Գլուխ 31

Ինչպես է Աստված ընտրում և առաջնորդում իր ժողովրդին

«ՄԻԱՆԳԱՄԱՅՆ տրամաբանական է, որ պետք է լինի մեկ ճշմարիտ կրոն։ Դա ներդաշնակ է այն փաստին, որ ճշմարիտ Աստված «ոչ թե անկարգության Աստված է, այլ խաղաղության» (1 Կորնթացիներ 14։33)։ Աստվածաշունչն ասում է, որ ընդամենը «մեկ հավատ» կա (Եփեսացիներ 4։5)։ Այդ դեպքում ովքե՞ր են այսօր ճշմարիտ երկրպագուները։ Չենք վարանում ասել, որ Եհովայի վկաներն են»,— ասվում է «Դուք կարող եք հավիտյան ապրել երկրային Դրախտում» գրքումa։

Գուցե ոմանք հարցնեն. «Ինչպե՞ս կարող եք վստահ լինել, որ ճշմարիտ կրոնը ձերն է։ Դուք գերբնական ապացույցներ չունեք, օրինակ՝ հրաշքներ գործելու պարգև։ Ու չէ՞ որ տարիների ընթացքում փոփոխություններ եք արել ձեր տեսակետներում և ուսմունքներում։ Այդ դեպքում ինչո՞ւ եք այդքան վստահ, որ Աստված առաջնորդում է ձեզ»։

Այս հարցերին պատասխանելու համար օգտակար կլինի նախ նկատի առնել, թե ինչպես է Եհովան ընտրել և առաջնորդել իր ժողովրդին հին ժամանակներում։

Ինչպես է Աստված ընտրել իր ժողովրդին անցյալում

Մ.թ.ա. 16-րդ դարում Եհովան իսրայելացիներին հավաքեց Սինա լեռան մոտ և առաջարկեց նրանց դառնալ իր ժողովուրդը։ Սակայն Աստված նախևառաջ հայտնեց նրանց, որ պետք է հատուկ պահանջների համապատասխանեն։ Նա ասաց. «Եթե ամեն ինչում հնազանդվեք իմ ձայնին.... այդ դեպքում մնացած բոլոր ժողովուրդների միջից իմ հատուկ սեփականությունը կդառնաք» (Ելք 19։5)։ Մովսեսի միջոցով Եհովան հստակ կերպով հայտնեց իր պահանջները, ինչից հետո ժողովուրդն ասաց. «Եհովայի ասած բոլոր խոսքերը կանենք»։ Ապա Աստված ուխտ կապեց Իսրայելի հետ ու նրանց տվեց իր Օրենքը (Ելք 24։3–8, 12)։

Լինել Աստծու ընտրյալ ժողովուրդը. ինչպիսի՜ ակնածալից առանձնաշնորհում։ Բայց այդ առանձնաշնորհումը ստանալով՝ իսրայելացիները լուրջ պատասխանատվություն ստանձնեցին՝ անշեղորեն հնազանդվել Աստծու Օրենքին։ Եթե նրանք թերանային, Աստված կմերժեր նրանց որպես ազգ։ Որպեսզի նրանք ակնածանք ունենային Եհովայի հանդեպ, ինչի շնորհիվ կհնազանդվեին նրան, նա ազդեցիկ գերբնական նշաններ տվեց՝ «որոտներ ու կայծակներ» եղան, և «ամբողջ լեռը սաստիկ ցնցվում էր» (Ելք 19։9, 16–18; 20։18, 20)։ Հաջորդ մոտ 1500 տարիների ընթացքում իսրայելացիները առանձնահատուկ դիրք ունեին՝ նրանք Աստծու ընտրյալ ժողովուրդն էին։

Սակայն մ.թ. առաջին դարում իրավիճակը կտրուկ փոխվեց։ Իսրայելը կորցրեց իր առանձնաշնորհյալ դիրքը. Եհովան մերժեց այդ ազգը, քանի որ վերջինս չընդունեց իր Որդուն (Մատթ. 21։43; 23։37, 38; Գործ. 4։24–28)։ Դրանից հետո Եհովան առաջ բերեց վաղ քրիստոնեական ժողովը, որի հիմքը Քրիստոսն էր։ Մ.թ. 33թ. Պենտեկոստեին Աստված իր սուրբ ոգին թափեց Երուսաղեմում գտնվող Հիսուսի հետևորդների վրա՝ դարձնելով նրանց «ընտրյալ ցեղ.... սուրբ ազգ, մի ժողովուրդ՝ հատուկ սեփականություն լինելու» (1 Պետ. 2։9; Գործ. 2։1–4; Եփես. 2։19, 20)։ Նրանք դարձան «Աստծու ընտրյալներ» (Կող. 3։12)։

Այս ընտրյալ ազգի անդամը լինելու համար հարկավոր էր համապատասխանել Եհովայի սահմանած բարոյական ու հոգևոր բարձր չափանիշներին (Գաղ. 5։19–24)։ Ովքեր կատարում էին այդ պահանջները, կարող էին ընտրվել նրա կողմից։ Սակայն ընտրվելուց հետո անչափ կարևոր էր շարունակել հնազանդվել նրա օրենքներին։ Եհովայի սուրբ ոգին կշարունակեին ստանալ միայն «նրանք, ովքեր հնազանդվում էին նրան որպես ղեկավարի» (Գործ. 5։32)։ Բայց ովքեր չէին հնազանդվում նրան, կանգնում էին ընկերակցությունից զրկվելու և Աստծու Թագավորությունը չժառանգելու վտանգի առաջ (1 Կորնթ. 5։11–13; 6։9, 10)։

Իսկ ուրիշներն ինչպե՞ս կարող էին վստահ լինել, որ Աստված Իսրայելի փոխարեն այդ վաղ քրիստոնեական ժողովն է ընտրել որպես «Աստծու ժողով» (Գործ. 20։28)։ Աստծու ընտրությունն ակնհայտ էր։ Հիսուսի մահից հետո Եհովան վաղ քրիստոնեական ժողովի անդամներին տվեց հրաշքներ գործելու պարգևներ՝ ցույց տալու համար, թե ովքեր էին այդ ժամանակ իր ընտրյալները (Եբր. 2։3, 4)։

Արդյոք գերբնական նշանները, կամ՝ հրաշքները, մի՞շտ են անհրաժեշտ եղել ճանաչելու համար նրանց, ում Աստված ընտրել և առաջնորդել է աստվածաշնչյան ժամանակներում։ Ո՛չ։ Հրաշքները սովորական բան չեն եղել աստվածաշնչյան պատմության ողջ ընթացքում։ Այդ ժամանակներում ապրած մարդկանց մեծ մասը երբեք հրաշքներ չի տեսել։ Աստվածաշնչում արձանագրված հրաշքներից շատերը տեղի են ունեցել Մովսեսի ու Հեսուի օրերում (մ.թ.ա. 16-րդ և 15-րդ դարեր), Եղիայի և Եղիսեի օրերում (մ.թ.ա. 10-րդ և 9-րդ դարեր) և Հիսուսի ու նրա առաքյալների օրերում (մ.թ. 1-ին դար)։ Աստծու կողմից հատուկ նպատակների համար ընտրված այլ հավատարիմ անհատներ, օրինակ՝ Աբրահամն ու Դավիթը, տեսել կամ զգացել են Աստծու զորության դրսևորումները, բայց որևէ փաստ չկա, որ նրանք անձամբ գործել են հրաշքներ (Ծննդ. 18։14; 19։27–29; 21։1–3; համեմատի՛ր 2 Սամուել 6։21; Նեեմիա 9։7)։ Ինչ վերաբերում է առաջին դարում հրաշքներ գործելու պարգևներին, Աստվածաշունչը կանխագուշակել էր, որ դրանք «անհետանալու էին» (1 Կորնթ. 13։8)։ Դա տեղի ունեցավ այն ժամանակ, երբ մահացավ 12 առաքյալներից վերջինը, ինչպես նաև այն անհատները, ովքեր նրանց միջոցով ստացել էին այդ պարգևները (համեմատի՛ր Գործեր 8։14–20)։

Ո՞վ է ընտրված Աստծու կողմից այսօր

Առաջին դարից հետո առաջ եկավ կանխագուշակված հավատուրացությունը (Գործ. 20։29, 30; 2 Թեսաղ. 2։7–12)։ Դարեր շարունակ ճշմարիտ քրիստոնեության ճրագը շատ թույլ էր վառվում (համեմատի՛ր Մատթեոս 5։14–16)։ Այդուհանդերձ, իր առակներից մեկում Հիսուսը ցույց տվեց, որ «ցորենի» (ճշմարիտ քրիստոնյաների) և «որոմների» (կեղծ քրիստոնյաների) միջև տարբերությունը հստակ պետք է լիներ «աշխարհի վախճանին»։ Ցորենը՝ «ընտրյալները», պետք է հավաքվեին մեկ ճշմարիտ քրիստոնեական ժողովի մեջ, ինչպես որ եղավ առաջին դարում (Մատթ. 13։24–30, 36–43)։ Հիսուսը այդ ժողովի օծյալ անդամներին կոչեց նաև «հավատարիմ և իմաստուն ծառա» և ցույց տվեց, որ վերջին օրերում նրանք հոգևոր կերակուր էին տալու (Մատթ. 24։3, 45–47)։ Այդ հավատարիմ ծառային միանալու էր բոլոր ազգերից հավաքված ճշմարիտ երկրպագուների «մի մեծ բազմություն» (Հայտն. 7։9, 10; համեմատի՛ր Միքիա 4։1–4)։

Ինչպե՞ս էր հնարավոր լինելու ճանաչել ճշմարիտ երկրպագուներին վերջին օրերում։ Արդյոք նրանք մի՞շտ էին ճիշտ որոշումներ կայացնելու, և արդյոք նրանց դատողությունը մի՞շտ էր անթերի լինելու։ Հիսուսի առաքյալները անթերի չէին և շտկվելու կարիք ունեին (Ղուկ. 22։24–27; Գաղ. 2։11–14)։ Առաքյալների նման՝ մեր օրերում էլ Քրիստոսի ճշմարիտ հետևորդները պետք է լինեն խոնարհ, պատրաստ՝ անհրաժեշտության դեպքում խրատ ընդունելու, փոփոխություններ անելու, որպեսզի նրանց մտածելակերպը հնարավորինս ներդաշնակ լինի Աստծու մտածելակերպին (1 Պետ. 5։5, 6)։

1914թ.-ին, երբ սկսվեցին վերջին օրերը, ո՞ր խումբը փաստեց, որ միակ ճշմարիտ քրիստոնեական կազմակերպությունն է։ Քրիստոնեական աշխարհի բազմաթիվ եկեղեցիներ պնդում էին, թե ներկայացնում են Քրիստոսին։ Բայց հարց է ծագում. իսկ ո՞ր եկեղեցին էր, եթե իհարկե կար այդպիսին, համապատասխանում աստվածաշնչյան պահանջներին։

Ճշմարիտ քրիստոնեական ժողովը պետք է լինի մի կազմակերպություն, որի համար Աստվածաշունչը ամենաբարձր հեղինակությունն է, և ոչ թե այնպիսի կազմակերպություն, որը պարզապես մեջբերումներ է անում Աստվածաշնչից, բայց մերժում է մնացած հատվածները, երբ դրանք տվյալ պահին չեն համապատասխանում իր ուսմունքներին (Հովհ. 17։17; 2 Տիմոթ. 3։16, 17)։ Այն պետք է այնպիսի կազմակերպություն լինի, որի ոչ թե որոշ, այլ բոլոր անդամները չպետք է լինեն աշխարհի մի մասը՝ ընդօրինակելով Քրիստոսին։ Մի՞թե դա չի նշանակում, որ նրանք չպետք է ներգրավվեն քաղաքականության մեջ, ինչպես որ շարունակ անում են քրիստոնեական աշխարհի եկեղեցիները (Հովհ. 15։19; 17։16)։ Ճշմարիտ քրիստոնյաները պետք է վկայեն Աստծու՝ Եհովա անվան մասին և կատարեն Հիսուսի հանձնարարած գործը՝ քարոզել Աստծու Թագավորության մասին բարի լուրը։ Առաջին դարի ժողովի անդամների պես՝ ոչ թե որոշ, այլ նրա բոլոր անդամները պետք է նախանձախնդրորեն հռչակեն բարի լուրը (Ես. 43։10–12; Մատթ. 24։14; 28։19, 20; Կող. 3։23)։ Ճշմարիտ երկրպագուները պետք է նաև հայտնի լինեն իրար հանդեպ անձնազոհ սիրով, սեր, որը չի ճանաչում ռասայական ու ազգային սահմաններ և միավորում է նրանց համաշխարհային եղբայրության մեջ։ Այդպիսի սերը պետք է դրսևորվի ոչ թե պարզապես առանձին դեպքերում, այլ իսկապես պետք է լինի նրանց կազմակերպության բնորոշ հատկությունը (Հովհ. 13։34, 35)։

Ակնհայտ է, որ երբ 1914թ.-ին սկսվեցին վերջին օրերը, քրիստոնեական աշխարհի եկեղեցիներից և ոչ մեկը չէր համապատասխանում ճշմարիտ քրիստոնյաների ժողովի համար սահմանված աստվածաշնչյան չափանիշներին։ Իսկ ի՞նչ կարելի է ասել Աստվածաշունչ ուսումնասիրողների մասին, ինչպես այդ ժամանակ կոչվում էին Եհովայի վկաները։

Ճշմարտության արդյունավետ որոնումներ

Դեռ երիտասարդ տարիքում Չ. Թ. Ռասելը եկավ այն եզրահանգման, որ քրիստոնեական աշխարհը սխալ լույսի ներքո է ներկայացրել Աստվածաշունչը։ Նա նաև հավատում էր, որ եկել է Աստծու Խոսքը ճիշտ հասկանալու ժամանակը, և որ նրանք, ովքեր անկեղծորեն ուսումնասիրեն այն ու կիրառեն իրենց կյանքում, ճիշտ հասկացողություն ձեռք կբերեն։

Ռասելի կենսագրության մեջ, որը տպագրվեց նրա մահից կարճ ժամանակ անց, ասվում էր. «Նա նոր կրոնի հիմնադիր չէր ու երբեք չէր պնդում, թե այդպիսին է։ Նա կենդանացրեց մեծ ճշմարտություններ, որոնք սովորեցրել էին Հիսուսն ու առաքյալները, և քսաներորդ դարի լույսը ուղղեց դրանց վրա։ Ռասելը չէր պնդում, թե հատուկ հայտնություն է ստացել Աստծուց, բայց հավատում էր, որ եկել է Աստծու նշանակած ժամանակը, որ Աստվածաշունչը ճիշտ հասկացվի։ Նա ամբողջովին նվիրված էր Տիրոջն ու նրան ծառայելու գործին, ուստի նրան թույլ տրվեց հասկանալ այն։ Քանի որ նա իր կյանքը նվիրեց Սուրբ Ոգու պտուղն ու շնորհները զարգացնելուն, Տիրոջ խոստումը կատարվեց նրա պարագայում. «Եթե այս հատկություններն առատապես ունեք և շարունակում եք զարգացնել, ապա մեր Տեր Հիսուս Քրիստոսի մասին ճշգրիտ գիտելիքները կիրառելու հարցում անգործ կամ անպտուղ չեք լինի» (2 Պետ. 1։5–8)» («Դիտարան», 1916, դեկտեմբերի 1, էջ 356)։

Աստվածաշունչը հասկանալու հարցում Չ. Թ. Ռասելի և նրա ընկերակիցների որոնումները արդյունավետ եղան։ Լինելով ճշմարտությունը սիրող անհատներ՝ նրանք հավատում էին, որ Աստվածաշունչը Աստծու ներշնչյալ Խոսքն է (2 Տիմոթ. 3։16, 17)։ Նրանք մերժեցին էվոլյուցիայի վերաբերյալ Դարվինի գաղափարները և Աստվածաշնչի քննադատների՝ հավատը կործանող տեսակետները։ Աստվածաշունչը գերագույն հեղինակություն ընդունելով՝ նրանք նաև մերժեցին Երրորդության, հոգու անմահության և հավիտենական տանջանքների մասին ոչ աստվածաշնչյան ուսմունքները, ուսմունքներ, որոնք հեթանոսական արմատներ ունեն։ Նրանք ընդունեցին այնպիսի հիմնարար ճշմարտություններ, որոնցից էր, օրինակ, այն, որ Եհովան բոլոր բաների Արարիչն է, որ Հիսուս Քրիստոսը Աստծու Որդին է, որն իր կյանքը որպես փրկանք է տվել ուրիշների համար, որ նա կվերադառնա որպես ոգեղեն արարած, և որ նրա ներկայությունն անտեսանելի կլինի (Մատթ. 20։28; Հովհ. 3։16; 14։19; Հայտն. 4։11)։ Նրանք նաև հստակ հասկացան, որ մարդը հոգի է, որը մեռնում է (Ծննդ. 2։7; Եզեկ. 18։20)։

Չի կարելի ասել, որ այս բոլոր ճշմարտությունները բացառապես Ռասելի հետ ընկերակցող Աստվածաշունչ ուսումնասիրողներն են բացահայտել։ Շատ ճշմարտություններ ավելի վաղ հասկացել էին իրենց քրիստոնյա համարող անկեղծ անհատներ, որոնցից ոմանք կառչած մնացին իրենց համոզմունքներին նույնիսկ այն ժամանակ, երբ դրանք ընդունված չէին։ Բայց արդյո՞ք այդ անհատները համապատասխանում էին ճշմարիտ երկրպագության համար սահմանված աստվածաշնչյան բոլոր պահանջներին։ Օրինակ՝ իսկապե՞ս նրանք աշխարհի մի մասը չէին, ինչպես որ Հիսուսն էր ասել իր ճշմարիտ հետևորդների վերաբերյալ։

Աստվածաշնչի հանդեպ իրենց վերաբերմունքից բացի, ուրիշ ինչո՞վ էին տարբերվում վաղ շրջանի Աստվածաշունչ ուսումնասիրողները՝ Ռասելի ընկերակիցները։ Անշուշտ, նրանով, որ նախանձախնդրորեն իրենց հավատալիքների մասին պատմում էին ուրիշներին՝ հատուկ ուշադրություն դարձնելով Աստծու անվան և Թագավորության մասին հռչակելուն։ Թեև նրանք համեմատաբար քիչ էին թվով, սակայն բարի լուրը արագորեն տարածեցին շատ երկրներում։ Բայց իսկապե՞ս Աստվածաշունչ ուսումնասիրողները՝ որպես Քրիստոսի հետևորդներ, աշխարհի մի մասը չէին։ Որոշ առումներով՝ այո՛։ Սակայն Առաջին համաշխարհային պատերազմից մինչև մեր օրերը նրանց հասկացողությունը այդ հարցի վերաբերյալ խորացել է, և այժմ դա Եհովայի վկաների բնորոշ առանձնահատկություններից է։ Չի կարելի անտեսել այն փաստը, որ մինչ կրոնական մյուս խմբերը ողջունում էին Ազգերի լիգայի և հետագայում Միավորված ազգերի կազմակերպության հայտնվելը, Եհովայի վկաները հռչակում էին, որ Աստծու Թագավորությունն է մարդկության միակ հույսը և ոչ թե մարդկային որևէ կազմակերպություն։

Բայց չէ՞ որ Եհովայի վկաների հավատալիքներից մի քանիսը տարիների ընթացքում փոփոխության են ենթարկվել։ Եթե իսկապես Աստված նրանց էր ընտրել և առաջնորդում էր, ու եթե նրանց ուսմունքները հիմնված էին Աստվածաշնչի վրա, ինչո՞ւ էր անհրաժեշտ փոփոխություններ անել։

Ինչպես է Եհովան առաջնորդում իր ժողովրդին

Նրանք, ովքեր այսօր պատկանում են ճշմարիտ քրիստոնեական ժողովին, հրեշտակների կողմից հայտնություններ չեն ստանում և Աստծու կողմից ներշնչված չեն։ Սակայն նրանք ունեն ներշնչված Սուրբ Գիրքը, որը պարունակում է հայտնություններ Աստծու մտածելակերպի ու կամքի վերաբերյալ։ Աստծու ծառաները և՛ որպես կազմակերպություն, և՛ որպես անհատներ պետք է ընդունեն Աստվածաշունչը որպես Աստծու կողմից տրված ճշմարտություն, մանրակրկիտ ուսումնասիրեն և թույլ տան, որ այն ներգործի իրենց մեջ (1 Թեսաղ. 2։13)։ Բայց ինչպե՞ս են նրանք Աստծու Խոսքի ճշգրիտ հասկացողություն ձեռք բերում։

Աստվածաշունչն ասում է. «Չէ՞ որ մեկնությունը Աստծուց է» (Ծննդ. 40։8)։ Եթե նրանք Սուրբ Գիրքն ուսումնասիրելիս հանդիպում են դժվարհասկանալի հատվածի, ապա փնտրում են այլ հատվածներ Աստծու ներշնչյալ Խոսքում, որոնք լույս են սփռում այդ հարցի վրա։ Այդպիսով թույլ են տալիս, որ Աստվածաշունչը ինքն իրեն բացատրի, և ձգտում են հասկանալ ճշմարտության «օրինակը», որը շարադրված է Աստծու Խոսքում (2 Տիմոթ. 1։13)։ Իր սուրբ ոգու միջոցով Եհովան առաջնորդում է նրանց, որ այդպիսի հասկացողություն ձեռք բերեն։ Սակայն այդ ոգու առաջնորդությունը ստանալու համար նրանք պետք է զարգացնեն նրա պտուղը, չտրտմեցնեն, կամ՝ չվարվեն ոգուն հակառակ և արձագանքեն նրա առաջնորդությանը (Գաղ. 5։22, 23, 25; Եփես. 4։30)։ Նախանձախնդրորեն կիրառելով իրենց սովորածը՝ նրանք շարունակում են ամրացնել իրենց հավատը, իսկ հավատը օգնում է ավելի հստակ հասկանալու, թե ինչպես պետք է կատարեն Աստծու կամքը այն աշխարհում, որի մի մասը չեն (Ղուկ. 17։5; Փիլիպ. 1։9, 10)։

Եհովան միշտ առաջնորդել է իր ժողովրդին, որ պարզորոշ հասկանա իր կամքը (Սաղ. 43։3)։ Հետևյալ օրինակից երևում է, թե ինչպես է նա արել դա. եթե անհատը երկար ժամանակ մութ սենյակում է եղել, նրա համար արդյոք ավելի լավ չի՞ լինի աստիճանաբար սովորել լույսին։ Նմանապես, Եհովան իր ժողովրդին տանում է դեպի ճշմարտության լույսը քայլ առ քայլ (համեմատի՛ր Հովհաննես 16։12, 13)։ Այդ մասին կարդում ենք Առակներ 4։18-ում. «Արդարների ճանապարհը պայծառ լույսի պես է, որը ավելի ու ավելի է պայծառանում, մինչև որ օրը լրիվ լուսավորվի»։

Աստվածաշնչյան ժամանակներում Եհովայի վարվելակերպը իր ընտրյալ ծառաների հետ փաստում է, որ հաճախ նրա կամքի ու նպատակների ճշգրիտ հասկացողությունը աստիճանաբար է բացահայտվում։ Օրինակ՝ Աբրահամը լիովին չէր հասկանում, թե ինչպես էր «սերնդի» հետ կապված Եհովայի կամքը իրագործվելու (Ծննդ. 12։1–3, 7; 15։2–4; համեմատի՛ր Եբրայեցիներ 11։8)։ Դանիելը լիովին չէր հասկանում, թե ինչպես էին կատարվելու իր արձանագրած մարգարեությունները (Դան. 12։8, 9)։ Երկրի վրա եղած ժամանակ Հիսուսն ասաց, որ չգիտի ներկա համակարգի վախճանի օրն ու ժամը (Մատթ. 24։36)։ Առաքյալները սկզբում չհասկացան, որ Հիսուսի Թագավորությունը երկնային էր լինելու, որ չէր հաստատվելու առաջին դարում, և որ նույնիսկ այլազգիները կարող էին ժառանգել այն (Ղուկ. 19։11; Գործ. 1։6, 7; 10։9–16, 34, 35; 2 Տիմոթ. 4։18; Հայտն. 5։9, 10)։

Չպետք է զարմանանք, որ մեր ժամանակներում նույնպես Եհովան առաջնորդում է իր ժողովրդին՝ անընդհատ կրթելով ու աստվածաշնչյան ճշմարտությունների լույսը աստիճանաբար շողացնելով։ Ճշմարտությունները չեն փոխվում։ Ճշմարտությունը ճշմարտություն է մնում։ Աստվածաշնչում արձանագրված Եհովայի կամքն ու նպատակը անփոփոխ են (Ես. 46։10)։ Սակայն այդ ճշմարտությունների մասին նրանց հասկացողությունը աստիճանաբար ավելի հստակ է դառնում «ճիշտ ժամանակին»՝ Եհովայի սահմանած ժամանակին (Մատթ. 24։45; համեմատի՛ր Դանիել 12։4, 9)։ Քանի որ մարդիկ հակված են սխալվելու և անտեղի նախանձախնդրություն դրսևորելու, երբեմն նրանց տեսակետները շտկման կարիք ունեն։

Օրինակ՝ Եհովայի վկաները, իրենց ժամանակակից պատմության տարբեր փուլերում Եհովայի գերիշխանության արդարացման հանդեպ նախանձախնդրություն ու խանդավառություն դրսևորելով, հապճեպ եզրակացություններ են արել այն հարցի հետ կապված, թե երբ է գալու Սատանայի ամբարիշտ համակարգի վերջը (Եզեկ. 38։21–23)։ Բայց Եհովան նախօրոք չի հայտնել ճշգրիտ ժամանակը (Գործ. 1։7)։ Ուստի նրա ժողովուրդը պետք է փոփոխություններ աներ իր տեսակետում։

Նման փոփոխությունը չի նշանակում, որ Աստծու նպատակը փոխվել է, ոչ էլ նշանակում է, որ այս համակարգի վերջը հեռավոր ապագայում է լինելու։ Ընդհակառակը՝ «աշխարհի վախճանի» մասին աստվածաշնչյան մարգարեությունների կատարումը հաստատում է, որ վերջը մոտ է (Մատթ. 24։3)։ Բայց արդյո՞ք այն փաստը, որ Եհովայի վկաները սխալ ակնկալիքներ են ունեցել, նշանակում է, որ Աստված չի առաջնորդում նրանց։ Այդ դեպքում չենք կարող ասել, որ առաքյալները ընտրված էին և առաջնորդվում էին Աստծու կողմից, քանի որ Քրիստոսին հարցրին, թե արդյոք այդ ժամանակներում չի հաստատելու Թագավորությունը (Գործ. 1։6; համեմատի՛ր Գործեր 2։47; 6։7)։

Ինչո՞ւ են Եհովայի վկաները այդքան վստահ, որ իրենցն է ճշմարիտ կրոնը։ Քանի որ հավատում և ընդունում են այն, ինչ Աստվածաշունչն ասում է ճշմարիտ երկրպագուներին բնորոշ նշանների մասին։ Նրանց ժամանակակից պատմությունը, որը նկարագրված է այս գրքի նախորդ գլուխներում, ցույց է տալիս, որ նրանք ոչ միայն անհատապես, այլև որպես կազմակերպություն համապատասխանում են այդ պահանջներին. նրանք համոզված են, որ Աստվածաշունչը Աստծու սուրբ Խոսքն է՝ ճշմարտությունը (Հովհ. 17։17), ընդհանրապես չեն մասնակցում այս աշխարհի գործերին (Հակ. 1։27; 4։4), վկայում են Աստծու՝ Եհովա անվան մասին ու հռչակում են, որ Աստծու Թագավորությունը մարդկության միակ հույսն է (Մատթ. 6։9; 24։14; Հովհ. 17։26), և իսկապես սիրում են միմյանց (Հովհ. 13։34, 35)։

Ինչո՞ւ է սերը ճշմարիտ Աստծու երկրպագուներին բնորոշող հատկությունը։ Ո՞ր սերն է բնորոշում ճշմարիտ քրիստոնյաներին։

[ծանոթագրություն]

[մեջբերում 705-րդ էջի վրա]

Աստծու կողմից ընտրվելուց հետո անչափ կարևոր էր շարունակել հնազանդվել նրա օրենքներին

[մեջբերում 706-րդ էջի վրա]

Ինչպե՞ս էր հնարավոր լինելու ճանաչել ճշմարիտ երկրպագուներին վերջին օրերում

[մեջբերում 707-րդ էջի վրա]

«Ռասելը չէր պնդում, թե հատուկ հայտնություն է ստացել Աստծուց»

[մեջբերում 708-րդ էջի վրա]

Նրանք թույլ են տալիս, որ Աստվածաշունչը ինքն իրեն բացատրի

[մեջբերում 709-րդ էջի վրա]

Եհովան առաջնորդում է իր ժողովրդին՝ անընդհատ կրթելով ու աստվածաշնչյան ճշմարտությունների լույսը աստիճանաբար շողացնելով