APENDISE
Ano ang Sheol kag Hades?
SA ORIHINAL nga mga lenguahe nga gingamit sa pagsulat sang Biblia, mabasa ang Hebreo nga tinaga nga sheʼohlʹ kag ang katumbas sini sa Griego nga haiʹdes sing sobra 70 ka beses. Ining duha ka tinaga may labot sa kamatayon. Ginbadbad ini sang iban nga Biblia nga “lulubngan,” “impierno,” ukon “buho.” Pero sa kalabanan nga lenguahe, wala sing mga tinaga nga katumbas gid sining Hebreo kag Griego nga mga tinaga. Gani gingamit sang Bag-ong Kalibutan nga Badbad ang mga tinaga nga “Sheol” kag “Hades” sa mga footnote. Ano gid ang kahulugan sini nga mga tinaga? Tan-awon naton kon paano ini gingamit sa sarisari nga mga bersikulo sa Biblia.
Ang Manugwali 9:10 nagasiling: “Wala na sing hilikuton ukon plano ukon ihibalo sa Lulubngan [“Sheol,” footnote] nga imo kadtuan.” Buot bala silingon sini nga ang Sheol nagapatuhoy sa ginlubngan mismo ukon indibiduwal nga lulubngan sang aton pinalangga? Indi. Kay kon maghambal ang Biblia sing indibiduwal nga lulubngan, lain nga Hebreo kag Griego nga mga tinaga ang ginagamit, indi ang sheʼohlʹ kag haiʹdes. (Genesis 23:7-9; Mateo 28:1) Wala man ginagamit sang Biblia ang tinaga nga “Sheol” para sa lulubngan sang mga tawo nga tingob nga ginlubong, pareho sang mass grave ukon sang lulubngan sang isa ka pamilya.—Genesis 49:30, 31.
Kon amo, ano nga klase sang lugar ang “Sheol”? Ginapakita sang Pulong sang Dios nga ang “Sheol,” ukon “Hades,” indi lamang isa ka daku nga lulubngan. Halimbawa, ang Isaias 5:14 nagasiling nga “ginpasangkad sang Lulubngan [ukon Sheol] ang iya kaugalingon kag ginnganga sing daku ang iya baba.” Bisan pa masiling nga indi na maisip nga patay nga tawo ang daw gintulon sang Sheol, daw wala ini gihapon sing kabulusgan. (Hulubaton 30:15, 16) Indi pareho sa literal nga lulubngan ukon patyo, nga limitado lamang ang malubong, ‘ang Lulubngan wala sing kaayawan.’ (Hulubaton 27:20) Buot silingon, ang Sheol wala nagakapuno. Wala ini sing limitasyon. Gani ang Sheol ukon Hades indi literal nga lugar nga nahamtang sa isa ka lokasyon. Kundi amo ini ang kabilugan nga lulubngan sang patay nga mga tawo, ang simbuliko nga lugar diin nagakatulog sa kamatayon ang kalabanan sang mga tawo.
Ang ginatudlo sang Biblia parte sa pagkabanhaw nagabulig sa aton nga maintiendihan pa gid ang kahulugan sang “Sheol” kag “Hades.” Gin-angot sang Pulong sang Dios ang Sheol kag Hades sa isa ka klase sang kamatayon nga may pagkabanhaw.a (Job 14:13; Binuhatan 2:31; Bugna 20:13) Ginapakita man sang Pulong sang Dios nga ara sa Sheol, ukon Hades, indi lamang ang mga patay nga nag-alagad kay Jehova, kundi ang madamo man nga wala nag-alagad sa iya. (Genesis 37:35; Salmo 55:15) Gani ginatudlo sang Biblia nga “may pagkabanhaw sang mga matarong kag mga indi matarong.”—Binuhatan 24:15.
a Pero, ang mga patay nga indi pagbanhawon wala ginasambit nga ara sa Sheol, ukon Hades, kundi “sa Gehenna.” (Mateo 5:30; 10:28; 23:33) Pareho sang Sheol kag Hades, ang Gehenna indi literal nga lugar.