-
Աստվածաշնչի գիրք համար 42. Ղուկաս«Ամբողջ Գիրքը ներշնչված է Աստծուց և օգտակար է»
-
-
1. Ինչպիսի՞ Ավետարան է գրել Ղուկասը։
ՂՈՒԿԱՍԻ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ գրվել է սուր միտք ունեցող և բարեսիրտ մարդու կողմից։ Այս լավ հատկությունների և Աստծու ոգու առաջնորդության շնորհիվ ստեղծվել է մի պատմություն, որը ճշգրիտ է և լի է ջերմ զգացմունքներով։ Բացման խոսքերում նա ասում է. «Ես նույնպես, որ սկզբից բոլոր բաները ճշգրտությամբ հետազոտել եմ, որոշեցի տրամաբանական հաջորդականությամբ գրել դրանք»։ Նրա մանրամասն, ստուգված տեղեկությունների վրա հիմնված պատմությունը լիովին հաստատում է այս պնդումը (Ղուկ. 1։3)։
-
-
Աստվածաշնչի գիրք համար 42. Ղուկաս«Ամբողջ Գիրքը ներշնչված է Աստծուց և օգտակար է»
-
-
4. Հավանաբար ե՞րբ է գրվել Ղուկասի Ավետարանը, և ինչո՞ւ կարող ենք նման եզրակացություն անել։
4 Ե՞րբ է Ղուկասը գրել իր Ավետարանը։ Գործեր 1։1-ը ցույց է տալիս, որ «Գործեր» գիրքը գրողը (որը նույնպես Ղուկասն է) նախ շարադրեց «առաջին պատմությունը»՝ Ավետարանը։ Հավանական է, որ «Գործեր» գրքի գրությունը ավարտվել է մ.թ. մոտ 61-ին, երբ Ղուկասը Հռոմում էր Պողոսի հետ, որը սպասում էր կայսրի ընդունելությանը։ Ուստի Ղուկասը Ավետարանը հավանաբար գրել է Կեսարիայում, ուր եկավ Փիլիպպեից Պողոսի հետ, որը վերադառնում էր իր երրորդ միսիոներական շրջագայությունից։ Ղուկասը այս գիրքը գրել է մ.թ. մոտ 56–58-ին, երբ Պողոսը երկու տարի բանտում էր Կեսարիայում նախքան կայսրին բողոքելը և Հռոմ ուղարկվելը։ Քանի որ Ղուկասը Պաղեստինում էր, լավ առիթ ունեցավ Հիսուսի կյանքի և ծառայության մասին «սկզբից բոլոր բաները ճշգրտությամբ հետազոտելու»։ Հետևաբար, կարելի է ենթադրել, որ Ղուկասի Ավետարանը գրվել է Մարկոսի Ավետարանից առաջ։
5. Ի՞նչ աղբյուրների է դիմել Ղուկասը, որպեսզի «ճշգրտությամբ հետազոտի» Հիսուսի կյանքի իրադարձությունները։
5 Ինչ խոսք, Ղուկասը իր արձանագրած դեպքերի ականատեսը չէր եղել, քանի որ 12 առաքյալներից մեկը չէր և Հիսուսի հետևորդը դարձավ, հավանաբար, միայն նրա մահից հետո։ Սակայն նա սերտորեն համագործակցել է Պողոսի հետ միսիոներական ծառայության մեջ (2 Տիմոթ. 4։11; Փիլիմ. 24)։ Ուստի տրամաբանական է, որ նկատելի է Պողոսի ազդեցությունը նրա Ավետարանի վրա։ Դա կարող ենք տեսնել՝ համեմատելով Ղուկաս 22։19, 20 և 1 Կորնթացիներ 11։23–25 համարները, որոնցում նրանք նկարագրում են Տիրոջ ընթրիքը։ Ղուկասը գուցե որպես աղբյուր օգտվել է նաև Մատթեոսի Ավետարանից։ «Բոլոր բաները ճշգրտությամբ հետազոտելու համար» նա Հիսուսի կյանքի իրադարձությունների մասին անձամբ հարցուփորձ է արել բազմաթիվ ականատեսներից, օրինակ՝ կենդանի մնացած աշակերտներից և հավանաբար Հիսուսի մայր Մարիամից։ Մենք կարող ենք համոզված լինել, որ նա ամեն բան արել է, որ վստահարժան տեղեկություններ հավաքի։
-