Kapitulo 27
Nabun-ag Na ang Ginharian Sang Dios!
Palanan-awon 7—Bugna 12:1-17
Tema: Nagbun-ag ang langitnon nga babayi, nakig-away si Miguel batok kay Satanas kag gintagbong sia sa duta
Tion sang katumanan: Kutob sang paglingkod sa trono ni Cristo Jesus sang 1914 tubtob sa dakung kapipit-an
1. Paano ang paghangop sa mga tanda nga ginlaragway sa Bugna kapitulo 12 tubtob 14 makabulig sa aton?
NAPAHAYAG na ang sagrado nga likom sang Dios. (Bugna 10:7) Ang Ginharian ni Jehova paagi sa iya Mesias isa na karon ka mabakod nga katunayan. Nagagahom na ini! Ang presensia sini nagapatimaan sing kalaglagan para kay Satanas kag sa iya binhi kag sing mahimayaon nga kadalag-an para sa Binhi sang langitnon nga organisasyon sang Dios. Apang, wala pa makatapos ang ikapito nga anghel sa pagpatunog sang iya trumpeta, kay madamo pa sia sing ipahayag sa aton tuhoy sa ikatlo nga kailo. (Bugna 11:14) Ang mga tanda nga ginalaragway sa Bugna kapitulo 12 tubtob 14 magabulig sa aton agod mapauswag pa ang aton paghangop sa tanan nga nadalahig sa sina nga kailo kag sa pagtapos sa sagrado nga likom sang Dios.
2. (a) Ano nga daku nga tanda ang nakita ni Juan? (b) San-o ginpahayag ang kahulugan sang daku nga tanda?
2 Nakakita karon si Juan sing isa ka daku nga tanda—nga importante gid para sa katawhan sang Dios. Ginapakilala sini ang isa ka makakulunyag nga matagnaon nga palanan-awon, nga ang kahulugan sini una nga ginbalhag sa Marso 1, 1925 nga gua sang The Watch Tower sa isa ka artikulo nga natig-uluhan “Ang Pagkabun-ag Sang Pungsod” kag sa liwat sang 1926 sa libro nga Deliverance. Ining masanag nga paghangop sa Biblia nangin isa ka maragtason nga tanda sa pag-uswag sang hilikuton ni Jehova. Gani tuguti si Juan nga ilaragway ang drama samtang nagasugod ini sa pagpahayag: “Kag isa ka daku nga tanda ang nakita sa langit, isa ka babayi nga napanaptan sing adlaw, kag ang bulan yara sa idalom sang iya mga tiil, kag sa iya ulo may korona nga napulog-duha ka bituon, kag nagabusong sia. Kag nagasinggit sia bangod sang iya pagpasakit kag bangod sang iya tuman nga kasakit sa pagbun-ag.”—Bugna 12:1, 2.
3. Sin-o ang babayi nga nakita sa langit?
3 Sa una nga tion, nakakita si Juan sing isa ka babayi sa langit. Sa pagkamatuod, indi sia literal nga babayi. Sa baylo, isa sia ka tanda, ukon simbulo. (Bugna 1:1) Ano ang iya ginasimbulo? Sa inspirado nga mga tagna, ang mga babayi kon kaisa nagalaragway sa mga organisasyon nga “asawa” sang talalupangdon nga mga personalidad. Sa Hebreo nga Kasulatan, ginpatuhuyan ang Israel subong asawa ni Jehova nga Dios. (Jeremias 3:14) Sa Griego nga Kasulatan, ginapatuhuyan ang kongregasyon sang hinaplas nga mga Cristiano subong nobya ni Cristo. (Bugna 21:9-14) Ang babayi nga nakita diri ni Juan may bana man, kag manugbata na sia. Sin-o ang iya bana? Sang ulihi, ang iya anak “ginsabnit pakadto sa Dios kag sa iya trono.” (Bugna 12:5) Ginaangkon ni Jehova nga iya ang bata. Busa, mahimo gid nga ang babayi nga nakita ni Juan amo ang simbuliko nga asawa ni Jehova.
4. Sin-o ang mga anak sang simbuliko nga asawa sang Dios, kag ano ang tawag ni apostol Pablo sa babayi nga nakita ni Juan?
4 Mga walo ka siglo sang una, ginhambal ni Jehova ining simbuliko nga asawa, nga nagasiling: “Ang tanan mo nga anak mangin mga tawo nga gintudluan ni Jehova.” (Isaias 54:5, 13) Ginbalikwat ni Jesus ini nga tagna kag ginpakita niya nga ini nga mga anak amo ang iya matutom nga mga sumulunod, nga sang ulihi naghuman sang kongregasyon sang hinaplas nga mga Cristiano. (Juan 6:44, 45) Gani ang mga katapo sini nga kongregasyon nga ginapatuhuyan subong mga anak sang Dios, mga anak man sang simbuliko nga asawa sang Dios. (Roma 8:14) Gindugang ni apostol Pablo ang katapusan nga impormasyon sang magsiling sia: “Ang Jerusalem sa ibabaw hilway, kag sia ang aton iloy.” (Galacia 4:26) Kon amo, ang “babayi” nga nakita ni Juan amo ang “Jerusalem sa ibabaw.”
5. Sanglit ang simbuliko nga asawa ni Jehova ginkoronahan sing 12 ka bituon, ano gid ang Jerusalem sa ibabaw?
5 Apang, ano gid ang Jerusalem sa ibabaw? Sanglit ginapatuhuyan sia ni Pablo subong “sa ibabaw,” kag nakita sia ni Juan sa langit, maathag nga indi sia isa ka dutan-on nga siudad; indi man sia ang “Bag-ong Jerusalem,” kay ina nga organisasyon amo ang nobya ni Cristo, indi asawa ni Jehova. (Bugna 21:2) Talupangda nga ginkoronahan sia sing 12 ka bituon. Ang numero 12 ginaangot sa pagkakompleto sang isa ka organisasyon.a Busa, mahimo nga ining 12 ka bituon isa ka organisasyonal nga kahimusan sa langit, kaangay sang dumaan nga Jerusalem sa duta sang una. Ang Jerusalem sa ibabaw amo ang bug-os uniberso nga organisasyon ni Jehova sang espiritu nga mga tinuga nga nagahikot subong iya asawa, sa pag-alagad sa iya kag sa pagbun-ag sing mga anak.
6. (a) Ano ang ginapakita sang katunayan nga ang babayi nga nakita ni Juan napanaptan sing adlaw, may bulan sa idalom sang iya mga tiil, kag may korona nga mga bituon? (b) Ano ang ginasimbulo sang pagpasakit sang nagabusong nga babayi?
6 Nakita ni Juan ini nga babayi nga napanaptan sing adlaw kag may bulan sa idalom sang iya mga tiil. Kon idugang naton ang iya korona nga mga bituon, ginapalibutan gid sia sing langitnon nga kapawa. Ang pabor sang Dios nagasilak sa iya sa adlaw kag gab-i. Daw ano ka nagakaigo nga simbulo sang halangdon nga langitnon nga organisasyon ni Jehova! Nagabusong man sia kag ginasakitan. Ang iya pagpangayo sa Dios sing bulig nagapakita nga manugbata na sia. Sa Biblia, ang pagpasakit masami nga nagasimbulo sang lakas nga pagpangabudlay nga ginakinahanglan agod matigayon ang isa ka importante nga resulta. (Ipaanggid ang Salmo 90:2; Hulubaton 25:23; Isaias 66:7, 8.) Walay duhaduha nga ginsakitan sing subong sini ang langitnon nga organisasyon ni Jehova samtang nagahanda ini para sa sining maragtason nga pagbun-ag.
Isa ka Daku kag Duag-Kalayo nga Dragon
7. Ano pa ang isa ka tanda nga nakita ni Juan sa langit?
7 Ano ang masunod nga nakita ni Juan? “Kag isa pa ka tanda ang nakita sa langit, kag, yari karon! isa ka daku kag duag-kalayo nga dragon, nga may pito ka ulo kag napulo ka sungay kag sa mga ulo sini may pito ka diadema; kag ginganoy sang ikog sini ang ikatlo nga bahin sang mga bituon sa langit, kag ini nagtagbong sa ila sa duta. Kag ang dragon padayon nga nagtindog sa atubangan sang babayi nga buot na magbun-ag, agod kon magbun-ag na sia, lamunon sini ang iya anak.”—Bugna 12:3, 4.
8. (a) Sin-o ang daku nga duag-kalayo nga dragon? (b) Ano ang ginapakita sang pito ka ulo sang dragon, sang napulo ka sungay sini, kag sang diadema sa tagsa ka ulo?
8 Ini nga dragon amo si Satanas, “ang orihinal nga man-ug.” (Bugna 12:9; Genesis 3:15) Isa sia ka mabangis nga manuglaglag—isa ka dragon nga pito sing ulo, ukon manuglamon, nga makatulon sing bug-os sa iya biktima. Makatilingala gid ang iya hitsura! Ang pito ka ulo kag napulo ka sungay nagapakita nga sia ang nag-imbento sa politikal nga sapat nga mapintas nga ilaragway sa indi madugay sa Bugna kapitulo 13. Ini nga sapat may pito man ka ulo kag napulo ka sungay. Sanglit si Satanas may diadema sa tagsa ka ulo—pito tanan—mapat-od naton nga ang mga kagamhanan sa kalibutan nga ginalaragway sa sina nga sapat nga mapintas yara sa idalom sang iya paggahom. (Juan 16:11) Ang napulo ka sungay isa ka nagakaigo nga simbulo sang pagkabug-os sang iya gahom sa sini nga kalibutan.
9. Ano ang ginapakita sang katunayan nga ang ikog sang dragon ‘nagganoy sa ikatlo nga bahin sang mga bituon sang langit’ paubos sa duta?
9 May awtoridad man ang dragon sa duog sang mga espiritu. Paagi sa iya ikog, ‘ginganoy niya ang ikatlo nga bahin sang mga bituon sa langit.’ Ang mga bituon mahimo maglaragway sa mga anghel. (Job 38:7) Ang pagsambit sing “ikatlo” nagapadaku nga madamo nga anghel ang napatalang ni Satanas. Sa tion nga mapaidalom sila sa iya pagkontrol, indi na sila makapalagyo. Indi na sila makabalik sa balaan nga organisasyon sang Dios. Nangin mga demonyo sila, nga daw ginaganoy ni Satanas nga ila hari, ukon manuggahom. (Mateo 12:24) Gintagbong man sila ni Satanas sa duta. Walay duhaduha nga nagapatuhoy ini sa panahon ni Noe sa wala pa ang Anaw, sang ginhaylo ni Satanas ang malalison nga mga anak sang Dios nga manaug sa duta kag maghulid sa mga anak nga babayi sang mga tawo. Subong silot, ginbutang sang Dios ining “mga anghel nga nakasala” sa tulad-bilangguan nga kahimtangan nga ginatawag Tartaro.—Genesis 6:4; 2 Pedro 2:4; Judas 6.
10. Ano nga nagasumpunganay nga mga organisasyon ang naglutaw, kag ngaa gintinguhaan sang dragon nga lamunon ang bata kon magbun-ag ang babayi?
10 Sa amo, duha ka nagasumpunganay nga organisasyon ang maathag nga naglutaw—ang langitnon nga organisasyon ni Jehova nga ginalaragway sang babayi kag ang demonyohanon nga organisasyon ni Satanas nga nagahangkat sa pagkasoberano sang Dios. Ang daku nga hulusayon tuhoy sa pagkasoberano dapat mahusay. Apang paano? Si Satanas, nga nagaganoy gihapon sa mga demonyo upod sa iya, kaanggid sang isa ka mabangis nga sapat nga nagatiid sa iya tulukbon. Ginahulat niya ang pagbun-ag sang babayi. Luyag niya lamunon ining ginapaabot nga bata bangod nahibaluan niya nga nagapatimaan ini sing katalagman sa padayon nga pagluntad niya kag sang kalibutan nga iya ginagamhan.—Juan 14:30.
Isa ka Anak, Isa ka Lalaki
11. Paano ginlaragway ni Juan ang pagkabun-ag sang bata sang babayi, kag ngaa ginatawag ang bata nga “isa ka anak, isa ka lalaki”?
11 Ang gintalana nga tion sang paggahom sang mga pungsod nga wala ginatublag sang Dios natapos sang 1914. (Lucas 21:24) Nian, sa husto gid nga tion, nagbun-ag ang babayi: “Kag nagbun-ag sia sing isa ka anak, isa ka lalaki, nga magabantay sa tanan nga pungsod paagi sa bilugon nga salsalon. Kag ang iya anak ginsabnit pakadto sa Dios kag sa iya trono. Kag ang babayi nagpalagyo pakadto sa kahanayakan, diin may duog sia nga gin-aman sang Dios, agod pakaunon nila sia didto sa sulod sang isa ka libo duha ka gatos kag kan-uman ka adlaw.” (Bugna 12:5, 6) Ang bata “isa ka anak, isa ka lalaki.” Ngaa gingamit ni Juan ining doble nga ekspresyon? Agod ipakita ang pagkanagakabagay sang bata, ang iya pagkasangkol sa paggahom sa mga pungsod nga may nagakaigo nga gahom. Ginapadaku man sini kon daw ano ka importante, kon daw ano ka makalilipay nga okasyon ining pagkabun-ag! May importante ini nga papel sa pagtapos sa sagrado nga likom sang Dios. Ining anak nga lalaki “magabantay” pa gani “sa tanan nga pungsod paagi sa bilugon nga salsalon”!
12. (a) Sa mga Salmo, ano ang matagnaon nga ginsaad ni Jehova tuhoy kay Jesus? (b) Ano ang ginasimbulo sang pagbun-ag sang babayi sa isa ka anak “nga magabantay sa tanan nga pungsod paagi sa bilugon nga salsalon”?
12 Daw pamilyar bala sa inyo ina nga ekspresyon? Huo, si Jehova matagnaon nga nagsaad tuhoy kay Jesus: “Balion mo sila paagi sa isa ka setro nga salsalon, dugmukon mo sila kaangay sang suludlan sang maninihon.” (Salmo 2:9) Gintagna man ini tuhoy sa iya: “Ang sungkod sang imo kusog ipadala ni Jehova gikan sa Sion, nga nagasiling: ‘Magpanglutos ka sa tunga sang imo mga kaaway.’” (Salmo 110:2) Busa, ang pagkabun-ag nga nakita ni Juan may suod nga kaangtanan kay Jesucristo. Indi, indi ini ang pagkatawo ni Jesus sadto gikan sa isa ka ulay sa wala pa ang nahauna nga siglo sang aton Kumon nga Dag-on; kag wala man ini nagapatuhoy sa pagbanhaw kay Jesus padulong liwat sa espiritu nga kabuhi sang 33 C.E. Dugang pa, indi ini pagbaylo-dagway. Sa baylo, amo ini ang pagkabun-ag sang Ginharian sang Dios sang 1914 subong isa ka katunayan, kag si Jesus—nga sa langit na karon sa halos 20 ka siglo—nagalingkod sa trono subong Hari.—Bugna 12:10.
13. Ano ang ginapakita sang ‘pagsabnit’ sa bata “pakadto sa Dios kag sa iya trono”?
13 Indi gid pagtugutan ni Jehova si Satanas nga lamunon ang Iya asawa ukon ang Iya bag-o mabun-ag nga anak! Sang mabun-ag, ang anak nga lalaki “ginsabnit pakadto sa Dios kag sa iya trono.” Sa amo, sia bug-os nga nabutang sa idalom sang pag-amlig ni Jehova, nga magatatap gid sa sining bag-o mabun-ag nga Ginharian, ang Iya instrumento sa pagpakabalaan sa Iya balaan nga ngalan. Sa amo man nga tion, nagpalagyo ang babayi pakadto sa isa ka duog nga gin-aman sang Dios para sa iya sa kahanayakan. May dugang pa nga detalye tuhoy sa sini sa ulihi! Tuhoy kay Satanas, nahanda na ang isa ka danyag para sa isa ka importante nga hitabo nga magaupang sa iya agod nga indi na gid sia makahimo sing bisan ano nga magabutang sang Ginharian sa langit sa katalagman. Ano ina nga hitabo?
Inaway sa Langit!
14. (a) Subong sang ginasugid ni Juan, bangod sang ano nga hitabo nga indi na liwat mabutang sa katalagman ang Ginharian bangod kay Satanas? (b) Sa ano nga duog ginlimitehan si Satanas kag ang iya mga demonyo?
14 Ginasugiran kita ni Juan: “Kag nagdabdab ang inaway sa langit: Si Miguel kag ang iya mga anghel nagpakig-away sa dragon, kag ang dragon kag ang mga anghel sini nagpakig-away apang wala ini magdaug, kag wala na sing nakita nga duog para sa ila sa langit. Gani gintagbong ang daku nga dragon, ang orihinal nga man-ug, ang isa nga ginatawag Yawa kag Satanas, nga nagapatalang sa bug-os napuy-an nga duta; gintagbong sia sa duta, kag ang iya mga anghel gintagbong upod sa iya.” (Bugna 12:7-9) Gani subong isa ka dramatiko nga hitabo sa pagtapos sa sagrado nga likom sang Dios, si Satanas ginpalayas, gintagbong gikan sa langit, kag amo man ang iya mga demonyo pakadto sa duta. Ang isa nga nagpatalang sa bug-os napuy-an nga duta kag nangin dios sini nalimitehan sa duta, diin una nga nagsugod ang iya pagrebelde.—2 Corinto 4:3, 4.
15, 16. (a) Sin-o si Miguel, kag paano naton nahibaluan? (b) Ngaa nagakaigo nga si Miguel ang nagtagbong kay Satanas gikan sa langit?
15 Sin-o ang naghimo sining daku nga kadalag-an sa ngalan ni Jehova? Ginasiling sang Biblia nga amo si Miguel kag ang iya mga anghel. Apang sin-o si Miguel? Ang ngalan nga “Miguel” nagakahulugan sing “Sin-o ang Kaangay Sang Dios?” Gani pat-od gid nga interesado si Miguel sa pagbindikar sa pagkasoberano ni Jehova paagi sa pagpamatuod nga wala sing bisan sin-o ang sarang mapaanggid sa Iya. Sa Judas bersikulo 9, ginatawag sia nga “Miguel nga arkanghel.” Talalupangdon nga ang titulo nga “arkanghel” ginagamit sa iban nga teksto sa Biblia para sa isa ka persona lamang: si Jesucristo.b Si Pablo nagsiling tuhoy sa iya: “Ang Ginuo mismo magapanaug gikan sa langit nga may mando, nga may tingog sang arkanghel kag may trumpeta sang Dios.” (1 Tesalonica 4:16) Ang titulo nga “arkanghel” nagakahulugan sing “pinuno sang mga anghel.” Gani indi makatilingala nga ang Bugna nagasambit tuhoy kay ‘Miguel kag sa iya mga anghel.’ Ang iban nga mga bahin sa Biblia, nga nagasambit tuhoy sa mga anghel nga nagapasakop sa isa ka matarong nga alagad sang Dios, nagapatuhoy kay Jesus. Sa amo, si Pablo nagahambal tuhoy sa “pagpahayag ni Ginuong Jesus gikan sa langit upod sa iya gamhanan nga mga anghel.”—2 Tesalonica 1:7; tan-awa man ang Mateo 24:30, 31; 25:31.
16 Ini kag ang iban pa nga mga teksto nagadul-ong sa aton sa di-malikawan nga konklusion nga si Miguel wala sing liwan kundi amo si Ginuong Jesucristo sa iya langitnon nga posisyon. Sa karon, sa adlaw sang Ginuo, wala lamang sia nagasiling kay Satanas: “Kabay nga sabdungon ka ni Jehova.” Sanglit tion ini sang paghukom, si Jesus, subong amo si Miguel, nagtagbong sa malaut nga si Satanas kag sa iya demonyo nga mga anghel gikan sa langit. (Judas 9; Bugna 1:10) Nagakaigo gid nga Sia dapat ang Isa nga maghimo sini, kay Sia ang bag-o mapalingkod sa trono nga Hari. Si Jesus amo man ang Binhi, nga ginsaad anay sa Eden, nga magadugmok sa ulihi sa ulo sang Man-ug, sa amo madula na sia sing bug-os. (Genesis 3:15) Paagi sa pagtabog kay Satanas gikan sa langit, ginsugdan na ni Jesus ang paghulag padulong sa sinang katapusan nga pagdugmok.
“Magkalipay Kamo, Kamo nga mga Langit”
17, 18. (a) Ano nga reaksion sa langit ang ginsugid ni Juan tuhoy sa pagkahulog ni Satanas gikan sa langit? (b) Ano ang mahimo nga ginahalinan sang mabaskog nga tingog nga nabatian ni Juan?
17 Ginsugid ni Juan ang isa ka malipayon nga reaksion sa langit sa sini nga pagkahulog ni Satanas: “Kag nabatian ko ang mabaskog nga tingog sa langit nga nagasiling: ‘Karon nag-abot na ang kaluwasan kag ang gahom kag ang ginharian sang aton Dios kag ang awtoridad sang iya Cristo, bangod ang manugsumbong sang aton mga kauturan gintagbong, nga nagasumbong sa ila sa atubangan sang aton Dios sa adlaw kag gab-i! Kag gindaug nila sia bangod sa dugo sang Kordero kag bangod sa pulong sang ila pagpanaksi, kag wala nila ginhigugma ang ila kalag bisan sa atubangan sang kamatayon. Bangod sini magkalipay kamo, kamo nga mga langit kag kamo nga nagapuyo sa sini!’”—Bugna 12:10-12a.
18 Kay sin-o mabaskog nga tingog ang nabatian ni Juan? Wala ginasugid sang Biblia. Apang ang kaanggid sina nga singgit nga ginsulat sa Bugna 11:17 naghalin sa ginbanhaw nga 24 ka gulang sa ila langitnon nga mga posisyon, diin mahimo nila marepresentar karon ang 144,000 ka balaan. (Bugna 11:18) Kag sanglit ang ginahingabot nga hinaplas nga mga alagad sang Dios nga yari pa sa duta ginapatuhuyan diri subong “aton mga kauturan,” mahimo nga ini nga pinamulong naghalin man didto. Walay duhaduha nga idugang man sini nga mga matutom ang ila tingog, kay ang ila pagkabanhaw magasunod dayon sa tapos si Satanas kag ang iya mga demonyo matagbong gikan sa langit.
19. (a) Ang pagtapos sa sagrado nga likom sang Dios nagbukas sang dalan sa paghimo ni Jesus sing ano? (b) Ano ang ginapakita sang pagtawag kay Satanas nga “manugsumbong sang aton mga kauturan”?
19 Agod matapos ang sagrado nga likom sang Dios, kinahanglan nga makabaton si Jesus sing awtoridad sa Ginharian ni Jehova. Sa amo mabuksan ang dalan agod tumanon sang Dios ang iya daku nga katuyuan nga luwason ang matutom nga katawhan. Luwason ni Jesus indi lamang ang iya mahinadlukon sa Dios nga mga disipulo nga yari karon sa duta kundi ang di-maisip man nga minilyon nga patay nga yara sa memorya sang Dios. (Lucas 21:27, 28) Ang pagtawag kay Satanas nga “manugsumbong sang aton mga kauturan” nagapakita nga, bisan pa ang iya mga panumbungon batok kay Job napamatud-an nga binutig, ginahangkat niya gihapon ang integridad sang mga alagad sang Dios sa duta. Mahimo gid nga ginsulitsulit niya sa madamo nga kahigayunan ang panumbungon nga ihatag sang tawo ang tanan nga ginapanag-iyahan niya kabaylo sang iya kalag. Napaslawan gid si Satanas!—Job 1:9-11; 2:4, 5.
20. Paano nadaug sang matutom nga mga Cristiano si Satanas?
20 Ang hinaplas nga mga Cristiano, nga ginakabig nga matarong “bangod sang dugo sang Kordero,” nagapanaksi gihapon sa Dios kag kay Jesucristo walay sapayan sang mga paghingabot. Sa kapin na sa 120 ka tuig, ginapatalupangod sining Juan nga klase ang dalagku nga mga hulusayon nga nadalahig sang matapos ang Panag-on sang mga Gentil sang 1914. (Lucas 21:24, King James Version) Kag karon ang dakung kadam-an matutom nga nagaalagad upod sa ila. Wala sing isa sa ila ang ‘nahadlok sa mga nagapatay sang lawas apang indi makapatay sang kalag,’ subong sang sulitsulit nga ginpakita sang matuodtuod nga mga eksperiensia sang mga Saksi ni Jehova sa aton panahon. Paagi sa pulong sang baba kag paagi sa nagakaigo nga Cristiano nga paggawi, gindaug nila si Satanas, kag ginapamatud-an sia nga butigon. (Mateo 10:28; Hulubaton 27:11; Bugna 7:9) Pat-od gid nga mangin malipayon ang hinaplas nga mga Cristiano kon mabanhaw na sila sa langit, kay wala na didto si Satanas nga magasumbong sa ila mga kauturan! Sa pagkamatuod, tion na nga sabton sang mga anghel sing malipayon ang panawag: “Magkalipay kamo, kamo nga mga langit kag kamo nga nagapuyo sa sini!”
Isa ka Karibal nga Kailo!
21. Paano si Satanas nagdala sing kailo sa duta kag sa dagat?
21 Sa kaakig gid sa ikatlo nga kailo, desidido karon si Satanas nga paantuson ang katawhan paagi sa iya kaugalingon nga sahi sang kailo. Amo ini: “Kailo sa duta kag sa dagat, bangod ang Yawa nagpanaug sa inyo, nga may daku nga kaakig, kay nahibaluan niya nga malip-ot na lamang ang iya tion.” (Bugna 12:12b) Ang pagtabog kay Satanas gikan sa langit nagkahulugan gid sing kailo para sa literal nga duta, nga ginalaglag sang makagod nga mga tawo nga iya ginakontrol. (Deuteronomio 32:5) Labaw pa sa sini, ang pagsulundan ni Satanas nga ‘maggahom ukon maglaglag’ nagadala sing kailo sa simbuliko nga duta, ang kahimusan sang katilingban sang tawo, subong man sa simbuliko nga dagat, ang magamo nga katawhan. Sa tion sang duha ka bug-os kalibutan nga inaway, ang kasingkal ni Satanas nakita sa kasingkal sang mga pungsod nga sakop niya, kag ang kaanggid nga pagsilabo sang demonyohanon nga kaakig nagapadayon tubtob karon—apang indi na magadugay! (Marcos 13:7, 8) Apang bisan pa makakulugmat ang mga pahito sang Yawa, wala ini sa kamalingkingan kon ipaanggid sa makahalanguyos nga epekto sang ikatlo nga kailo—ang paghikot sang Ginharian sang Dios—batok sa kitaon nga organisasyon ni Satanas!
22, 23. (a) Ano ang ginsiling ni Juan nga natabo sa tapos gintagbong ang dragon sa duta? (b) Paano mahingabot sang dragon “ang babayi nga nagbun-ag sing anak nga lalaki”?
22 Sugod sang gintabog si Satanas, ang mga kauturan ni Cristo nga yari pa sa duta amo ang naukpan sang iya kaakig. Nagsugid si Juan: “Karon sang nakita sang dragon nga gintagbong ini sa duta, ginhingabot sini ang babayi nga nagbun-ag sing anak nga lalaki. Apang ginhatagan ang babayi sing duha ka pakpak sang daku nga agila, agod maglupad sia pakadto sa iya duog sa kahanayakan; diin pakaunon sia didto sa sulod sang isa ka tion kag mga tion kag tunga sa tion nga malayo sa man-ug.”—Bugna 12:13, 14.
23 Ginapadayon diri sang palanan-awon ang ideya nga ginsambit sa bersikulo 6, nga nagasugid sa aton nga sa tapos mabun-ag ang iya anak, malagyo ang babayi pakadto sa kahanayakan, agod magpalayo sa dragon. Ayhan nagapalibog kita kon paano mahingabot sang dragon ang babayi, samtang ato sia sa langit kag ang dragon gintagbong na sa duta. Dumduma nga ang babayi may mga anak diri sa duta, ang iya binhi. Sa ulihi nga bahin sini nga palanan-awon, ginapahibalo kita nga si Satanas nagpabutyag sang iya kaakig sa babayi paagi sa paghingabot sa iya binhi. (Bugna 12:17) Ang nagakatabo sa binhi sang babayi diri sa duta mahimo nga kabigon subong nagakatabo sa babayi mismo. (Ipaanggid ang Mateo 25:40.) Kag maeksperiensiahan man sang nagadamo nga kaupod sang binhi diri sa duta ini nga mga paghingabot.
Isa ka Bag-o nga Pungsod
24. Ano ang naeksperiensiahan sang mga Estudyante sang Biblia nga kaanggid sa pagluwas sa mga Israelinhon gikan sa Egipto?
24 Samtang nagadabdab ang nahauna nga bug-os kalibutan nga inaway, ang mga kauturan ni Jesus matutom nga nagapadayon sang ila pagpanaksi tubtob sa mahimo nila. Ginhimo ini walay sapayan sang mabaskog nga pagpamatok ni Satanas kag sang iya mapintas nga mga tinawo. Sang ulihi, ang dayag nga pagpanaksi sang mga Estudyante sang Biblia halos nagdulog. (Bugna 11:7-10) Natabo yadto sang maeksperiensiahan nila ang kaanggid sa naeksperiensiahan sang mga Israelinhon sa Egipto nga nagbatas man sa idalom sang daku nga pagpamigos. Ginluwas sila sadto ni Jehova, nga subong bala paagi sa mga pakpak sang mga agila, padulong sa desyerto sang Sinai. (Exodo 19:1-4) Sing kaanggid man, sa tapos sang mabaskog nga paghingabot sang 1918-19, ginluwas ni Jehova ang iya mga saksi, nga nagalaragway sa iya babayi, padulong sa isa ka espirituwal nga kahimtangan nga nangin dalangpan para sa ila subong nga ang desyerto anay nangin dalangpan para sa mga Israelinhon. Natabo ini subong sabat sa ila mga pangamuyo.—Ipaanggid ang Salmo 55:6-9.
25. (a) Ano ang ginbun-ag ni Jehova sang 1919, subong nga ginbun-ag man niya ang mga Israelinhon subong isa ka pungsod sa kahanayakan? (b) Sin-o ang nagahuman sa sini nga pungsod, kag sa ano sila gindala?
25 Sa kahanayakan, ginbun-ag ni Jehova ang mga Israelinhon subong isa ka pungsod, nga ginaamanan sila sa espirituwal kag sa pisikal. Sing kaanggid man, sugod sang 1919, ginbun-ag ni Jehova ang binhi sang babayi subong isa ka espirituwal nga pungsod. Indi ini dapat pagsal-an sa Mesianiko nga Ginharian nga nagagahom na gikan sa mga langit sugod sang 1914. Sa baylo, ining bag-o nga pungsod ginahuman sang nagkalabilin sang hinaplas nga mga saksi sa duta, nga gindala sa isa ka mahimayaon nga espirituwal nga kahimtangan sang 1919. Bangod ginaamanan sila karon sing “bastante nga pagkaon sa nagakaigo nga tion,” napalig-on sila para sa hilikuton sa palaabuton.—Lucas 12:42; Isaias 66:8.
26. (a) Daw ano kalawig ang panahon nga ginsambit sa Bugna 12:6, 14? (b) Ano ang katuyuan sang panahon nga tatlo ka tion kag tunga, san-o ini nagsugod, kag san-o ini natapos?
26 Daw ano kalawig ining temporaryo nga kaumpawan sang binhi sang babayi sang Dios? Ang Bugna 12:6 nagasiling nga 1,260 ka adlaw. Ginapatuhuyan sang Bugna 12:14 ini nga panahon subong isa ka tion, kag mga tion, kag tunga sa tion; sa iban nga hambal, tatlo ka tion kag tunga. Ang matuod, ang duha ka ekspresyon lunsay nagalaragway sa tatlo ka tuig kag tunga, nga nagsugod sa Naaminhan nga Hemisperio sa tigpamulak sang 1919 tubtob sa tigragas sang 1922. Isa ini ka tion sang makapasulhay nga pagpabaskog kag pag-organisar liwat para sa napasag-uli nga Juan nga klase.
27. (a) Suno sa ginsugid ni Juan, ano ang ginhimo sang dragon pagligad sang 1922? (b) Ano ang katuyuan ni Satanas sa pagbuga sing baha sang paghingabot batok sa mga Saksi?
27 Wala mag-untat ang dragon! “Kag ang man-ug nagbuga pakadto sa babayi sing tubig nga kaangay sa suba gikan sa baba sini, agod malumos sia sa suba.” (Bugna 12:15) Ano ang buot silingon sang “tubig nga kaangay sa suba,” ukon sang “tubig nga daw baha”? (The New English Bible) Ginpatuhuyan anay ni Hari David ang malauton nga mga tawo nga nagpamatok sa iya subong “mga baha sang walay pulos nga mga tawo” [“mga suba sang mga walay kabilinggan,” Young]. (Salmo 18:4, 5, 16, 17) Ang ginagamit karon ni Satanas amo man ang paghingabot sang walay kabilinggan ukon “wala sing pulos nga mga tawo.” Pagligad sang 1922 daw nagbuga si Satanas sing isa ka baha sang paghingabot batok sa mga Saksi. (Mateo 24:9-13) Naglakip ini sing pisikal nga kasingki, “pagplano sing gamo paagi sa kasuguan,” mga pagbilanggo, kag mga pagpatay pa gani paagi sa bitay, pagluthang, kag pagpugot sang ulo. (Salmo 94:20) Ang malaut nga si Satanas, bangod indi niya mapalapitan ang langitnon nga babayi sang Dios, masingkal nga nagtinguha nga atakehon ang iya nabilin nga binhi sa duta kag laglagon sila, sing direkta ukon sa paghimo sing paagi nga madula nila ang pabor sang Dios bangod sa pagbungkag sang ila integridad. Apang ang ila pagpamat-od nangin subong sang kay Job: “Tubtob nga mapatay ako indi ko pagdulaon ang akon integridad!”—Job 27:5.
28. Paano ang baha sang paghingabot nakalab-ot sa putukputukan sa tion sang Bug-os Kalibutan nga Inaway II?
28 Ining mapintas nga baha sang paghingabot nakalab-ot sa putukputukan sa tion sang Bug-os Kalibutan nga Inaway II. Sa Europa mga 12,000 ka Saksi ang ginbilanggo sa mga kampo konsentrasyon sang mga Nazi kag mga bilangguan, kag mga 2,000 ang napatay. Ang matutom nga mga Saksi nag-antos man sing kaanggid sina nga kapintas sa idalom sang mga kumander sang militar nga naggahom sa Italya, Japan, Korea, kag Taiwan. Bisan sa ginatawag nga demokratiko nga kadutaan, ang mga Saksi gin-atake sang mga grupo sang Catholic Action, ginhamlitan sing alkitran kag mga balahibo sang manok, kag ginpanabog sa gua sang mga banwa. Gingamo ang Cristiano nga mga asambleya kag ginpauntat sa pag-eskwela ang mga anak sang mga Saksi.
29. (a) Paano ginlaragway ni Juan ang paumpaw nga nag-abot gikan sa wala ginapaabot nga bahin? (b) Paano “ang duta nag-abot sa pagtabang sa babayi”? (c) Ano ang padayon nga ginahimo sang dragon?
29 Nag-abot ang paumpaw gikan sa wala ginapaabot nga bahin: “Apang ang duta nag-abot sa pagtabang sa babayi, kag ginbuka sang duta ang baba sini kag gintulon ang suba nga ginbuga sang dragon gikan sa baba sini. Kag ang dragon naakig gid sa babayi, kag nagbiya ini agod magpakig-away sa mga nabilin sang iya binhi, nga nagatuman sa mga sugo sang Dios kag may hilikuton sa pagpanaksi tuhoy kay Jesus.” (Bugna 12:16, 17) “Ang duta”—ang mga elemento sa sulod sang sistema sang mga butang ni Satanas—nagsugod sa pagtulon sa “suba,” ukon “baha.” Sang katuigan 1940 paagisod nga nakabaton ang mga Saksi sing paborable nga mga desisyon gikan sa Korte Suprema sang Estados Unidos, kag gikan sa nagagahom nga mga kagamhanan sa iban nga kadutaan, nga nagsakdag sang kahilwayan sa pagsimba. Sang ulihi, gintulon sang Alyado nga mga pungsod ang puersa sang mga Nazi kag Pasista, nga nagpaumpaw sa mga Saksi nga nag-antos sa idalom sining mapintas nga mga diktadura. Ang mga paghingabot wala mag-untat sing bug-os, kay ang kasingkal sang dragon nagapadayon tubtob karon, kag nagapakig-away gihapon sia batok sa mga “may hilikuton sa pagpanaksi tuhoy kay Jesus.” Sa madamo nga kadutaan, bilanggo gihapon ang matutom nga mga Saksi, kag ang iban nagakapatay gihapon bangod sang ila integridad. Apang sa pila sini nga kadutaan, ginapahugak kon kaisa sang mga awtoridad ang ila pag-ipit, kag nagaagom ang mga Saksi sing mas daku nga kahilwayan.c Sa amo, bilang katumanan sang tagna, padayon nga ginatulon sang duta ang suba sang paghingabot.
30. (a) Ang duta naghatag sing bastante nga paumpaw agod matabo ang ano? (b) Sa ano nagresulta ang integridad sang katawhan sang Dios?
30 Sa sini nga paagi, naghatag ang duta sing bastante nga paumpaw agod tugutan ang hilikuton sang Dios nga maglapnag sa mga 235 ka kadutaan kag nagresulta ini sa kapin sa anom ka milyon ka matutom nga mga manugbantala sing maayong balita. Upod sa mga nagkalabilin sang binhi sang babayi, isa ka daku nga internasyonal nga kadam-an sang bag-o nga mga tumuluo ang nagatuman sa mga sugo sang Dios tuhoy sa pagkanapain gikan sa kalibutan, matinlo nga moral, kag gugma sa mga kauturan, kag nagapanaksi sila sa Mesianiko nga Ginharian. Ang ila integridad nagasabat sa nagapakahuya nga hangkat ni Satanas, amo kon ngaa mabatian na ang bagting sang kamatayon para kay Satanas kag sa iya sistema sang mga butang.—Hulubaton 27:11.
[Mga nota]
a Ipaanggid ang 12 ka tribo sang undanon nga Israel, ang 12 ka apostoles, ang 12 ka tribo sang espirituwal nga Israel, kag ang 12 ka gawang, 12 ka anghel, kag 12 ka sadsaran nga bato sang Bag-ong Jerusalem.—Bugna 21:12-14.
b Apang, talupangda nga ang Bugna 12:9 nagapatuhoy sa “daku nga dragon . . . kag ang iya mga anghel.” Gani indi lamang nga ginahimo sang Yawa ang iya kaugalingon nga isa ka huwad nga dios kundi nagatinguha man sia nga mangin arkanghel, bisan pa wala gid ginhatag sang Biblia sa iya ina nga titulo.
c Ang pinakamataas nga mga korte sa madamo nga kadutaan naghatag sing paumpaw sa mga Saksi ni Jehova; ang iban sini nga mga desisyon ginsambit sa kahon sa pahina 92.
[Kahon sa pahina 185]
“Ginbuka Sang Duta ang Iya Baba”
Ang tulad-baha nga paghingabot ni Satanas naglambas sa madamo nga kadutaan batok sa hinaplas nga mga Cristiano kag sa ila mga kaupod. Apang, sa masami, ang mga pagbag-o sa sulod mismo sang sistema sang mga butang ni Satanas nagresulta sa pagtulon sa sina nga baha.
Ang tulad-baha nga pag-atake sang akig nga mga grupo kag ang mga pagbilanggo sa Estados Unidos daw gintulon sang paborable nga mga desisyon sang Korte Suprema sang katuigan 1940.
1945: Ang mapintas nga paghingabot sa kadutaan nga kontrolado sang Alemanya kag Japan nag-untat sang magdaug ang mga Alyado sa tion sang Bug-os Kalibutan nga Inaway II.
Sang gindumilian ang mga Saksi ni Jehova sa Dominican Republic, ang mga Saksi didto ginbilanggo, ginlatigo, kag ginpukpok sang ulo sang riple. Sang 1960 ang pag-away sang diktador nga si Rafael Trujillo kag sang Iglesia Katolika Romana nagdul-ong sa pagdula sang pagdumili sa mga Saksi ni Jehova.
Ang pagpangluthang, pagpanunog, pagpanglugos, pagpanakit, pagtormento, kag pagpamatay sa mga Saksi sa tion sang inaway sibil sa Nigeria nag-untat sang 1970 sang mabihag sang puersa sang panguluhan ang nagbulag nga probinsia nga sa diin nagakatabo ini nga mga butang.
Sa Espanya ginsalakay ang mga puluy-an kag ginmultahan kag ginbilanggo ang mga Cristiano bangod sang “krimen” nga paghambal tuhoy sa Dios kag paghiwat sing Cristianong mga miting. Nag-untat sang ulihi ini nga paghingabot sang 1970, sang, subong resulta sang pagbag-o sang pagsulundan sang panguluhan sa indi Katoliko nga mga relihion, gintugutan ang mga Saksi ni Jehova nga marehistro sing legal.
Sa Portugal ginpanghalughog ang ginatos ka puluy-an nga wala sing legal nga pahanugot. Ginsakit ang mga Saksi kag ginbukot sa bilangguan, kag ginpanguha ang ila mga Biblia. Ini nga terorismo ‘gintulon’ sang 1974, sang ang pagribok sang militar nagresulta sa pagbag-o sang panguluhan kag ginpasar ang kasuguan nga nagahatag sing kahilwayan sa pagtipon.
Sa Argentina, sa idalom sang militar nga panguluhan, ginpauntat sa pag-eskwela ang kabataan sang mga Saksi ni Jehova, kag ginpang-aresto ang mga Saksi sa bug-os nga pungsod bangod sa pagbantala sing maayong balita. Nag-untat ini nga paghingabot sang 1984 sang ang nagagahom nga panguluhan sadto legal nga nagkilala sa Association of Jehovah’s Witnesses.
[Chart sa pahina 183]
(Para sa aktual nga pormat, tan-awa ang publikasyon)
1914 Pagkabun-ag sang Ginharian
1919 Pagkabun-ag sang isa ka bag-o nga pungsod
1919-1922 Panahon sang pagpaayo
1922- Baha sang paghingabot
[Mga Retrato sa pahina 182]
Kailo sa duta