“Byenke l mouri, li kontinye ap pale”

ABÈL t ap veye sou timouton l yo ki t ap manje zèb san kè sote sou yon ti mòn. Apre sa, petèt li voye je l pi lwen kote timouton yo te ye a, se apèn si l te ka wè reflè yon ti limyè k ap danse. Li te konnen la a te gen yon epe ki gen flanm dife sou li k ap vire san rete ki anpeche moun antre nan jaden Edenn nan. Te gen yon lè, paran l t ap viv nan jaden sa a, men kounye a ni yo menm ni pitit yo pa ka antre ladan l. Imajine li ta nan aprèmidi, gen yon ti van k ap gaye cheve Abèl, e li leve tèt li pou l gade syèl la, l ap panse ak Kreyatè l la. Èske lèzòm ki dozado ak Bondye ap janm vin gen bon relasyon ak Bondye? Abèl te swaf pou sa fèt.

Jodi a, Abèl ap pale ak nou. Èske nou rive tande sa l ap di nou? Ou ka di sa se yon bagay ki enposib. Anfèt, sa gen lontan depi Abèl, dezyèm pitit gason Adan an, te mouri. Apre anviwon 6 000 an, menm zosman l yo tounen pousyè. Men sa Labib fè nou konnen konsènan moun ki mouri yo: “Moun mouri yo pa konn anyen.” ​(Eklezyas 9:5, 10). Anplis de sa, pa menm gen yon mo Abèl te di ki ekri nan Bib la. Ebyen, kòman Abèl ap pale ak nou jodi a?

Anba enspirasyon, apot Pòl te ekri pawòl sa a konsènan Abèl: “Grasa lafwa li te genyen, byenke l mouri, li kontinye ap pale.” ​(Ebre 11:4). Wi, se grasa lafwa Abèl te genyen ki fè li kontinye pale ak nou. Abèl se te premye moun ki te gen kalite estrawòdinè sa a. Abèl te demontre yon lafwa ki tèlman solid, sa fè jodi a lafwa li te genyen an toujou yon egzanp vivan pou nou, yon modèl nou ka suiv. Lè nou aprann sa Abèl te fè pou l gen yon lafwa solid e nou fè efò pou nou imite l, lè sa a nou ka di Abèl ap pale ak nou grasa sa Bib la di sou li.

Men, ki jan nou ka aprann konnen ki moun Abèl te ye e ki kalite lafwa li te genyen alòske se yon vyepti detay Bib la bay sou li? Ann wè ki jan nou ka fè sa?

Yon ti tan apre Jewova te kreye Adan ak Èv, Abèl te vin fèt. Pi devan, Jezi te pale de Abèl antanke moun ki te viv lè “monn nan te fonde” a (Lik 11:50, 51). Li klè, lè Jezi t ap pale de monn nan, li t ap pale de tout moun k ap viv sou tè a ki gen esperans pou yo libere anba peche. Byenke Abèl te katriyèm moun ki fèt sou tè a, sanble li te premye moun Bondye te wè ki te ka jwenn padon pou peche l.a Sa klè, Abèl pa t leve pami moun ki te bay bon egzanp.

Byenke lèzòm pa t gen anpil tan depi yo egziste, yo te dwe fè fas ak yon sitiyasyon ki tris anpil. Paran Abèl yo, Adan ak Èv, dwe te bèl e yo dwe te moun ki aktif. Men, yo te fè yon gwo erè nan vi yo, e yo te konn sa. Okòmansman yo te pafè e yo te gen esperans pou yo viv pou toutan. Apre sa, yo te rebele kont Jewova Dye, e li te mete yo deyò nan Paradi a ki te nan jaden Edenn nan. Lefètke yo te mete pwòp dezi yo anvan tout lòt bagay, menm anvan sa ki t ap bon pou desandan yo, yo te pèdi lavi pafè yo te genyen an ak posiblite yo te genyen pou yo viv pou toutan. — Jenèz 2:15–3:24.

Lefètke Bondye te mete Adan ak Èv deyò jaden an, lavi a te vin difisil pou yo. Men, lè yo vin gen premye pitit gason yo a, Kayen, men sa Èv te di: “Avèk konkou [Jewova], mwen gen yon [pitit] gason.” Lè Èv te di pawòl sa yo, sanble li t ap panse ak pwomès Jewova te fè nan jaden Edenn nan, kote Jewova te anonse t ap gen yon madanm ki t ap gen yon “desandans” ki t ap detwi mechan ki te twonpe Adan ak Èv la (Jenèz 3:15, NW; 4:1). Èske Èv te panse se li menm ki te madanm yo pale nan pwofesi a e Kayen se “desandans” Bondye te pwomèt la?

Si se konsa Èv te wè bagay yo, ebyen li te nan erè. Anplis de sa, si Adan ak Èv te mete ide sa yo nan tèt Kayen pandan yo t ap leve l, se sèten yo pa t ap anpeche ògèy plen tèt li. Rive yon lè, Èv te vin fè yon dezyèm pitit gason ki te rele Abèl, men nou pa jwenn okenn kote nan Bib la Èv te di menm bèl ti pawòl li te di pou Kayen an pou Abèl. Non Abèl la vle di “fè yon soupi” oswa “pa vo anyen” ​(Jenèz 4:2). Èske non sa a yo te chwazi a te montre yo pa t atann anpil bagay de Abèl, kòmkwa yo te panse Kayen te gen plis enpòtans pase Abèl? Petèt se te sa, men nou pa konnen.

Antouka, jodi a, paran yo ka aprann anpil bagay lè yo egzamine istwa Adan ak Èv. Paran, èske pawòl ou ak aksyon w ap ankouraje pitit ou gen ògèy, anbisyon ak tandans pou yo wè tèt yo sèlman? Oubyen, èske w ap aprann yo gen lanmou pou Jewova e pou yo gen bon relasyon avè l? Malerezman, premye paran nou yo te echwe nan responsablite yo. Men, tout bagay pa t pèdi pou desandans yo.

Pandan de pitit gason Adan yo t ap grandi, sanble Adan te ba yo fòmasyon nan sa ki te gen pou fèt pou pran swen fanmi an. Kayen te vin yon kiltivatè e Abèl te vin yon bèje mouton.

Anplis de sa, Abèl te fè yon bagay ki te pi enpòtan toujou. Ofiramezi ane yo t ap pase, li te vin gen plis lafwa. Pi devan, apot Pòl te pale de bèl kalite sa a. Fè yon ti reflechi sou sa: Abèl pa t jwenn yon moun ki te ba l bon egzanp li te ka suiv. Ebyen, kòman li te fè vin gen plis lafwa nan Jewova Dye? Ann egzamine twa bagay ki te ede Abèl vin gen yon lafwa solid?

Sa Jewova te kreye yo.

Se vre Jewova te lage madichon sou tè a, sa vle di tè moun fè jaden, sa k te vin lakòz pikan ak chadwon pouse sou li, konsa tè a pa t ka bay rannman jan l te ka bay la. Men kanmenm, tè a te pwodui anpil manje ki te pèmèt fanmi Abèl ret an vi. Epitou, Jewova pa t lage madichon sou zannimo yo, tankou zwazo yo ak pwason yo, ni li pa t lage madichon sou mòn yo, lak yo, rivyè yo, lanmè yo, ni li pa t lage madichon sou syèl la, nyaj yo, solèy la, lalin nan ak zetwal yo. Tout kote Abèl te gade, li te ka wè aklè gwo lanmou, sajès ak bonte Jewova genyen, Li menm ki kreye tout bagay (Women 1:20). Lè Abèl te medite sou sa Bondye te kreye ak kalite li genyen yo, sa te fè lafwa l vin pi solid.

Asireman, Abèl te konn pran tan pou l medite sou Jewova. Imajine Abèl k ap pran swen mouton l yo. Lavi yon bèje mande pou l mache anpil. Abèl te konn mennen ti bèt dou sa yo sou ti mòn, nan plèn, li te konn travèse rivyè pou l chèche kote ki gen zèb ki fre, kote ki gen pi bon dlo pou mouton yo ka bwè ak kote ki pi bon pou yo pran yon ti repo. Pami tout bèt Bondye kreye yo, mouton yo te sanble bèt ki bezwen plis pwoteksyon, se tankou Bondye te kreye yo yon fason pou yo toujou bezwen yon moun pou gide yo e pou pwoteje yo. Èske Abèl te wè li menm tou li bezwen yon Moun ki pi saj e ki pi pisan pase tout lòt moun pou gide l, pou pwoteje l e pou pran swen l? Sandout, li te konn pale ak Bondye nan lapriyè sou sa li te konn ap medite yo, e sa te fè lafwa l te gen nan Bondye vin pi solid.

Pwomès Jewova fè yo.

Adan ak Èv dwe te rakonte de pitit gason yo a rezon ki fè Bondye te mete yo deyò nan jaden Edenn nan. Konsa, Abèl te gen anpil bagay pou l medite sou yo.

Jewova te di li t ap lage madichon sou tè moun fè jaden sou li a. Abèl te wè sa fèt vre lè l te wè pikan ak chadwon te pouse sou tè a. Anplis de sa, Jewova te predi Èv t apral gen doulè pandan gwosès li e doulè l t ap vin pi rèd lè l t ap gen pou l akouche. Si Abèl te wè manman l k ap akouche, sandout li te wè sa Jewova te di a se laverite tou. Jewova te deja wè Èv t apral gen yon anvi pou mari l gen yon lanmou fou pou li e pou l ba l yon atansyon ki egzajere, konsa Adan t apral domine sou li. Abèl te wè sa te fèt vre. Ala tris sa te tris! Lè Abèl t ap gade tout bagay sa yo, li te wè li ka fè pawòl Jewova yo konfyans totalman. Se sa k fè Abèl te gen bonjan rezon pou l mete lafwa nan pwomès Bondye te fè konsènan yon “desandans”. E se desandans sa a ki t ap gen pou repare dega ki te kòmanse nan jaden Edenn nan. — Jenèz 3:15-19.

Sèvitè Jewova yo.

Abèl pa t jwenn yon moun nan fanmi l ki te ba l bon egzanp li te ka suiv, men se pa lèzòm sèlman ki te kreyati entèlijan ki te sou tè a lè sa a. Lè Bondye te mete Adan ak Èv deyò nan jaden an, Jewova te asire l pou ni yo menm ni pitit yo pa t ka antre nan Paradi sa a ki te nan jaden Edenn nan. Jewova te mete cheriben pou siveye antre jaden an ansanm ak yon epe ki gen flanm dife sou li k ap vire san rete pou anpeche moun antre nan jaden an. Cheriben sa yo se te zanj ki nan yon pozisyon ki elve. — Jenèz 3:24.

Imajine Abèl, lè l te yon tigason, ki wè cheriben sa yo. Sandout, fòm kò moun zanj sa yo te pran an, pou jan yo te wo e pou jan yo te gwonèg, te fè Abèl wè yo gen anpil fòs. Epitou, “epe” ​(NW) sa a ki gen flanm dife sou li k ap vire san rete a te fè gwo efè sou li. Pandan Abèl t ap grandi, èske l te janm wè cheriben sa yo vin bouke ak travay yo t ap fè a e yo te kite pòs yo? Non. Lajounen kou lannuit, ane apre ane, kreyati entèlijan sa yo ki gen anpil fòs te rete nan pòs yo. Konsa, Abèl te aprann Jewova gen sèvitè ki jis e ki toujou ret fidèl. Grasa cheriben sa yo, Abèl te ka wè yon egzanp fidelite ak obeyisans total pou Jewova li pa t janm wè nan fanmi l. Pa gen dout nan sa, egzanp zanj sa yo te bay la te ede Abèl vin gen yon lafwa ki pi solid.

Jewova te fè konnen kiyès Li ye pa mwayen sa L kreye yo, pwomès li te fè yo, ak bèl egzanp sèvitè l yo te bay. Lè Abèl te medite sou tout bagay sa yo, sa te fè lafwa l vin pi solid toujou. Èske Abèl pa kontinye ap pale avè n pa mwayen egzanp li kite? Jèn yo sitou ka jwenn rekonfò nan egzanp Abèl lè yo konnen yo ka vin gen bonjan lafwa nan Jewova Dye, malgre sa moun nan fanmi yo ta deside fè. Jodi a, nou gen bonjan rezon pou nou gen yon lafwa ki solid piske nou gen toutotou nou bèl bagay Jewova kreye yo e nou gen Labib ann antye. Anplis de sa, nou gen anpil egzanp moun ki demontre bonjan lafwa.

Toutpandan lafwa Abèl te gen nan Jewova t ap vin pi solid, li te vle poze aksyon pou l demontre lafwa sa a. Men, ki sa yon moun ki fèt ak pousyè te ka ofri Kreyatè linivè a? Se sèten, Bondye pa t bezwen pou moun ba l anyen kòm kado ni li pa t bezwen pou moun ede l fè anyen. Pi devan, Abèl te vin konprann yon gwo verite: si sèlman li te bay Jewova sa li genyen ki pi bon an e li te fè sa ak tout kè l, sa t ap fè Papa l ki nan syèl la kontan.

Se sa k fè Abèl te prepare kèk nan mouton l yo pou l ofri kòm sakrifis bay Jewova. Li te chwazi mouton ki te pi bon yo, mouton ki te fèt an premye yo, e li te ofri moso ki sanble te pi bon yo kòm sakrifis. Pandan tan sa a, Kayen t ap chèche benediksyon ak favè Bondye tou. Li te pran nan sa li rekòlte nan jaden l, li te prepare yo pou l ofri yo bay Bondye. Men, li pa t fè sa ak tout kè l menm jan ak Abèl. Diferans lan te vin parèt aklè lè yo chak t ap prezante ofrann yo a bay Bondye.

Petèt, Kayen ak Abèl te itilize lotèl ak dife pou yo prezante ofrann yo bay Jewova. Nan epòk sa a, se sèl cheriben yo ki te reprezante Jewova sou tè a, petèt, Kayen ak Abèl te fè lotèl yo yon kote pou cheriben yo te ka wè yo. Jewova te fè konnen kiyès nan ofrann sa yo li te aksepte. Men sa nou li nan Bib la: “[Jewova] te kontan ofrann Abèl la.” ​(Jenèz 4:4). Labib pa di anyen sou fason Bondye te fè konnen li aksepte ofrann Abèl la. Men, poukisa se ofrann Abèl la li te aksepte?

Èske se akoz sa l te prezante kòm ofrann nan? Abèl te pran yon bèt vivan e li te vèse san bèt la ki gen anpil valè pou l ofri l kòm sakrifis bay Jewova. Èske Abèl te konprann yon sakrifis konsa te gen anpil valè pou Jewova? Plizyè syèk apre Abèl, Jewova te sèvi ak sakrifis timouton ki san defo a pou reprezante sakrifis Pitit Gason pafè li a, “Timouton Bondye a”, t ap gen pou l fè lè l t ap kite yo touye l alòske li te inosan (Jan 1:29; Egzòd 12:5-7). Sandout, Abèl pa t konnen Jewova t apral itilize sakrifis timouton ki san defo a pou reprezante sakrifis Pitit Gason pafè li a.

Men sa nou konnen: Abèl te ofri sa k pi bon nan sa li te genyen. Jewova pa t sèlman aksepte ofrann Abèl te fè a, men tou li te pran plezi nan Abèl. Se lanmou Abèl te genyen pou Jewova ak lafwa solid li te gen nan Jewova ki fè l te ofri sakrifis sa a ba Li.

Se pa t menm bagay la pou Kayen. Jewova “pat asepte ofrann Kayen an”. (Jenèz 4:5.) Se pa paske ofrann Kayen an pa t bon ki fè Jewova pa t aksepte l. Pi devan, Jewova te aksepte sèvitè l yo ofri l sa tè a pwodui (Levitik 6:14, 15). Men, Bib la fè konnen “aksyon [Kayen] yo se te move aksyon”. (1 Jan 3:12.) Menm jan ak anpil moun jodi a, sanble Kayen te met nan tèt li, depi l parèt li gen atachman pou Bondye, sa t ap sifi pou fè Bondye plezi. Lefètke Kayen pa t gen bonjan lafwa nan Jewova ni li pa t gen bonjan lanmou pou Li, sa te vin parèt aklè nan aksyon l.

Lè Kayen te wè Jewova pa t aksepte ofrann li an, èske l te chèche konprann rezon ki fè Jewova te aksepte pa Abèl la? Non, li pa t fè sa. Okontrè, li te vin rayi frè l la anpil. Jewova te wè sa k t ap pase nan kè Kayen, e li te pran tan pou l rezone ak Kayen. Jewova te fè Kayen konprann si l kontinye konsa, sa t apral mennen l nan peche grav, e Li te fè Kayen konnen si l chanje li t ap jwenn “lwanj”. — Jenèz 4:6, 7, NW.

Kayen pa t koute Bondye. Okontrè, li te envite ti frè l la ki te fè l konfyans pou y al nan jaden. Lè yo rive, Kayen bay Abèl yon sèl move kou, epi li touye l (Jenèz 4:8). Nan yon sans, Abèl se te premye moun ki te mouri anba pèsekisyon akoz bon relasyon li te gen ak Bondye. Se vre Abèl te mouri, men istwa li pa t fini la.

Nan yon sans senbolik, san Abèl te rele nan zòrèy Jewova pou mande revanj oubyen pou mande jistis. E Bondye te ba l jistis lè l te pini Kayen, ki te yon moun mechan, pou zak kriminèl li te fè a (Jenèz 4:9-12). Sa ki pi enpòtan, sèke istwa konsènan lafwa solid Abèl te genyen an ap pale avèk nou jodi a. Petèt, Abèl te viv anviwon santan, ki te yon ti bout tan lè w konpare l ak kantite tan moun nan epòk la te konn viv. Men, Abèl te byen itilize ti bout tan li te pase sou tè a pou l te ka fè Bondye plezi. Anvan li te mouri, li te konnen Jewova, Papa l ki nan syèl la te renmen l e li te gen favè l (Ebre 11:4). Ebyen, etandone Abèl toujou nan memwa Jewova ki san fay, nou gen konfyans li pral resisite pou l viv sou tè a k ap tounen yon paradi (Jan 5:28, 29). Èske w ap la pou w rankontre l? W ap ka la si w gen bonjan detèminasyon pou w koute Abèl e pou w imite bèl egzanp lafwa li kite.