‘Magpabilin nga Wala sing Dagta, Wala sing Kasawayan, kag sa Paghidait’
“Himua ang inyo labing masarangan agod nga masapwan kamo niya sa ulihi nga wala sing dagta kag wala sing kasawayan kag sa paghidait.”—2 PEDRO 3:14.
1, 2. Ano ang pagkabalaan?
SI JEHOVA NGA DIOS balaan. Ang iya Anak, si Jesucristo, nagtawag sa iya sa pangamuyo subong “Balaan nga Amay.” (Juan 17:1, 11) Kag ang espiritu nga mga tinuga sa langit ginlaragway nga nagasiling: “Balaan, balaan, balaan si Jehova sang kasoldadosan.” (Isaias 6:3) Apang ano ang pagkabalaan?
2 Ang termino nga “balaan” kag “pagkabalaan” ginbadbad gikan sa Hebreong mga tinaga nga posible nga may gamut nga kahulugan nga “masanag,” “bag-o ukon lab-as, wala sing mantsa ukon matinlo” sa pisikal. Apang, sa Kasulatan, ining mga tinaga ginagamit labi na sa moral ukon espirituwal nga kahulugan. Ang orihinal nga Hebreo nagapaalinton man sing ideya nga napain, eksklusibo, ukon balaan sa balaan nga Dios, si Jehova. Sa Cristianong Griegong Kasulatan man, ang mga tinaga nga ginbadbad nga “balaan” kag “pagkabalaan” nagakahulugan sing pagkanapain sa Dios. Ginagamit man sila sa pagpatuhoy sa pagkabalaan subong kinaiya ni Jehova, subong man sa pagkaputli ukon pagkahimpit sa personal nga paggawi sang isa ka indibiduwal. Gani ang pagkabalaan nagakahulugan sing pagkatinlo, pagkaputli, kag pagkasagrado.
Ginakinahanglan ang Pagkabalaan sa Katawhan ni Jehova
3. Ngaa takus si Jehova sa matinlo nga pagsimba?
3 Ano, nian, ang kahulugan sang ginsiling sa langit: “Balaan, balaan, balaan si Jehova nga Dios, ang Labing Gamhanan”? (Bugna 4:8) Ti, nagahatag ini sa Dios sing pagkabalaan, pagkatinlo sa superlatibo nga kasangkaron! Busa, si Jehova, “ang Labing Balaan,” takus sa matinlo nga pagsimba. (Hulubaton 9:10) Sing nagakahisuno, ginsilingan ni Jehova nga Dios si manalagna Moises nga silingan ang mga Israelinhon: “Dapat kamo mangin balaan, bangod ako si Jehova nga inyo Dios balaan.”—Levitico 19:1, 2.
4. Paano lamang posible ang kalahamut-an nga pagsimba kay Jehova?
4 Ang bisan sin-o nga nagapangangkon nga nagaalagad sing kalahamut-an kay Jehova samtang nagabuhat sing pagkadimatinlo makangilil-ad sa iya panulok, kay ang pagsimba sa iya sing kalahamut-an posible lamang paagi sa diosnon nga kaalam kag pagkabalaan. (Hulubaton 20:25; 21:27) Sa amo, sang gintagna sang Dios nga magahatag sia sing dalan sa pagbalik sang iya tinapok nga katawhan sa Jerusalem gikan sa Babilonia, sia nagsiling: “Tawgon ini nga Alagyan sang Pagkabalaan. Ang dimatinlo indi makaagi sa sini.” (Isaias 35:8) Ginhimo ini sang nagkalabilin nga nagbalik sang 537 B.C.E. upod ang balaan nga katuyoan, agod ipasag-uli ang matuod nga pagsimba sa “Labing Balaan.” Kag napamatod-an sang mga Israelinhon nga balaan sila paagi sa pagtuman sa Dios. Apang napaslawan sila sa pagpabilin nga balaan, wala sing dagta gikan sa iya pagtamod.—Ipaanggid ang Santiago 1:27.
5. Paano ginpakita ni Pablo nga ang espirituwal nga mga Israelinhon dapat magsimba sa Dios nga may pagkabalaan?
5 Ang espirituwal nga mga Israelinhon, ukon hinaplas nga mga Cristiano dapat man magsimba kay Jehova sa pagkabalaan. (Galacia 6:16) Sa sining bahin, si apostol Pablo nagpakiluoy sa mga masigkatumuluo nga ‘idulot ang ila lawas subong buhi, balaan, kalahamut-an nga halad sa Dios.’ Agod mahimo ini, dapat pat-uron sining mga tumuluo nga ginahimo nila ang balaan nga kabubut-on, kay si Pablo nagdugang: “Mag-untat sa pagpauyon sa sining sistema sang mga butang, kundi magbalhin kamo paagi sa pagbag-o sang inyo painoino, agod nga mapamatod-an ninyo sa inyo kaugalingon ang maayo kag kalahamut-an kag himpit nga kabubut-on sang Dios.”—Roma 12:1, 2.
6. Batok sa ano dapat magbantay ang tanan nga Cristiano?
6 Sa karon nga tion sang pag-uswag, madamo nga bag-ohan ang nagapanong pasulod sa organisasyon ni Jehova. Sila, man, nagasimba kay Jehova sa pagkabalaan. Nagakalipay gid sila sa paglaum nga maluwas sa “dakung kapipit-an” kag sa pag-agom sing dayon nga kabuhi sa paraiso nga duta sa matarong nga bag-ong sistema sang Dios! (Mateo 24:21; Lucas 23:43) Apang agod ang mga may langitnon nga paglaum kag ang “dakung kadam-an” nga may dutan-on nga paglaum makatigayon sing walay katapusan nga kabuhi, dapat sila magbantay batok sa makadagta nga mga bisyo ukon bisan ano nga nagasumpakil sa Makasulatanhon nga moral kag panudlo.—Bugna 7:9, 14.
7. Ano ang ginsiling ni Pedro nga nagapadaku sang kinahanglanon nga dapat mangin huwaran “sa balaan nga mga buhat sang paggawi”?
7 Nagatudlo sa aton tion, si apostol Pedro nagsulat: “Ang adlaw ni Jehova magaabot subong sang makawat, kag nian ang mga langit [kalibutanon nga mga pangulohan] magataliwan sa dakung kagahod, kag ang mga kasangkapan [kalibutanon nga mga panimuot kag dalanon] bangod tuman kainit matunaw, kag ang duta [katilingban sang tawo nga napain sa Dios] kag ang mga binuhatan sini matukiban” nga sarang maduktan subong sang “mga langit” kag sang “mga kasangkapan” sa malaglagon nga “kalayo” sang adlaw ni Jehova. Gani si Pedro nagdugang: “Sanglit ini tanan nga butang tunawon sa amo nga bagay, ano bala nga sari sang mga tawo dapat mangin amo kamo sa balaan nga mga buhat sang paggawi kag mga buhat sang diosnon nga debosyon, nga nagahulat kag nagadumdom sang pag-abot sang adlaw ni Jehova, nga paagi sa sini ang mga langit nga nagahingalayo matunaw kag ang mga kasangkapan nga tuman kainit matunaw!” Huo, ang tanan nga mga saksi ni Jehova dapat mangin huwaran “sa balaan nga mga buhat sang paggawi.” Kag ang mga nagahupot sing pagkabalaan makapaabot sing may kalig-onan nga duog sa sulod sang matarong nga ‘bag-ong mga langit kag bag-ong duta’ sang Dios. (2 Pedro 3:7, 10-13) Daw ano ka ginpakamaayo nga mga paglaum!
8. Ano ang dapat buhaton sang Cristiano kon nagsipak sia sa dalanon sang pagkabalaan?
8 Apang, ano kon ang isa ka Cristiano nakahimo sing maayo sa pag-alagad kay Jehova sa sulod sang pila ka tion apang sang ulihi nagpalambo sing makadagta nga mga bisyo ukon nagasumpakil sa doktrina ukon moral sang Biblia? Nian nagsipak na sia gikan sa dalanon sang pagkabalaan kag dapat magpakita sing matuod nga paghinulsol kag maghimo sing mga tikang sa pagtadlong sini. Subong ginsiling ni Pablo sa mga masigkahinaplas: “Sanglit may yara kita sining mga saad, mga hinigugma, tinloan ta ang aton kaugalingon sang tanan nga kadagtaan sang lawas kag espiritu, kag himpiton ta ang pagkabalaan sa kahadlok sa Dios.” (2 Corinto 7:1) Makita sang bisan sin-o nga Cristiano nga dapat magtadlong sang iya balingag nga dalanon nga ang Makasulatanhon nga laygay sang mahigugmaon nga mga manugtatap isa gid ka pagpakamaayo sa pagkamatuod.—Hulubaton 28:13; Santiago 5:13-20
9. Bangod sang 2 Pedro 3:14, ano nga pamangkot ang nagautwas?
9 Sa tapos mapatuhuyan ang matarong nga bag-ong sistema, si Pedro nagdugang: “Mga hinigugma, sanglit nagahulat kamo sini, himua ang inyo labing masarangan agod nga masapwan kamo sa ulihi ni [Jehova nga Dios] nga wala sing dagta kag wala sing kasawayan kag sa paghidait.” (2 Pedro 3:14) Yadtong mga pulong ginpatuhoy sa hinaplas nga mga Cristiano, apang sa pagkamatuod ang tanan nga mga saksi ni Jehova dapat masapwan nga ‘wala sing dagta, wala sing kasawayan, kag sa paghidait.’ Gani, ano ang dapat himuon naton?
“Wala sing Dagta kag Wala sing Kasawayan”
10. Paano ginpaputi sang mga katapo sang “dakung kadam-an” ang ila “mga panapton nga malaba” sa duog ni Jesus?
10 Dapat naton himuon ang aton labing masarangan agod masapwan kita nga “wala sing dagta kag wala sing kasawayan.” Ang mga katapo sang “dakung kadam-an” ‘nagbunak sang ila mga panapton nga malaba kag ginpaputi sila sa dugo sang Kordero.’ Sang isa ka tion, bahin sila sining makasasala nga kalibutan kag ang ila malaba nga mga panapton sang pagpakilala nadagtaan sini, mahigko sa panulok ni Jehova. Paano nila ginpaputi ang ila malaba nga mga panapton sa “dugo sang Kordero,” si Jesucristo? Paagi sa pagpakita sang ila pagtuo nga ‘wala sing kapatawaran kon wala sing dugo nga ipaagay’ kag nga si Jesus amo “ang Kordero sang Dios nga nagakuha sang sala sang kalibutan.” (Bugna 7:9, 14; Hebreo 9:22; Juan 1:29, 36) Ginhimo nila ini paagi sa wala sing kondisyon nga pagdedikar sa Dios kag ginsimbulohan ini paagi sa bawtismo, bug-os nga pagtum-oy sa tubig. Ina nga pagdedikar dapat himuon paagi kay Jesucristo kag upod ang pagtuo nga paagi sa iya ginpatulo nga dugo patawaron sang Dios ang ila mga sala kag himuon sila nga kalahamut-an sa Iya panulok.
11. Sanglit ginatublag sang sala ang aton pagpakighidait kay Jehova, dapat kita magpabilin sa anong kahimtangan?
11 Dapat huptan sang “dakung kadam-an” ang ila “mga panapton nga malaba” nga maputi paagi sa indi pagpadagta sa kalibutan kag sa amo madula nila ang ila Cristianong personalidad kag ang pagkilala sa ila subong nahamut-an nga mga saksi ni Jehova. Sa pagkamatuod, ang tanan matuod nga Cristiano dapat maglikaw nga mamantsahan sang kalibutanon nga mga dalanon, mga buhat, kag mga panimuot. Sanglit ang sala nagatublag sang aton pagpakighidait kay Jehova, paagi lamang sa pagpabilin sa isa ka kahimtangan nga sa diin ang aton mga sala sarang matumbasan nga kita masapwan nga yara “sa paghidait” sa pag-abot sang dakung “adlaw ni Jehova.” Dapat nga wala kita sing mga dagta bangod sang mga buhat sang dimatuod nga relihion ukon sang imoralidad sining kalibutan.
12. Paano ang 2 Pedro 2:13 maaplikar bisan sa sulod sang Cristianong kongregasyon?
12 Ang pagpabilin nga wala sing dagta kag wala sing kasawayan nagakinahanglan sing paggawi kag mga panimuot nga tuhay sa paggawi sang “dimatuod nga mga manunudlo” nga tuhoy sa ila si Pedro nagsulat: “Ginakabig nila nga kalipay ang pagpatuyang sa adlaw. Sila mga dagta kag mga kasawayan nga nagapatuyang sa ila wala sing pagpugong nga pagpangalipay sa ila malimbungon nga mga panudlo samtang sila nagasinalusalo upod sa inyo.” (2 Pedro 2:1, 13) Huo, bisan sa sulod sang kongregasyon, dapat kita magbantay sa dimatuod nga mga manunudlo nga, “nagakabig nga kalipay ang pagpatuyang sa adlaw.” Sa tion sang masanag pa nga inoras sang adlaw, nga kuntani daku ang mahimo para sa espirituwal nga kaayohan sang iban, ang indi espirituwal nga mga tawo mahimo nga nagahimo sing sayop, lakip ang magansal nga pagkinalipay kag pagpasobra sa kalan-on kag ilimnon. Mahimo nga himuon nila ang sosyal nga mga okasyon subong sang punsion sang kasal nga mangin mga okasyon para sa makapukaw sang kailigbon nga musika, malaw-ay nga pagsinaot, pagkahakog, kag pagpatuyang sa alkoholiko nga mga ilimnon. Wala sini ang dapat tugutan nga matabo sa tunga sang katawhan ni Jehova.—Isaias 5:11, 12; tan-awa Ang Lalantawan, Oktubre 15, 1984, pahina 16-22.
13. Ano ang mahimo sang tagbalay agod nga ang sosyal nga pagtinipon mangin makapalig-on sa espirituwal?
13 Ang tagbalay sa isa ka sosyal nga pagtinipon amo ang may salabton sa nagakatabo didto. Agod nga ang okasyon mangin makapalig-on sa espirituwal, maalamon nga ang kadakuon sini mangin kontrolado kag indi pag-agdahon ang bisan sin-o nga may huyog sa pagdala sing indi maayo nga impluwensia. Subong ginapakita sang mga pulong ni Pablo sa 2 Timoteo 2:20-22, indi tanan nga nagapakig-upod sa isa ka kongregasyon maayo nga mga kaupod. Busa, ang Cristianong tagbalay indi obligado nga agdahon ang mga indibiduwal nga nakilal-an nga wala sing pagpugong sa paghambal ukon mahuyugon sa pagpasobra sa kalan-on ukon ilimnon. Ginadumdom niya nga ‘bisan nagakaon kita ukon nagainum ukon bisan ano ang aton ginahimo, dapat naton himuon ang tanan nga butang sa himaya sang Dios.’—1 Corinto 10:31.
14. Ano ang dapat mangin tindog naton sa dimatuod nga mga manunudlo?
14 Pila lamang ang ‘mga dagta kag mga kasawayan, nga nagapatuyang sa kalipay sa malimbungon nga mga panudlo’ samtang nagapakig-upod sa aton. Apang ang mga manugtatap kag ang iban sa kongregasyon dapat magbantay, nga ginasikway sing malig-on ang bisan sin-o nga dimatuod nga manunudlo nga mahimo magsulod sing patago sa kongregasyon kag magsakdag sang imoralidad ukon sayop nga doktrina. (Judas 3, 4) Paagi lamang sa malig-on nga pagsunod sa matarong nga mga talaksan sang Dios nga mangin posible ang paghupot sa kongregasyon nga wala sing dagta kag wala sing kasawayan.
Ano ang Kinahanglanon Agod Mangin “sa Paghidait”?
15. (a) Paano ang isa makapakighidait sa Dios? (b) Ano ang dapat himuon naton agod masapwan nga “sa paghidait” kon mag-abot ang daku nga adlaw ni Jehova?
15 Agod masapwan nga “sa paghidait,” dapat huptan sang katawhan ni Jehova ang pagpakighidait sa iya. (2 Pedro 3:14) Ginhatagan kita sini nga tindog paagi kay Jesucristo, nga tuhoy sa iya si Pablo nagsulat: “Kay sa iya ang tanan nga kabug-osan sang Dios nahamuot sa pagpuyo, kag paagi sa iya sa pagpasag-uli sang tanan nga butang sa iya kaugalingon, bisan sa langit ukon sa duta, nga nagapakighidait paagi sa dugo nga iya ginpatulo sa usok sang pag-antos.” (Colosas 1:19, 20) Ang mabug-at nga mga sala nagapaluya sang relasyon sang isa ka tawo kay Jehova kag ginabangdan sang ginatublag nga konsiensia, pagkahilas, samtang ang paghidait yara sa mga nagasunod sa kasugoan sang Dios. (Salmo 38:3; Isaias 48:18) Busa, agod masapwan “sa paghidait” sa pag-abot sang dakung adlaw ni Jehova, dapat kita magpabilin sa isa ka diosnon nga kahimtangan nga nagatugot sa aton mga sala nga tumbasan sang dugo nga ginpatulo ni Jesus sa usok sang pag-antos.
16. Suno kay apostol Pablo, paano naton mapadayon ang pagpakighidait sa mga masigkatumuluo?
16 Dapat man kita magpakighidait sa iban nga mga sumilimba kay Jehova. Si Pablo naglaygay: “Tinguhaon naton ang mga butang nga para sa paghidait kag ang mga butang nga makapalig-on sa isa kag isa.” Ginapakita sang konteksto nga dapat kita maghalong nga indi masandad ang mga masigkatumuluo may kaangtanan sa kalan-on, ilimnon, ukon sa bisan anong butang. (Roma 14:13-23) Apang may kapin pa sa sina, kay si Pablo nagsiling sa mga Cristiano sa Efeso: “Nagapakiluoy ako sa inyo nga maggawi sing takus sa pagtawag nga nabaton ninyo, nga may bug-os nga pagpaubos kag pagkamapailubon, nga may pagbatas, nga nagapinaumuray kamo sa gugma, nga maukod sa pagtipig sang paghiusa sang espiritu sa higot sang paghidait.” (Efeso 4:1-3) Sa pagkamatuod, luyag naton ipakita ang aton paghiusa paagi sa paglikaw sa tanan nga mga pulong kag mga buhat nga makatublag sang paghidait kag paagi sa pagtindog sing malig-on subong mga sumalakdag sang pagkasoberano ni Jehova.
17. Suno sa 1 Pedro 3:10-12, ano ang nadalahig sa ‘pagpangita sing paghidait’?
17 Ang ‘pagtinguha sa paghidait’ nagakinahanglan gid nga bantayan naton ang aton mga buhat kag ang aton mga pulong, kay si apostol Pedro nagsulat: “Ang buot maghigugma sang kabuhi kag magtan-aw sing mga adlaw nga maayo, punggan niya ang iya dila gikan sa kalautan kag ang iya mga bibig nga indi maghambal sing limbong, apang maglikaw sia sa kalautan kag maghimo sing matarong; magpangita sia sing paghidait kag padayunon ini. Kay ang mga mata ni Jehova nagatamod sa mga matarong, kag ang iya mga dulunggan nabuksan sa ila mga pangamuyo; apang ang nawong ni Jehova batok sa nagahimo sing malaut.” (1 Pedro 3:10-12; Salmo 34:12-16) Gani, sa nanuhaytuhay nga paagi, dapat magpadayon ang matutom nga mga alagad ni Jehova sa ‘pagpangita sing paghidait’ kon luyag nila masapwan “sa paghidait.”
Magsandig sa Bulig ni Jehova
18. Ano ang mahimo naton kon ang kalibutanon nga mga dalanon, mga buhat, ukon mga panimuot nagaganyat sa aton?
18 Ginpakita ni Pedro nga ang “mga kasangkapan,” ang kalibutanon nga espiritu, ukon ang mga panimuot kag mga dalanon, “tunawon,” ukon laglagon, sa tion sang “adlaw ni Jehova.” (2 Pedro 3:7, 10) Apang ano ang aton mahimo kon ang kalibutanon nga mga dalanon, mga buhat, ukon mga panimuot makagalanyat sa aton? Sa pagkamatuod, dapat naton himuslan sing bug-os ang espirituwal nga mga aman paagi sa organisasyon ni Jehova. Lakip sa iban nga mga butang, dapat naton ton-an sing regular ang Pulong sang Dios kag ang Cristianong mga publikasyon nga ginaaman sang “matutom kag mainandamon nga ulipon.” (Mateo 24:45-47) Dapat man kita magpakita sing padayon nga pagpasalamat sa gawad nga aman, ang “hamili nga dugo [ni Jesus], subong sang kordero nga wala sing kasawayan kag wala sing dagta.”—1 Pedro 1:18, 19.
19. Paano makabulig ang pangamuyo kon ginaimpluwensiahan kita sang kalibutanon nga mga panimuot?
19 Dapat kita mangamuyo para sa bulig sang Dios sa “pagtinguha sa pagkamatarong.” (1 Timoteo 6:11-14) Kon marealisar naton nga ang kalibutanon nga mga panimuot nagaimpluwensia sa aton, ukon kon ginpatalupangod ini sa aton sang pila ka mahigugmaon nga mga masigkatumuluo, maalamon nga mangin espisipiko nahanungod sini nga palaligban sa aton mga pangamuyo paagi sa pagpangabay kay Jehova nga buligan kita sa paglandas sining mga huyog. Sa pagkamatuod, nagakaigo nga pangayuon ang espiritu sang Dios kag ang iya bulig sa pagpalambo sang mga bunga nga tuhay gid sa kalibutanon nga mga panimuot kag mga dalanon. (Galacia 5:16-26; Salmo 25:4, 5; 119:27, 35) Makabulig sa aton si Jehova sa pagkonsentrar sa matarong, putli, maayo, kag dalayawon nga mga butang. Kag nagakaigo gid nga mangamuyo sa iya sing hanuot agod nga ang wala sing tupong nga “paghidait sang Dios” magabantay sang aton tagipusuon kag painoino! (Filipos 4:6, 7) Nian ang mga kabalaka, mga pagsulay, kag ang kaangay sini, indi magtubo tubtob sa punto nga indi na sila makontrol. Sa baylo, ang aton kabuhi tandaan sang hinatag sang Dios nga kalinong. Sa pagkamatuod, ang “bugana nga paghidait iya sang mga nagahigugma sa kasugoan [ni Jehova].”—Salmo 119:165.
Magpabilin nga ‘Wala sing Dagta, Wala sing Kasawayan, kag sa Paghidait’
20. Ngaa makasiling kita nga posible ang isa ka kahimtangan sa espirituwal nga wala sing kasawayan?
20 Sing makalilipay, ang tanan sa sulod sang organisasyon ni Jehova, lakip ang mga bag-ohan nga nagasulod karon, mahimo mangin kalahamut-an sa Dios. (Binuhatan 10:34, 35) Upod sa bulig ni Jehova, posible nga ‘sikwayon ang pagkadidiosnon kag ang kalibutanon nga mga kailigbon’ kag magkabuhi subong sang nagakadapat sa mga Cristiano. (Tito 2:11-14) Bisan pa napain kita anay kay Jehova, kag ang aton hunahuna yara sa malaut nga mga buhat, napasag-uli kita sa Dios paagi sa kamatayon ni Cristo. Sa amo posible ang isa ka kahimtangan sa espirituwal nga wala sing kasawayan, basta nagapabilin lamang kita sa pagtuo kag wala nagapahilayo sa paglaum sang maayong balita.—Colosas 1:21-23.
21. Paano kita masapwan sa ulihi nga ‘wala sing dagta, wala sing kasawayan, kag sa paghidait?’
21 Upod sa bulig ni Jehova, sang iya Pulong, kag sang iya organisasyon, makapabilin kita nga indi nadagtaan sang kalibutan kag wala sing kasawayan tuhoy sa mga dalanon sini, mga buhat, kag mga panimuot sini. Sa amo makilala man naton ang matuod nga paghidait. Huo, paagi sa pagpadayon sa aton balaan nga pagsimba kay Jehova, masapwan kita sa ulihi nga ‘wala sing dagta, wala sing kasawayan, kag sa paghidait.’
Paano Mo Sabton?
◻ Ngaa kinahanglan ang pagkabalaan sa katawhan ni Jehova?
◻ Paano kita makapabilin nga wala sing dagta kag wala sing kasawayan?
◻ Ano ang kinahanglanon agod mangin “sa paghidait”?
◻ Sa anong mga paagi makapakita kita sing pagsandig sa bulig sang Dios?
[Mga Laragway sa pahina 16, 17]
Mga Paagi sa pagpabilin nga ‘wala sing dagta, wala sing kasawayan, kag sa paghidait’ Pag-alagad sa Dios upod ang bug-os tagipusuon nga dedikasyon
Pagpalambo sing Cristianong personalidad
Makapalig-on sa espirituwal nga pagpakig-upod
Pagtinguha nga makighidait sa Dios paagi sa pangamuyo