Agimtuod Dagiti Agtutubo . . .

Aniat’ Rumbeng nga Aramidek no Maisarsarak ti Gayyemko?

Kunaen ti agtawen iti 14 a ni Sherrie: “Immikay kas Kristiano ti kasingedan a gayyemko. Maladingitanak iti dayta. Inkagumaak unay a paregtaen!”a

ADDA kadi nasinged kenka a naisarsarak—wenno nangrugin a mangtulad iti mapagduaduaan nga estilo ti panagbiag? “Napasigak idi ken ni Chris,” kuna ni Johnny. “Nasingedkam nga aggayyem. Maysa nga aldaw, nagtalaw idiay balayda. Naklaatak iti daytoy, ket nariknak a nasken a sapulek. Nagpatpatnagak a nagmaneho a nangsapul kenkuana.”

Namakdaar ti Biblia a kabayatan ti maudi nga al-aldaw, adu a pakarigatan ti mapasaran ti tattao, agtutubo ken natataengan. (2 Timoteo 3:1-5) Isu a ditay koma maklaat no pasaray adda maitibkol nga agtutubo a Kristiano. Ngem no mapasamak dayta iti patpatgem a tao, mabalin nga agkakanat ti mariknam, manipud panagleddaang ken asi agingga iti unget. Kayatmo a tulongan ti gayyemmo. Ngem kasano a maaramidam dayta?

‘Maispalko Isuna’

Kunaen ti Biblia: “Ti mamagsubli iti maysa a managbasol manipud iti biddut ti dalanna isalakannanto ti kararuana [ti managbasol] manipud ipapatay ket abbongannanto ti nakaad-adu a basbasol.” (Santiago 5:20) Ngem kaipapanan kadi daytoy nga annongem ti panangaramid iti kasta? Saan met ketdi. Dagiti nagannak ti gayyemmo ti addaan iti kangrunaan nga annongen kenkuana.b (Efeso 6:4) Kunaen pay ti Biblia idiay Galacia 6:1: “Kakabsat, uray pay no ti maysa a tao makaaramid iti sumagmamano a di umiso nga addang sakbay a maammuanna dayta, dakayo nga addaan kadagiti naespirituan a kualipikasion padasenyo nga atoren ti kasta a tao iti espiritu ti kinaalumamay.” Dagiti manangaywan iti kongregasion ti kangrunaan a kualipikado iti daytoy a banag. Addada ngarud iti nasaysayaat a takder a tumulong ngem sika.

Kas agtutubo, masapul a bigbigem a limitado ti kapadasam iti biag. (Idiligmo ti Hebreo 5:14.) Isu a sipapakumbaba a bigbigem dagiti limitasionmo iti daytoy a banag ket liklikam nga aramiden ti ad-adu ngem ti kabaelam a mairingpas. (Proverbio 11:2) Usigem ti agtutubo nga agnagan Rebekah. Pinadasna a tulongan ti maysa a lalaki a gayyemna a naisungsong iti maiparit nga agas. Isalaysayna: “Ti panangipudnona kaniak saan a kadagiti nagannakna ti nangparigat kaniak. Pinadasko a tulongan, ngem makapaupay unay. Nakatulong kaniak ti pannakaamirisko nga awanen maaramidak . . . Saan a siak ti makaispal kenkuana.” Indagadag ngarud ni Rebekah kenkuana nga agpatulong kadagiti kualipikado nga adulto.

Umarngi iti dayta ti kasasaad ni agtutubo a Matthew, ngem idi damo pay laeng, binigbignan dagiti limitasionna. Kunana maipapan iti naisarsarak a gayyemna: “Ibagana kaniak dagiti parikutna, ngem ibagak a mapan kadagiti nagannak kenkuana. Nasaysayaat la ti kastan nga imbagak ngem ti ibaklayko dagiti parikutna.”

No Kasano a Makatulongka

Di kaipapanan daytoy nga awanen ti maitulongmo. Adu ti agpannuray kadagiti kasasaad. Nalabit a sika ti kayat a pagpudnuan ti gayyemmo. Siempre, kayatmo nga andingayen ken denggen. (Proverbio 18:24; 21:13) Wenno mabalin a nangrugin a mangtulad iti mapagduaduaan nga estilo ti panagbiag. Maitutop laeng a sika ti umun-unan a mangibaga kenkuana a tangay maseknanka kenkuana, dika anamongan ti ar-aramidenna.

Ti sabali pay a kasasaad mabalin nga iramanna ti gayyem a mangamin a nakaaramid iti nadagsen a basol. Mabalin a padasennaka pay a pagkarien a dika ibagbaga iti asinoman. Ngem kunaen ti Biblia: “Dika pulos . . . mannakiraman kadagiti basol ti sabsabali; taginayonem a nadalus ta bagim.” (1 Timoteo 5:22) No grabe ti sakit ti gayyemmo ket kasapulan a maagasan, saanmo kadi a piliten nga ipadoktor? Umasping iti dayta, no nakaaramid iti nadagsen a basol, kasapulanna ti naespirituan a tulong. Ti panangilimed iti bambanag ti mangpapatay kenkuana iti naespirituan—ken maapektaran ti kongregasion. Masapul ngarud a siertuem a mapakaammuan dagiti panglakayen iti kongregasion.—Idiligmo ti Levitico 5:1.

Natured ti pakinakem ni agtutubo a Caroline maipapan iti nasukir a gayyemna nga agul-ulbod kadagiti nagannak kenkuana. Kunana: “Inikkak iti dua a lawas tapno mapan kadagiti panglakayen. No agmadi, imbagak a siak ti mapan kadakuada. Narigat nga aramiden daydi.” Nangipakita ni Johnny, ti nadakamat itay, iti umasping a tured ti pakinakem. Maipapan iti gayyemna, malagip ni Johnny: “Naklaatak idi naammuak a makikabkabbalay iti maysa a babai. Adda pay sabsabali a lallaki sadiay nga agiinum ken agsigsigarilio.” Kiniddaw ni Johnny iti gayyemna a rummuar ket situtured nga insingasingna nga agpatulong kadagiti panglakayen iti kongregasion.

Mabalin nga apresiaren wenno saan nga apresiaren ti gayyemmo dagiti panagreggetmo. Ibaga ti Biblia kadatayo nga idi nagaramid ti kakabsatna iti dakes, ni agtutubo a Jose “nangyeg iti dakes a damag maipapan kadakuada ken ni amada.” Sigurado a saan a nangparayray daytoy iti kinalatakna kadagiti kakabsatna. Kinapudnona, “karurrurodda idi.”—Genesis 37:2-4.

Panagtignay a Kaslattay Normal Amin ti Kasasaad?

Nupay kasta, awan serserbi dagiti panagreggetmo, no itultuloymo ti makilangen iti gayyemmo a kaslattay awan napasamak. Namakdaar ni apostol Pablo kadagiti Kristiano maibusor iti pannakitimpuyog kadagiti managbasol idiay 1 Corinto 15:33. Ti nasinged a pannakitimpuyog kadagita a tao ti mangikulbo kenka!

Daytoy ti namagnakem ken ni agtutubo a Mollie idi nangrugi a maki-date a sililimed ni gayyemna a Sally. Saan la nga ubing pay unay ni Sally a makiasawa no di pay ket naki-date iti lallaki a saan a Kristiano. Di inkankano ni Mollie ti kasasaad ket intultuloyna ti makitimpuyog iti gayyemna. Nagbanaganna? Kunaen ni Mollie: “Idi agangay, inyurnos ni Sally a maki-date-ak iti taga-lubong a lalaki, ket nag-date-kami.” Naimbag ta nagpatulong ni Mollie kadagiti panglakayen iti kongregasion sakbay a kimmaro ti kasasaad.

Nakaaramid met ni Lynn iti sumagmamano a napeggad a pannakikompromiso tapno mataginayonna ti pannakigayyemna iti balasang nga agnagan Beth. “Impagarupko no maaláwko,” malagip ni Lynn, “ngem saan a nagkurri. Kinaduak a napan kadagiti nightclub. Ammok a dakes daydi, ngem isut’ diak kayat a masaktan. Nangrugi a nangriribuk kaniak dagiti parikutna. Diak nagtimek maipapan iti dayta, ta kunak la no aglabasto dayta a parikut, ngem kimmaro dayta.” Maysa a trahedia ti nangkellaat ken ni Lynn. Ni gayyemna a Beth pinapatay ti agtutubo a lalaki a naki-date-anna.

Mabalin a kasla nadayaw ti panangtaginayon iti panagginnayyem. Ngem no literal a malmalmesen ti gayyemmo iti napegges nga alikuno, tumpuakka metten aya? No kasta ti aramidem, agpadakayto a malmes. Ti nasayaat nga aramiden isut’ panangipalladaw kenkuana iti salbabida. Umasping iti dayta, kasapulan a tulongam manipud iti natalged a lugar.—Judas 22, 23.

Napateg ti iyaadayom no nailaksid ti gayyemmo iti kongregasion. Ibilin ti Biblia nga ‘isardengmo ti makikadkadua’ iti dayta a tao. (1 Corinto 5:11) Nupay maseknanka pay met laeng iti dayta a tao, ad-adda a matulongam no agbalinka a nasungdo ken ni Jehova, imbes a kanunongam ti basolna. (Salmo 18:25) Mabalin a ti saanmo a panangkanunong ti mamagpanunot kenkuana nga agbalbaliw. Napatpateg pay, ti kinasungdom ti mangparagsakto ken ni Jehova.—Proverbio 27:11.

Padagsen

Ngem masansan a masaaw ti panagregget unay ti maysa a tumulong. Malagip ni Rebekah ti gayyemna: “Inkagumaak a tulongan. Sinuratak pay, ngem pulos a dina sinungbatan.” Natakuatan ni Caroline a kalpasan ti bulbulan a padpadasenna a tulongan ti alembong a gayyemna, “nangrugin a mariribukan.”

Napateg a bigbigen a “tunggal maysa kadatayo idatagnanto iti Dios ti maysa a pannakikuenta a maipaay iti bagina.” (Roma 14:12) Ket nupay maitutop a tulongan ti tao a mangibaklay iti awitna, wenno dagiti personal a parikutna, babaen iti praktikal a panangtulong, saanmo la ketdi a maibaklay ti “awit” ti sabali a tao—ti responsabilidadna iti Dios. “Tunggal maysa awitennanto ti bukodna nga awit,” kuna ti Biblia. (Galacia 6:5) Saan a sika ti manungsungbat kadagiti kayat nga aramiden ti gayyemmo.

Nupay kasta, nasaem ti pannakakita a daddadaelen ti maysa a gayyem ti biagna. Kunaen ti agtutubo a lalaki nga agnagan Mike maipapan iti pannakapukawna iti gayyemna: “Maladingitanak unay. Nasingedak unay ken ni Mark ken dagiti nagannak kenkuana. Addada tiempo a nagleddaangak.”

Natural laeng a pagladingitan ti kasta a pukaw. Nupay kasta, makatulong ti panangisarsaritayo iti rikriknayo iti pagtalkanyo a tao. (Proverbio 12:25) “Babaen iti tulong dagiti nagannak kaniak,” kuna ni Rebekah, “napagballigiak met laeng dayta.” Maibuksilanyo met ti rikriknayo ken ni Jehova a Dios babaen iti kararag. (Salmo 62:8) Nagsayaat ti pananggupgop ni Caroline iti kasasaad babaen ti panagkunana: “Nakatulong unay kaniak ti panagkararag ken ni Jehova ken ti panangasaba iti sabsabali. Nagbalinak met a nasinged iti sabsabali iti kongregasion, nangnangruna kadagiti natataengan a kakabsat a babbai. Naamirisko kamaudiananna a sungsungbatan ti tattao dagiti bukodda nga aramid ket masapul a pasayaatek ti biagko.” No aramidem amin dayta, sigurado a matulongamto ti bagim.

[Dagiti Footnote]

[Ladawan iti panid 17]

Paregtaem ti gayyemmo nga agpatulong