso nga mga organisasyon sang dakung makihilawason, ang iya klero nag-alagad subong ‘bulag nga mga manugtuytoy sang bulag,’ nagatuytoy sa ila sa buho sang kalaglagan. Indi, indi gid makasiling ining malaut nga makihilawason upod kay apostol Pablo: “Nagapanaksi ako sa inyo . . . nga matinlo ako sa dugo ninyo tanan.”​—⁠Mateo 15:​7-9, 14; 23:​13; Binuhatan 20:⁠26.

11, 12. Ano ang tanhaga sang “sapat nga mapula” nga ginasakyan sang malaut nga makihilawason, kag anong kasanagan ang natigayon sang mga Saksi ni Jehova nahanungod sini nga tanhaga sang 1942?

¹¹ Nakatalupangod sang katingala ni Juan, ang anghel nagsiling sa iya: “Ngaa bala natingala ka? Isiling ko sa imo ang tanhaga sang babayi kag sang sapat nga mapintas nga may pito ka ulo kag napulo ka sungay nga nagadala sa iya.” (Bugna 17:7) Ano ining “sapat”? Kapin sa 600 ka tuig sang una pa, si manalagna Daniel nakakita sing mga sapat sa palanan-awon, kag ginpaathag sa iya nga nagarepresentar sila sa “mga hari,” ukon sa mga gumalahom sa politika diri sa duta. (Daniel 7:​2-8, 17; 8:​2-8, 19-22) Nakita diri ni Juan sa palanan-awon ang kombinasyon sina nga pagginahom​—⁠“ang sapat nga mapula.” Amo ini ang hinimu-sang-tao nga Liga de Nasyones nga nag-ulhot sa danyag sang kalibutan sadtong 1920 apang gintagbong sa kadadalman sang pagkawalay nahimo sang nagdabdab ang Inaway Kalibutanon II sang 1939. Apang, ano ang “tanhaga sang babayi kag sang sapat nga mapintas”?

¹² Sa pagtuytoy sang Dios, ang mga Saksi ni Jehova nakatigayon sing kasanagan sa sina nga tanhaga sang 1942. Nagadabdab pa sadto ang Inaway Kalibutanon II, kag abi sang madamo magadangat ini sa Armagedon. Apang lain ang hunahuna ni Jehova! Madamo pa nga hilikuton ang hilimuon sang iya mga Saksi! Sa ila New World The­o­cratic As­sem­bly sang Septiembre 18-20, 1942, paagi sa pag-angot sa pangunang siudad sang Cleveland, Ohio, sa 51 ka iban pa nga lokasyon sa Estados Unidos, si Nathan H. Knorr, presidente sang Watch Tower Society, naghatag sing pamulongpulong publiko, “Peace​—⁠Can It Last?” Ginrepaso niya diri ang Bugna 17:​8, nga nagasiling nahanungod sa “sapat nga mapula” nga “amo sia anay, kag indi na karon, kag buot na magsaka gikan sa kadadalman, kag magkadto sa kalaglagan.” Ginpakita niya kon paano ang Liga de Nasyones “amo anay” kutob sang 1920 tubtob 1939. Nian ang “indi na karon” nga kahimtangan nalab-ot bangod sang katapusan sang Liga. Apang pagkatapos sang Inaway Kalibutanon II, ining grupo sang mga pungsod magasaka gikan sa kadadalman. Natuman bala inang pasad-sa-Biblia nga tagna? Huo! Sang 1945 ang internasyonal nga “sapat nga ma­pintas” nagbangon gikan sa kadadalman sang ­pagkawalay nahimo subong ang Nasyones Unidas.

13. Paano ginpadayon sang Babilonia nga Daku ang iya kaangay sang makihilawason nga mga dalanon upod sa NU nga “sapat”?

¹³ Ang Babilonia nga Daku, bisan pa nagluya bangod sang iya pagkapukan, nagpadayon sa paghimo sang iya kaangay sang makihilawason nga mga dalanon upod sa NU nga “sapat.” Halimbawa, sang Hunyo 1965, ang mataas nga mga opisyales gikan sa pito ka pangunang sanga sang relihion sa kalibutan, ginatawag Cristiano kag di-Cristiano, ginkunokuno nga nagarepresentar sa katunga sang populasyon sang kalibutan, nagtipon sa San Francisco agod saulugon ang ika-20 nga kaadlawan sang NU.⁠c Sina man nga tuig, ginlaragway ni Papa Paulo VI ang NU subong “ang katapusan nga paglaum sang paghiusa kag paghidait,” kag sang ulihi ginpabutyag ni Papa Juan Paulo II ang iya paglaum nga “ang Nasyones Unidas pirme magapabilin nga mataas nga tiliponan sang paghidait kag hustisya.” Sang 1986 ang bug-os kalibutan nga emperyo sang dimatuod nga relihion nanguna sa pagsakdag sa Internasyonal nga Tuig sang Paghidait sang NU. Apang nag-abot bala ang paghidait kag kalig-onan bilang sabat sa ila relihioso nga mga pangamuyo? Wala gid! Sing dugang kag dugang pa gid, ginapakita sang katapo nga mga pungsod sang NU nga wala sila sing matuod nga gugma sa daku nga makihilawason.

Paglaglag sa Makihilawason

14. Anong espesyal nga serbisyo ang ginahimo sang NU nga “sapat,” kag paano ini ginalaragway sang anghel sang Dios?

¹⁴ Sa pat-od nga tion, ang “sapat nga mapula” mismo pagalaglagon. Apang sa wala pa ini matabo, kag bisan sa wala pa ini katapusan nga magasalakay sing sapatsapaton sa katawhan sang Dios, inang NU nga sapat may pinasahi nga pag-alagad nga himuon. Ginabutang ni Jehova ang ‘iya panghunahuna sa tagipusuon sang sapat nga mapintas kag sa iya de-militar nga mga sungay.’ Upod ang anong resulta? Ang anghel sang Dios nagasabat: “Kag ang napulo ka sungay nga imo nakita, ini sila kag ang sapat magadumut sa makihilawason nga babayi, magapamingaw kag magapahubo sa iya, kag magakaon sang iya unod kag magasunog sa iya sa kalayo.” “Ginhimaya niya ang iya kaugalingon kag nagpatuyang,” apang ini tanan ginbaliskad karon. Ang iya talalupangdon nga relihiosong mga edipisyo kag madamong propiedad indi makaluwas sa iya. Subong sang ginsiling sang anghel: “Gani sa isa ka adlaw magaabot ang iya mga kalalat-an, kamatay kag kalisud kag tiggulutom, kag sunugon sia sa kalayo, kay gamhanan si Jehova nga Dios nga nagahukom sa iya.”​—⁠Bugna 17:​16, 17; 18:​7, 8.

15. Ano ang reaksion sang mga kahagugma sa politika, upod sang dalagku nga mga negosyante, sang makihilawason sa iya pagkalaglag?

¹⁵ Ang iya mga kahagugma sa politika magakasubo sa iya kalaglagan, nga nagasiling: “Kailo, kailo, ikaw nga dakung siudad, ikaw Babilonia nga malig-on nga siudad, kay sa isa ka takna nag-abot ang paghukom sa imo!” Subong man, ang dalagku nga mga negosyante, nga dibunayag nga nakaganansia paagi sa iya, “magahibi kag magahaya sa iya, nga nagasiling: ‘Kailo, kailo . . . kay sa isa ka takna tanan ining manggad napapas!’ ”​—⁠Bugna 18:​9-17.

16. Ano ang reaksion sang katawhan sang Dios sa kalaglagan sang dakung makihilawason, kag paano ini ginalig-on sang Bugna?

¹⁶ Apang, ano ang reaksion sang katawhan sang Dios? Sila tanan ginalakip sa pinamulong sang anghel: “Kalipay ka sa iya, O langit, kamo man nga mga balaan kag mga apostoles kag ang mga manalagna, kay ang Dios naghukom tungod sa inyo batok sa iya!” Sing maabtik ang Babilonia nga Daku itagbong, indi na gid liwat magapakahuya sa balaan nga ngalan ni Jehova. Ang pagkalaglag sang daku nga makihilawason magaresulta sa selebrasyon kag mga ambahanon sa kadalag-an sa kadayawan ni Jehova. Samtang ang una sang mga serye sang aleluya ginaamba, ang masadya nga koro mabatian: “Dayawa si Jah, kamo nga katawhan! Kaluwasan kag himaya kag gahom iya sang aton Dios, kay ang iya mga paghukom matuod kag matarong. Ginhukman niya ang dakung makihilawason nga babayi nga nagdagta sang duta sang iya pagkamakihilawason, kag natimalusan niya ang dugo sang iya mga ulipon.”​—⁠Bugna 18:​20⁠–​19:⁠3.

17. Sa tapos malaglag ang dakung makihilawason, paano ang mga buhat sa paghukom sang Dios magapadayon tubtob matapos?

¹⁷ Ang paghukom sang Dios madasig nga matapos samtang ang “Hari sang mga hari kag Ginuo sang mga ginuo,” si Cristo Jesus, nagalinas sang “linasan sang alak sang kapintas sang kasingkal sang Dios nga Labing Gamhanan” sa Armagedon. Didto laglagon niya ang malaut nga mga gumalahom kag ang tanan iban pa nga nagkalabilin sang organisasyon ni Satanas sa duta. Ang mga pispis magakaon sang ila mga bangkay. (Bugna 16:​14, 16; 19:​11-21) Daw ano gid kita ka malipayon nga ang gintangdo nga tion sang Dios malapit na para tinluan ang aton matahom nga duta sang tanan nga dibalaan, mahigko, kag malaut!

18. Ano ang daku nga talipuspusan sang tolon-an nga Bugna?

¹⁸ Amo bala sina ang talipuspusan sang tolon-an sang Bugna? Indi, indi pa! Kay paagi sa kompleto nga pagbanhaw sa 144,000 pa langit, ang kasal sang Kordero mahanabo. Ang iya “nobya,” ginpunihan para sa iya bana, ginbutang sa “bag-ong langit,” kag gikan didto sia nagapanaug, sing malaragwayon, subong ang kabulig sang iya Nobyo sa pagtuman sa katuyuan ni Jehova nga ‘himuon ang tanan nga butang nga bag-o.’ Ang espirituwal nga katahom sang nobya amo ang iya sang balaan nga siudad, Bag-ong Jerusalem, nga ginhatagan ni Jehova nga Dios nga Labing Gamhanan sing kapawa paagi sa iya himaya, kag ang Kordero amo ang iya kapawa. (Bugna 21:​1-5, 9-11, 23) Gani nalab-ot diri sang Bugna ang iya matahom nga talipuspusan, paagi sa pagpakabalaan sa ngalan ni Jehova kag sa Kordero, si Cristo Jesus, kaupod sang iya nobya, ang Bag-ong Jerusalem, nagapadayon sa pagpakamaayo sa matinumanon nga katawhan sing kabuhi nga walay katapusan sa dutan-on nga Paraiso.

19. (a) Luwas sa pagguwa sa Babilonia nga Daku, ano pa ang kinahanglanon sa kaluwasan? (b) Anong madagmit nga imbitasyon ang bukas gihapon, kag ano ang dapat nga mangin sabat naton?

¹⁹ Nakabugtaw na bala kamo sa paglimbong sang dimatuod nga relihion kag nagguwa sa Babilonia nga Daku? Kag naghimo bala kamo sing dugang nga tikang sa pagkadto kay Jehova nga Dios, paagi kay Cristo Jesus, sa bug-os tagipusuon nga dedikasyon nga nagapadulong sa bawtismo? Kinahanglanon man ini sa kaluwasan! Samtang ang gintangdo nga tion para sa pagpatuman ni Jehova sa katapusan nga paghukon malapit na, ang imbitasyon nagalanog upod ang nagapahulag nga pagkadagmit: “Ang espiritu kag ang nobya nagasiling: ‘Kari!’ ” Kabay nga ang tanan nga nakabati sina nga panawagan magadedikar sang ila kabuhi kay Jehova kag mangin makugi sa pagsiling sing “Kari!” sa iban pa. Huo, “ang ginauhaw magkari; ang buot magkuha sang tubig sang kabuhi sa walay bayad.” (Bugna 22:17) Ang imbitasyon bukas gihapon. Malipay gid kamo kon magahimo kamo sang inyo tindog kag magahupot sina nga tindog sa atubangan sang trono sang Dios kag sang Kordero subong isa sang dedikado kag bawtismado nga katawhan ni Jehova. Ang gintangdo nga tion mas malapit sang sa mahimo nga ginahunahuna ninyo! Huo, ang daku nga talipuspusan sang Bugna malapit na!

Subong konklusion sa Pagtinuon sa Lalantawan sini nga semana, dapat ipabasa sang konduktor ang masunod nga Resolusyon kag repasuhon ini sa bulig sang mga pamangkot nga gin-aman. Amo ini ang Resolusyon nga ginpresentar sa bug-os nga kalibutan sa “Balaan nga Hustisya” Distrito nga Kombension sang mga Saksi ni Jehova sang 1988, sa katapusan sang pamulongpulong nga “Ang Malaut nga ‘Makihilawason’​—⁠Ang Iya Pagkapukan kag Kalaglagan.”

[Mga footnote]

[Kahon sa pahina 11]

ANG PAGHIPOS SANG PAPA

Sa iya libro nga Franz von Papen​—⁠His Life and Times, ginbalhag sang 1939, ginlaragway sing detalyado ni H. W. Blood-Ryan ang mga pahito nga sa diin gindala sinang kabalyero sang papa si Hitler sa kagamhanan kag gin-areglo ang konkordat sang Batikano sa Nazi. Nahanungod sa grabe nga guban nga pagpatay, nga naglakip sa mga Judiyo, mga Saksi ni Jehova, kag iban pa, ang awtor nagsiling: “Ngaa naghipos si Pacelli [Papa Pio XII]? Bangod kay sa plano ni von Papen para sa Balaan nga Romanong Emperyo sang Nakatundan nga mga Aleman nakita niya sa palaabuton ang isa ka mas makusog nga Iglesia Katolika, paagi sa paglingkod liwat sang Batikano sa umalagi nga kagamhanan . . . Ginagamit karon ni Pacelli ang gahom sang espirituwal nga pagkadiktador sa minilyon ka kalag, apang halos wala sing hutik nga nag-utwas sa pagsalakay kag paghingabot ni Hitler. . . . Samtang ginasulat ko ini nga mga linya, tatlo ka adlaw sang pagpamatay ang nagligad kag wala sing isa ka pangamuyo ang naghalin sa Batikano tungod sa mga kalag sang mga kaaway, mga katunga sa ila Katoliko. Daku gid ang hulusayon kon ining mga tawo, ginhublasan sang ila tanan nga mga impluensia sa duta, magatindog sa atubangan sang ila Dios, Sin-o ang magapangabay sing pagpakighusay? Ano ayhan ang balibad nila? Wala!”

[Kahon sa pahina 15]

PAGKANAULAMID SANG BATIKANO

Ang The New York Times sang Marso 6, 1988, nagreport nga ang Batikano nagpaabot sing pinakamataas nga alkanse sa badyet nga $61.8 milyones para sa 1988. Ang pamantalaan nagsiling: “Ang isa sang kapital nga gasto mahimo nga nagahilabot sa panaad nga ginhimo sang 1984 nga bayaran ang halos $250 milyones sa mga kreditor sang Banco Ambrosiano. Ang Batikano naulamid gid katama sa banko sa Milan sa wala pa ini maputo sang 1982.” Naulamid gid katama sa sina nga iskandalo, sa pagkamatuod, nga ang Batikano dimationg nga nangindi sa pagtugyan sa mga awtoridad sang tatlo ka mataas nga opisyales sang Batikano, lakip ang isa ka Amerikano nga arsobispo, agod makasaba sa Italyano nga mga hukmanan!

[Mga piktyur sa pahina 12]

Ang Batikano nakig-ambit sa grabe nga pagpatulo sing dugo nanday von Papen kag Hitler

[Credit Lines]

UPI/Bettmann Newsphotos

UPI/Bettmann Newsphotos

[Mga piktyur sa pahina 15]

Sa baylo nga sakdagon ang Ginharian sang Dios, ginbantala sang mga papa ang NU nga ‘ang katapusan nga paglaum sang paghidait’

[Credit Line]

Inset: Ritrato kuha sang N.U.