Apay Masapul nga Ammuentayo ti Nagan ti Dios

“SIASINOMAN nga umawagto iti nagan ni Jehova maisalakanto.” (Roma 10:13) Kadagitoy a sasao impaganetget ni apostol Pablo no kasano kapateg ti intay panangammo iti nagan ti Dios. Ti sasaona ti mangisubli kadatayo itatta iti orihinal a saludsodtayo: Apay nga inkabil ni Jesus ti ‘panangdayaw,’ wenno ‘panangsantipikar,’ iti nagan ti Dios iti pangrugian ti Modelo a Kararagna, nga immun-una ngem kadagiti adu pay a dadduma a nasken a bambanag? Tapno matarusan daytoy, kasapulan ti nasaysayaat a pannakaawattayo iti kaipapanan dagiti dua a pannakatulbek a sasao.

Umuna, ania a talaga ti kayat a sawen ti ‘panangdayaw,’ wenno ti ‘panangsantipikar’? Iti literal kaipapanan dayta ti: “panamagbalin a nasantuan.” Ngem saan kadi a nasantuanen ti nagan ti Dios? Pudno a kasta. No santipikarentayo ti nagan ti Dios, saantayon a pagbalbalinen dayta a nasansantuan pay. No di ket daytat’ bigbigbigentayo kas nasantuan, inlasintayo dayta, salsalimetmetan dayta a katatan-okan. No ikarkararagtayo a masantipikar koma ti nagan ti Dios, ur-urayentayo ti tiempo inton ti sangaparsuaan pagraemandanto daytan kas nasantuan.

Maikadua, aniat’ eksakto nga ipasimudaag ti sao a “nagan”? Nakitatayon a ti Dios addaan nagan, a Jehova, ket nagparang dayta a nagan iti rinibribo a daras iti Biblia. Napagsasaritaantay metten ti kinapateg ti panangisubli iti dayta a nagan iti rumbeng a lugarna idiay Biblia. No awan idiay ti nagan, kasano ngarud a matungpal dagiti sasao ti salmista: “Ket dagiti makaammo iti naganmo agkammatalekdanto kenka, ta sika, O Jehova, saanmo a binaybay-an dagiti agbirok kenka.”​—Salmo 9:10.

Ngem ti kadi ‘panangammo ti nagan ti Dios’ isut’ basta sisasaririt a pannakaammo a ti nagan ti Dios iti Hebreo ket YHWH, wenno iti Ingles, ket Jehovah? Saan, ad-adu pay ti kaipapananna ngem dayta. Idi ni Moises adda idiay Bantay Sinai, “Ket ni Jehova bimmaba iti maysa nga ulep ket nakitakder kenkuana [ni Moises] sadiay ket imbunannagna ti nagan ni Jehova.” Aniat’ kinasapulan daytoy a panangibunannag iti nagan ni Jehova? Isu ti pannakaisalaysay kadagiti kualidadna: “Jehova, Jehova, Dios a manangngaasi ken managparabur, nainayad nga agpungtot, ken aglaplapusanan iti kinaimbag a siaayat ken kinapudno.” (Exodo 34:5, 6) Kasakbayan iti ipapatayna, imbaga manen ni Moises kadagiti Israelitas: “Iwaragawagkonto ti nagan ni Jehova.” Aniat’ simmaruno? Isut’ pannakadakawat ti sumagmamano kadagiti engrande a galgaladna, kalpasanna ti pannakarepaso dagiti nagapuanan ti Dios a maipaay iti Israel gapu iti naganna. (Deuteronomio 32:3-43) Gapuna, ti panangammo iti nagan ti Dios kaipapananna ti panangadal no aniat’ ireprepresentar dayta a nagan ken panangdaydayaw iti Dios nga agikut iti dayta.

Yantangay innaig ni Jehova ti naganna kadagiti kualidadna, pangpanggep ken ar-aramidna, makitatayon no apay a kuna ti Biblia a nasantuan ti nagan ti Dios. (Levitico 22:32) Dayta ti nagdaeg, naindaklan, nakaam-amak ken di magaw-at ti kangatona. (Salmo 8:1; 99:3; 148:13) Wen, ti nagan ti Dios ti ad-adda pay ngem basta etiketa. Daytat’ mangirepresentar kenkuana kas maysa a persona. Daytat’ saan laeng a temporario a nagan a mausar iti apagbiit, kalpasanna masuktanto iti titulo kas ti “Apo.” Kuna a mismo ni Jehova ken ni Moises: “‘Ni Jehova . . .’ Daytoy ti naganko iti panawen a di nakedngan, ket daytoy ti pakalaglagipak kadagiti isuamin a kaputotan.”​—Exodo 3:15.

Padasenna inggat’ kabaelanna, ngem nikaanoman dinto maikkat ti tao ti nagan ti Dios manipud iti daga. “‘Ta manipud iti ileleggak ti init agingga iti ilelennekna met laeng ti naganko dakkelto kadagiti nasnasion, ket iti tunggal disso maidatonto ti insienso iti naganko, ken ti nadalus a daton; ta ti naganko dakkelto kadagiti nasnasion,’ kuna ni Jehova dagiti buybuyot.”​—Malakias 1:11; Exodo 9:16; Ezequiel 36:23.

Gapuna, ti pannakasantipikar ti nagan ti Dios adayo a napatpateg ngem iti uray ania nga isyu wenno salisal. Amin a pangpanggep ti Dios ti nainaig iti naganna. Nangrugi ti parparikut ti sangatauan idi damo a linais ni Satanas ti nagan ni Jehova babaen ti panangawagna Kenkuana, ti kaiyariganna, kas maysa a manangulbod ken di maikari a mangituray iti natauan a rasa. (Genesis 3:1-6; Juan 8:44) Into laeng no maalangonen a siuumiso ti nagan ti Dios a tagiragsakento a naan-anay ti sangatauan ti naan-anay a pannakabang-ar manipud kadagiti nagdakes nga epekto ti kinaulbod ni Satanas. Isut’ gapuna a karkararagen a sipapasnek dagiti Kristiano ti pannakasantipikar ti nagan ti Dios. Ngem adda met dagiti bambanag a maaramidanda, tapno masantipikar dayta.

Kasanotay a Masantipikar ti Nagan ti Dios?

Maysa a pamay-an ket babaen ti panangisarsarita kadagiti dadduma maipapan ken Jehova ken itudo iti Pagarianna babaen ken Kristo Jesus kas ti kakaisuna a namnama ti sangatauan. (Apocalipsis 12:10) Adu dagiti mangar-aramid iti daytoyen, kas moderno a kaitungpalan dagitoy a sasao ti padto ni Isaias: “Ket iti dayta nga aldaw kunaenyonto: ‘Agyamankayo ken ni Jehova, dakayo a tattao! Awaganyo ti naganna. Ipalawagyo dagiti ar-aramidna kadagiti inilin-ili. Isaritayo a ti naganna maitan-ok. Kantaanyo ni Jehova, ta isu inaramidna dagiti mangnibinibi a bambanag. Maipakaammo koma daytoy iti isuamin a daga.’”​—Isaias 12:4, 5.

Ti maysa pay a pamay-an ket isut’ panagtulnog iti linlinteg ken bilbilin ti Dios. Kinuna ni Jehova iti nasion ti Israel: “Salimetmetanyonto dagiti bilbilinko ket tungpalenyonto ida. Siak ni Jehova. Ket dikayto met rugitan ti santo a naganko, ngem siak mapagsantoakto kadagiti annak ti Israel. Siak ni Jehova a mamagsanto kadakayo.”​—Levitico 22:31, 32.

Kasano a dagiti Israelitas a mangsalsalimetmet ti Linteg ni Jehova sinantipikarda ti naganna? Naited ti Linteg kadagiti Israelitas maigapu iti naganna. (Exodo 20:2-17) Gapuna, no salsalimetmetanda ti Linteg, ipakpakitada ti umiso a dayaw ken panangitan-ok iti dayta a nagan. Mainayon pay, ti nagan ni Jehova ti adda kadagiti Israelitas kas maysa a nasion. (Deuteronomio 28:10; 2 Cronicas 7:14) No umiso ti panagtignayda, daytoy ti mangyeg dayaw kenkuana, kas ti maysa nga ubing nga umisot’ aw-awidna manyeg dayaw ken amana.

Iti kasumbabangirna, no di salimetmetan dagiti Israelitas ti Linteg ti Dios, um-umsienda ti naganna. Gapuna, dagiti basbasol kas ti panagidaton kadagiti didiosen, panagsapata iti kinaulbod, panangirurumen kadagiti napanglaw ken pannakiabig ti naikunada idiay Biblia kas ‘panangumsi iti nagan ti Dios.’​—Levitico 18:21; 19:12; Jeremias 34:16; Ezequiel 43:7.

Umasping iti dayta, dagiti Kristiano ti naikkanda ti bilbilin iti nagan ti Dios. (Juan 8:28) Ken isuda met ti naitimpuyog iti ‘tattao a maipaay iti nagan ni Jehova.’ (Aramid 15:14) Gapuna, ti Kristiano a mangikarkararag a sipapasnek ti, “Madaydayaw koma ti naganmo” ket santipikarenna dayta a nagan iti biagna babaen ti panagtulnogna kadagiti amin a bilbilin ti Dios. (1 Juan 5:3) Ramanen met daytoy ti panagtulnog kadagiti bilbilin nga inted ti Anak ti Dios, a ni Jesus, a kanayon a mangitantan-ok ken Amana.​—Juan 13:31, 34; Mateo 24:14; 28:19, 20.

Iti rabii sakbay ti ipapatayna, intampok ni Jesus ti kinapateg ti nagan ti Dios kadagiti Kristiano. Kalpasan panagkunana ken Amana: “Ket impakaammok kadakuada ti naganmo ket ipakaammokto,” intuloyna nga inlawlawag, “tapno ti ayat a panangayatmo kaniak adda koma kadakuada ken siak kadakuada.” (Juan 17:26) Ti panangammo dagiti adalan iti nagan ti Dios rinamanna met ti personal a panangammoda iti ayat ti Dios. Pinagbalin ni Jesus a posible iti pannakaiyam-ammoda iti Dios kas ti naayat nga Amada.​—Juan 17:3.

No Kasano nga Apektadokayo

Iti maysa a miting idi umuna a siglo dagiti Kristiano nga apostol ken panglakayen idiay Jerusalem, kuna ni adalan a Santiago: “Ni Simon sinaritana no kasano ti panangrugi ti Dios a nangsarungkar kadagiti nasnasion tapno mangala kadakuada ti tattao a maipaay iti naganna.” Mabigbigkay met aya a kadua kadagidiay innala ti Dios nga agbalin a “tattao a maipaay iti naganna” no dikay met us-usaren wenno ibakbaklay dayta a nagan?​—Aramid 15:14.

Nupay nagadu dagiti natamnay-nakemda a mangusar ti nagan ni Jehova, ken inikkat dagiti adu a managipatarus ti Biblia dayta manipud kadagiti patpatarusda, minilmilion a tattao iti intero a lubong ti siraragsak a nangakseptar iti pribilehio a mangawit iti nagan ti Dios, nga usaren dayta saan laeng nga iti panagdaydayawda no di ket iti pay inaldaw-aldaw a pagsasaoda, ken panangiwaragawag iti dayta kadagiti dadduma. No adda mangisasao kadakayo maipapan iti Dios ti Biblia ken us-usarenna ti nagan a Jehova, iti ania a narelihiusuan a grupo ti panginaiganyo kenkuana? Adda laeng maymaysa a grupo ditoy lubong a mangus-usar a regular iti nagan ti Dios iti panagdaydayawda, kas inar-aramid idi dagiti managdaydayawna idi ugma. Isuda dagiti Saksi ni Jehova.

Ti naibatay iti Biblia a nagan a Saksi ni Jehova ti mangipabigbig kadagitoy a Kristiano kas ‘tattao a maipaay iti nagan ti Dios.’ Pagpannakkelda nga ibaklay dayta a nagan, ta daytat’ inted a mismo ni Jehova a Dios kadagiti pudno a managdaydayawna. Idiay Isaias 43:10, mabasatayo: “‘Dakayo dagiti saksik,’ kuna ni Jehova, ‘ken ti adipenko a pinilik.’” Asino ti sasawen ti Dios ditoy? Usigenyo ti sumagmamano kadagiti napalabas a bersikulo.

Idiay Isa 43 bersikulo 5 ingganat’ 7 iti isu met laeng a kapitulo, kuna ni Isaias: “Dika agbuteng, ta addaak kenka. Yegkonto ti bin-im nga igapu iti daya ken urnongenkanto nga igapu iti laud. Kunaekto iti amianan, ‘Ibbatam!’ ken iti abagatan, ‘Dika igawid. Yegmo dagiti annakko a lallaki manipud iti adayo, ken dagiti annakko a babbai manipud iti pungto ti daga, tunggal maysa a magaladan iti naganko ken daydiay pinarsuak a maipaay iti dayagko, isu a binukelko, wen, daydiay inaramidko.’” Iti kaaldawantayo, dagidiay a bersikulo ket tuktukoyenna ti mismo a tattao ti Dios a pinilina manipud amin a nasnasion a mangidayaw kenkuana ken agbalin a sasaksina. Gapuna ti nagan ti Dios ti saan laeng a mangipabigbig kenkuana no di ket makatulong pay a mangilasin kadagiti pudno nga ad-adipenna itatta ditoy daga.

Dagiti Bendision iti Panangammo iti Nagan ti Dios

Salsalakniban ni Jehova dagidiay agayat iti naganna. Kuna ti salmista: “Gapu ta insaadna ti ayatna kaniak, ngarud isu ilasatkonto. Isu ti salaknibakto gapu ta inammona ti naganko.” (Salmo 91:14) Isudanto met ti laglagipenna: “Iti kasta dagiti nagbuteng ken Jehova nagsaoda iti maysa ken maysa, ket ni Jehova nagimdeng ken nangipangag. Ket maysa a libro a pakalaglagipan nasuratan iti saklangna agpaay kadagidiay nagbuteng ken Jehova ken kadagidiay nga nagpanunot iti naganna.”​—Malakias 3:16.

Gapuna, dagiti gunggona iti panangammo ken panagayat iti nagan ti Dios ti saanda a limitado iti daytoy a biag laeng. Inkari ni Jehova iti natulnog a sangatauan ti biag nga agnanayon iti kinaragsak iti Paraiso a daga. Napaltiingan ni David a nangisurat: “Ta dagiti agaramid iti dakes magessatdanto, ngem dagidiay nga agpannuray ken Jehova tawidendanto ti daga. Ngem dagiti naemma tawidendanto ti daga, ket maay-ayatandanto iti kinaruay ti talna.”​—Salmo 37:9, 11.

Kasano a posiblento daytoy? Itden ni Jesus ti sungbat. Iti isu met laeng a Modelo a Kararag insuronatayo a mangikararag, “Masantipikar koma ti naganmo,” innayonna pay: “Umay koma ti pagariam. Maaramid koma ti pagayatam, kas sadi langit, kasta met ditoy daga.” (Mateo 6:9, 10) Wen, ti Pagarian ti Dios iti im-ima ni Jesu-Kristo ti mangsantipikar ti nagan ti Dios ket mangyegto met kadagiti naimbag a kasasaad ditoy daga. Daytanto ti mangikkat ti kinadakes ken ti gubgubat, krimen, bisin, sakit ken ipapatay.​—Salmo 46:8, 9; Isaias 11:9; 25:6; 33:24; Apocalipsis 21:3, 4.

Mabalinyo a tagiragsaken ti biag nga agnanayon iti sidong dayta a Pagarian. Kasano? Babaen ti panangammoyo iti Dios. “Daytoy kaipapananna ti biag nga agnanayon, ti panangammoda kenka a maymaysa a pudno a Dios, ken ni Jesu-Kristo nga imbaonmo.” (Juan 17:3) Maragsakan laeng dagiti Saksi ni Jehova a tumulong kadakayo a manggun-od iti dayta makaited-biag a pannakaammo.​—Aramid 8:29-31.

Manamnama a ti impormasion iti daytoy a pagbasaan ti nakakumbinsir kadakayo a ti Namarsua addaan ti personal a nagan a nasudi unay kenkuana. Rebbeng koma a dayta met ti nasudi kadakayo. Sapay koma ta mabigbigyo met ti kinapateg ti panangammo ken panangusar iti dayta a nagan, nangnangruna iti panagdaydayaw.

Ken sapay koma ta determinadokay met a mangikuna kas ti situtured a panagkuna ni mammadto a Mikias adun a siglo ti napalabas: “Ta amin dagiti il-ili, magnada tunggal maysa iti nagan ti diosna; ngem datayo, iti biangtayo, magnatayto iti nagan ni Jehova a Diostayo iti panawen a di nakedngan, uray iti agnanayon.”​—Mikias 4:5.

[Blurb iti panid 28]

Ti ‘panangammo ti nagan ti Dios’ ket saan a basta laeng pannakaammo nga adda iti ulotayo iti kinapudno a ti naganna ket Jehova

[Blurb iti panid 30]

Ti nagan ni Jehova ket ‘nadaeg, naindaklan, nakaam-amak ken di magaw-at ti kangatona.’ Amin a pangpanggep ti Dios ti naikawingda iti naganna

[Kahon iti panid 29]

Iti artikulo idiay Anglican Theological Review (Oktubre 1959), intampok ni Dr. Walter Lowrie ti pannakasapul ti panangammo iti nagan ti Dios. Insuratna: “Iti natauan a relasion nasken unay ti panangammo ti umiso a nagan, ti personal a nagan, ti maysa nga ay-ayatentayo, a pakisarsaritaantayo, wenno uray daydiay sasawentayo kadagiti dadduma. Kasta met laeng iti pannakirelasion ti tao iti Dios. Ti tao a di makaammo iti Dios iti naganna ti talaga a di makaammo kenkuana kas maysa a persona, isut’ awanan ti pannakaiyam-ammo a pannakisasao kenkuana (nga isut’ kaipapanan ti kararag), ket isut’ saanna a mabalin nga ayaten, no isut’ am-ammona laeng kas maysa a di personal a puersa.”