DIBORSIO

Legal a pannakawaswas ti panagtipon kas agassawa. Gapuna pannakapugsat dayta ti singgalut ti panagasawa iti nagbaetan ti asawa a lalaki ken babai. Ti nadumaduma a termino iti orihinal a pagsasao maipaay iti “diborsio” literal a kaipapananda ti “papanawen” (De 22:19, Rbi8 ftn), “luk-atan” wenno “palusposan” (Mt 1:19, Int; Mt 19:3, Rbi8 ftn), “pagtalawen; paruaren” (Le 22:13, Rbi8 ftn), ken “gessaten.”​—Idiligyo ti De 24:1, 3, a sadiay ti sasao a “kasuratan ti diborsio” literal a kaipapananna ti “libro ti pananggessat.”

Idi a ni Jehova pinagtiponna da Adan ken Eva iti panagasawa, awan inaramidna a probision maipaay iti diborsio. Imbatad daytoy ni Jesu-Kristo idi sinungbatanna ti saludsod dagiti Fariseo: “Nainkalintegan aya a ti maysa a lalaki idiborsiona ti asawana iti tunggal kita ti pangibatayan?” Impakita ni Kristo a pinanggep ti Dios a ti lalaki panawanna ti amana ken ti inana ket makitipon iti asawana, a dagiti dua agbalinda a maymaysa a lasag. Kalpasanna innayon ni Jesus: “Iti kasta saandan a dua, no di ket maymaysadan a lasag. Gapuna, ti pinagsinnangol ti Dios saan koma a pagsinaen ti tao.” (Mt 19:3-6; idiligyo ti Ge 2:22-24.) Simmaruno nga insaludsod dagiti Fariseo: “Apay, ngarud, nga imbilin ni Moises ti panangted iti kasuratan ti panamagtalaw ken panangidiborsio kenkuana?” Kas sungbat, kinuna ni Kristo: “Ni Moises, maipagapu iti kinatangken ti panagpuspusoyo, pinalugodannakayo a mangidiborsio iti assawayo a babbai, ngem saan a kasta ti kasasaad nanipud idi damo.”​—Mt 19:7, 8.

Nupay naipalubos ti diborsio kadagiti Israelita iti nadumaduma a pangibatayan kas panangpalugod, kinedngan dayta ni Jehova a Dios iti Lintegna a naited iti Israel babaen ken Moises. Mabasa iti Deuteronomio 24:1: “No kas pagarigan ti maysa a lalaki mangala iti babai ket tagikuaenna a kas asawa, mapasamakto met a no saan a makasarak iti pabor kadagiti matana agsipud ta nakasarak iti maysa a banag a di natakneng iti biangna, masapul met a mangisurat iti kasuratan ti diborsio maipaay kenkuana ket ipaiggemna ket papanawenna iti balayna.” Saan nga espesipiko a naibaga no ania ti “maysa a banag a di natakneng” (iti literal, “ti kinalamolamo ti maysa a banag”). Saan a pannakikamalala dayta kas ipasimudaag ti kinapudno a ti linteg ti Dios a naited iti Israel imbilinna a mapapatay dagidiay nakabasol iti pannakikamalala, saan a maidiborsio laeng. (De 22:22-24) Awan duadua nga idi damo, ti ‘di kinatakneng’ a mabalin a pangibatayan ti maysa a Hebreo nga asawa a lalaki a mangidiborsio iti asawana ramanenna ti serioso a bambanag, nalabit ti panangipakita ti asawa a babai iti nakaro a di panagraem iti asawana wenno panangyegna iti pannakaibabain ti sangakabbalayan. Yantangay espesipiko a dinakamat ti Linteg a “masapul nga ayatem ti padam a tao a kas iti bagim,” saan a nainkalintegan nga ipapan a ti babassit a biddut mabalin nga usaren kas pambar iti panangidiborsio iti asawa a babai ket kaskasdi a maliklikan ti pannakadusa.​—Le 19:18.

Idi kaaldawan ni Malakias, adu a Judio nga assawa a lallaki ti makilanglangen a sigugulib kadagiti assawada, nga idiborsioda ida maigapu iti amin a kita ti pangibatayan, a wayawayaanda ti bagbagida manipud assawa ti kinaagtutuboda, mabalin a tapno mangasawada iti ub-ubing ken pagano a babbai. Impalubos daytoy ti papadi imbes nga itandudoda ti linteg ti Dios, ket kasta unay ti pannakarurod ni Jehova. (Mal 2:10-16) Idi adda ni Jesu-Kristo ditoy daga, adu a pangibatayan iti panangidiborsio ti us-usaren dagiti lallaki a Judio, kas ipasimudaag ti insaludsod dagiti Fariseo ken Jesus: “Nainkalintegan aya a ti maysa a lalaki idiborsiona ti asawana iti tunggal kita ti pangibatayan?”​—Mt 19:3.

Kadagiti Israelita, kaugalian idi a ti lalaki agbayad iti sab-ong maipaay iti babai nga agbalin nga asawana, ket ti babai naibilang a sanikuana. Nupay tagtagiragsakenna ti adu a bendision ken pribilehio, nababbaba ti akem ti babai iti urnos ti panagtipon kas agassawa. Ti saadna ad-adda pay a maawatan iti Deuteronomio 24:1-4, a sadiay nadakamat a ti asawa a lalaki mabalinna nga idiborsio ti asawana ngem saan a naibaga a ti asawa a babai mabalinna nga idiborsio ti asawana. Yantangay naibilang a sanikua ti lalaki, ti babai saanna a mabalin nga idiborsio ti lalaki. Iti sekular a pakasaritaan, ti kaunaan a nailanad a pagarigan maipapan iti maysa a babai iti Israel a nangpadas a mangidiborsio iti asawana ket idi a ni Salome a kabsat ni Ari Herodes pinatulodanna ti asawana, ti gobernador ti Idumea, iti maysa a naisurat a dokumento ti diborsio a mangwaswaswas iti panagasawada. (Jewish Antiquities, XV, 259 [vii, 10]) Ti kinapudno a ti kasta a tignay a pannakidiborsio dagiti babbai nangrugi a tumaud idi adda ni Jesus ditoy daga wenno nasaksakbay a nakitana ti itatanor dayta ket mabalin nga ipasimudaag ti sasao ni Kristo a: “No ti babai, kalpasan ti panangidiborsiona iti asawana, makiasawa iti sabali, makaaramid iti pannakikamalala.”​—Mr 10:12.

Kasuratan ti Diborsio. Gapu kadagiti panaglablabes a naaramid iti naud-udi a tiempo, saan koma nga ipapan a ti panangpalugod ti Mosaiko a Linteg iti diborsio idi damo ket pinagbalinna a nalaka ti panangidiborsio ti maysa nga Israelita nga asawa a lalaki iti asawana. Tapno maaramidna dayta, masapul a mangaramid kadagiti pormal nga addang. Nasken a mangisurat iti maysa a dokumento, ‘mangisurat iti kasuratan ti diborsio maipaay iti babai.’ Ti mangidiborsio nga asawa a lalaki masapul nga ‘ipaiggemna dayta iti babai ket papanawenna iti balayna.’ (De 24:1) Nupay saan a mangipaay ti Kasuratan kadagiti kanayonan a detalye maipapan iti daytoy a pamay-an, daytoy a legal nga addang nalawag a ramanenna ti iyuuman kadagiti naautorisaran a lallaki, a mabalin nga umuna a mangikagumaan a mangibanag iti panagkappia. Ti tiempo a saklawen ti pannakaisagana ti kasuratan ken ti legal a pannakaipatungpal ti diborsio ipaayanna ti mangidiborsio nga asawa a lalaki iti gundaway a mangusig manen iti pangngeddengna. Masapul nga adda pakaibatayan ti diborsio, ket no siuumiso a maannurot ti alagaden, agserbi la ketdi daytoy kas panglapped iti nadarasudos a tignay a pannakidiborsio. Iti kasta, masalakniban met dagiti kalintegan ken pagimbagan ti asawa a babai. Ti Kasuratan saanna nga ipalgak dagiti linaon ti “kasuratan ti diborsio.”

Panagasawa Manen Dagiti Naidiborsio nga Asawa. Inkeddeng met ti Deuteronomio 24:1-4 a ti naidiborsio a babai “masapul a pumanaw iti balayna ket mapan ken agbalin a kukua ti sabali a lalaki,” kayatna a sawen a mabalinna ti makiasawa manen. Naikuna met: “No ti naud-udi a lalaki gimmura kenkuana ket nangisurat iti kasuratan ti diborsio maipaay kenkuana ket impaiggemna ket pinapanawna iti balayna, wenno no kas pagarigan matay ti naud-udi a lalaki a nangala kenkuana kas asawa, ti immuna a makinkukua kenkuana a nangpapanaw kenkuana saanto a mapalubosan a mangala manen kenkuana tapno agbalin nga asawana kalpasan a natulawanen; ta nakarimrimon dayta iti sango ni Jehova, ket dika iturong iti panagbasol ti daga nga ited kenka ni Jehova a Diosmo a kas tawid.” Ti dati nga asawa a lalaki napawilan a mangala manen iti indiborsiona nga asawana, nalabit tapno malapdan ti posibilidad iti aniaman a pananggandat dayta a lalaki ken daytoy nakiasawa manen a babai a mangipilit iti pannakaidiborsiona iti maikadua nga asawana wenno mangimaniobra iti ipapatayna, iti kasta mapagbalin a posible ti pannakiasawa manen ti babai iti dati nga asawana. Narugit a banag iti imatang ti Dios no ti babai alaen manen ti dati nga asawana; ti immuna nga asawa a lalaki pagbalinenna a kasla maag ti bagina agsipud ta pinapanawna ti babai nga imbilangna a nakaaramid iti “maysa a banag a di natakneng,” ket kalpasan a legal a naitipon iti sabali a lalaki ken nausar kas asawa dayta a lalaki, ulitenna nga alaen manen.

Nalawag a ti orihinal nga asawa a lalaki saanna a mabalin nga asawaen manen ti indiborsiona nga asawa kalpasan nga isu nagbalin a kukua ti sabali a lalaki, uray no dayta a lalaki indiborsiona ti babai wenno natay; daytoy a kinapudno ti mamagpanunot a naimbag iti asawa a lalaki nga agpangpanggep a mangidiborsio sakbay nga agtignay a mangipatingga iti panagasawa. (Jer 3:1) Nupay kasta, saan a naibaga a maiparit nga asawaenna manen ti indiborsiona nga asawana, no la ket ta ti babai saan a nakiasawa manen kalpasan ti legal a pannakapugsat ti singgalut ti panagasawada.

Panamagtalaw iti Pagano nga Assawa a Babbai. Sakbay a simrek dagiti Israelita iti Naikari a Daga, naibaga kadakuada a saanda a mangbukel kadagiti pannakiasawa nga aliansa kadagiti pagano nga agnanaed iti dayta. (De 7:3, 4) Nupay kasta, idi kaaldawan ni Esdras, nangala dagiti Judio iti ganggannaet nga assawa a babbai, ket iti kararagna iti Dios, binigbig ni Esdras ti panagbasolda iti daytoy a banag. Kas panagtignayda maitunos iti panangidagadagna ken kas panangbigbigda iti biddutda, dagiti lallaki ti Israel a nangala iti ganggannaet nga assawa a babbai pinagtalawda ida ‘agraman annakda.’​—Esd 9:10–10:44.

Nupay kasta, dagiti Kristiano, nga aggapu iti amin a nadumaduma a nasion (Mt 28:19), saanda nga idiborsio dagiti assawada a saan a managdaydayaw ken Jehova, saanda met a tarigagayan ti sumina kadagiti kasta a kapareha, kas ipakita ti naipaltiing a balakad ni Pablo. (1Co 7:10-28) Kaskasdi, no maipapan iti baro a pannakiasawa, nabalakadan dagiti Kristiano a mangasawada ‘laeng iti Apo.’​—1Co 7:39.

Ti Pinanggep ni Jose a Panangidiborsio. Bayat ti pannakaikari ni Maria a mayasawa ken Jose, ngem sakbay a napagmaymaysada, nasarakan a nagsikog babaen iti nasantuan nga espiritu, ket kunaen ti salaysay: “Nupay kasta, ni Jose nga asawana, agsipud ta nalinteg ken saanna a kayat a pagbalinen a bubuyaen iti publiko, pinanggepna nga idiborsio a sililimed.” (Mt 1:18, 19) Yantangay ti pannakaitulag ket urnos a rumbeng a tungpalen dagiti Judio iti daydi a tiempo, umiso ti pannakausar ditoy ti sao a “diborsio.”

No ti maysa a naitulag a babai nakidenna iti sabali a lalaki, maubor idi agingga a matay kas met laeng iti maysa a mannakikamalala a babai. (De 22:22-29) Kadagiti kaso a mabalin nga agbanag iti pannakaubor ti indibidual agingga a matay, dua a saksi ti nakalikaguman tapno mapatalgedan a nakabasol dayta a tao. (De 17:6, 7) Nabatad nga awanan ni Jose kadagiti saksi maibusor ken Maria. Masikog idi ni Maria, ngem saan a naan-anay a naawatan ni Jose daytoy a banag agingga nga inlawlawag kenkuana ti anghel ni Jehova. (Mt 1:20, 21) Di naibaga no ti pinanggepna a ‘sililimed a panangidiborsio’ ramanenna ti panangted iti kasuratan ti diborsio wenno saan; ngem mabalbalin nga agtignay idi ni Jose maitunos kadagiti prinsipio a nailanad iti Deuteronomio 24:1-4, a posible nga idiborsiona iti sanguanan ti dua laeng a saksi tapno legal a marisut daytoy a banag a saan a makaipaay iti nakaro a pannakaibabain iti babai. Nupay saan nga ipaay ni Mateo ti tunggal detalye maipapan iti pamay-an a pinanggep a suroten ni Jose, ipamatmatna a tinarigagayan ni Jose a siaasi a pakilangenanna ni Maria. Saan a naibilang a nakillo a tao ni Jose maigapu itoy, imbes ketdi, “agsipud ta nalinteg ken saanna a kayat a pagbalinen a bubuyaen iti publiko, pinanggepna nga idiborsio a sililimed.”​—Mt 1:19.

Dagiti Kasasaad a Mangipawil iti Diborsio Idiay Israel. Sigun iti linteg ti Dios a naited iti Israel, adda dagiti kasasaad a saan a posible ti diborsio. Kas pagarigan, mabalin a ti maysa a lalaki nangala iti asawa, nakidenna kenkuana, ket kalpasanna ginurana. Mabalin a siuulbod a kunaenna a ti babai saan a birhen idi inasawana, iti kasta di umiso a pabasolenna iti agdindinamag ti kinadakesna nga ar-aramid ken nangpataud kenkuana iti dakes a nagan. No makapataud dagiti nagannak ti babai iti pammaneknek a ti anakda birhen idi tiempo a mayasawa, dagiti lallaki ti siudad kasapulan a disiplinaenda ti ulbod a manangakusar. Pagmultaenda iti sangagasut a siklo a pirak ($220), nga itedda dagitoy iti ama ti babai, ket agtultuloyto nga asawa dayta a lalaki, ta naikuna: “Saanto a mapalubosan a mangidiborsio kenkuana iti amin nga al-aldawna.” (De 22:13-19) Kasta met, no naduktalan a ti maysa a lalaki nangkemmeg iti birhen a saan a naitulag ket nakidenna kenkuana, naikeddeng: “Ti lalaki a makikaidda kenkuana masapul met a mangted iti ama ti babai iti limapulo a siklo a pirak [$110], ket agbalinto nga asawana gapu iti kinapudno nga isu minulitanna. Saanto a mapalubosan a mangidiborsio kenkuana iti amin nga al-aldawna.”​—De 22:28, 29.

Ania ti kakaisuna a Nainkasuratan a pakaibatayan ti diborsio kadagiti Kristiano?

Iti Sermonna iti Bantay, kinuna ni Jesu-Kristo: “Kasta met a naikuna, ‘Siasinoman a mangidiborsio iti asawana a babai, mangted koma kenkuana iti kasuratan ti diborsio.’ Nupay kasta, kunak kadakayo a ti tunggal maysa a mangidiborsio iti asawana a babai, malaksid no maigapu iti pannakiabig, isarangna iti pannakikamalala, ket siasinoman a mangasawa iti naidiborsio a babai makikamalala.” (Mt 5:31, 32) Kasta met, kalpasan nga imbagana kadagiti Fariseo a ti panangpalugod ti Mosaiko a Linteg iti panangidiborsioda iti assawada saan nga isu ti urnos a nagtultuloy “nanipud idi damo,” kinuna ni Jesus: “Kunak kadakayo a ti siasinoman a mangidiborsio iti asawana a babai, malaksid no maibatay iti pannakiabig, ket mangasawa iti sabali makaaramid iti pannakikamalala.” (Mt 19:8, 9) Ita, iti pangkaaduan, maibilbilang nga agduma dagiti “mannakiabig” ken dagiti “mannakikamalala.” Sigun iti pannakaaramatna iti agdama, dagidiay nakabasol iti pannakiabig isuda dagiti awanan assawa a situtulok a mangar-aramid iti seksual a pannakidenna iti saanda a kasekso. Dagiti mannakikamalala isuda dagiti naasawaan a situtulok a mangar-aramid iti seksual a pannakidenna iti saanda a kasekso ngem saan nga isu ti legal nga asawada. Nupay kasta, kas naipakita iti artikulo a PANNAKIABIG, ti termino a “pannakiabig” ket pakaipatarusan ti Griego a sao a por·neiʹa ken ramanenna ti amin a porma ti maiparit a seksual a panagdenna iti ruar ti Nainkasuratan a panagasawa. Gapuna, ti sasao ni Jesus iti Mateo 5:32 ken 19:9 kaipapananda a ti kakaisuna a pakaibatayan ti diborsio a pudpudno a mangpugsat iti singgalut ti panagasawa isu ti por·neiʹa iti biang ti asawa ti maysa a tao. Ti pasurot ni Kristo mabalin nga aprobetsarenna dayta a probision ti diborsio no tarigagayanna, ket ti kasta a diborsio ti mangwayawaya kenkuana a mangasawa iti maysa a maikari a Kristiano.​—1Co 7:39.

Ti imoral nga ar-aramid iti sekso iti nagbaetan ti naasawaan a tao ken ti maysa a kaseksona (homoseksualidad) ket narugit ken makarimon. Dagiti kastoy a tattao nga awanan panagbabawi saandanto a tawiden ti Pagarian ti Dios. Ket siempre, ti bestialidad kondenaren ti Kasuratan. (Le 18:22, 23; Ro 1:24-27; 1Co 6:9, 10) Dagitoy a nakaro ti kinarugitna nga ar-aramid ket karaman iti nalawa ti kaipapananna a termino a por·neiʹa. Maimutektekan met nga iti sidong ti Mosaiko a Linteg, ipapatay ti dusa a maipataw iti homoseksualidad ken bestialidad, iti kasta wayawayaanna ti awanan basol nga asawa tapno mabalinna ti makiasawa manen.​—Le 20:13, 15, 16.

Impatuldo ni Jesu-Kristo a “ti tunggal maysa nga agtultuloy a mangmatmat iti maysa a babai tapno gartemanna nakikamalalan kenkuana iti pusona.” (Mt 5:28) Ngem saan a kinuna ni Jesus a ti adda iti puso, nupay di naibanag, ket agpaay a pakaibatayan ti diborsio. Ipakita ti sasao ni Kristo a ti puso masapul a mapagtalinaed a nadalus ket ti maysa rumbeng nga iwaksina ti di umiso a pampanunot ken tartarigagay.​—Fil 4:8; San 1:14, 15.

Ti rabbiniko a linteg dagiti Judio impaganetgetna ti annongen ti naasawaan a tao a makidenna iti asawana ket impalubosna a ti asawa a lalaki idiborsiona ti asawana no saan a makapataud iti annak. Nupay kasta, ti Kasuratan saan a mangipaay kadagiti Kristiano iti kalintegan a mangidiborsio iti assawada maigapu iti kasta a rason. Ti kinalupes iti adu a tawen ket saan a rason tapno ni Abraham idiborsiona koma ni Sara; pudno met dayta iti kaso da Isaac ken Rebecca, da Jacob ken Raquel, wenno ni padi a Zacarias ken ni Elisabet.​—Ge 11:30; 17:17; 25:19-26; 29:31; 30:1, 2, 22-25; Lu 1:5-7, 18, 24, 57.

Iti Kasuratan, awan nadakamat a maipalubos iti maysa a Kristiano nga idiborsiona ti kaparehana gapu ta saanna a kabaelan ti makidenna iti pisikal a pamay-an, wenno gapu ta nagmauyong wenno nakaptan iti di maagasan wenno makarumen a sakit. Ti ayat a masapul nga ipakita dagiti Kristiano kalikagumanna ti naasi a panangtrato iti kasta nga asawa, saan ket a ti diborsio. (Efe 5:28-31) Ti Biblia saanna met nga ipaayan dagiti Kristiano iti kalintegan a mangidiborsio iti assawada gapu ta agduma ti relihionda; imbes ketdi, ipakitana a babaen iti panagtalinaed iti di manamati nga asawa, ti Kristiano mabalin a magun-odna dayta a tao nga agturong iti pudno a pammati.​—1Co 7:12-16; 1Pe 3:1-7.

Iti Sermonna iti Bantay, kinuna ni Jesus a “ti tunggal maysa a mangidiborsio iti asawana a babai, malaksid no maigapu iti pannakiabig, isarangna iti pannakikamalala, ket siasinoman a mangasawa iti naidiborsio a babai makikamalala.” (Mt 5:32) Babaen itoy a sasao, impakita ni Kristo a no ti asawa a lalaki idiborsiona ti asawana a saan a maigapu iti “pannakiabig” (por·neiʹa) ti babai no di ket maigapu iti sabsabali pay a rason, isarsarangna ti babai iti pannakikamalala iti masanguanan. Pudno a kasta agsipud ta ti di nakikamalala nga asawa a babai ket saan nga umiso ti pannakaisinana iti asawana babaen iti kasta a diborsio; gapuna, saan a siwayawaya a makiasawa iti sabali a lalaki ken maaddaan iti seksual a pannakidenna iti sabali nga asawa a lalaki. Idi kinuna ni Kristo a ti siasinoman a “mangasawa iti naidiborsio a babai makikamalala,” tuktukoyenna ti maysa a babai a naidiborsio sigun kadagiti pangibatayan a saan a “maigapu iti pannakiabig” (por·neiʹa). Ti kasta a babai, nupay legal a naidiborsio, saan a Nainkasuratan ti pannakaidiborsiona.

Kas ken Mateo (Mt 19:3-9), inlanad ni Marcos ti sasao ni Jesus kadagiti Fariseo maipapan iti diborsio ket inadawna ni Kristo kas agkunkuna: “Siasinoman a mangidiborsio iti asawana a babai ket mangasawa iti sabali makaaramid iti pannakikamalala maibusor kenkuana, ket no ti babai, kalpasan ti panangidiborsiona iti asawana, makiasawa iti sabali, makaaramid iti pannakikamalala.” (Mr 10:11, 12) Ti umasping a sasao nailanad iti Lucas 16:18, a sadiay mabasa: “Tunggal maysa a mangidiborsio iti asawana a babai ket mangasawa iti sabali makikamalala, ket ti mangasawa iti babai a naidiborsio manipud iti maysa nga asawa makikamalala.” No dagita laeng ti pagibasaran, dagitoy a bersikulo agparang a kasla iparitda ti isuamin a diborsio kadagiti pasurot ni Kristo, wenno mabalbalin nga ipasimudaagda a ti naidiborsio a tao awan karbenganna a mangasawa manen malaksid no natayen ti naidiborsio a kapareha. Nupay kasta, ti sasao ni Jesus kas inlanad da Marcos ken Lucas masapul a tarusan iti lawag ti ad-adda a kompleto a sasao nga inlanad ni Mateo. Iramanna ti sasao a “malaksid no maibatay iti pannakiabig” (Mt 19:9; kitaenyo met ti Mt 5:32), a mangipakpakita a ti insurat da Marcos ken Lucas kas panangadawda ken Jesus maipapan iti diborsio ket agaplikar no ti pangibatayan iti pananggun-od iti diborsio ket aniaman a naiduma a makagapu, saan a ti “pannakiabig” (por·neiʹa) a naaramidan ti di matalek a kapareha.

Nupay kasta, ti Kasuratan saanna nga obligaren ti maysa a tao nga idiborsiona ti nakikamalala ngem agbabbabawi a kapareha. Iti kasta a kaso, ti Kristiano nga asawa a lalaki wenno asawa a babai mabalin a mangipakita iti asi, kas iti panangala manen ni Oseas iti mannakikamalala nga asawana a ni Gomer ken kas iti panangipakita ni Jehova iti asi iti agbabbabawi nga Israel a nakabasol iti naespirituan a pannakikamalala.​—Os 3.

Naisubli ti orihinal a pagalagadan ti Dios. Nalawag a ti sasao ni Jesu-Kristo impatuldona ti panagsubli iti nangato a pagalagadan iti panagasawa a sigud nga impasdek ni Jehova a Dios, ken impakitana a dagidiay agbalin nga adalan ni Jesus masapul nga annurotenda dayta a nangato a pagalagadan. Nupay adda pay laeng bileg ti probision ti Mosaiko a Linteg mainaig iti panangpalugod, dagidiay agbalin a pudno nga adalan ni Jesus, a mangar-aramid iti pagayatan ni Amana ken “mangar-aramid” wenno mangyap-aplikar iti sasao ni Jesus (Mt 7:21-29), saandan a kasapulan nga aprobetsaren dagiti kasta a panangpalugod tapno laeng maiparangarangda iti assawada ti ‘kinatangken ti panagpuspuso.’ (Mt 19:8) Kas pudpudno nga ad-adalan, saanda a salungasingen dagiti orihinal a nadibinuan a prinsipio a mangtartarawidwid iti panagasawa babaen ti panangidiborsioda iti assawada iti aniaman a pangibatayan malaksid iti daydiay espesipiko a dinakamat ni Jesus, awan sabali, ti “pannakiabig” (por·neiʹa).

Ti di naasawaan a tao a makiabig iti balangkantis pagbalbalinenna ti bagina a ‘makipagmaymaysa iti bagi’ iti dayta a tao. Umasping iti dayta, ti mannakikamalala pagbalbalinenna ti bagina a ‘makipagmaymaysa iti bagi,’ saan nga iti legal nga asawana, no di ket iti imoral a tao a pakidendennaanna iti seksual a pamay-an. Ti mannakikamalala agbasbasol ngarud saan laeng a maikaniwas iti bukodna a lasag no di ket maikaniwas met iti legal nga asawana nga agingga iti dayta a gundaway ‘kamaymaysana iti lasag.’ (1Co 6:16-18) Maigapu iti dayta, ti pannakikamalala mangipaay iti pudno a pangibatayan iti panangrakrak iti singgalut ti panagasawa maitunos kadagiti nadibinuan a prinsipio, ket no adda kasta a pangibatayan, ti magun-odan a diborsio pormal ken pinal a waswasenna ti legal a panagtipon kas agassawa, iti kasta wayawayaanna ti awanan basol a kapareha a mangasawa manen nga addaan iti dayaw.​—Heb 13:4.

Piguratibo a Diborsio. Iti Kasuratan, nausar ti relasion ti panagasawa iti simboliko a pamay-an. (Isa 54:1, 5, 6; 62:1-6) Nadakamat met ti simboliko a panangidiborsio, wenno panamagtalaw iti asawa a babai.​—Jer 3:8.

Naduprak ti pagarian ti Juda ket nadadael ti Jerusalem idi 607 K.K.P., a dagiti agnanaed iti daga naidestieroda idiay Babilonia. Tawtawen a nasaksakbay, naimpadtuan a kinuna ni Jehova kadagiti maidestiero idi a Judio: “Sadino, ngarud, ti ayan ti kasuratan ti diborsio ti inayo, a pinagtalawko?” (Isa 50:1) Nainkalintegan ti makagapu iti pannakapapanaw ti ‘inada,’ wenno nasional nga organisasionda, saan a gapu ta rinakrak ni Jehova ti tulagna ken nangirugi kadagiti legal a pamay-an iti diborsio, no di ket gapu iti dakes nga aramid dayta maibusor iti Linteg ti tulag. Ngem dagiti natda nga Israelita nagbabawida ket inkararagda ti pannakapasubli ti relasion kadakuada ni Jehova kas asawa a lalaki iti pagtaenganda a daga. Maigapu iti bukodna a nagan, insubli ni Jehova ti ilina iti pagtaenganda a daga kas naikari, idi 537 K.K.P., iti ngudo ti 70 a tawen a pannakalangalang.​—Sal 137:1-9; kitaenyo ti PANAGASAWA.