Èske w te konnen?
Lè Jezi te di “ti chen”, èske se te nan entansyon pou l derespekte moun?
Yon estati grèk oswa women ki montre yon tifi ki avèk yon ti chen (soti premye syèk anvan epòk nou an pou rive dezyèm syèk epòk nou an).
Yon lè, pandan Jezi te nan Siri, yon zòn ki pa lòtbò fwontyè Izrayèl e ki anba dominasyon Wòm, gen yon dam ki te Grèk ki te pwoche kote l pou l mande l èd. Lè l t ap reponn dam nan, li te konpare moun ki pa Juif ak “ti chen”. Selon Lwa Moyiz la, yo te konsidere chen kòm yon bèt ki pa pwòp (Levitik 11:27). Men, lè Jezi te di “ti chen” an, èske l te vle derespekte dam ki te Grèk la ak moun ki pa t Juif yo?
Se pa t entansyon l sa. Selon sa Jezi te esplike disip li yo, li te fè sa nan entansyon pou l montre sa k te pi enpòtan pou li nan moman sa a se te ede Juif yo. Se sa k fè, li te pran yon egzanp, li te di dam ki Grèk la: “Li pa bon pou yo pran pen timoun yo pou yo voye l bay ti chen.” (Matye 15:21-26; Mak 7:26). An jeneral, Grèk yo ak Women yo te renmen chen anpil. Chen yo te konn viv anndan kay mèt yo e timoun yo te konn menm jwe avèk yo. Donk, lè Jezi te itilize ekspresyon “ti chen” an, petèt egzanp li te pran an te touche dam nan. Se sa k fè dam nan te di Jezi: “Wi, Seyè. Men, ti chen yo konn manje kras pen ki tonbe sot sou tab mèt yo.” Jezi te felisite dam nan poutèt li te gen lafwa, e li te geri pitit fi l la. — Matye 15:27, 28.
Èske konsèy apot Pòl te bay pou moun pa t pran lanmè a te yon bon konsèy?
Imaj yon gwo bato (premye syèk epòk nou an).
Bato ki t ap mennen apot Pòl Itali a te fè fas ak gwo van. Pandan yo te fè yon ti kanpe, apot Pòl te ankouraje moun yo pou yo voye rès vwayaj la pou yon lòt lè (Travay 27:9-12). Èske l te gen bonjan rezon pou l di sa?
Nan tan lontan, maren yo te konnen lanmè Meditèrane a te move anpil nan epòk ivè. Yo te entèdi moun pran lanmè soti mitan mwa novanm rive mitan mwa mas. Men, vwayaj Pòl te pale de li a te dwe fèt nan mwa septanm oswa oktòb. Men sa Vegetius, yon ekriven women ki t ap viv nan katriyèm syèk epòk nou an, te ekri nan yon liv (Epitome of Military Science) anrapò ak navige yo te konn navige sou lanmè: “Kèk mwa li te byen fasil, kèk lòt mwa ou pa fin konn kòman sa ka ye, e gen mwa li enposib pou vwayaje.” Vegetius te di pa t gen pwoblèm pou moun pran lanmè soti 27 me pou rive 14 septanm, men epòk ki pa t bon menm pou moun pran lanmè se te ant 15 septanm pou rive 11 novanm, epi soti 11 mas pou rive 26 me. Kòm Pòl te abitye vwayaje, se sèten li te byen konnen bagay sa yo. Petèt, kapitèn bato a ak mèt bato a te konn bagay sa yo tou, men yo pa t suiv konsèy Pòl la. Kòm rezilta, yo te fè nofraj. — Travay 27:13-44.