«Պէտք է, որ այդ ամէնը լինի»

«Յիսուս պատասխանեց եւ ասաց նրանց.... «Պէտք է, որ այդ ամէնը լինի, բայց դա դեռ վախճանը չէ» (Մատթէոս 24։4—6)։

 1. Ո՞ր հարցը պետք է գրավի մեր ուշադրությունը։

ԱՆԿԱՍԿԱԾ, դուք անտարբեր չեք ձեր կյանքի ու ապագայի հանդեպ։ Այդ դեպքում, ձեզ ևս պետք է հետաքրքրի այն հարցը, որը 1877 թ.–ին գրավեց Չ. Ռասելի ուշադրությունը։ Ավելի ուշ նա հիմնադրեց «Դիտարան» ընկերությունը, իսկ մինչ այդ նրա հեղինակությամբ լույս տեսավ «Ինչո՛ւ պետք է վերադառնա մեր Տերը և ինչպե՛ս» վերնագրով գրքույկը։ 64 էջանոց այս գրքույկում քննարկվում էր Հիսուսի վերադարձը կամ՝ նրա ապագա գալուստը (Յովհաննէս 14։3)։ Մի առիթով, երբ Հիսուսը Ձիթենյաց լեռան վրա էր, նրա առաքյալները հարցրեցին այդ վերադարձի մասին. «Այդ ե՞րբ կը լինի, եւ կամ քո գալստեան [կամ «ներկայության», ՆԱ] ու այս աշխարհի վախճանի նշանն ի՞նչ կը լինի» (Մատթէոս 24։3)։

 2. Ո՞րն է Հիսուսի կանխագուշակության վերաբերյալ գոյություն ունեցող այդչափ հակասական կարծիքների պատճառը։

² Տեղյա՞կ եք արդյոք Հիսուսի տված պատասխանից և հասկանո՞ւմ եք այն։ Նրա խոսքերը կարող ենք գտնել երեք Ավետարաններում։ Պրոֆեսոր Դ. Կարսոնը գրում է. «Աստվածաշնչի գրքերից ոչ մեկն այնքան տարաձայնություններ չի առաջացրել մեկնաբանների միջև, որքան Մատթէոսի գրքի 24–րդ գլուխը, և դրան զուգահեռ Մարկոսի 13 և Ղուկասի 21 գլուխների արձանագրությունները»։ Այս խոսքերից հետո պրոֆեսորն իր անձնական կարծիքն է առաջ քաշում, որն իրար հակասող մարդկային հերթական տեսակետներից ընդամենը մեկն է։ Վերջին հարյուրամյակի ընթացքում այդ կարծիքների մեծամասնությունը թերահավատություն է ի հայտ բերել։ Դրանց հեղինակները գտնում են, որ Ավետարաններում արձանագրված խոսքերը Հիսուսին չեն պատկանում, որ իրականում նրա արտահայտած մտքերը հետագայում աղավաղվել են, կամ էլ հայտարարում են, թե Հիսուսի կանխագուշակությունը ձախողվել է. այս բոլոր կարծիքները կերտվել են բարձրագույն քննադատության (պատմա–​քննադատական մեթոդի) հիման վրա։ Մի մեկնաբան Մարկոսի Ավետարանին նույնիսկ մոտեցավ «մահայանա–բուդդայական փիլիսոփայության աչքերով»։

 3. Ինչպե՞ս են Եհովայի վկաները վերաբերվում Հիսուսի մարգարեությանը։

³ Հակառակ այս բոլոր կարծիքներին՝ Եհովայի վկաներն ընդունում են Աստվածաշնչի վավերականությունը և վստահելիությունը, ներառյալ Հիսուսի այն խոսքերը, որոնք նա ուղղել էր մահից երեք օր առաջ իր հետ միասին Ձիթենյաց լեռան վրա գտնվող իր չորս առաքյալներին։ Չ. Ռասելի օրերից ի վեր Աստծո ժողովուրդը աստիճանաբար ավելի պարզ հասկացողություն է ստացել Հիսուսի վերոհիշյալ մարգարեության մասին։ Վերջին մի քանի տարիների ընթացքում «Դիտարան» ամսագրում ավելի խորը կերպով է պարզաբանվել այս մարգարեության առումով Աստծո ժողովրդի տեսակետը։ Իսկ դուք ծանոթացե՞լ եք այդ տեղեկության հետ, զգացե՞լ եք վերջինիս ազդեցությունը ձեր կյանքի վրա։aԵկեք մեկ անգամ ևս անդրադառնանք դրան։

Ողբերգական վախճանը կանխատեսված ապագայում

 4. Ի՞նչը կարող էր առաքյալների կողմից Հիսուսին տված հարցի պատճառը հանդիսացած լինել։

⁴ Առաքյալները տեղյակ էին, որ Հիսուսն է Մեսիան։ Ուստի, երբ նրանք լսեցին Հիսուսի մահվան, հարության և վերադարձի մասին, պետք է որ նրանց մտքով անցած լիներ հետևյալը. «Եթե Հիսուսը մահանա և մեզանից հեռանա, ինչպե՞ս կկատարի Մեսիայից ակնկալվող հրաշալի խոստումները»։ Բացի այդ, Հիսուսը խոսել էր Երուսաղեմի և նրա տաճարի կործանման մասին։ Հնարավոր է առաքյալներին հետաքրքրած լիներ, թե ե՞րբ և ինչպե՞ս է դա կատարվելու։ Փորձելով հասկանալ այս ամենը՝ նրանք հարցրեցին. «Ե՞րբ պիտի լինի այդ, եւ ի՞նչ կը լինի նշանը, երբ կատարուելու լինի այդ բոլորը» (Մարկոս 13։4; Մատթէոս 16։21, 27, 28; 23։37—24։2)։

 5. Հիսուսի ասածներն ինչպե՞ս կատարվեցին առաջին դարում։

⁵ Հիսուսը նախագուշակեց, որ կլինեն պատերազմներ, սով, համաճարակներ, երկրաշարժներ, քրիստոնյաները կատվեն և կհալածվեն, կեղծ մեսիաներ կհայտնվեն, և այդ ամենի հետ մեկտեղ լայնորեն կքարոզվի Թագավորության ավետիսը. այնուհետև կգա վերջը (Մատթէոս 24։4—14; Մարկոս 13։5—13; Ղուկաս 21։8—19)։ Հիսուսն այս բոլորն ասաց մ.թ. 33–ի սկզբերին։ Հաջորդ տասնամյակների ընթացքում նրա աչալուրջ աշակերտները կարող էին նկատել, որ կանխագուշակվածն իրոք կատարվում է նշանակալից կերպով։ Այո՛, պատմությունը փաստում է, որ տրված նշանը կատարում է ունեցել հենց այդ ժամանակ՝ առաջնորդելով մ.թ. 66—70–ին հռոմեացիների կողմից հրեական իրերի դրության անկմանը։ Ինչպե՞ս է դա տեղի ունեցել։

 6. Մ.թ. 66 թ.–ին իրադարձություններն ինչպե՞ս զարգացան հռոմեացիների և հրեաների միջև։

⁶ Մ.թ. 66 թ. շոգ ամռանը Հուդայում հրեա զելոտները հարձակում գործեցին Երուսաղեմի տաճարի բերդամասի հռոմեական պահակախմբի վրա, որի հետևանքով ապստամբություններ բռնկվեցին նաև երկրի այլ մասերում։ «Հրեաների պատմությունը» գրքում (անգլ.) պատմաբան Հայնրիխ Գրեթսը գրում է. «Սիրիայի կառավարիչ Կեստիոս Գալլոսը, որի պարտքն էր բարձր պահել հռոմեական բանակի պատիվը.... այլևս անկարող էր իր շուրջը փոթորկվող ապստամբությանը անտարբեր նայել՝ որևէ ջանք չթափելով դրա ծավալումը կասեցնելու համար։ Նա հավաքեց իր լեգեոնները, իսկ հարևան իշխանները սեփական նախաձեռնությամբ ուղարկեցին իրենց զորքերը»։ Այս 30 000 զինվորներից բաղկացած բանակը շրջապատեց Երուսաղեմը։ Կարճ պայքարից հետո հրեաները նահանջեցին տաճարի պատերի ետևը։ «Հինգ հաջողակ օրերից հետո հռոմեացիները գրոհեցին պարիսպը, սակայն հրեաների արկերի տարափի տակ ստիպված եղան նահանջել։ Միայն վեցերորդ օրը նրանց հաջողվեց տակից փորել տաճարի դիմացի հյուսիսային պարիսպը»։

 7. Ի տարբերություն հրեաների մեծամասնության՝ ինչո՞ւ Հիսուսի աշակերտներն այլ կերպ ընկալեցին տեղի ունեցող իրադարձությունները։

⁷ Փորձեք պատկերացնել հրեաների շփոթությունը. երկար տարիներ շարունակ նրանք վստահ են եղել, որ Աստված կպաշտպանի թե՛ իրենց և թե՛ այդ սուրբ քաղաքը։ Սակայն, ինչ վերաբերվում է Հիսուսի աշակերտներին, ապա նրանց նախազգուշացվել էր Երուսաղեմին սպասվող աղետի մասին։ Հիսուսը մարգարեացել էր. «Օրեր պիտի գան վրադ, երբ թշնամիներդ քո շուրջը պատնէշ պիտի կանգնեն եւ պիտի պաշարեն քեզ, պիտի նեղեն քեզ բոլոր կողմերից ու հիմնայատակ պիտի անեն քեզ ու սպանեն քո մէջ քո որդիներին. եւ քարը քարի վրայ բնաւ չպիտի թողնեն» (Ղուկաս 19։43, 44)։ Բայց արդյո՞ք դա խոսում էր այն մասին, որ մ.թ. 66–ին Երուսաղեմում գտնվող քրիստոնյաները պետք է կործանվեին։

 8. Ի՞նչ աղետի մասին նախագուշակեց Հիսուսը, և ովքե՞ր էին այն ընտրյալները, որոնց համար օրերը պետք է կարճացվեին։

⁸ Ձիթենյաց լեռան վրա իր առաքյալների հարցին պատասխանելով՝ Հիսուսը շարունակեց կանխագուշակել. «Այդ ժամանակ մեծ նեղութիւն պիտի լինի, որպիսին չի եղել աշխարհի արարչագործութեան սկզբից մինչեւ այժմ եւ այլեւս չի էլ լինի։ Եւ եթէ այդ օրերը չկարճեցուէին, ոչ մի մարմին չէր ազատուի. բայց ընտրեալների պատճառով այդ օրերը պիտի կարճեցուեն» (Մատթէոս 24։21, 22; Մարկոս 13։19, 20)։ Այսպիսով՝ օրերը պետք է կարճացվեին, և «ընտրեալները» պետք է փրկվեին։ Ովքե՞ր էին այդ «ընտրեալները»։ Իհարկե ոչ ըմբոստ հրեաները, որոնք պնդում էին, թե երկրպագում են Եհովային, սակայն չընդունեցին նրա Որդուն (Յովհաննէս 19։1—7; Գործք 2։22, 23, 36)։ Այն ժամանակների ճշմարիտ ընտրյալները այն հրեաներն ու ոչ հրեաներն էին, որոնք հավատ էին ընծայում դեպի Հիսուսը՝ որպես Մեսիայի և Փրկչի։ Աստված ընտրել էր նրանց և մ.թ. 33 թ. Պենտեկոստեի օրը նրանցից կազմավորել իր նոր, հոգևոր ազգը՝ «Աստծու Իսրայէլը» (Գաղատացիս 6։16; Ղուկաս 18։7, ԱԹ; Գործք 10։34—45; Ա Պետրոս 2։9)։

 9, 10. Ինչպե՞ս ‘կարճացվեցին’ հռոմեացիների կողմից քաղաքի պաշարման օրերը, և ի՞նչ արդյունքով։

⁹ Կարճացվեցի՞ն արդյոք այդ օրերը և փրկվեցի՞ն Երուսաղեմի ընտրյալները։ Պրոֆեսոր Գրեթսը ենթադրում է. «[Կեստիոս Գալլոսը] նպատակահարմար չգտավ շարունակել պայքարը քաջ էնտուզիաստների դեմ և ծավալուն գրոհ սկսել տարվա այն ժամանակ, երբ առջևում էին աշնանային անձրևները.... որոնք կխանգարեին զորքին պարենամթերքով ապահովելուն։ Հավանաբար հենց դա էր պատճառը, որ նա որոշեց ետ քաշվել զորքի հետ միասին»։ Ինչ մտքեր էլ որ պտտվեին Կեստիոս Գալլոսի գլխում, փաստն այն է, որ հռոմեական բանակը նահանջեց քաղաքից՝ զգալի կորուստներ կրելով հետապնդող հրեաներից։

¹⁰ Հռոմեացիների անսպասելի նահանջը փրկվելու հնարավորություն տվեց «մարմնին»՝ Հիսուսի աշակերտներին, որոնց կյանքը վտանգի էր ենթարկված Երուսաղեմում։ Պատմությունը ցույց է տալիս, որ, այս փոքր հնարավորությունը բացվելուն պես, քրիստոնյաները փախան քաղաքից։ Ապագան նախօրոք իմանալու և իր երկրպագուների փրկությունն ապահովելու Աստծո կարողության ինչպիսի՜ վկայություն։ Իսկ ի՞նչ պատահեց այն անհավատ հրեաներին, որոնք մնացին Երուսաղեմում և ընդհանրապես Հուդայում։

Ժամանակակիցները պիտի տեսնեին

 11. Ի՞նչ էր ասել Հիսուսը «այս սերնդի» մասին։

¹¹ Հրեաներից շատերը կարծում էին, որ տաճարի վրա կենտրոնացված իրենց երկրպագության համակարգը հավերժ գոյատևելու էր։ Սակայն Հիսուսն ասել էր. «Թզենո՛ւց սովորեցէք առակը. որովհետեւ, երբ նրա ոստերը կակղեն, եւ տերեւը ցցուի, կ’իմանաք, որ ամառը մօտ է։ Նույնպէս եւ դուք՝ երբ այս բոլորը տեսնէք, իմացէ՛ք, թէ մօտ է Նա, դռների առաջ։ Ճշմարիտ եմ ասում ձեզ, որ այս սերունդը չպիտի անցնի, մինչեւ որ այս ամէնը կատարուի։ Երկինք եւ երկիր պիտի անցնեն, բայց իմ խօսքերը չպիտի անցնեն» (Մատթէոս 24։32—35)։

 12, 13. Ինչպե՞ս պետք է աշակերտները հասկանային Հիսուսի օգտագործած «այս սերունդը» արտահայտությունը։

¹² Դեպի մ.թ. 66–ն առաջնորդող տարիներին քրիստոնյաները պետք է տեսնեին բաղադրյալ նշանի կատարվող նախնական մասը՝ պատերազմները, սովը և նույնիսկ Թագավորության ավետիսի լայնածավալ քարոզումը (Գործք 11։28; Կողոսացիս 1։23)։ Իսկ ե՞րբ պետք է գար վերջը։ Ի՞նչ ի նկատի ուներ Հիսուսը, երբ ասաց. «Այս սերունդը [հունարեն՝ գենեա՛] չպիտի անցնի»։ Հաճախ էր Հիսուսը իր ժամանակակից ըմբոստ հրեաների բազմությանը, այդ թվում նաև կրոնական առաջնորդներին, կոչել «չար եւ շնացող մի սերունդ» (Մատթէոս 11։16; 12։39, 45; 16։4; 17։16; 23։36)։ Ուստի, Ձիթենյաց լեռան վրա կրկին «այս սերնդի» մասին խոսելով՝ նա, ակներևաբար, ի նկատի չուներ պատմության ընթացքում գոյություն ունեցած ողջ հրեա ազգին և ոչ էլ իր հետևորդներին, թեև նրանք «ընտիր [«ընտրուած», Նոր աշխարհաբար թարգմանություն] ցեղ» էին համարվում (Ա Պետրոս 2։9)։ Հիսուսը նաև չէր ուզում ասել, թե «այս սերունդը» ինչ–​որ ժամանակահատված էր իր մեջ ընդգրկում։

¹³ Ընդհակառակը, Հիսուսը խոսում էր այն հակառակորդ հրեաների մասին, ովքեր հետագայում ականատես էին դառնալու իր տված նշանի կատարմանը։ Ղուկաս 21։32–ի «այս սերունդ» արտահայտության վերաբերյալ պրոֆեսոր Ջոել Գրինը նկատում է. «Երրորդ ավետարանում «այս սերունդը» (և նրան կից այլ արտահայտությունները) հերթական անգամ մատնանշում է այն կատեգորիային պատկանող մարդկանց, որոնք հակառակվում են Աստծո նպատակին.... [Այն վերաբերվում է] այնպիսի անհատներին, որոնք համառորեն թիկունք են դարձնում աստվածային նպատակներին»։b

 14. Ի՞նչ տեղի ունեցավ «սերնդի» հետ, սակայն ինչո՞վ ավարտվեց այդ ամենը քրիստոնյաների համար։

¹⁴ Հրեա հակառակորդների չար սերունդը, որը պետք է ականատես դառնար նշանի կատարմանը, իր վրա պետք է զգար նաև հրեական համակարգի վախճանը (Մատթէոս 24։6, 13, 14)։ Հենց այդպես էլ եղավ։ Մ.թ. 70–ին հռոմեական բանակը վերադարձավ Վեսպասիանոս կայսեր որդու՝ Տիտոսի հրամանատարությամբ։ Քաղաքի բնակիչները, կրկին հայտնվելով պաշարված վիճակում, անհավատալի տանջանքներ էին կրում։cԴրա ականատեսներից մեկը՝ Հովսեպոս Փլավիոսը, տեղեկացնում է, որ հռոմեացիների կողմից քաղաքը պաշարելուց մինչև այն ավերելը շուրջ 1 100 000 հրեա մահացավ, և մոտավորապես 100 000 հոգի գերի տարվեց, որոնց մեծամասնությունը շատ չանցած սովամահ եղավ կամ էլ Հռոմի թատրոններում կոտորվեց։ Ինչ խոսք, մ.թ. 66—70 թթ.–ն ընկած ժամանակահատվածում Երուսաղեմը և հրեական համակարգը իրենց հետ երբևիցե պատահած ամենամեծ նեղությունը կրեցին։ Որքա՜ն տարբեր հետևանք ունեցավ այդ վախճանը քրիստոնյաների համար, որոնք ականջ էին դրել Հիսուսի մարգարեական խոսքերին և թողել էին Երուսաղեմը մ.թ. 66–ին հռոմեական բանակի նահանջից հետո։ Մ.թ. 70–ին «ընտրուած» օծյալ քրիստոնյաները ‘ազատվեցին’ կամ փրկվեցին (Մատթէոս 24։16, 22)։

Մեկ այլ կատարում է սպասվում

 15. Ինչո՞ւ կարող ենք վստահ լինել, որ Հիսուսի մարգարեությունը ավելի մեծ կատարում պետք է ունենար մ.թ. 70–ից հետո։

¹⁵ Այնուհանդերձ, դա դեռ վերջը չէր։ Հիսուսը նախապես զգուշացրել էր, որ քաղաքի ավերվելուց հետո նա պիտի գա Եհովայի անունով (Մատթէոս 23։38, 39; 24։2)։ Այդ խոսքերը նա պարզաբանեց Ձիթենյաց լեռան վրա իր մարգարեության մեջ։ «Մեծ նեղության» գալուստի մասին նշելուց հետո նա ասաց, որ դրանից հետո կեղծ քրիստոսներ կհայտնվեն, իսկ Երուսաղեմը երկար ժամանակ կկոխկրտվի ազգերի կողմից (Մատթէոս 24։21, 23—28; Ղուկաս 21։24)։ Կարո՞ղ էր այնպես պատահել, որ մեկ այլ, ավելի մեծ կատարում սպասվեր։ Փաստերը ցույց են տալիս, որ՝ այո՛։ Երբ Յայտնութիւն 6։2—8–ը (գրվել է մ.թ. 70–ի նեղություններից հետո) համեմատում ենք Մատթէոս 24։6—8–ի և Ղուկաս 21։10, 11–ի հետ, տեսնում ենք, որ պատերազմները, սննդի պակասությունը և համաճարակները ավելի մեծ մասշտաբներով դեռ առջևում են։ Հիսուսի խոսքերի այդ ավելի մեծ կատարումը տեղի է ունենում 1914 թ. Առաջին համաշխարհային պատերազմից ի վեր։

 16-18. Ի՞նչ սպասումներ ունենք ապագայից։

¹⁶ Արդեն մի քանի տասնամյակ է, ինչ Եհովայի վկաները սովորեցնում են, որ նշանի ընթացիկ կատարումը փաստում է ‘մեծ նեղության’ դեռ առջևում լինելը։ Ներկայիս չար «սերունդը» տեսնելու է այդ նեղությունը։ Ամենայն հավանականությամբ, ինչպես մ.թ. 66 թ.–ին Գալլոսը սկիզբ դրեց Երուսաղեմի նեղությանը, այս անգամ էլ (բոլոր կեղծ կրոնների վրա հարձակումով) կնշանավորվի «մեծ նեղության» սկզբնական փուլը։dԱպա մի անորոշ ժամանակահատված հետո վրա կհասնի վախճանը՝ մ.թ. 70–ին կատարվածի զուգահեռ համաշխարհային կործանումը։

¹⁷ Նկատի ունենալով մեր առջևում գտնվող նեղությունը՝ Հիսուսն ասաց. «Այդ օրերի նեղութիւնից [կեղծ կրոնի կործանումից] անմիջապէս յետոյ, արեգակը պիտի խաւարի, եւ լուսինը իր լոյսը չպիտի տայ, եւ աստղերը երկնքից պիտի ընկնեն, ու երկնքի զօրութիւններ պիտի շարժուեն։ Եւ ապա երկնքի վրայ մարդու Որդու նշանը պիտի երեւայ, ու այդ ժամանակ երկրի բոլոր ազգերը լացուկոծ պիտի անեն եւ պիտի տեսնեն մարդու Որդուն, որ գալիս է երկնքի ամպերի վրայով՝ զօրութեամբ եւ բազում փառքով» (Մատթէոս 24։29, 30)։

¹⁸ Ուստի, Հիսուսն ինքն է ասում, որ «այդ օրերի նեղութիւնից անմիջապես յետոյ» երկնային ինչ–​որ տարօրինակ երևույթներ պետք է տեղի ունենան (համեմատեք Յովէլ 2։28—32; 3։15)։ Այդ երևույթները վախեցնելու ու ցնցելու են անհնազանդ մարդկանց այնպես, որ վերջիններս «լացուկոծ պիտի անեն»։ Շատերի «սրտերը կ’նուաղին վախից եւ այն բաների սպասելուցն, որ բոլոր աշխարհքի վերայ պիտի գան»։ Սակայն այս ամենը չի անդրադառնալու ճշմարիտ քրիստոնյաների վիճակի վրա։ Նրանք ‘գլուխները կբարձրացնեն, որովհետև մոտ է իրենց փրկությունը’ (Ղուկաս 21։25, 26, 28, ԱԹ)։

Դատաստանն առջևում է

 19. Ինչի՞ց կարելի է իմանալ, թե երբ է կատարվելու այծերի և ոչխարների մասին առակը։

¹⁹ Նկատեցեք, որ Մատթէոս 24։29—31–ում նախագուշակված է, որ 1) մարդի Որդին գալիս է, 2) այդ գալուստը ուղեկցվելու է մեծ փառքով, 3) նրա հետ են լինելու հրեշտակները և 4) երկրի բոլոր ազգերը տեսնելու են նրան։ Հիսուսն այս մանրամասնությունները կրկնում է այծերի ու ոչխարների մասին առակում (Մատթէոս 25։31—46)։ Ուստի, կարող ենք եզրակացնել, որ այս առակը վերաբերում է այն ժամանակին, երբ արդեն տեղի ունեցած կլինի նեղության առաջին պայթյունը և երբ Հիսուսը կգա իր հրեշտակներով ու կնստի իր գահին՝ մարդկանց դատելու (Յովհաննէս 5։22; Գործք 17։31; համեմատեք Գ Թագաւորաց 7։7; Դանիէլ 7։10, 13, 14, 22, 26; Մատթէոս 19։28)։ Ովքե՞ր պետք է դատվեն, և ի՞նչ արդյունքով։ Առակը ցույց է տալիս, որ Հիսուսն իր ուշադրությունը կենտրոնացնելու է բոլոր ազգերի վրա, կարծես նրանք հավաքված են իր երկնային գահի առջև։

 20, 21. ա) Ի՞նչ է պատահելու Հիսուսի առակում ներկայացված ոչխարանման անհատների հետ։ բ) Ի՞նչ է սպասվում այծանման անհատներին։

²⁰ Ոչխարանման անհատները կառանձնացվեն Հիսուսի աջ կողմում ու կվայելեն նրա հաճությունը։ Ինչո՞ւ։ Քանի որ օգտվել են Հիսուսի եղբայրներին՝ նրա երկնային Թագավորության մեջ մասնակցող օծյալներին օգնելու հնարավորությունից (Դանիէլ 7։27; Եբրայեցիս 2։9—3։1)։ Այդ առակին համապատասխան՝ միլիոնավոր ոչխարանման քրիստոնյաներ ճանաչել են Հիսուսի հոգևոր եղբայրներին և մեջք–մեջքի տված աշխատում են նրանց հետ։ Որպես հետևանք՝ «մեծ բազմութիւնը» «մեծ նեղութիւնը» վերապրելու և Աստծո Թագավորության երկրային ոլորտում՝ Դրախտում, հավիտյան ապրելու սուրբգրային հույսն ունի (Յայտնութիւն 7։9, 14; 21։3, 4; Յովհաննէս 10։16)։

²¹ Սակայն այծանման անհատների համար այդ դատաստանը բոլորովին այլ վախճան կունենա։ Նրանց մասին Մատթէոս 24։30–ում ասվում է, որ, երբ տեսնեն Հիսուսին գալիս, «լացուկոծ պիտի անեն»։ Եվ իրոք, պատճառ ունեն լալու, քանի որ Թագավորության ավետիսը մերժողների, Հիսուսի աշակերտներին հակառակվողների և այս անցողիկ աշխարհը նախընտրողների համբավ են ձեռք բերելու (Մատթէոս 10։16—18; Ա Յովհաննէս 2։15—17)։ Սակայն միայն Հիսուսն է որոշում, թե ովքեր են այծանման անհատները, և երկրի վրա գտնվող նրա աշակերտներից ոչ մեկն այդ անելու լիազորությունը չունի։ Այդ անհատների մասին նա ասում է. «Նրանք պիտի գնան դէպի յաւիտենական տանջանք [«անջատում», ՆԱ]» (Մատթէոս 25։46)։

 22. Հիսուսի մարգարեության ո՞ր երեսակն է արժանի մեր հետագա ուշադրությանը։

²² Իսկապես հուզիչ է այն, թե ինչպիսի առաջընթաց ենք ապրել Մատթէոսի 24 և 25 գլուխներում զետեղված մարգարեության հասկացողության մեջ։ Այնուհանդերձ, Հիսուսի մարգարեության մի որոշ մասը դեռ արժանի է մեր հետագա ուշադրությանը։ Դա «աւերածի պղծութիւնն» է՝ «սրբութեան տեղումը կանգնած»։ Դրա հետ կապված Հիսուսն իր հետևորդներին քաջալերեց խորաթափանց լինել և պատրաստ լինել գործելու (Մատթէոս 24։15, 16)։ Ի՞նչ է իրենից ներկայացնում «աւերածի պղծութիւնը»։ Ե՞րբ է այն «կանգնում» սուրբ վայրում։ Եվ ինչպե՞ս են դրա մեջ ներգրավված մեր ներկա և ապագա կյանքի հեռանկարները։ Տեսնենք հաջորդ հոդվածը։

[ծանոթագրություններ]

Հիշո՞ւմ եք

◻ Ի՞նչ կատարում ունեցան Մատթէոս 24։4—14 խոսքերն առաջին դարում։

◻ Ըստ Մատթէոս 24։21, 22–ում կանխագուշակվածի՝ առաքյալների օրոք ինչպե՞ս օրերը կարճացվեցին, և «մարմինը» փրկվեց։

◻ Ի՞նչ է իրենից ներկայացնում Մատթէոս 24։34–ում հիշատակված «սերունդը»։

◻ Որտեղի՞ց գիտենք, որ Ձիթենյաց լեռան վրա ասված մարգարեությունը մեկ այլ, ավելի մեծ կատարում պետք է ունենա։

◻ Ե՞րբ և ինչպե՞ս պիտի կատարվի այծերի և ոչխարների մասին առակը։

[նկար 18–րդ էջի վրա]

Հռոմում Տիտոսի կամարից մի դրվագ, որտեղ պատկերված է ավերումից հետո Երուսաղեմի ավերակները։

[թույլտվությամբ]

Soprintendenza Archeologica di Roma