“Yon moun ki gen pèspikasite pa prese fè kòlè”

NOU tout konn wè moun ki an kòlè, e pa gen dout, nou menm tou nou konn fache nan yon moman kèlkonk. Byenke nou ka konsidere kòlè kòm yon defo nou dwe elimine lakay nou, byen souvan, nou panse nou gen yon rezon valab pou nou fache, sitou si yon moun sanble fè nou enjistis. Nan yon atik yon asosyasyon ameriken te pibliye, yo te menm di “fè kòlè se yon bagay ki toutafè nòmal lakay moun, souvan li bon pou lasante”. — American Psychological Association.

Yon pwennvi konsa ka sanble rezonab lè nou egzamine yon pawòl Bondye te enspire apot Pòl pou l ekri. Piske Pòl te konnen kapab gen moman kote moun vin an kòlè, men sa l te di: “Menmsi nou an kòlè, pinga nou peche. Pa kite solèy la kouche sou nou tou an kòlè.” ​(Efezyen 4:26). Lè nou konsidere pawòl sa a, èske nou dwe fè kòlè oubyen èske nou dwe fè efò pou n ka rive kontwole kòlè nou?

Lè Pòl te bay konsèy sa a sou kesyon fè kòlè a, sanble li te gen nan tèt li pawòl yon salmis te ekri ki di: “Nou mèt ajite, men pa peche.” ​(Sòm 4:4, NW). Men, ki sa Pòl te gen nan lide l lè l te bay konsèy sa a ki soti nan Bondye? Men sa l te esplike: “Se pou nou retire tout kalite rankin malveyan lakay nou ansanm ak kòlè ak move san. Sispann rele sou moun, sispann joure moun e sispann fè kèlkeswa mechanste a.” ​(Efezyen 4:31). An reyalite, Pòl t ap ankouraje kretyen yo pou yo evite fè kòlè. Yon bagay ki enteresan sèke nan menm atik asosyasyon ameriken an te ekri a, men sa l te di: “Rechèch yo montre lè w ‘fè’ kòlè, anfèt, sa fè w vin pi an kòlè toujou e ou vin pi agresif, sa pa ede w [...] rezoud pwoblèm nan.” — American Psychological Association.

Kounye a, ki sa nou ka fè pou n sispann fè kòlè e pou n evite tout move konsekans sa genyen? Men sa Salomon, yon wa ki saj ki t ap viv nan Izrayèl tan lontan an, te ekri: “Asireman, yon moun ki gen pèspikasite pa prese fè kòlè, e sa k fè l bèl se paske li konn pase sou fot moun fè.” ​(Pwovèb 19:11, NW). Ki jan ‘pèspikasite ka ede yon moun’ lè kòlè kòmanse monte l?

Yon moun ki gen pèspikasite se yon moun ki gen kapasite pou l wè divès aspè ki gen nan yon sitiyasyon. Se kapasite ki pèmèt li wè pi lwen pase sitiyasyon ki devan l lan. Ki jan kalite sa a ka ede nou lè yon moun ofanse nou oswa li pwovoke nou?

Lè nou wè moun ap sibi enjistis, sa ka fè nou vin fache anpil. Men, si nou kite santiman nou genyen mennen nou e nou reyaji yon fason ki vyolan, nou ka fè ni nou menm ni lòt moun ditò. Menm jan yon dife moun pa ka kontwole ka boule yon kay, se menm jan an tou, lè nou fè kòlè sa ka fè n pèdi repitasyon nou, relasyon nou gen ak lòt moun ak relasyon nou gen ak Bondye a. Kidonk, lè nou santi nou anvi fè kòlè, se moman pou nou chèche pi byen konprann sitiyasyon an. Lè nou gen yon imaj konplè sou sa k ap pase a, se sèten, sa ap ede nou kontwole santiman nou.

Wa David, papa Salomon, te manke koupab dèt san akoz yon mesye ki rele Nabal. Erezman David te jwenn moun ede l byen konprann sitiyasyon sa a. David ak mesye l yo te pwoteje mouton Nabal yo nan dezè Jide a. Lè lè a rive pou yo tonn mouton yo, David te mande Nabal kèk pwovizyon. Men sa Nabal te reponn li: “Anhan! Pou m pran pen ak dlo lakay mwen ak vyann bèt nou fè touye pou gadò mouton m yo, pou m bay yon bann moun mwen pa konnen kote yo sòti?” Ala yon pawòl derespektan! Lè David te tande pawòl sa yo, li menm ak anviwon 400 gason te pran wout pou y al touye Nabal ansanm ak tout moun lakay li. — 1 Samyèl 25:4-13.

Abigayil, madanm Nabal, te aprann sa k te pase a epi li soti pou l al kot David. Lè l rankontre David ansanm ak mesye l yo, li tonbe nan pye l e li di l: “Kite esklav ou a pale avèk ou nan zòrèy ou, epi koute pawòl esklav ou a.” Apre sa, li te esplike David jan Nabal te ensanse e li te montre David li t ap gen pou l regrèt si l ta tire revanj epi pou l ta vèse san. — 1 Samyèl 25:24-31, NW.

Ki leson David te aprann nan pawòl Abigayil te di l yo ki te ede l kalme l nan sitiyasyon difisil sa a? Premyèman, li te wè Nabal se yon moun ki ensanse tou natirèlman, epi dezyèmman, David te wè li te ka koupab dèt san si l te vanje tèt li. Menm jan ak David, ka gen yon bagay ki fè w fache anpil. Ki sa w dwe fè? Nan yon atik ki pale sou fason pou moun jere kòlè yo, men konsèy yon lopital ki rele Mayo Clinic bay: “Pran yon ti tan pou w respire afon epi konte jiska 10.” Wi, fè yon ti kanpe epi reflechi sou koz pwoblèm nan ak sou konsekans aksyon ou gen entansyon fè a ka genyen. Se pou pèspikasite ou genyen fè w pa prese fè kòlè, se pou l menm fè w sispann fè kòlè. — 1 Samyèl 25:32-35.

Nan menm sans lan, jodi a, gen anpil moun ki te jwenn èd pou yo rive kontwole kòlè yo. Sebastian se yon mesye ki gen 23 an ki te nan prizon nan peyi Polòy. Li te esplike fason li te aprann kontwole tanperaman l ak gwo santiman li gen lakay li grasa etid Labib li te fè. Men sa li te di: “Toudabò, mwen te reflechi sou pwoblèm nan. Apre sa, m te fè efò pou m aplike konsèy ki nan Bib la. M vin wè Bib la se liv ki bay pi bon konsèy yo.”

Setsuo te suiv prèske menm metòd la. Men sa li te di: “Nan travay mwen, m te gen abitid rele sou lòt moun lè yo te fè m fache. Kounye a mwen etidye Labib, olye m rele sou moun yo, m mande tèt mwen: ‘Kiyès ki lakòz pwoblèm nan? Èske se pa mwen menm ki lakòz sa?’” Lefètke l te konn reflechi sou kesyon sa yo, sa te fè l pa prese fè kòlè, e li te rive metrize santiman ki fò li te gen nan kè l yo.

Santiman ki pouse moun fè kòlè yo ka fò anpil, men konsèy ki nan Pawòl Bondye a pi fò toujou. Lè w aplike konsèy saj ki nan Bib la epi ou priye Bondye pou l ka ede w, ou menm tou, ou ka kite pèspikasite fè w pa prese fè kòlè oubyen fè w rive kontwole kòlè w.