Ինչո՞ւ են Եհովայի վկաները այլ կերպ նշում Տիրոջ ընթրիքը
Տիրոջ ընթրիքը (հայտնի է նաև Վերջին ընթրիք, Հիշատակի երեկո) նշելու հարցում մենք ճշգրտորեն հետևում ենք Աստվածաշնչին (1 Կորնթացիներ 11:20)։ Սակայն այս առնչությամբ տարբեր կրոնական ուղղությունների շատ հավատալիքներ և արարողություններ հիմնված չեն Աստվածաշնչի վրա։
Նպատակը
Տիրոջ ընթրիքի նպատակն է հիշել Հիսուսին և մեր երախտագիտությունը ցույց տալ նրա քավիչ զոհի հանդեպ, որը տրվեց մեզ համար (Մատթեոս 20:28; 1 Կորնթացիներ 11:24)։ Սա հաղորդություն կամ կրոնական արարողություն չէ, որի ժամանակ անհատը ինչ-որ շնորհ կամ մեղքերի թողություն է ստանում։a Աստվածաշունչը սովորեցնում է, որ մեր մեղքերը ներվում են ոչ թե կրոնական ծիսակատարությունների շնորհիվ, այլ Հիսուսի հանդեպ հավատ դրսևորելու (Հռոմեացիներ 3:25; 1 Հովհաննես 2:1, 2)։
Որքա՞ն հաճախ
Հիսուսը պատվիրեց իր աշակերտներին նշել Տիրոջ ընթրիքը, սակայն նա չասաց որքան հաճախ (Ղուկաս 22:19)։ Ոմանց կարծիքով՝ այն պետք է նշել ամեն ամիս, մյուսները նշում են ամեն շաբաթ, ամեն օր, օրը մի քանի անգամ կամ այնքան, որքան հարկ են համարում։b Սակայն տեղին է հաշվի առնել մի քանի գործոն։
Հիսուսը հաստատեց Տիրոջ ընթրիքը հրեական Պասեքի օրը։ Ավելի ուշ՝ այդ նույն օրը, նա մահացավ (Մատթեոս 26:1, 2)։ Սա զուգադիպություն չէ։ Աստվածաշունչը Հիսուսի քավիչ զոհը համեմատում է Պասեքի գառան հետ (1 Կորնթացիներ 5:7, 8)։ Պասեքը նշվում էր տարին մեկ անգամ (Ելք 12:1–6; Ղևտական 23:5)։ Առաջին դարի քրիստոնյաները Հիսուսի մահվան հիշատակի երեկոն նույնպես նշում էին տարին մեկ անգամ։c Եհովայի վկաները այսօր հետևում են սուրբգրային հիմք ունեցող այս օրինակին։
Ամսաթիվը և ժամը
Հիսուսի կողմից հաստատված կարգը օգնում է մեզ իմանալ նաև, թե երբ պետք է Տիրոջ ընթրիքը նշել։ Հիսուսը Տիրոջ ընթրիքը հաստատեց Աստվածաշնչի լուսնային օրացույցով մ.թ. 33թ. նիսանի 14-ին՝ մայրամուտից հետո (Մատթեոս 26:18–20, 26)։ Ուստի մենք շարունակում ենք նշել Տիրոջ ընթրիքը ամեն տարի այս ամսաթվին՝ հետևելով վաղ քրիստոնյաների օրինակին։d
33թ. նիսանի 14-ը ուրբաթ օր էր, սակայն ամեն տարի այս ամսաթիվը կարող է շաբաթվա ուրիշ օր լինել։ Այն, թե մեր օրացույցում որ օրն է համապատասխանում նիսանի 14-ին, որոշում ենք՝ օգտագործելով Հիսուսի ժամանակներում կիրառվող մեթոդը և ոչ թե ներկայիս հրեական օրացույցը։e
Հաց և գինի
Նոր տոնը նշելու համար Հիսուսը օգտագործեց Պասեքի ընթրիքից մնացած անթթխմոր հացը և կարմիր գինին (Մատթեոս 26:26–28)։ Հետևելով նրա օրինակին՝ մենք նույնպես օգտագործում ենք հաց՝ առանց թթխմորի և համեմունքների ու հասարակ կարմիր գինի և ոչ թե խաղողի հյութ կամ քաղցր, թունդ և համեմունքներով հարուստ գինի։
Որոշ կրոնական ուղղություններ օգտագործում են թթխմորով պատրաստված հաց, սակայն Աստվածաշնչում «թթխմոր» բառը հաճախ գործածվում է որպես մեղքի կամ ապականության խորհրդանիշ (Ղուկաս 12:1; 1 Կորնթացիներ 5:6–8; Գաղատացիներ 5:7–9)։ Հետևաբար միայն անթթխմոր ու առանց այլ համեմունքների հացը կարող է ներկայացնել Քրիստոսի՝ մեղքից զերծ մարմինը (1 Պետրոս 2:22)։ Մեկ այլ սովորություն, որը սուրբգրային հիմք չունի, գինին խաղողահյութով փոխարինելն է։ Որոշ եկեղեցիներ այդպես են վարվում, քանի որ սուրբգրային հիմք չունեցող արգելք են դրել ալկոհոլ օգտագործելու վրա (1 Տիմոթեոս 5:23)։
Խորհրդանիշներ, ոչ թե բառացի միս ու արյուն
Անթթխմոր հացը և կարմիր գինին խորհրդանշում են Քրիստոսի մարմինն ու արյունը։ Դրանք հրաշքով չեն վերածվում մարմնի ու արյան։ Տեսնենք, թե ինչ է ասում Աստվածաշունչը։
Եթե Հիսուսը իր աշակերտներին պատվիրած լիներ խմել իր արյունը, ապա դրանով դրդած կլիներ նրանց խախտել արյան գործածության վերաբերյալ Աստծու օրենքը (Ծննդոց 9:4; Գործեր 15:28, 29)։ Իսկ Հիսուսը երբեք չէր դրդի մարդկանց խախտել արյան սրբության վերաբերյալ Աստծու օրենքը (Հովհաննես 8:28, 29)։
Եթե առաքյալները Հիսուսի արյունը խմած լինեին, ապա նա չէր ասի, որ իր արյունը «թափվելու է»՝ այդպիսով ցույց տալով, որ իր զոհը դեռ պետք է տրվի (Մատթեոս 26:28)։
Հիսուսի զոհը տրվեց «միայն մեկ անգամ» (Եբրայեցիներ 9:25, 26)։ Ուստի եթե Տիրոջ ընթրիքի ժամանակ հացն ու գինին վերածվում են մարմնի ու արյան, ապա ստացվում է, որ այդ զոհը տրվել է բազում անգամներ։
Հիսուսն ասաց. «Սա արեք ինձ հիշելու համար», ոչ թե «ինձ զոհելու համար» (1 Կորնթացիներ 11:24)։
Նրանք, ովքեր գոյափոխության են հավատում, այսինքն՝ որ հացն ու գինին վերածվում են Հիսուսի բառացի մարմնի ու արյան, իրենց հավատալիքը հիմնում են աստվածաշնչյան որոշ համարների բառերի վրա։ Օրինակ՝ Աստվածաշնչի շատ թարգմանություններում Մատթեոս 26։28-ում գինու վերաբերյալ Հիսուսի խոսքերը այսպես են գրված. «Սա՛ է իմ արյունը»։ Սակայն Հիսուսի խոսքերը կարելի է նաև այսպես թարգմանել. «Սա խորհրդանշում է իմ արյունը», «Սա ներկայացնում է իմ արյունը»։f Հիսուսը հաճախ էր սովորեցնում՝ օգտագործելով փոխաբերություններ (Մատթեոս 13:34, 35)։
Ովքե՞ր են օգտվում
Երբ Եհովայի վկաները նշում են Տիրոջ ընթրիքը, միայն փոքր թվով մարդիկ են օգտվում հացից ու գինուց։ Ինչո՞ւ։
Հիսուսի թափած արյան հիման վրա «նոր ուխտ» հաստատվեց, որը փոխարինեց այն ուխտին, որ կապվել էր Եհովա Աստծու և հին Իսրայել ազգի միջև (Եբրայեցիներ 8:10–13)։ Միայն նոր ուխտի մասնակիցներն են օգտվում Հիշատակի երեկոյի խորհրդանիշներից։ Մարդկանց այդ խումբը չի ներառում բոլոր քրիստոնյաներին, այլ միայն նրանց, ովքեր «կանչվածներ» են Աստծու կողմից (Եբրայեցիներ 9:15; Ղուկաս 22:20)։ Նրանք իշխելու են երկնքում Քրիստոսի հետ։ Աստվածաշունչը նշում է, որ այս մեծ առանձնաշնորհումը ստանալու է ընդամենը 144 000 հոգի (Ղուկաս 22:28–30; Հայտնություն 5:9, 10; 14:1, 3)։
Ի տարբերություն «փոքր հոտի», որը իշխելու է Քրիստոսի հետ, մարդկանց մեծ մասը հույս ունի «մեծ բազմության» մաս կազմելու, ովքեր հավիտենական կյանք կստանան ու կապրեն երկրի վրա (Ղուկաս 12:32; Հայտնություն 7:9, 10)։ Թեև երկրային հույս ունեցողները չեն օգտվում Հիշատակի երեկոյի խորհրդանիշներից, սակայն ներկա գտնվելով այդ իրադարձությանը՝ նրանք իրենց երախտագիտությունն են արտահայտում Հիսուսի քավիչ զոհի համար (1 Հովհաննես 2:2)։
a Մակ-Քլինտոկի և Ստրոնգի հանրագիտարանում (հատոր IX, էջ 212) նշվում է. ««Հաղորդություն», կամ՝ «խորհուրդ» բառը չկա Նոր Կտակարանում։ Հունարեն μυστήριον [միստերիոն] բառը չի վերաբերում մկրտությանը, Տիրոջ ընթրիքին կամ որևէ այլ տոնի»։
b Աստվածաշնչի որոշ թարգմանություններում Տիրոջ ընթրիքը նշելու առնչությամբ օգտագործվում է «այնքան, որքան» արտահայտությունը։ Ուստի ոմանք բացատրում են, որ այդ արտահայտությունը ցույց է տալիս, թե որքան հաճախ պետք է նշվի Հիշատակի երեկոն։ Սակայն բնագիր բառի ճշգրիտ իմաստը այս համատեքստում նշանակում է «երբ որ», կամ՝ «ամեն անգամ» (1 Կորնթացիներ 11:25, 26)։
c Տես «The New Schaff-Herzog Encyclopedia of Religious Knowledge», հատոր IV, էջ43, 44 և Մակ-Քլինտոկի և Ստրոնգի հանրագիտարան, հատոր VIII, էջ 836։
d Տես «The New Cambridge History of the Bible», հատոր 1, էջ 841։
e Ժամանակակից հրեական օրացույցի համաձայն՝ նիսան ամսվա սկիզբը որոշվում է աստղագիտական նորալուսնով, սակայն առաջին դարում այդ ամիսը սկսում էր, երբ նորալուսինը տեսանելի էր դառնում Երուսաղեմում, ինչը կարող էր տեղի ունենալ աստղագիտական նորալուսնից ավելի քան մեկ օր հետո։ Այս տարբերությունը պատճառներից մեկն է, թե ինչու ամսաթիվը, երբ Եհովայի վկաները նշում են Հիշատակի երեկոն, միշտ չէ, որ համընկնում է այն ամսաթվին, երբ հրեաները նշում են Պասեքը։
f Տես «A New Translation of the Bible» (Ջեյմս Մոֆատ), «The New Testament—A Translation in the Language of the People» (Չարլզ Բ. Վիլյամս) և «The Original New Testament», (Հյու Ջ. Շոնֆիլդ)։