Pagpakita sing Gugma kag Pagtahod Subong isa ka Bana
“Ang tagsatagsa sa inyo maghigugma sang iya asawa subong sang iya kaugalingon.”—EFESO 5:33.
1, 2. (a) Sa ano nga kasangkaron ang diborsio problema sa kalibutan karon? (b) Sa kabaliskaran, anong iban pa nga kahimtangan ang nagaluntad?
SADTONG tungatunga sang katuigan 1980, ang Psychology Today nagreport: “Kapin sa isa ka milyon ka mag-asawa kada tuig [sa E.U.A.] ang nagatapos karon sang ila mga pagpaabot sing kalipay sa diborsio; ang promedyo nga kalawigon sang isa ka pag-asawahay sa Estados Unidos amo ang 9.4 ka tuig. . . . Sa pagkamatuod, daw subong bala nga kon kaisa daw wala sing isa didto ang malipayon nga minyo.” (Hunyo 1985) Nagabinagbinag sa mga hamtong subong man sa mga kabataan, nagadamo ina sa dimagkubos 3,000,000 ka tawo sa isa ka tuig nga naapektuhan sang naguba nga pag-asawahay sa isa lamang ka pungsod. Apang ang diborsio isa ka bug-os kalibutan nga palaligban, nga nagapakita nga ang gugma kag pagtahod wala sa minilyon ka pag-asawahay.
2 Sa pihak nga bahin, may “isa ka grupo [nga] daw ginpasapayanan: ang mga mag-asawa nga sa bisan paano nagpabilin nga nagaupdanay, nga wala sing ginatugot nga bisan ano luwas sa kamatayon sa pagbulag sa ila.” (Psychology Today) Busa, may minilyon man ka mag-asawa ang nagapangabudlay sing lakas sa paghupot sang ila pag-asawahay.
3. Anong mga pamangkot ang mahimo naton ipamangkot sa aton kaugalingon?
3 Kamusta ang inyo pag-asawahay? Yara bala ang mainit nga balatyagon sang gugma kag pagtahod sa tunga sang bana kag asawa? Nagaluntad bala ina nga gugma sa tunga sang mga ginikanan kag mga kabataan sa inyo pamilya? Ukon yara bala ang kaakig kag dipagsalig? Sanglit wala sing isa sa aton ang himpit, mahimo nga magautwas ang mabudlay nga mga kahimtangan sa panimalay, bisan pa nga ang tanan nagapanikasog nga mangin Cristiano, kay “ang tanan nagpakasala kag nawad-an sang himaya sang Dios.”—Roma 3:23.
4. Paano ginapakita nanday Pablo kag Pedro kon sin-o ang may panguna nga katungdanan sa malipayon nga pamilya?
4 Bangod sang katunayan nga ang mga palaligban nagautwas sa bisan ano nga panimalay, sin-o ang may panguna nga katungdanan sa paghupot sa pamilya nga mahidaiton kag nahiusa? Sanday apostol Pablo kag Pedro nagahatag sang sabat sa direkta nga laygay nga masapwan sa ila mga sulat. Si Pablo nagsulat: “Buot ko nga mahibaluan ninyo nga ang ulo sang tagsa ka lalaki amo si Cristo; ang ulo sang babayi amo ang iya bana; kag ang ulo ni Cristo amo ang Dios.” Nagsiling man sia: “Magpasakop kamo ang isa sa isa sa pagtahod kay Cristo. Ang mga asawa magpasakop sa ila mga bana subong nga sa Ginuo, kay ang bana amo ang ulo sang asawa subong nga si Cristo man amo ang ulo sang kongregasyon.” (1 Corinto 11:3; Efeso 5:21-23) Sing kaanggid, si Pedro nagsulat: “Subong man kamo nga mga asawa [nagasunod sa huwaran ni Cristo], magpasakop sa inyo mga bana.”—1 Pedro 2:21–3:1.
Si Cristo—Ang Makapabaskog nga Huwaran
5, 6. Paano si Jesucristo huwaran sa pagkaulo?
5 Nahisuno sa ginsambit bag-o lang nga laygay, ang bana amo ang Makasulatanhon nga ulo sang pamilya. Apang sa anong kahulugan nga sia amo ang ulo? Paano niya himuon ang iya pagkaulo? Ang iban nga mga bana mahimo nga nahapusan sa pagpangabay sing pagtahod paagi sa pag-insister nga sila amo ‘ang ulo sang panimalay, kag amo sina ang ginasiling sang Biblia.’ Apang kamusta kon ipaanggid ina sa huwaran ni Cristo? Si Cristo bala bugalon nga nagpangayo sing pagtahod gikan sa iya mga sumulunod? May nakita bala kita nga okasyon nga sia nagsiling sing matinaastaason: “Sin-o ang Anak sang Dios diri? Dapat ninyo ako tahuron!” Sa kabaliskaran, si Jesus nakatigayon sing pagtahod. Paano? Paagi sa iya maayo nga huwaran sa paggawi, hambal, kag mainawaon nga pagtratar sa iban.—Marcos 6:30-34.
6 Busa ang yabi sa paghimo sing nagakaigo nga pagkaulo subong bana kag amay amo ang pagsunod sa huwaran ni Jesucristo. Bisan pa wala gid magminyo si Jesus, ang paagi sang pagtratar niya sa iya mga disipulo amo ang modelo para sa mga bana. Nagapahamtang gid ina sing hangkat kay bisan sin-o nga bana, kay si Jesus isa ka himpit nga modelo. (Hebreo 4:15; 12:1-3) Apang, kon labi ka suod nga ginasunod sang bana ang huwaran ni Cristo, labi pa gid nga magatudok ang gugma kag pagtahod nga ginapakita sa iya. Busa, tan-awon naton sing suod pa kon ano nga sahi sang tawo si Jesus.—Efeso 5:25-29; 1 Pedro 2:21, 22.
7. Ano ang ginhatag ni Jesus sa iya mga sumulunod, kag gikan diin nga ginhalinan?
7 Sang isa ka bes, si Jesus nagsiling sa isa ka kadam-an: “Kari sa akon, tanan kamo nga ginabudlayan kag ginabug-atan, kag pabaskugon ko kamo. Itakud ang akon gota sa inyo, kag magtuon kamo sa akon, kay ako mapainubuson kag malulo sa tagipusuon, kag makakita kamo sing kabaskog sa inyo mga kalag. Kay ang akon gota mahulas, kag ang akon lulan mamag-an.” Karon, ano ang gintanyag ni Jesus sa iya mga tagpalamati? Espirituwal nga kabaskog! Apang gikan diin magahalin ang kabaskog? Bag-o lang sia nagsiling: “Sa Amay wala sing nakakilala luwas sa Anak kag sa bisan kay sin-o nga nahamut-an sang Anak nga ipahayag ang Amay.” Ini nagapakita nga si Jesus magahatag sing espirituwal nga kabaskog paagi sa pagpakilala sa iya Amay sa iya mga sumulunod. Apang ang ginsiling ni Jesus nagapakita man nga ang kabaskog magagikan sa pagpakig-upod sa iya, bangod kay sia “mapainubuson kag malulo sa tagipusuon.”—Mateo 11:25-30.
Kon Paano Mangin Makapabaskog nga mga Bana kag mga Amay
8. Sa anong mga paagi ang bana kag amay makapabaskog?
8 Ang mga pulong ni Jesus nagabulig sa aton sa paghangop nga ang Cristianong bana dapat mangin makapabaskog sa iya pamilya sa espirituwal kag personal nga mga paagi. Paagi sa iya mapainubuson nga huwaran kag panudlo, dapat niya buligan ang iya pamilya nga makilala sing maayo pa ang langitnon nga Amay. Ang iya pagginawi dapat magpakita sang hunahuna kag mga buhat sang Anak sang Dios. (Juan 15:8-10; 1 Corinto 2:16) Makapabaskog para sa tanan sa pamilya ang makig-upod sa sina nga tawo bangod sia isa ka mahigugmaon nga bana, amay, kag abyan. Dapat nga madali sia mapalapitan kag indi gid tuman kasako para sugilanunon. Sa pagkamatuod, dapat sia makahibalo sa paghangop, indi lamang sa pagpamati.—Santiago 1:19.
9. Anong problema ang nagaapektar kon kaisa sa mga gulang sa kongregasyon?
9 Nagapahanumdom ini sang isa ka palaligban nga kon kaisa nagaapektar sa mga gulang sa kongregasyon kag sa ila mga pamilya. Ang isa ka gulang masunson nga masako sa pag-atipan sa espirituwal nga mga kinahanglanon sang kongregasyon. Dapat sia magpakita sing maayo nga huwaran kon nahanungod sa Cristianong mga miting, sa ministeryo, kag sa hilikuton sa pagbantay. (Hebreo 13:7, 17) Apang, ang iban nga mga gulang kapoy na katama sa pagpangabudlay para sa kongregasyon. Napatumbayaan nila ang ila mga pamilya, kon kaisa upod ang masakit nga mga resulta. Sa isa ka hitabo ang isa ka gulang masako gid katama nga indi sia makatuon kaupod sang iya anak. Ginhimus niya nga iban ang magatuon upod sa iya anak!
10. Paano mangin timbang ang mga gulang sa ila pagpakita sing pagkaulo sa kongregasyon kag sa balay?
10 Ano ang ginapadaku sini nga halimbawa? Dapat huptan sang isa ka bana ang katimbang sa ulot sang mga katungdanan sa kongregasyon kag sadtong sa iya asawa kag pamilya. Halimbawa, pagkatapos sang mga miting ang mga gulang masunson nga masako sa mga problema kag mga paghinambalanay. Kon posible kag praktikal, indi bala makapabaskog para sa gulang nga tatapon anay nga may magadul-ong pauli sa iya asawa kag mga kabataan, sa baylo nga pahulaton sila sing inoras sa Kingdom Hall? Nahisuno sa mga kinahanglanon sang Biblia, masiling nga ‘ang pagbantay nagasugod sa balay.’ Kon ginapatumbayaan sang isa ka gulang ang iya pamilya, ginabutang niya sa katalagman ang pagtangdo sa iya. Busa, mga gulang, mangin mapatugsilingon kag binagbinaga ang emosyonal, espirituwal, kag iban pa nga mga kinahanglanon sang inyo pamilya.—1 Timoteo 3:4, 5; Tito 1:5, 6.
11, 12. Paano matigayon sang Cristianong bana ang suporta sang iya pamilya, kag anong mga pamangkot ang mahimo nga ipamangkot sang tagsa ka asawa sa iya kaugalingon?
11 Ang makapabaskog nga Cristianong bana indi man diktador ukon mapintas, nagahimo sing mga desisyon nga wala anay ginakonsulta ang iya pamilya. Ayhan dapat himuon ang desisyon nahanungod sa pagbalhin sing lugar nga ulubrahan ukon ilistaran ukon ayhan bisan sing simple lamang nga butang subong sang paglingalingaw sang pamilya. Sanglit apektado ang tanan nga katapo sang pamilya, indi bala mangin maalamon kag malulo nga pamangkuton sila tanan? Ang ila mga opinyon mahimo nga magabulig sa imo sa paghimo sing mas maalamon, mas mapatugsilingon, nga desisyon. Nian mangin mas mahapos para sa tanan sa pamilya nga suportahan sia.—Ipaanggid ang Hulubaton 15:22.
12 Gikan sa nasambit na, maathag nga ang isa ka Cristianong bana kag amay indi lamang isa ka nagadisiplina nga tawo sa balay. Dapat sia mangin makapabaskog. Mga bana kag mga amay, kamo bala kaangay kay Cristo? Makapabaskog bala kamo sa inyo pamilya?—Efeso 6:4; Colosas 3:21.
Magkabuhi Suno sa Ihibalo
13. Anong matahom nga laygay ang ginhatag ni Pedro sa mga bana?
13 Subong sang nabasa na, sanday Pedro kag Pablo nagahatag sing matahom nga laygay sa mga mag-asawa. Subong minyo, si Pedro may pilo nga bentaha sa iya laygay—eksperiensia kag pagtuytoy sang balaan nga espiritu. (Mateo 8:14) Ginpatuhoy niya ang prangka nga laygay sa tanan nga mga bana, nga nagasiling: “Kamo nga mga bana, magkabuhi nga may patugsiling kaupod nila nahisuno sa ihibalo, nga nagahatag sing dungog sa babayi subong nga maluya.” Ang paraprase nga badbad ni J. W. C. Wand mabasa: “Ang mga bana man dapat mag-aplikar sang Cristianong mga prinsipio nga may kaalam sa ila kaangtanan sa ila mga asawa.”—1 Pedro 3:7.
14. Anong mga pamangkot ang nagautwas karon?
14 Karon, ano ang buot silingon sang pagkabuhi kaupod sang asawa “nahisuno sa ihibalo” ukon sang “mag-aplikar sang Cristianong mga prinsipio nga may kaalam”? Paano mapadunggan sang bana ang iya asawa? Sa pagkamatuod, paano dapat hangpon sang Cristianong bana ang laygay ni Pedro?
15. (a) Ngaa napaslawan ang iban nga pag-asawahay? (b) Ano ang tunay nga hangkat sa pag-asawahay?
15 Madamong pag-asawahay ang napasad lamang sa pisikal nga mga rason kag seksuwal nga pagkaganyat. Apang, ang mapinadayunon nga pag-asawahay indi sarang magarantiyahan bangod lamang sang matahom nga hitsura, kay ini wala nagadugay. Magaubanon ang buhok kag magakurinot ang panit sa ulihi sadtong nagminyo sa sulod sang madamong tinuig. Apang dumduma nga ang pag-asawahay amo ang paghiusa sang duha ka hunahuna, duha ka personalidad, duha ka ginhalinan kag hubon sang espirituwal nga mga kabilihanan, kag duha ka dila. Nagahatag ini sing daku nga hangkat! Apang, ang paghangop sa sini kinahanglanon sa isa ka malipayon nga pag-asawahay.—Hulubaton 17:1; 21:9.
16. Ano ang ginalakip sang ‘pagkabuhi kaupod niya suno sa ihibalo’?
16 Sa tunga sang iban nga mga butang, ang pagkabuhi sang Cristianong bana upod sa iya asawa “nahisuno sa ihibalo” nagakahulugan nga nahangpan gid niya ang mga kinahanglanon sang iya asawa. Indi lamang ang iya pisikal nga mga kinahanglanon kundi, sing labi pa ka importante, ang iya emosyonal, sikolohiko, kag espirituwal nga mga kinahanglanon. Kon ang bana ‘nagakabuhi kaupod niya nahisuno sa ihibalo,’ mahangpan niya ang gintangdo sang Dios sa iya nga katungdanan. Nagakahulugan man ini nga tahuron sang bana ang dignidad sang iya asawa subong babayi. Kabaliskaran ini sa panimuot sang mga Gnostiko sang kaadlawan ni Pedro, nga sa tunga nila “ang mga babayi gintamay subong mas kubos, imoral, kag dimatinlo nga mga tawo.” (The Anchor Bible) Ang modernong Espanyol nga badbad nagabadbad sang pinamulong ni Pedro: “Nahanungod sa mga bana: magtigayon sing taktika sa inyo ginaambitan nga kabuhi, nagapakita sing patugsiling sa babayi, bangod sang iya labi ka delikado nga pagkahuman.” (Nueva Biblia Española) Isa ini ka matahom nga punto nga kon kaisa ginakalimtan sang mga bana.
17. (a) Sa tunga sang iban pa nga mga rason, ano ang nadalahig sa “delikado nga pagkahuman” sang ‘maluya nga suludlan’? (b) Ano ang isa ka paagi nga mapakita sang bana ang pagtahod sa dignidad sang iya asawa?
17 Ngaa ang asawa may “labi ka delikado nga pagkahuman”? Sa tunga sang iban nga mga butang, bangod sang iya dulot sa pagpanganak. Ang iya kabuhi nga may ikasarang sa pagpanganak napaidalom sa pamulanon nga mga siklo nga nagalakip sang panag-on nga mga pila ka adlaw nga sia mahimo nagabatyag nga daw limitado ukon ginahul-an. Kon indi ini pagabinagbinagon sang bana kag magahimo sing pareho nga mga pangabay sa iya asawa kada adlaw sang bulan, mapaslawan sia sa pagtahod sa dignidad sang iya asawa. Sa sina nga hitabo ginapakita niya nga nagakabuhi sia kaupod sang iya asawa nahisuno sa makagud nga pagkawalay hinalung-ong, sa baylo sang sa may ihibalo.—Levitico 18:19; 1 Corinto 7:5.
Pagpadungog sa Maluya nga Suludlan
18. (a) Sa anong negatibo nga batasan nahulog ang iban nga mga bana? (b) Paano dapat magahulag ang isa ka Cristianong bana?
18 Ang isa pa ka paagi nga mapakita sang bana ang gugma kag pagtahod sa iya asawa amo ang pagpakita kag pagpabutyag sing apresasyon sa iya kag sa iya mga kinaiya. Ang bana mahimo nga mahulog sa batasan nga maghimo sing dimaayo nga komento nahanungod sa iya asawa ukon nga maghimo sa iya nga sentro sang iya mga lahog. Ayhan abi sang bana nagabulig ini sa iya nga makabig nga maayo. Apang, sa katunayan, ang epekto amo ang kabaliskaran, kay kon pirme niya ginahimo ang iya asawa nga buangbuang tan-awon, ang hayag nga maathag amo: Ngaa ginpangasawa niya inang buangbuang nga babayi? Sa pagkamatuod, ang walay kalig-onan lamang nga bana ang nagaliso sa sina nga taktika. Ang mahigugmaon nga bana nagatahod sang iya asawa.—Hulubaton 12:18; 1 Corinto 13:4-8.
19. Ngaa indi maayo nga pakanubuon sang bana ang iya asawa?
19 Sa iban nga mga pungsod, ang mga lalaki may batasan pa gani sa pagpaubos sa ila mga asawa subong dagway sang pagkamaugdang. Halimbawa, ang isa ka Hapon nga bana nagapakilala sang iya asawa paagi sa tinaga nga “Gusai,” nga nagakahulugan sing ‘istupida ukon buangbuang nga asawa.’ Ang katuyuan sini amo nga timbangan sang iban ang kahimtangan sing nagadayaw nga komento nahanungod sa babayi. Kon ang Cristianong bana nagahimo sini nga sahi sang pagpakilala, tunay bala nga sia ‘nagapadungog’ sa iya asawa subong sang ginlaygay ni Pedro? Nagatan-aw sa sini sa tuhay nga anggulo, nagahambal bala sia sing kamatuoran sa iya isigkatawo? Nagapati gid bala sia nga ang iya asawa buangbuang?—Efeso 4:15, 25; 5:28, 29.
20. (a) Anong nagasumpakil nga kahimtangan ang mahimo nga matabo sa ulot sang bana kag asawa? (b) Paano ini malikawan?
20 Kon kaisa ang bana nagapakita sing kakulang sing gugma kag pagtahod paagi sa pagkalipat nga ang iya asawa iya man Cristianong utod nga babayi, indi lamang sa Kingdom Hall kundi sa balay kag sa tanan nga okasyon. Daw ano kahapos ang mangin malulo kag matinahuron sa tiliponan kag ang mangin dimatinahuron kag dimapatugsilingon sa balay! Gani nagakaigo gid ang laygay ni Pablo! Nagsulat sia: “Sundon ta ang nagahimo nga sa paghidait kag sa pagpalig-on sa isa kag isa.” “Ang tagsa sa aton magpahamuot sa iya isigkatawo sa maayo sa pagpalig-on sa iya.” (Roma 14:19; 15:2) Wala na sing suod pa nga isigkatawo sang sa bana ukon asawa.
21. Ano ang mahimo sang mga bana sa pagpalig-on sa ila mga asawa?
21 Busa, ang mahigugmaon nga Cristianong bana magapakita sing apresasyon sa iya asawa paagi sa pulong kag buhat. Subong sang ginsiling sang wala magpakilala nga manugbinalaybay:
“Sa tunga sang mga problema sa pag-asawahay
Walay sapayan sang lakas nga pagpangabudlay
Kon imo ginapabilihan ang imo mahal nga asawa—
Sugiri sia sina! . . .
Ikaw iya kag iya lamang;
Kag nahibal-an mo nga sia imo lamang;
Indi paghulata nga matigib ini sa bato—
Sugiri sia sina!”
Ining mga balatyagon maathag nga ginsakdag sang iloy sang dumaan nga si Hari Lemuel. Sing bahin, ginlaragway niya ang huwaran nga asawa sa sining mga pulong: “Ang iya mga anak nahiusa nga nagatawag sa iya malipayon; ang iya bana man, kag nagaamba sia sa iya sing kadayawan: ‘Madamo nga mga babayi ang nagapakita nga sangkol sia; apang ikaw nagalabaw sa ila tanan.’ ” (Hulubaton 31:1, 28, 29, The New English Bible) Mga bana, tayuyon bala ninyo nga ginadayaw ang inyo mga asawa, ukon para lamang bala ina sa pagpangaluyag?
22, 23. Sa ano napasad ang madinalag-on nga pag-asawahay?
22 Gikan sa sining malip-ot nga pagbinagbinag, maathag nga agod mapakita sang bana ang gugma kag pagtahod sa iya pag-asawahay, indi lamang bastante nga dal-on pauli ang sueldo. Ang isa ka madinalag-on nga pag-asawahay napasad sa mahigugmaon, matutom, kag mapatugsilingon nga kaangtanan. (1 Pedro 3:8, 9) Samtang nagaligad ang mga tinuig, ining kaangtanan dapat magatudok samtang ginaapresyar sang bana kag asawa ang mga kinaiya kag kusog sang kada isa kag nagatuon sa pagpasapayan kag sa pagpatawad sa mga kaluyahon sang kada isa.—Efeso 4:32; Colosas 3:12-14.
23 Kon ang bana nagapanguna sa pagpakita sing gugma kag pagtahod, ang bug-os nga pamilya pakamaayuhon. Apang ano ang katungdanan sang Cristianong asawa sa isa ka malipayon nga pamilya? Ang masunod nga artikulo magahinun-anon sina kag sang may kaangtanan nga mga pamangkot.
Madumduman Mo Bala?
◻ Sin-o ang may panguna nga katungdanan sa isa ka malipayon nga pag-asawahay, kag ngaa?
◻ Paano mailog sang mga bana ang nagapabaskog nga huwaran ni Cristo?
◻ Ano nga katimbang ang kinahanglan sa ulot sang mga katungdanan sa kongregasyon kag sa pamilya?
◻ Paano ang bana ‘magkabuhi upod sa iya suno sa ihibalo’?
◻ Ano ang kahulugan sang ‘pagpadungog sa asawa subong sang maluya nga suludlan’?
[Piktyur sa pahina 11]
Ang timbang nga gulang nakahibalo nga ang pagbantay nagasugod sa balay