Հավիտենական կյանք երկրի վրա. հույս՝ Աստծուց

«Ստեղծագործությունը հպատակվեց ունայնությանը.... հույսի հիման վրա» (ՀՌՈՄ. 8։20)։

1, 2. ա) Ինչո՞ւ է մեզ համար կարևոր հավիտենական կյանքի հույսը։ բ) Ինչո՞ւ շատերը չեն հավատում, որ երկրի վրա կարող է հավիտենական կյանք լինել։

ՀԱՎԱՆԱԲԱՐ հիշում ես, թե ինչպես էիր ուրախացել, երբ առաջին անգամ լսեցիր, որ մոտ ապագայում մարդիկ այլևս չեն ծերանալու և չեն մահանալու, այլ հավիտյան ապրելու են երկրի վրա (Հովհ. 17։3; Հայտն. 21։3, 4)։ Այս հրաշալի հույսի մասին հավանաբար հաճույքով էիր պատմում ուրիշներին։ Հավիտենական կյանքի հույսը բարի լուրի կարևոր երեսակներից է։ Այն ձևավորում է մեր վերաբերմունքը կյանքի հանդեպ։

² Քրիստոնեական կրոնները հիմնականում չեն ընդունում, որ երկրի վրա կարող է հավիտենական կյանք լինել։ Աստվածաշունչը սովորեցնում է, որ հոգին մահանում է, բայց եկեղեցիների մեծամասնությունը, հակառակը, ուսուցանում է, որ մարդն ունի անմահ հոգի, որը նրա մահից հետո շարունակում է ապրել ոգեղեն ոլորտում (Եզեկ. 18։20, ՆԱ)։ Այդ պատճառով շատերը չեն հավատում, որ երկրի վրա կարող է հավիտենական կյանք լինել։ Ուստի հարց է առաջանում. «Իսկապե՞ս Աստվածաշունչը նման հույս է տալիս։ Եթե այո, ապա ե՞րբ է Աստված առաջին անգամ հայտնել այդ մասին մարդկանց»։

«Հպատակվեց ունայնությանը.... հույսի հիման վրա»

 3. Ինչպե՞ս է Եհովան հենց սկզբում հստակ ցույց տվել, թե որն է իր նպատակը մարդկության առնչությամբ։

³ Եհովան մարդկության պատմության հենց սկզբում մարդկանց տեղեկացրեց, թե որն է իր նպատակը նրանց առնչությամբ։ Աստված հստակ նշեց, որ Ադամը կապրի հավիտյան, եթե հնազանդ մնա (Ծննդ. 2։9, 17; 3։22)։ Ադամի առաջին սերունդները անկասկած գիտեին, որ մարդը կատարյալ է ստեղծվել, բայց հետո կորցրել է իր կատարելությունը։ Տեսանելի ապացույցները փաստում էին դա։ Եդեմի պարտեզի մուտքը փակ էր, իսկ մարդիկ ծերանում էին ու մահանում (Ծննդ. 3։23, 24)։ Ժամանակի ընթացքում մարդու կյանքի տևողությունը կրճատվեց։ Ադամն ապրեց 930 տարի։ Սեմը, որ փրկվեց Ջրհեղեղից, ապրեց ընդամենը 600 տարի, իսկ նրա որդի Արփաքսադը՝ 438։ Աբրահամի հայրը՝ Թարան, ապրեց 205 տարի։ Աբրահամի կյանքի տևողությունը 175 տարի էր, նրա որդի Իսահակինը՝ 180, իսկ Հակոբինը՝ 147 (Ծննդ. 5։5; 11։10–13, 32; 25։7; 35։28; 47։28)։ Շատերը, ըստ ամենայնի, կռահել էին, թե ինչ է այդ կրճատումը նշանակում. հավիտենական կյանքի հեռանկարը չքացել է։ Հիմք ունեի՞ն նրանք մտածելու, որ կարելի է այն վերագտնել։

 4. Աստծու վաղեմի ծառաները ի՞նչ հիմք ունեին հավատալու, որ Նա կվերադարձնի Ադամի կորցրած օրհնությունները։

⁴ Աստծու Խոսքն ասում է. «Ստեղծագործությունը [այսինքն՝ մարդը] հպատակվեց ունայնությանը.... հույսի հիման վրա» (Հռոմ. 8։20)։ Ի՞նչ հույս։ Աստվածաշնչի առաջին իսկ մարգարեությունը խոսում է մի «սերնդի» մասին, որը «օձի գլուխը ջախջախելու է» (կարդա՛ Ծննդոց 3։1–5, 15)։ Սերնդի վերաբերյալ խոստումը հավատարիմ մարդկանց լցնում էր հույսով, որ Աստված չի հրաժարվի մարդկանց առնչությամբ ունեցած իր նպատակից։ Այդ խոստումը, օրինակ, Աբելին ու Նոյին հիմք էր տալիս հավատալու, որ Աստված կվերադարձնի Ադամի կորցրած բոլոր օրհնությունները։ Ամենայն հավանականությամբ, նրանք հասկացել էին, որ «սերնդի գարշապարի խայթվելը» ենթադրում է, որ պետք է արյուն թափվի (Ծննդ. 4։4; 8։20; Եբր. 11։4)։

 5. Ի՞նչն է ցույց տալիս, որ Աբրահամը հավատում էր հարությանը։

⁵ Հիշենք Աբրահամին։ Երբ Եհովան փորձում էր նրան, Աբրահամը «Իսահակին [իր միածին որդուն] համարյա թե զոհ մատուցեց» (Եբր. 11։17)։ Ինչո՞ւ էր նա պատրաստ դա անելու (կարդա՛ Եբրայեցիներ 11։19)։ Աբրահամը հավատո՛ւմ էր հարությանը։ Նա հիմքե՛ր ուներ հավատալու։ Չէ՞ որ Եհովան վերականգնել էր Աբրահամի՝ զավակ ունենալու կարողությունը, և նա ու իր կինը՝ Սառան, խոր ծերության մեջ որդի ունեցան (Ծննդ. 18։10–14; 21։1–3; Հռոմ. 4։19–21)։ Աբրահամը նաև Եհովայից խոստում էր ստացել. «Իսահակով է քեզ համար սերունդ կոչուելու» (Ծննդ. 21։12)։ Ուստի նա բոլոր հիմքերն ուներ հավատալու, որ Եհովան հարություն կտա Իսահակին։

6, 7. ա) Ի՞նչ ուխտ հաստատեց Եհովան Աբրահամի հետ։ բ) Ի՞նչ հույս է տալիս մարդկանց Եհովայի՝ Աբրահամին տված խոստումը։

⁶ Աբրահամն ուշագրավ հավատ դրսևորեց, ուստի Եհովան նրա հետ հաստատեց մի ուխտ, որը վերաբերում էր «սերնդին» (կարդա՛ Ծննդոց 22։18)։ Ժամանակի ընթացքում պարզ դարձավ, որ այդ «սերնդի» գլխավոր մասը Հիսուս Քրիստոսն է (Գաղ. 3։16)։ Եհովան Աբրահամին ասաց, որ նրա «սերունդը» կշատանա «երկնքի աստղերի եւ ծովեզերքում լինող աւազի պէս», այսինքն՝ սերնդի թիվը անհայտ էր լինելու Աբրահամին (Ծննդ. 22։17)։ Դարեր անց, սակայն, այդ թիվը հայտնի դարձավ։ Հիսուս Քրիստոսը և նրա 144 000 թագավորակիցները կազմում են այդ «սերունդը» (Գաղ. 3։29; Հայտն. 7։4; 14։1)։ «Երկրի բոլոր ազգերը.... կ’օրհնուին» Մեսիական Թագավորության միջոցով։

⁷ Աբրահամը, հավանաբար, լիովին չէր հասկանում այն ուխտի նշանակությունը, որ Եհովան կապել էր իր հետ։ Այնուամենայնիվ, ինչպես կարդում ենք Աստվածաշնչում, «նա սպասում էր իսկական հիմքեր ունեցող քաղաքին» (Եբր. 11։10)։ Այդ քաղաքը Աստծու Թագավորությունն է։ Թագավորության օրհնությունները ստանալու համար Աբրահամը պետք է կյանքի վերադառնա։ Հարության շնորհիվ նա երկրի վրա կապրի հավիտյան։ Հավիտյան կարող են ապրել նաև մյուս հարություն առնողները, ինչպես նաև Արմագեդոնից վերապրողները (Հայտն. 7։9, 14; 20։12–14)։

«Ներսիս հոգին նեղում է ինձ»

8, 9. Ինչո՞ւ կարող ենք ասել, որ «Յոբ» գիրքը սոսկ մի մարդու փորձությունների մասին չէ։

⁸ Աստծու ծառա Հոբը ապրում էր այն ժամանակ, երբ Աբրահամի ծոռ Հովսեփը արդեն մահացել էր, իսկ Մովսես մարգարեն դեռ չէր ծնվել։ Աստվածաշնչի «Յոբ» գիրքը, որ հավանաբար գրել է Մովսեսը, բացատրում է, թե ինչու Եհովան թույլ տվեց, որ Հոբը տառապի, և թե ի վերջո ինչ եղավ նրան։ Այդուհանդերձ, այս գիրքը մի մարդու փորձությունների մասին չէ միայն. նրանում քննարկվում են հարցեր, որոնք վերաբերում են բոլոր բանական էակներին։ «Յոբ» գրքի շնորհիվ մենք հասկանում ենք, որ Եհովա Աստծու իշխանությունն արդարացի է։ Նաև պարզ է դառնում, որ Աստծու երկրային բոլոր ծառաների անարատությունը և հավիտենական կյանքի հեռանկարը կապ ունեն Եդեմում բարձրացված հարցի հետ։ Թեև Հոբը տեղյակ չէր, որ նման հարց կար, և նրա երեք ընկերները ստիպում էին նրան մտածել, թե Հոբը անարատ չի եղել, այնուամենայնիվ նա այդպես չմտածեց (Յոբ 27։5, ՆԱ)։ Հոբի օրինակը զորացնում է մեր հավատը և օգնում է գիտակցելու, որ մենք կարող ենք անարատ մնալ ու թիկունք կանգնել Եհովայի գերիշխանությանը։

⁹ Երբ Հոբի կեղծ մխիթարիչները վերջացրին խոսելը, «Բուզացի Բարաքիելի որդի Եղիուսը պատասխանեց»։ Ինչո՞ւ նա ցանկացավ խոսել։ «Ես.... լիքն եմ խօսքերով, ներսիս հոգին նեղում է ինձ» (Յոբ 32։5, 6, 18)։ Երբ Հոբի չարչարանքները վերջ գտան, այն ամենը, ինչ Եղիուսն ասաց Աստծու ներշնչանքով, կատարվեց։ Սակայն նրա խոսքերը օգտակար են նաև ուրիշների համար։ Դրանք հույսով են լցնում բոլոր նրանց, ովքեր գնում են անարատությամբ։

10. Որտեղի՞ց գիտենք, որ Եհովայի խոսքը, որն ուղղված է մեկ մարդու, երբեմն վերաբերում է նաև բոլոր մարդկանց։

¹⁰ Երբեմն Եհովայի խոսքը, որն ուղղված է մեկ մարդու, կարող է վերաբերել նաև բոլոր մարդկանց։ Սա կարելի է տեսնել Դանիելի մի մարգարեությունից։ Բաբելոնի Նաբուգոդոնոսոր թագավորը երազ տեսավ, որում մի վիթխարի ծառ էին կտրում (Դան. 4։10–27)։ Այդ երազը կատարվեց Նաբուգոդոնոսորի վրա, սակայն այն շատ ավելի մեծ կատարում ունի։ Այն ցույց է տալիս, որ Աստծու գերիշխանությունը, որը երկրի վրա արտահայտված էր Դավիթ թագավորի դինաստիայով, կրկին ի հայտ էր գալու 2 520 տարի անց՝ հաշված մ.թ.ա. 607–իցa։ Դա տեղի ունեցավ 1914–ին, երբ Հիսուս Քրիստոսը հաստատվեց որպես երկնային Թագավոր։ Միայն պատկերացրու, թե շուտով նրա Թագավորությունն ինչպես է իրականացնելու հնազանդ մարդկանց հույսերը։

«Ազատիր նորան կորուստն իջնելուց»

11. Եղիուսի խոսքերն ի՞նչ են ասում Աստծու մասին։

¹¹ Պատասխանելով Հոբին՝ Եղիուսը նշում է մի «միջնորդ պատգամավորի» (ԱԱ) մասին, որն «իմացնում է մարդուն նրա ուղղությունը»։ Եթե այդ պատգամավորն «Աստծուն աղոթում է, որ Նա ընդունի» այդ մարդուն, ապա «[Աստված] ողորմում է նորան եւ ասում. Ազատիր նորան կորուստն իջնելուց. ես քաւութիւն եմ գտել։ Այն ժամանակ նորա մարմինը փափուկ կ’լինի երեխայի մարմնից, նա ետ կ’դառնայ իր մանկութեան օրերին» (Յոբ 33։23–26)։ Այս խոսքերը մատնանշում են Աստծու պատրաստակամությունը՝ ընդունելու «քաւութիւն», կամ՝ «փրկանք» (ՆԱ), որը տրվում է հօգուտ զղջամիտ մարդկանց (Յոբ 33։24)։

12. Եղիուսի խոսքերը ի՞նչ հույս են տալիս մարդկանց։

¹² Եղիուսը հավանաբար լիովին չէր հասկանում փրկանքի մասին իր խոսքերի իմաստը, ինչպես որ մարգարեները լիովին չէին հասկանում իրենց գրածի իմաստը (Դան. 12։8; 1 Պետ. 1։10–12)։ Ինչևէ, դրանցում արտացոլված էր հույս, որ Աստված մի օր կընդունի այն փրկանքը, որ կտրվի իրեն, և կազատի մարդուն ծերությունից ու մահից։ Եղիուսի խոսքերում արտացոլված է հավիտենական կյանքի հրաշալի հեռանկարը։ «Յոբ» գիրքը նաև ցույց է տալիս, որ հարություն է լինելու (Յոբ 14։14, 15)։

13. Ի՞նչ նշանակություն ունեն Եղիուսի խոսքերը քրիստոնյաների համար։

¹³ Այսօր էլ Եղիուսի խոսքերը օգտակար են միլիոնավոր քրիստոնյաների համար, ովքեր հույս ունեն վերապրելու իրերի ներկա համակարգի կործանումից։ Այն տարեցները, ովքեր կմտնեն նոր աշխարհ, հետ կդառնան իրենց «մանկության օրերին» (Հայտն. 7։9, 10, 14–17)։ Նաև անչափ ուրախալի է, որ կտեսնենք, թե ինչպես են իրենց երիտասարդության օրերին վերադառնում հարություն առածները։ Ինչ խոսք, թե՛ օծյալները, որոնք ակնկալում են ստանալ անմահություն երկնքում և թե՛ Հիսուսի «ուրիշ ոչխարները», որոնք կստանան հավիտենական կյանք երկրի վրա, պետք է հավատ ընծայեն Քրիստոսի քավիչ զոհին (Հովհ. 10։16; Հռոմ. 6։23)։

Մահը կկլանվի

14. Ինչո՞ւ էր իսրայելացիներին ավելի մեծ բան պետք, քան Մովսիսական օրենքը, որպեսզի կարողանային հավիտենական կյանքի հույս ունենալ։

¹⁴ Աբրահամի սերունդը դարձավ անկախ ազգ, երբ ուխտի մեջ մտավ Աստծու հետ։ Եհովան ասաց. «Պահեցէք իմ կանոններն եւ դատաստանները. ո՛ր մարդը որ նորանց կատարէ, նորանցով կ’ապրէ» (Ղեւտ. 18։5)։ Սակայն քանի որ իսրայելացիները չէին կարող ապրել Օրենքի կատարյալ չափանիշներով, նրանք Օրենքի դատապարտության տակ էին և կարիք ունեին ազատվելու այդ դատապարտությունից (Գաղ. 3։13)։

15. Ապագա ի՞նչ օրհնության մասին գրեց Դավիթը Աստծու ներշնչանքով։

¹⁵ Մովսեսից հետո Եհովան ուրիշների միջոցով ևս իր Խոսքում գրել տվեց հավիտենական կյանքի հույսի մասին (Սաղ. 21։4; 37։29)։ Օրինակ՝ Դավիթը գրեց մի սաղմոս ճշմարիտ երկրպագուների միասնության մասին և այն ավարտեց հետևյալ խոսքերով. «Տէրն այնտեղ պատրաստեց օրհնութիւն եւ կեանք մինչեւ յաւիտեան» (Սաղ. 133։3)։

16. Եսայիայի միջոցով ի՞նչ խոստացավ Եհովան «բոլոր երկրի» ապագայի մասին։

¹⁶ Եհովան Եսայիա մարգարեին ներշնչեց գրելու, որ երկրի վրա հավիտենական կյանք է լինելու (կարդա՛ Եսայիա 25։7, 8)։ Խեղդող «ծածկոցի» պես՝ մեղքն ու մահը մինչև օրս ճնշում են մարդկությանը։ Եհովան իր ժողովրդին վստահեցնում է, որ մեղքն ու մահը կկլանվեն, կամ՝ կհեռացվեն «բոլոր երկրի վերայից»։

17. Ի՞նչ էր անելու Մեսիան, ինչի շնորհիվ մարդիկ հնարավորություն էին ստանալու ապրել հավիտյան։

¹⁷ Ըստ Մովսիսական օրենքի՝ ամեն տարի Քավության օրը մի նոխազ էին արձակում դեպի անապատ։ Քահանայապետը «իր երկու ձեռքերը ողջ նոխազի գլխին էր դնում և խոստովանում նրա վրա Իսրայելի որդիների բոլոր անօրենությունները և դրանք դնում էր նոխազի գլխին։ Եվ նոխազը նրանց բոլոր անօրենություններն իր վրա մի անբնակ երկիր էր տանում» (Ղեւտ. 16։7–10, 21, 22)։ Եսայիան կանխագուշակեց Մեսիայի գալուստը, որը նման դեր էր խաղալու և «տանելու», կամ՝ հեռացնելու էր «ցաւերը», «վիշտերը» և «շատերի մեղքը»՝ այդպիսով հավիտենական կյանքի դուռ բացելով (կարդա՛ Եսայիա 53։4–6, 12)։

18, 19. Ո՞ր հույսի մասին է գրված Եսայիա 26։19 և Դանիէլ 12։13 համարներում։

¹⁸ Եսայիայի միջոցով Եհովան իր ժողովրդին ասաց. «Քո մեռելները պիտի կենդանանան, իմ մեռելների դիակները պիտի կանգնեն. վեր կացէք եւ ցնծացէք, ով հողի բնակիչներ. որովհետեւ լոյսերի ցող է քո ցողը. քո երկիրը դուրս պիտի գցէ ուրուականներին [«իր մեռելները», ԱԱ]» (Ես. 26։19)։ Եբրայերեն Գրությունները հստակ ցույց են տալիս, որ հարության և հավիտենական կյանքի հույս ունենալու հիմքեր կան։ Օրինակ՝ երբ Դանիելը գրեթե 100 տարեկան էր, Եհովան նրան վստահեցրեց. «Հանգստացիր, եւ կ’կանգնես օրերի վերջին քո վիճակումը [«որ ստանաս քո բաժինը», ՆԱ]» (Դան. 12։13)։

¹⁹ Մարթան հավատում էր հարությանը, ուստի կարող էր իր եղբոր մասին Հիսուսին ասել. «Գիտեմ, որ վերջին օրը՝ հարության ժամանակ, նա հարություն կառնի» (Հովհ. 11։24)։ Արդյո՞ք Հիսուսի ուսմունքները և նրա աշակերտների ներշնչյալ գրությունները թիկունք են կանգնում այդ հույսին։ Արդյո՞ք հավիտենական կյանքը շարունակում է մնալ այն հույսը, որ Եհովան առաջարկում է մարդկանց։ Հաջորդ հոդվածում կքննենք այս հարցերի պատասխանները։

[ծանոթագրություն]

Կարո՞ղ ես բացատրել

• Մարդը ի՞նչ հույսի հիման վրա «հպատակվեց ունայնությանը»։

• Ի՞նչն է ցույց տալիս, որ Աբրահամը հավատում էր հարությանը։

• Ի՞նչ հույս է արտացոլված այն խոսքերում, որ Եղիուսն ասաց Հոբին։

• Ինչպե՞ս են Եբրայերեն Գրությունները շեշտում, որ երկրի վրա լինելու է հարություն և հավիտենական կյանք։

[նկար 5–րդ էջի վրա]

Եղիուսի՝ Հոբին ասած խոսքերը հիմք էին տալիս հուսալու, որ մարդը կազատվի մեղքից ու մահից

[նկար 6–րդ էջի վրա]

Դանիելը ստացավ հավաստիացում, որ «կկանգնի օրերի վերջում և կստանա իր բաժինը»