Chapit 15
Annou bati yon fanmi k ap onore Bondye
1-3. Poukisa gen moun marye ki pa ka rezoud pwoblèm moun abitye jwenn nan maryaj ak edikasyon pitit, men ki èd Bib la ka pote pou yo ?
SIPOZON ou gen pwojè bati pwòp kay pa w. Premye sa w ap fè w ap achte teren an. Kè w cho. Ou deja kalkile kouman nouvo kay ou a ap ye. Men, e si w pa gen ni zouti ni ladrès pou yon konstriksyon konsa ? Ou ta riske fè mouvman nil.
2 Anpil gason ak fi ki antre nan maryaj ta renmen viv ere nan fanmi yo. Poutan yo pa gen ni zouti ni ladrès pou sa. Yon kadè apre jou nòs la, move konpòtman kòmanse devlope. Lobo ak diskisyon pete chak jou. Lè pitit vin fèt, nouvo papa ak nouvo manman an dekouvri yo pa gen repondong ni pou yo paran ni pou maryaj.
3 Erezman Bib la kapab ede moun marye. Prensip li yo tankou zouti ki kapab pèmèt moun bati yon fanmi ere (Pwovèb 24:3). Annou wè ki jan.
ZOUTI KI NESESÈ POU BATI YON MARYAJ ERE
4. Poukisa yon moun fèt pou atann li ka rankontre difikilte nan maryaj, e ki kalite prensip Bib la bay ?
4 Menmsi de moun marye sanble yo byen matche, yo toulede distenge nan sansiblite yo, nan jan yo te leve, e yo distenge tou selon fanmi yo soti a. Poutètsa, se pou yo atann yo ka rankontre difikilte apre maryaj. Kouman pou yo rezoud difikilte sa yo ? Lè bòs mason yo ap bati yon kay y al gade nan plan yo. Se la liy pou yo suiv la ye. Bib la bay prensip Bondye trase pou pèmèt moun bati yon fanmi ere. Annou egzamine kèk ladan yo.
5. Kouman Bib la souliyen enpòtans fidelite nan maryaj ?
5 Fidelite. Jezi te di : “ Sa Bondye mete ansanm anba menm jouk, se pa pou lòm deparye la. ” (Matye 19:6). Apòt Pòl te ekri : “ Se pou tout moun onore maryaj, e se pou kabann maryaj la san salte, paske Bondye pral jije fònikatè ak adiltè. ” (Ebre 13:4). Poutètsa, de moun ki marye dwe santi se devwa yo, devan Jewova, pou yo kenbe fidelite yo youn pou lòt. — Jenèz 39:7-9.
6. Kouman fidelite kapab kontribye pou pwoteje yon maryaj ?
6 Fidelite bay maryaj diyite ak sekirite. Mari ak madanm ki fidèl konnen kèlkeswa sa ki rive, youn ap soutni lòt (Eklezyas 4:9-12). Se pa menm bagay menm ak moun ki kite ak madanm yo oswa ak mari yo pou ti krik ti krak ! De moun konsa ka gentan kouri di yo ‘ pa t fè bon chwa a ’, ‘ lanmou yo etenn ’, epi remèd la pou yo se marye ak yon lòt patnè. Men move rezònman sa a pap pèmèt ni youn ni lòt devlope sa yo rele afeksyon. Okontrè, yon mari oswa yon madanm ki pa fidèl riske pote menm pwoblèm yo bay nouvo patnè a. Lè yon moun gen yon bèl kay, men li remake twati a koule, li fè efò repare l. Li pa annik kouri al abite yon lòt kay. Menm jan an, se pa kouri chanje patnè ki remèd pou rezoud kòz mezantant nan maryaj. Lè pwoblèm yo parèt, pa chèche mete pwen final nan maryaj ou a, men fè gwo efò pou prezève li. Moun ki fidèl konsa konsidere inyon maryaj la tankou yon byen li dwe chèche sove, pwoteje, miyonnen.
7. Poukisa li konn difisil pou moun marye yo kominike youn ak lòt, e kouman abiye ak “ nouvo pèsonalite a ” kapab ede yo ?
7 Kominikasyon. Yon pwovèb nan Bib la di : “ Pwojè yo echwe kote ki pa gen konvèsasyon konfidansyèl. ” (Pwovèb 15:22). Poutan, kominikasyon sanble difisil ant yon pati moun marye. Ki sa ki lakòz ? Paske tout moun pa kominike menm jan, sa lakòz souvan gen gwo malantandi ak desepsyon. Petèt jan moun yo te leve kapab jwe yon wòl nan sa. Paregzanp, gen moun nan timoun, yo te leve wè paran yo souvan nan chirepit. Konsa, lè yo vin marye, yo pa konn kouman pou yo adrese moun yo marye a lapawòl ak bonte anmenmtan ak lanmou. Menmsi sa, lakay ou pa oblije tounen ‘ yon kay chaje ak sakrifis chirepit ’. (Pwovèb 17:1.) Bib la ensiste sou enpòtans pou nou abiye ak “ nouvo pèsonalite a ”, e li pa tolere ni malveyans, ni pale fò, ni ensilt. — Efezyen 4:22-24, 31.
8. Ki sa w kapab fè si w an dezakò ak moun ou marye a ?
8 Ki sa pou w fè lè gen dezakò ? Si vin kòmanse gen pale anpil, li saj pou nou suiv konsèy Pwovèb 17:14 bay la : “ Kidonk anvan chirepit la pete, wete kò w. ” Wi, nou kapab reprann konvèsasyon an pita, lè nou toulede kalme (Eklezyas 3:1, 7). Antouka, fè efò w pou w toujou “ prese pou koute, pa prese pale, pa prese fè kolè ”. (Jak 1:19.) Objektif ou se ta dwe amelyore sitiyasyon an, non pa pou w gen rezon (Jenèz 13:8, 9). Chwazi pawòl ak yon wotè vwa ki kapab kalme nou toulede (Pwovèb 12:18 ; 15:1, 4 ; 29:11). Sitou, pa rete boude, men ak imilite, se pou nou toulede chèche èd bò kote Bondye nan pale avè l nan lapriyè. — Efezyen 4:26, 27 ; 6:18.
9. Poukisa yon moun kapab di kominikasyon se nan kè li kòmanse ?
9 Yon pwovèb biblik di : “ Sila ki saj la, kè l fè bouch li klèvwayan, e sou lèv li sa ajoute fòs pou konvenk. ” (Pwovèb 16:23). Reyèlman, sekrè pou bonjan kominikasyon se nan kè yon moun li ye, se pa nan bouch li. Ki jan w aji ak moun ou marye a ? Bib la ankouraje kretyen yo pou yo demontre “ konpasyon ”. (1 Pyè 3:8.) Èske w ka rive fè sa lè madanm ou oswa mari ou ap travèse yon sitiyasyon ki ba li anpil kè sere ? Si se leka, sa pral ede w konnen ki jan pou w pale avè l. — Izayi 50:4.
10, 11. Kouman yon mari kapab mete konsèy 1 Pyè 3:7 la an pratik ?
10 Onè ak respè. Tout mari kretyen ankouraje pou viv ak madanm yo “ selon konesans lan, lè yo ba yo onè tankou yon veso pi frajil, veso feminen an ”. (1 Pyè 3:7.) Pou w onore madanm ou fòk ou rekonèt valè l. Yon mari k ap viv ak madanm li “ selon konesans lan ” gen gwo konsiderasyon pou santiman li, fòs li, entelijans li ak diyite li. Epitou li dwe aprann kouman Jewova konsidere medam yo, ki jan li vle yo trete yo.
11 Sipozon lakay ou gen yon veso ki trè itil e sitou se yon veso ki frajil anpil. Èske w pa t ap sèvi avè l avèk anpil prekosyon ? Ebyen, Pyè sèvi ak pawòl “ veso pi frajil ” nan menm sans la. Konsa, yon mari kretyen ta dwe santi l pouse pou l bay madanm li ancheri a tandrès ak afeksyon.
12. Ki jan yon madanm kapab montre li gen yon gwo respè pou mari li ?
12 Men, ki konsèy Bib la bay medam yo ? Pòl ekri : “ Madanm nan dwe gen yon gwo respè pou mari l. ” (Efezyen 5:33). Menm jan yon madanm bezwen santi mari li onore l, miyonnen l, menm jan an tou, yon mari bezwen santi madanm ni respekte l. Yon madanm ki gen respè pou mari l pa dwe ap mache rakonte erè mari l pasi pala, kit li kretyen, kit li pa kretyen. Li pa pral fè l pèdi diyite l nan chita ap kritike l oswa ap denigre l, kit se an prive, kit se an piblik. — 1 Timote 3:11 ; 5:13.
13. Kouman li kapab bay opinyon l defason pezib ?
13 Sa pa vle di yon madanm pa ka bay opinyon li. Si yon bagay ap trakase l, li kapab pale l ak respè (Jenèz 21:9-12). Li kapab mete yon lide devan mari l menm jan si li t ap voye yon balon ba li. Li kapab fè pas la dousman pou mari a ka atrap li byen fasil, oswa li ka voye l tèlman fò, li blese l avè l. Depreferans li pi bon lontan pou mari ak madanm pale dous, avèk bonte, olye pou youn ap kalonnen lòt ak repwòch. — Matye 7:12 ; Kolosyen 4:6 ; 1 Pyè 3:3, 4.
14. Ki sa w dwe fè si moun ou marye avè l la pa montre gwo enterè pou prensip Bib la bay sou maryaj ?
14 Kòm nou te wè deja, prensip biblik yo kapab ede w bati yon maryaj ere. Men, ki sa pou w fè si moun ou marye avè l la pa montre gwo enterè pou prensip Bib la ? Ou ka jwenn anpil bon rezilta si w mete konesans Bondye a an pratik nan ranpli wòl pa w la. Pyè te ekri : “ Parèyman, nou menm madanm yo, se pou nou soumèt nou devan mari pa nou, poutèt pou si gen kèk ki pa obeyi pawòl la, pou konduit madanm yo kapte yo san pawòl, paske yo temwen ak je yo konduit dwat ak gwo respè nou genyen. ” (1 Pyè 3:1, 2). Natirèlman, menm prensip la aplikab pou mari Bib la pa enterese madanm ni. Kèlkeswa atitid mari w oswa madanm ou, veye pou prensip Bib la fè ou menm ou vin yon pi bon mari oswa yon pi bon madanm. Konesans Bondye a kapab fè w vin yon pi bon papa oswa yon pi bon manman tou.
KOUMAN POU N LEVE PITIT SELON KONESANS BONDYE A
15. Poukisa pafwa moun refè menm erè yo nan fason y ap leve pitit yo, men kouman abitid sa yo kapab chanje ?
15 Posede yon goyin oswa yon mato senpman pa sifi pou yon moun vin yon bòs ebenis abil. Menm jan an tou, se pa depi yon moun gen pitit li vin paran konpetan pou sa. Kit paran yo rann yo kont, kit yo pa rann yo kont, yo leve pitit yo souvan dapre fason yo menm yo te leve. Konsa, erè nan teknik pou leve pitit konn transmèt jenerasyon an jenerasyon. Yon ansyen pwovèb ebre di : “ Se papa yo ki te manje rezen vèt, men se dan pitit yo ki vin sirèt. ” Poutan, Bib la demontre yon moun pa oblije suiv konduit paran li yo. Ou kapab chwazi yon wout diferan, wout prensip Jewova endike. — Ezekyèl 18:2, 14, 17.
16. Poukisa w dwe absoliman pran swen fanmi w, e ki sa sa gen ladan ni ?
16 Jewova atann pou paran kretyen yo bay pitit yo bonjan direksyon, pou yo pran swen yo byen. Pòl te ekri : “ Sètènman, si yon moun pa founi moun pa li yo sa yo bezwen, sitou sa ki manm kò kay li, li renye lafwa, e li pi mal pase yon moun ki pa gen lafwa. ” (1 Timote 5:8). Ala pawòl fò ! Founi nesesite materyèl pou pitit ou yo, pran swen espirityèl yo, ba yo afeksyon, se privilèj ak reskonsablite tout moun ki gen atachman pou Bondye. Bib la bay prensip ki kapab ede paran yo kreye yon anbyans kè kontan pou pitit yo. Annou konsidere kèk nan prensip sa yo.
17. Ki sa k pou fèt pou pitit nou yo ka gen lalwa Bondye a ekri nan kè yo ?
17 Bay bon egzanp. Men lòd paran ann Izrayèl te resevwa : “ Fòk ou fè yo [pawòl Bondye yo] antre nan lespri pitit gason w, se pou w pale l de yo lè w chita lakay ou, lè w ap mache sou wout, lè w pral kouche, e lè w a leve. ” Paran yo te gen devwa pou anseye pitit yo prensip Bondye. Men, lòd sa a te gen yon deklarasyon ki te vin anvan li : “ Pawòl sa yo mwen òdone w jodi a fòk yo nan kè w. ” (Detewonòm 6:6, 7). Wi, paran pa ka bay sa yo pa genyen. Lwa Bondye yo dwe enskri dabò nan kè pa nou si nou vle yo byen ekri nan kè pitit nou yo. — Pwovèb 20:7 ; gade Lik 6:40 tou.
18. Ki bèl egzanp Jewova bay paran yo nan esprime lanmou ?
18 Ba yo asirans ou renmen yo. Lè batèm Jezi Jewova te deklare : “ Ou se Pitit byenneme m nan, mwen apwouve w. ” (Lik 3:22). Konsa Jewova te rekonèt Pitit Gason l lan, li te apwouve l devan tout moun, e li te ba li asirans li renmen l. Yon lòt lè Jezi te di Papa l : “ Ou te renmen m depi anvan fondasyon monn nan. ” (Jan 17:24). Paran ki gen atachman pou Jewova, demontre pitit nou yo nou renmen yo nan pawòl nou ak nan jès nou, epi fè sa souvan. Pa janm bliye “ lanmou bati ”. — 1 Korentyen 8:1.
19, 20. Ki jan pou paran yo bay pitit yo disiplin korèkteman, e ki leson paran yo kapab pran sou modèl Jewova bay la ?
19 Disiplin. Bib la souliyen enpòtans pou disiplin nan bay ak amou (Pwovèb 1:8). Paran k ap kouri pou reskonsablite yo e ki pa gide pitit yo jodi a, pral sibi konsekans ki pral fann kè yo demen san mank. Toutfwa, paran yo resevwa yon mizangad sou yon lòt ekstrèm. Pòl te ekri : “ Nou menm papa, se pa pou nou agase pitit nou yo pou yo pa dekouraje. ” (Kolosyen 3:21). Paran yo dwe evite ap plede korije pitit yo tout tan. Yo dwe evite tou, pou vire tounen y ap repete defo pitit yo genyen oswa ap kritike efò y ap fè.
20 Nan bay disiplin, Jewova Dye papa nou ki nan syèl la se modèl. Li pa janm korije twò sevè. Li te di pèp li a : “ Fòk mwen chatye w nan yon mezi ki jis. ” (Jeremi 46:28). Paran yo dwe imite Jewova nan sans sa a. Pa gen dout, disiplin ki depase limit rezonab, oswa ki ale pi lwen pase korije ak anseye se sous iritasyon.
21. Kouman paran yo kapab wè si disiplin yo bay la efikas ?
21 Ki jan pou paran yo fè konnen si disiplin yo bay la efikas ? Yo kapab poze tèt yo kesyon sa a : ‘ Ki efè disiplin mwen bay la fè ? ’ Li ta dwe enstwi. Fòk pitit ou a konprann poukisa ou disipline l. Paran yo dwe kalkile konsekans yon koreksyon tou. Se vre, pou kòmanse disiplin irite prèske tout timoun (Ebre 12:11). Men disiplin nan pa ta dwe janm bay timoun yo freyè, ni janm fè yo santi yo abandone yo oswa fè yo panse yo mechan nan san. Anvan l korije pèp li a, Jewova te deklare : “ Ou pa bezwen pè, (...) paske mwen avè w. ” (Jeremi 46:28). Se vre, fòk ou korije pitit gason w oswa pitit fi w yon fason pou l santi li gen paran ki renmen l, ki ap soutni l.
FASON POU MOUN VIN GEN “ LADRÈS POU DIRIJE ”
22, 23. Ki jan w kapab vin gen ladrès nesesè pou w bati yon fanmi ere ?
22 Nou kapab remèsye Jewova pou zouti nesesè li ban nou pou nou bati yon fanmi ere. Men, posede zouti yo pa sifi. Nou dwe gen ladrès pou n sèvi avèk yo korèkteman. Paregzanp, yon bòs mason kapab vin ranmase move abitid nan fason l kenbe zouti l yo. Li kapab pa byen sèvi ak yo ditou. Nan ka sa yo li pwobab pou l remèt travay machòkèt. Menm jan an, ou kapab remake, kounye a, gen abitid malsen ki layite nan fanmi w. Petèt gen nan yo ki anrasine fon, ki difisil pou chanje. Suiv konsèy biblik sa a : “ Yon moun ki saj ap koute, epi l ap ranmase plis enstriksyon, e yon entelijan se moun ki vin gen ladrès pou dirije. ” — Pwovèb 1:5.
23 Ou kapab vin gen ladrès pou w dirije nan kontinye ranmase konesans Bondye a. Chèche rekonèt vit ki prensip biblik ki ka sèvi nan lavi fanmi, e pote chanjman ki nesesè yo. Suiv kretyen ki gen matirite yo, ki bay bonjan egzanp kòm moun marye e kòm paran. Pale ak yo. Mete sou tou sa, nan lapriyè, remèt Jewova bagay ki chaje tèt ou yo (Sòm 55:22 ; Filipyen 4:6, 7). Li kapab ede w jwi yon lavi fanmi ere k ap onore li.
[Nòt anba paj]
a “ Fònikasyon ”, ki vle di kontak seksyèl an deyò maryaj, se sèl baz biblik pou divòs ki otorize yon moun remarye. — Matye 19:9.
TESTE KONESANS OU
Kouman fidelite, kominikasyon youn ak lòt, onè ak respè, ede moun jwenn bonè nan maryaj ?
Ki fason paran yo kapab bay pitit yo asirans yo renmen yo ?
Ki bagay pou nou siveye lè n ap bay disiplin ?
[Gwo foto nan paj 147]