BUSAL

Alikamen a nadisenio a pangtakkab iti ngiwat ti animal ken panglapped iti panagkagat wenno pannanganna.

Dagiti baka ti masansan idi a maus-usar iti kadaanan a Palestina no mairik ti nakaad-adu a bukbukel. Kas panagsagana, mawarwaran dagiti binettek ken maiwaknar iti natagengteng-pannakasedsedna a rabaw ti pagirikan agingga a maporma ti maysa a napuskol a katuon. Kalpasanna, ti bukbukel ket payatpayaten ti maysa wenno ad-adu pay nga animal babaen kadagiti kukoda wenno mairik dagita babaen iti pagirik a pasagad wenno dadduma pay a ramit nga impadalanda iti rabaw dayta. Imbilin ti Mosaiko a Linteg: “Dika busalan ti toro bayat nga agir-irik.” (De 25:4) Gapuna saan a naparigat iti panagtarigagay a mangan iti bukbukel a pagbambannoganna nga iriken.​—Idiligyo ti Pr 12:10.

Ti prinsipio a nainaig iti Deuteronomio 25:4 mabalin met a mayaplikar iti tattao a trabahador. Kinuna ni Pablo ken Timoteo: “Dagiti lallakay a mangidaulo iti nasayaat a wagas maibilangda koma a maikari iti mapamindua a dayaw, nangnangruna dagidiay agtrabaho a sipipinget iti panagsao ken panangisuro.” Kalpasanna, kas pammatalgedna iti pammatigmaanna, ti apostol inadawna ti linteg maipapan iti saan a panangbusal iti toro no agir-irik iti bukbukel. (1Ti 5:17, 18) Kasta met, kas paset ti panagrason ni Pablo iti panangipakitana kadagiti taga Corinto a “ti Apo imbilinna kadagidiay mangiwarwaragawag iti naimbag a damag nga agbiagda babaen ti naimbag a damag,” inadawna ti Deuteronomio 25:4 ket kalpasanna insuratna: “Dagiti aya toro ti pakaseknan ti Dios? Wenno naan-anay aya a maigapu kadatayo a sawenna dayta? Pudno unay a maigapu kadatayo a naisurat dayta, agsipud ta ti tao nga agarado rebbeng nga agarado a siiinanama ket ti tao nga agirik rebbeng nga aramidenna ti kasta a siiinanama nga agbalin a makiranud.”​—1Co 9:8-14.

Ni salmista David inusarna ti “busal” iti piguratibo a pamay-an idi kinunana a mangisaad iti maysa a busal kas agaywan iti ngiwatna tapno mailiklik nga agbasol.​—Sal 39:1.